Oświata - Prawo.pl

Oświata

Temat dnia

"Deregulacja przedszkoli" bez społecznego poparcia

Zdecydowanie sprzeciwiamy się zapowiadanym przez Ministerstwo Edukacji Narodowej zmianom, których celem ma być umożliwienie zatrudniania w przedszkolach osób bez kierunkowego wykształcenia nauczyciela wychowania przedszkolnego, pod pretekstem walki z brakami kadrowymi - podkreślają autorzy petycji, która ma powstrzymać projekt deregulacji, dotyczący prowadzenia zajęć z dziećmi przez osoby niebędące nauczycielami.

Monika Sewastianowicz

12.07.2025

Zmiany w wynagrodzeniu za godziny ponadwymiarowe już od września

Zarządzanie oświatą

Do Sejmu trafił projekt Karty Nauczyciela – ma ona m.in. uporządkować przepisy dotyczące wypłat za godziny ponadwymiarowe. Obecnie w tej materii panują duże rozbieżności, choćby w kwestii zapłaty za godziny niezrealizowane. Podczas prac w komisjach zdecydowano się na przyspieszenie wejścia w życie nowelizacji - ma obowiązywać już od września.

Monika Sewastianowicz

11.07.2025

Zarządzanie oświatą

Zmiany w systemie stypendialnym. Resort nauki chce lepszego wykorzystania funduszu

Nawet 25 proc. środków przeznaczonych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego na fundusz stypendialny nie trafia do studentów. Resort proponuje zmiany, które mają zwiększyć elastyczność uczelni w przyznawaniu stypendiów rektora – zapowiedziała wiceminister Maria Mrówczyńska. W ramach pakietu deregulacyjnego resort nauki i szkolnictwa wyższego przygotował 12 zmian dotyczących funkcjonowania uczelni. Jedną z kluczowych propozycji jest nowelizacja ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce w zakresie systemu stypendialnego.

ms/PAP

11.07.2025

Rzecznik praw uczniowskich - projekt przekazany do konsultacji

Szkoła i uczeń Zarządzanie oświatą

Prawa ucznia w jednej ustawie i rzecznicy praw działający w szkołach, gminach, województwach i na skalę krajową. MEN przekazało projekt do konsultacji społecznych. Inicjatywa oceniana jest różnie - środowiska działające na rzecz praw uczniów wskazują, że jest niezbędny, część ekspertów zwraca jednak uwagę, że powiela istniejące przepisy. Może się okazać, że nauczyciele będą postrzegać rzecznika jako kolejną instytucję kontrolną.

Monika Sewastianowicz

10.07.2025

Szkoła i uczeń Zarządzanie oświatą

Wcześniejsza emerytura nauczyciela z prawem do urlopu

Kadry w oświacie

W 2023 r. znowelizowano Kartę Nauczyciela - w wyniku zmiany część pedagogów nabyła lub wkrótce nabędzie prawo do emerytury stażowej. Zmiana ta jednak sprawiła, że nauczyciele - niezależnie od tego, czy zechcą z tego uprawnienia skorzystać - z momentem nabycia prawa tracą możliwość wykorzystania urlopu dla poratowania zdrowia. Jest jednak szansa, że i to się zmieni.

Monika Sewastianowicz

10.07.2025

Kadry w oświacie

Odwołanie od matury - warto szybko zgłosić chęć przejrzenia pracy

Szkoła i uczeń Zarządzanie oświatą

Maturzysta może odwołać się od wyniku egzaminu. Musi najpierw zgłosić chęć obejrzenia pracy, co warto zrobić, jak najszybciej, bo im więcej chętnych, tym dłuższa kolejka. O wgląd w pracę lepiej wystąpić od razu, zwłaszcza że decyduje kolejność zgłoszeń. Procedura nie jest szczególnie sformalizowana - wniosek do Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej można wysłać mailem.

Monika Sewastianowicz

09.07.2025

Szkoła i uczeń Zarządzanie oświatą

MEN: Świadectwa wydane z błędem trzeba będzie zamienić

Ministerstwo Edukacji Narodowej przypomina, że w roku szkolnym 2024/2025 szkoły podstawowe i ponadpodstawowe są zobowiązane wydawać świadectwa ukończenia szkoły wyłącznie według aktualnych wzorów. Świadectwo ukończenia szkoły, jako dokument publiczny trzeciej kategorii, musi również zawierać symbol nazwy producenta, rok produkcji oraz indywidualne oznaczenie blankietu.

