Dobrze, że ministerstwa sprawiedliwości i zdrowia przygotowują zmiany w ustawie regulującej izolację w specjalnych ośrodkach osób, które po odbyciu kary mogą stwarzać zagrożenie, bo ucywilizowanie tej niezgodnej z prawami człowieka regulacji jest niezwykle pilne – mówi dr Hanna Machińska, była zastępczyni rzecznika praw obywatelskich. Chwali m.in. zapowiadaną weryfikację tych pacjentów i zapisanie w ustawie ich praw, ale pyta też o sprawę podstawową, czyli zasady umieszczania wolnych obywateli w tych placówkach.

Po 20 latach od udziału w przestępstwie narkotykowym oskarżony został prawomocnie skazany na 2,5 roku więzienia. Sąd I instancji wymierzył mu karę półtora roku w zawieszeniu. Zaostrzył ją sąd II instancji, bez przekonującego wykazania, że pierwszy wyrok był rażąco łagodny. Teraz RPO skierował kasację do Sądu Najwyższego, wskazując, że sąd odwoławczy rozpoznał sprawę pobieżnie i powierzchownie.

Sędzia Przemysław Feliga z Sądu Apelacyjnego w Warszawie, po raz kolejny wystąpił z pytaniem prejudycjalnym do TSUE w sprawie wyznaczania składów w tymże sądzie. Tym razem chodzi o to, że podczas gdy przebywał na urlopie, przewodniczący wydziału miał przejąć sprawę, której dotyczyło wcześniejsze pytanie, do rozpoznania i umorzył postępowanie wskutek cofnięcia pozwu. TSUE ma ocenić, czy taki jednoosobowy skład jest "sądem niezawisłym, bezstronnym i ustanowionym uprzednio na mocy ustawy oraz zapewniającym skuteczną ochronę prawną".

Jeśli proponowane przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Cywilnego zmiany w procedurze cywilnej wejdą w życie, skarga kasacyjna nie zablokuje już procedury odebrania dziecka w przypadku tzw. uprowadzenia rodzicielskiego. Wrócić mają poprzednie zasady postępowań powrotowych, toczących się w Polsce na podstawie Konwencji Haskiej z 1980 roku, które są prostsze i sprawniejsze od tych wprowadzonych w 2018 r. przez rząd Zjednoczonej Prawicy.

Przygotowywane przez nas zmiany w prawie o adwokaturze pozwolą na wykonywanie zawodu adwokata także w formie spółek kapitałowych – zapowiada adwokat Dorota Kulińska, dyrektor Instytutu Legislacji i Prac Parlamentarnych Naczelnej Rady Adwokackiej. I dodaje, że to ma być nowy impuls, pozwalający kancelariom na bardziej dynamiczną aktywność na rynku. Ale zapewnia, że nowe możliwości biznesowe nie obniżą standardów zawodowych i etycznych w pracy adwokatów.

Prezydent podpisał nowelizację likwidującą Inspektorat Wewnętrzny Służby Więziennej, który został powołany w lipcu 2022 r. do rozpoznawania i wykrywania przestępstw, zapobiegania im oraz uzyskiwania i utrwalania ich dowodów, gdy popełnili je osadzeni w zakładach karnych albo aresztach śledczych, funkcjonariusze i pracownicy w związku z wykonywaniem czynności służbowych, oraz inne osoby przebywające na terenie zakładów karnych albo aresztów śledczych. Ustawa, co do zasady, zacznie obowiązywać po miesiącu od ogłoszenia.

Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł w czwartek, 19 czerwca, że po unieważnieniu umowy kredytu frankowego bank nie może domagać się od konsumenta zwrotu całej nominalnej kwoty kredytu, jeśli wcześniej kredytobiorca spłacił już część należności. Zdaniem TSUE takie żądania są sprzeczne z unijnym prawem. Wyrok ma istotne znaczenie dla tysięcy trwających w Polsce spraw dotyczących kredytów frankowych.

