Zagadnienie prawne przedstawił do rozpoznania Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu pierwszy prezes tego sądu. Chodziło o odpowiedź na pytanie, czy niepodanie przez skarżącego w skardze do wojewódzkiego sądu administracyjnego numeru PESEL, będącej pierwszym pismem w sprawie sądowoadministracyjnej - zgodnie z art. 46 par. 2 pkt 1 lit. b p.p.s.a. - stanowi brak formalny, który powinien być uzupełniony w trybie art. 49 par. 1 p.p.s.a., pod rygorem odrzucenia skargi, w sytuacji gdy ten numer znajduje się w aktach administracyjnych sprawy.

Czytaj: Poszerzony skład SN rozstrzygnie problem adresów i numerów PESEL w skardze kasacyjnej

Pytanie odnosi się bezpośrednio do stanu, w którym skarżący nie podaje we wniesionej skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego numeru PESEL. A na wezwanie sądu, braku tego nie uzupełnił, choć numer ten wynika z akt administracyjnych. I sąd mógłby sam ten numer odnaleźć. Skutkiem tego po siedmiu dniach oczekiwania sąd odrzuca skargę.

Zobacz procedurę w LEX: Skarga na decyzję do WSA >

 

Dwa stanowiska w sprawie

Problem powstał w wyniku nowelizacji w maju 2019 roku art. 49 ppsa. Rozbieżność orzecznictwa wiązała się z wprowadzeniem postępowania elektronicznego. Pojawiły się dwa stanowiska sądów:

  1. W sytuacji, gdy występuje brak PESEL, nie ma podstaw do wezwania uzupełnienia braków. Sam sąd we własnym zakresie to czyni. A zatem taki niedostatek nie wstrzymuje nadania biegu sprawie. Wynika to m.in. z prawa strony do sądu, który wywodzi się z Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.
  2. Brak numeru PESEL stanowi brak formalny i w razie nieuzupełnienia jest podstawą odrzucenia pisma. Sąd nie ma obowiązku analizować akt. Inaczej zaburzona byłaby równowaga stron.

Zdaniem prokurator krajowej Renaty Jabłońskiej, właściwe jest stanowisko drugie, natomiast Paweł Chrupek, radca prawny z Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorstw, opowiedział się za pierwszym stanowiskiem.

- Należy wziąć pod uwagę cel wprowadzenia numeru PESEL: chodziło przecież o ułatwienie identyfikacji strony, a nie utrudnianie postępowania – mówił radca Chrupek. – Strona przed WSA nie ma obowiązku powoływać profesjonalnego prawnika w celu reprezentacji, często jest nieporadna, więc nadmierny formalizm jej szkodzi – dodał.

Czytaj w LEX: Kurzawa Angelika, Numer PESEL a wymóg formalny skargi – uwagi na tle orzecznictwa sądów administracyjnych >

NSA: PESEL warunek formalny

Sąd przyjął w uchwale z 3 lipca wersję prokuratora krajowego i podjął uchwałę, zgodnie z którą nieprzedstawienie numeru PESEL przez skarżącego w skardze do wojewódzkiego sądu administracyjnego, będącej pierwszym pismem w sprawie, stanowi brak formalny, który powinien być uzupełniony w trybie art. 49 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi , pod rygorem odrzucenia skargi.

Jak uzasadniała sędzia sprawozdawca, niezależnie, czy postępowanie administracyjne jest prowadzone online, elektronicznie czy na papierze – obowiązują te same zasady. I uchwała ta dotyczy tylko skargi do WSA.

Zobacz procedurę w LEX: Usuwanie braków formalnych skargi >

- Przewodniczący, który nadaje bieg skardze bada jedynie formalne warunki, nie analizuje treści akt wyjaśniała sędzia sprawozdawca Joanna Kabat-Rembelska. – Jeśli sąd dostrzeże brak numeru PESEL, wzywa stronę do uzupełnienia i informuje o skutkach. Jeśli numer nie zostanie podany, to być może nie ma woli prowadzenia sprawy. Sąd nie może zastępować strony – dodała.

Czytaj w LEX: Zasada udzielania pomocy stronom w postępowaniu sądowoadministracyjnym >

Sygn. akt II GPS 3/22, uchwała 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 lipca 2023 r.

Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Dopuszczalność odrzucenia skargi wniesionej do sądu administracyjnego z powodu braku podania numeru PESEL skarżącego >

Zbigniew Kmieciak, Joanna Wegner, Maciej Wojtuń

Sprawdź