Monika Sewastianowicz

09.07.2025

MEN nie rezygnuje ze zmian - reforma w podstawówkach w 2026 r.

Minister edukacji Barbara Nowacka ogłosiła, że reforma edukacji wejdzie w życie od 2026 roku – najpierw w klasach I i IV szkół podstawowych, a rok później w szkołach średnich. Nowe egzaminy – ósmoklasisty i matura – zostaną przeprowadzone po raz pierwszy w 2031 roku. Prace nad nową podstawą programową już trwają.

ms/PAP

09.07.2025

Nowa jubileuszówka nie dla osób, które 45-letni staż osiągną w 2025 r.

Zarządzanie oświatą

Nauczyciele pracują na tyle długo, że należałoby rozszerzyć im prawo do nagrody jubileuszowej - uważają pomysłodawcy dodania do Karty Nauczyciela przepisu rozszerzającego katalog nagród jubileuszowych dla nauczycieli o tę przyznawaną za 45-letni staż pracy. Pytanie, kiedy zmiana miałaby wejść w życie i ile osób z niej skorzysta.

Monika Sewastianowicz

09.07.2025

Zarządzanie oświatą

Więcej specjalistów na "śmieciówkach" - MEN chce złagodzić przepisy

Zarządzanie oświatą

Niepublicznym szkołom łatwiej będzie spełnić wymogi dotyczące zatrudniania nauczycieli specjalistów - zmiany chce wprowadzić MEN w ramach deregulacji. Specjaliści zatrudniani na innych umowach niż...

Monika Sewastianowicz

08.07.2025

Zmiany w pensum i wyliczaniu godzin ponadwymiarowych do prac w komisjach

Zarządzanie oświatą

W marcu MEN edukacji przygotował projekt zmian w Karcie Nauczyciela - na tapet trafiły postulaty uzgodnione ze związkami zawodowymi. Doprecyzowane zostaną m.in. przepisy dotyczące doraźnych...

Monika Sewastianowicz

08.07.2025

Ogłoszono wyniki matur

Zarządzanie oświatą

Maturę zdało 80 proc. tegorocznych absolwentów wszystkich szkół ponadpodstawowych. 13 proc. abiturientów, którzy nie zdali jednego przedmiotu, ma prawo do poprawki w sierpniu - podała we wtorek...

Monika Sewastianowicz

08.07.2025

Nauczyciel nie musi kończyć kursu na wychowawcę wypoczynku

Zarządzanie oświatą

Wychowawca i kierownik wypoczynku muszą dysponować umiejętnościami organizacyjnymi i umiejętnością radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych. Wychowawca - co do zasady - musi skończyć odpowiedni kurs,...

Monika Sewastianowicz

08.07.2025

Dorosły, ale nie w szkole - MEN nie zmieni przepisów ws. pełnoletnich uczniów

Mimo że uczniowie pełnoletni mają prawo do samodzielnych decyzji w wielu sprawach szkolnych, wciąż są traktowani przez szkoły jak niepełnoletni - muszą prosić rodziców o zgodę na wycieczki, a...

Monika Sewastianowicz

07.07.2025

Rodzic może nagrać rozmowę z nauczycielem, ale jej udostępnianie zabronione

Zarządzanie oświatą RODO

Nie ma prawnego zakazu nagrywania rozmów - nawet gdy nagrywana strona o tym nie wie. Takich nagrań nie można jednak udostępniać publicznie, a to, czy ewentualnie można użyć ich jako dowodu w sprawie,...

Monika Sewastianowicz

05.07.2025

CKE ogłosiła wyniki egzaminu ósmoklasisty

Centralna Komisja Egzaminacyjna ogłosiła wyniki egzaminu ósmoklasisty, przeprowadzonego w terminie głównym od 13 do 15 maja 2025 r. Do egzaminu przystąpiło około 362 tys. spośród 374 tys. uczniów...

Monika Sewastianowicz

04.07.2025

Przygotowania do wprowadzenia Wspólnego Dyplomu Europejskiego oraz prace nad Deklaracją Warszawską to kluczowe inicjatywy w obszarze nauki i szkolnictwa wyższego podczas polskiej prezydencji w Radzie...

ms/PAP

02.07.2025

Szkoła i uczeń Zarządzanie oświatą

Resort edukacji znów tłumaczy się ze zmiany dotyczącej zniesienia obowiązkowych prac domowych w podstawówkach. Choć zamierza przeprowadzić ewaluację i zastanowić się nad tym, czy warto utrzymać to...