Czas oczekiwania na rozpoznanie kasacji w sprawach karnych waha się w Polsce od 12 do nawet 24 miesięcy. Wcześniejsze terminy to białe kruki. Oznacza to w praktyce, że wyrok, który czeka na kontrolę Sądu Najwyższego w drodze kasacji jako nadzwyczajnego środka zaskarżenia, jest bardzo często wykonywany. Innymi słowy, skazany rozpoczyna odbywanie kary pozbawienia wolności, a nie jest jeszcze nawet wyznaczony termin rozprawy kasacyjnej - pisze Mikołaj Kozak, adwokat, Kancelaria Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.

Wyzwanie związane z prawniczą codziennością, oczekiwania rynku i prawnicze możliwości, walka z presją, brakiem czasu, finanse, emocje, stres, konieczność doskonalenia się, umiejętność komunikacji z klientami, w końcu prawnicze ego i perfekcjonizm - te wszystkie kwestie będą brane pod uwagę podczas trwającego do 30 czerwca 2025 r. Ogólnopolskiego Badania Dobrostanu Prawniczek i Prawników. Inicjatywa ma też wspierać wymianę prawniczych doświadczeń, obejmuje środowiska radców prawnych, adwokatów, notariuszy, sędziów, prokuratorów oraz doradców podatkowych.

Komisja Europejska w środę pozwała Polskę do Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie barier w dostępie do wymiaru sprawiedliwości w kwestii jakości powietrza. Według KE Polska nie zapewniła możliwości wnoszenia do sądów krajowych skarg dotyczących przekraczania norm zanieczyszczeń. Inna skarga dotyczy z kolei niewdrożenia przepisów dyrektywy o wodzie pitnej.

Słoneczna pogoda zachęca do szybkiej jazdy, ale choć mandaty za przekroczenie prędkości są nadal takie jak w 2024 r., mogą mocno odbić się na budżecie. Przekroczenie prędkości o ponad 70 km/h grozi karą w wysokości 5 tys. zł (recydywa) i 15 punktami karnymi. Więcej o 51 km/h na liczniku w terenie zabudowanym może z kolei skutkować utratą auta. Za telefon przy uchu, kierowca może zapłaci 500 zł i stracić aż... 12 punktów karnych.

Kilkanaście protestów wyborczych Sąd Najwyższy pozostawił bez dalszego biegu. Powodem był fakt, że wnoszący protesty przeciwko wyborowi prezydenta RP nie podali numeru PESEL, co skutkowało przyjęciem, że wniesione do Sądu Najwyższego pismo procesowe obarczone jest nieusuwalnym brakiem formalnym. W sprawach dotyczących protestów wyborczych nie wzywa się wnoszących protest do uzupełnienia braku formalnego pisma.

W lipcu prokuratury regionalne mają przekazać Prokuraturze Krajowej propozycje kierunku zmian systemowych, które miałyby skutkować wzrostem wynagrodzeń pracowników i zniwelowaniem różnic w poszczególnych grupach. Związek Zawodowy Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP zwraca jednak uwagę na konieczność uwzględnienia sytuacji pracowników z długim stażem i postuluje wprowadzenie stawek awansowych.

Od wielu miesięcy planowane były przez rząd kroki związane m.in. z rozwiązaniem patu wokół KRS, TK, Sądu Najwyższego czy statusu sędziów powołanych od 2018 r. Wybór Karola Nawrockiego na prezydenta może je — w ocenie prawników — pokrzyżować, tym bardziej że elekt już zapowiedział własną ustawę sądową. Ci, którzy przygotowywali zmiany, są zgodni, że prace nad nimi powinny zostać zakończone, a ustawy powinny trafić na biurko nowego prezydenta. Zaczynają też pojawiać się głosy, że być może warto postawić na kompromis.

Rząd zaakceptował propozycję Ministerstwa Sprawiedliwości dotyczącą zmiany przepisów regulujących procedurę okazania. Projekt zakłada m.in. obowiązek dołączania do protokołu z okazania zdjęć osób okazywanych. Zmiany te mają zapewnić bardziej obiektywne rozpoznanie – bez sugestii i bez możliwości "wzajemnego rozpoznania się osoby przesłuchiwanej i osoby okazywanej".

Do Sądu Najwyższego wpłynęło już co najmniej 3 tys. protestów wyborczych. Ponieważ rozpoznaje je kwestionowana przez część środowiska prawniczego i rząd Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, pojawiają się głosy, że problem można rozstrzygnąć na etapie zaprzysiężenia prezydenta. Obejmuje on urząd po złożeniu przysięgi przed Zgromadzeniem Narodowym. Czy marszałek Sejmu musi je zwołać, czy „wisi” nad nim termin, wreszcie - czy wysłuchanie przysięgi wymaga w Zgromadzeniu kworum.

Jeśli skazany na okres próby dokonuje kolejnego przestępstwa, polegającego na zaborze mienia, to nawet po zakończeniu zawieszenia, należy karę wykonać – orzekł Sąd Najwyższy w Izbie Karnej. Co więcej, skazany nie naprawił całej szkody, jak nakazał to sąd. Od 1 października 2023 r., w wyniku nowelizacji kodeksu karnego, okres próby - z sześciu miesięcy - został wydłużony do roku.

Nie ma jakichkolwiek argumentów natury prawnej, jak i logicznej, aby z góry kwalifikować materiały prasowe jako wyłączone z zastosowania trybu wyborczego. O zastosowaniu tego trybu decyduje fakt, czy mamy do czynienia z wyborcą, agitacją wyborczą, treściami dającymi się ocenić w kategoriach prawdy i fałszu. Forma agitacji z samej definicji mającej charakter publiczny jest bez znaczenia, tak samo jak bez znaczenia jest, jaką profesją zajmuje się wyborca - pisze Rafał Rozwadowski, adwokat.

W latach 2015-2023 stworzony został w Polsce system ustrojowy oznaczający odrzucenie lub inne rozumienie obowiązujących norm konstytucyjnych – ocenili uczestnicy zorganizowanej w Warszawie konferencji. Wskazywali, że w obecnej sytuacji otwarte jest pytanie, czy uda się wrócić do porządku konstytucyjnego, czy też na wiele lat utrzyma się ten alternatywny system. Jeśli niemożliwe będą zmiany legislacyjne, zasadnicze zadanie spadnie w tej dziedzinie na sądy.

Doręczenie zarządzenia zabezpieczenia, w trybie art. 155b par. 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, w wykonaniu decyzji o zabezpieczeniu na mocy ordynacji podatkowej, powinno nastąpić do rąk pełnomocnika ustanowionego i zgłoszonego przez podatnika w postępowaniu podatkowym (kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej) - stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w poniedziałkowej uchwale (sygn. III FPS 1/25.).

Rząd chce uprościć procedurę „Niebieskiej Karty”, tak aby zmniejszyć liczbę dokumentów, a tym samym zwiększyć ilość czasu członkiń i członków grup diagnostyczno-pomocowych oraz zespołów interdyscyplinarnych na udzielanie wsparcia osobom doznającym przemocy domowej, pracę z osobami stosującymi przemoc domową oraz koordynowanie działań służb. Samą procedurę będą mogli uruchamiać także pracownicy żłobków i klubów dziecięcych.

W ciągu półtora roku Ministerstwo Sprawiedliwości opracowało lub skoordynowało blisko 50 projektów ustaw – zarówno już uchwalonych, jak i będących w toku prac legislacyjnych. Do najważniejszych należą: ustawa umożliwiająca przystąpienie Polski do Prokuratury Europejskiej, projekt ustawy rozdzielającej funkcje ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego, zmiany w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, w tym pozasądowe rozwody.