Monika Sewastianowicz

24.06.2025

Polecamy książki oświatowe

Nowość

-10%

Rachunkowość jednostek oświatowych

Monika Kaczurak-Kozak Sprawdź

Cena promocyjna: 62,10 zł

Cena regularna: 69,00 zł

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 48,30 zł

Nowość

-10%

Karta Nauczyciela. Komentarz

Krzysztof Gawroński Sprawdź

Cena promocyjna: 161,10 zł

Cena regularna: 179,00 zł

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 125,31 zł

Nowość

-10%

Dobry nauczyciel - dobry uczeń - dobra szkoła

Krzysztof Gawroński, Stefan Kwiatkowski Sprawdź

Cena promocyjna: 71,11 zł

Cena regularna: 79,00 zł

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 55,30 zł

Nowość

-90%

Procedury oświatowe z wzorami dokumentów. Tom 2. Karta Nauczyciela oraz prawo pracy

Lidia Marciniak Sprawdź

Cena promocyjna: 19,90 zł

Cena regularna: 199,00 zł

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 159,20 zł

Nowość

-40%

Kompetencje rady pedagogicznej. Komentarz praktyczny. Wzory uchwał

Piotr Gąsiorek Sprawdź

Cena promocyjna: 89,40 zł

Cena regularna: 149,00 zł

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 119,20 zł

Aktualności
- "Deregulacja przedszkoli" bez społecznego poparcia
  Zdecydowanie sprzeciwiamy się zapowiadanym przez Ministerstwo Edukacji Narodowej zmianom, których celem ma być umożliwienie zatrudniania w przedszkolach osób bez kierunkowego wykształcenia nauczyciela wychowania przedszkolnego, pod pretekstem walki z brakami kadrowymi - podkreślają autorzy petycji, która ma powstrzymać projekt deregulacji, dotyczący prowadzenia zajęć z dziećmi przez osoby niebędące nauczycielami.
- Zmiany w systemie stypendialnym. Resort nauki chce lepszego wykorzystania funduszu
  Nawet 25 proc. środków przeznaczonych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego na fundusz stypendialny nie trafia do studentów. Resort proponuje zmiany, które mają zwiększyć elastyczność uczelni w przyznawaniu stypendiów rektora – zapowiedziała wiceminister Maria Mrówczyńska. W ramach pakietu deregulacyjnego resort nauki i szkolnictwa wyższego przygotował 12 zmian dotyczących funkcjonowania uczelni. Jedną z kluczowych propozycji jest nowelizacja ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce w zakresie systemu stypendialnego.
- Zmiany w wynagrodzeniu za godziny ponadwymiarowe już od września
  Do Sejmu trafił projekt Karty Nauczyciela – ma ona m.in. uporządkować przepisy dotyczące wypłat za godziny ponadwymiarowe. Obecnie w tej materii panują duże rozbieżności, choćby w kwestii zapłaty za godziny niezrealizowane. Podczas prac w komisjach zdecydowano się na przyspieszenie wejścia w życie nowelizacji - ma obowiązywać już od września.
Zobacz więcej
Opinie
- Profil absolwenta nie pominie potrzeb nauczycieli - IBE pracuje nad strategią wsparcia
  Zależy nam, by nauczyciele każdej specjalności - również matematyki czy fizyki - dostrzegali swój wpływ na rozwój społeczny uczniów. Szkoła powinna rozwijać kompetencje poznawcze, społeczne i osobiste równolegle - dlatego traktujemy je jako równie ważne - mówi Elżbieta Strzemieczna, kierowniczka Zespołu ds. Zmian w Systemie Edukacji w Instytucie Badań Edukacyjnych.
- Sławomir Broniarz: Rozwój zawodowy nauczyciela nie może być sztuką dla sztuki
  Pozostajemy – i zawarliśmy to w projekcie rozbieżności – przy swoim zdaniu, że za awansem na nauczyciela mianowanego powinna iść większa podwyżka niż sięgająca 150 zł. Obecnie jest to mało zachęcające do rozwoju - mówi Prawo.pl Sławomir Broniarz, prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego. Wskazuje też, że konieczne jest wypracowanie nowego podejścia do edukacji i pracy nauczyciela, co - jak ma nadzieję - znajdzie odzwierciedlenie w zmianach zapowiedzianych na 2026 rok.
- Prof. Krawiec: Nie potrzebujemy rzecznika praw ucznia, byłby "batem na nauczycieli"