Do Sejmu trafił już projekt nowelizacji ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej. Zakłada on zniesienie oświadczeń o sytuacji finansowej oraz możliwość świadczenia takiej pomocy za pomocą środków komunikacji na odległość. Naczelna Rada Adwokacka, Krajowa Izba Radców Prawnych i Związek Powiatów Polskich apelują do premiera o wstrzymanie prac nad tymi zmianami, gdyż – jak wskazują – budzą one ich głęboki sprzeciw.

Rada Ławnicza Sądu Najwyższego ponownie przypomniała, że wszystkie orzeczenia i wyroki Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych są wadliwe, co odnosi się również do stwierdzenia ważności wyborów, jak i pozostałych spraw w tej izbie rozpatrywanych. - Choć nie oznacza to niemożności rozstrzygnięcia wyborów, których wyniki podaje Państwowa Komisja Wyborcza. - Trwanie obecnego, wadliwego status quo, odbiera obywatelom RP część ich konstytucyjnych praw politycznych - wskazują ławnicy.

W sprawie o spowodowanie śmierci pacjentki włoski Sąd Apelacyjny nie wysłuchał biegłych sądowych, których wypowiedzi w pierwszej instancji były interpretowane w różny i niejednoznaczny sposób. Sąd II instancji niesłusznie uchylił wyrok uniewinniający lekarza i skazał go za błąd w sztuce na pobyt w więzieniu - orzekł Europejski Trybunał Praw Człowieka i stwierdził naruszenie przez włoski rząd prawa do rzetelnego procesu sądowego.

Rozwody pozasądowe miały przyspieszyć postępowania sądowe. Problem jednak w tym, że w samej koalicji rządzącej wzbudzają one wątpliwości. Projekt został zgłoszony w ramach pakietu deregulacyjnego, a ministerstwa, m.in. rolnictwa, obrony narodowej, rozwoju i technologii, wskazują, że takie uproszczenie może być polem do nadużyć, pogłębić kryzys demograficzny, a także nie odpowiada konstytucyjnemu znaczeniu instytucji małżeństwa.

Wprowadzona w 2019 r. modyfikacja zarzutu potrącenia miała przyspieszyć spory z roszczeniami wzajemnymi. Jednak przyjęte wówczas uregulowanie okazało się zbyt rygorystyczne i sztywne. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego proponuje rezygnację z dotychczasowych przedmiotowych i czasowych barier, dotyczących dopuszczalności podnoszenia zarzutu potrącenia w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji. Z kolei sędziowie będą mogli wydać wyrok co do powództwa głównego, a w zakresie zarzutu potrącenia, orzec później.

Od 1 lipca br. do 1000 zł wzrośnie wysokość zryczałtowanej równowartości wydatków w sprawach z oskarżenia prywatnego. Ministerstwo Sprawiedliwości tłumaczy zmianę tym, że obecna opłata – 300 zł – jest nieadekwatna do kosztów postępowania i nie pokrywa kosztów sądowych. Co więcej – jak zaznacza resort – obowiązuje de facto od 1998 r. Rozporządzenie opublikowano w Dzienniku Ustaw.

Ministerstwo Sprawiedliwości wycofuje się z pomysłu likwidacji prawa organizacji społecznych do składania skargi kasacyjnej w postępowaniach przed sądami administracyjnymi. - Przychylamy się do zebranych, licznych opinii, że należy prawo do skargi kasacyjnej pozostawić bez zmian, ponieważ widzimy potencjalną kolizję z prawami podstawowymi – wyjaśnił resort.

Resort pracy przygotował projekt ustawy, która ma zachęcać do wyboru zawodu opiekuna żłobka. Zachętami mają być nagrody, ulgi na komunikację, ale również szczególna ochrona - np. przed zniewagą. Opiekun dziecka ma być chroniony jak funkcjonariusz publiczny. Eksperci przypominają, że definicja ta nie jest z gumy i że zmiany tego typu muszą być spójne systemowo. A w tym wypadku niekoniecznie tak będzie.