  Ewentualny rzecznik praw uczniowskich byłby podmiotem umocowanym jedynie ustawowo, a nie konstytucyjnie. Tym samym jego pozycja prawna byłaby słabsza od roli rzeczników konstytucyjnych: praw obywatelskich i praw dziecka - uważa prof. Grzegorz Krawiec z Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej. Wskazuje, że taka instytucja budzi obawy nauczycieli.
Zobacz więcej
Zmiany w prawie
- Nowe podstawy programowe dla kilku zawodów szkolnictwa branżowego
  Od września zmienią się podstawy programowe kształcenia w zawodach: elektromechanik pojazdów samochodowych oraz technik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających i technik weterynarii. Określona też została podstawa programowa kształcenia w nowym zawodzie technik elektromobilności.
- Mucha: Od 1 września obowiązek szkolny dla dzieci z Ukrainy
  Od 1 września będzie obowiązek szkolny dla dzieci z Ukrainy, połączony z pobieraniem zasiłku 800 plus. Zapowiedziała to w środę wiceministra edukacji Joanna Mucha. Z przekazanych przez nią szacunkowych danych wynika, że do polskich szkół nie posłano prawdopodobnie ok. 75 tysięcy ukraińskich dzieci. Według Muchy często powodem takiej decyzji było przekonanie rodziców lub opiekunów, że bardzo szybko wrócą do Ukrainy.
- Szkolne doradztwo zawodowe - wystarczą studia podyplomowe
  W ostatnich klasach publicznych szkół podstawowych oraz w publicznych szkołach ponadpodstawowych uczniowie mają zajęcia doradztwa zawodowego. Może je poprowadzić osoba, która posiada kwalifikacje określone w rozporządzeniu - ukończyła odpowiednie studia i posiada przygotowanie pedagogiczne.
Zobacz więcej
Pytania i odpowiedzi
- Rodzic może nagrać rozmowę z nauczycielem, ale jej udostępnianie zabronione
  Nie ma prawnego zakazu nagrywania rozmów - nawet gdy nagrywana strona o tym nie wie. Takich nagrań nie można jednak udostępniać publicznie, a to, czy ewentualnie można użyć ich jako dowodu w sprawie, rozstrzygnie każdorazowo sąd. Oczywiście, w sytuacjach spornych może z tego skorzystać i rodzic, i nauczyciel.
- Nauczyciel nie musi przepracować całego roku, by dostać trzynastkę
  Do końca marca nauczyciele muszą otrzymać dodatkowe wynagrodzenie roczne, czyli tzw. trzynastki. Mogą liczyć na nie nie tylko pedagodzy, którzy przepracowali cały rok. "Trzynastka" w proporcjonalnie zmniejszonej części przysługuje w przypadku, gdy nauczyciel przepracuje sześć miesięcy. Nauczyciele mogą też liczyć na podwyżki, bo obowiązuje już rozporządzenie o minimalnych stawkach wynagrodzenia pedagogów.
- Przezorny zawsze zabezpieczony. W szkole apteczka być musi, zawartość do ustalenia
  Na terenie szkoły może dojść do wypadków i innych nieszczęśliwych zdarzeń, dlatego pracownicy szkoły i placówek powinni być przeszkoleni w zakresie udzielania pierwszej pomocy. Szkoły powinny natomiast być odpowiednio wyposażone w apteczki, by w razie konieczności można było sięgnąć po przydatne środki.
Zobacz więcej
Orzeczenia
- Fundacja nie założy szkoły leczenia zeza, chyba że jest na nią zapotrzebowanie
  Otwarcie nowej publicznej szkoły musi być w interesie wspólnoty samorządowej. Wykazanie tej przesłanki może być trudne, o czym przekonała się Fundacja „Ponad barierę wzroku”. Miasto stwierdziło, że choć na miejscu nie kształci się w zawodzie ortoptysty to nie zamierza tego zmieniać. Koszty przewyższają zyski – jak podkreślił prezydent miasta. Jego decyzję oceniały sądy administracyjne.
- SN zajmie się problemem obniżenia pensum nauczycielskiego
  Brak w pragmatyce nauczycielskiej unormowania, dotyczącego obniżenia pensum z tytułu występującego w tygodniu święta, przypadającego w innym dniu niż niedziela, oznacza, że ustawodawca nie przyznał nauczycielowi takiego prawa – twierdził pozwany Gminny Zespół Szkół. Jednak sądy obu instancji przyznały nauczycielkom wynagrodzenie za pracę w godzinach ponadnormatywnych, mimo niewypełnienia 18-godzinnego pensum. Sąd Najwyższy 15 kwietnia br. rozstrzygnie, czy słusznie.
- SN: Odszkodowanie za zaniżone dotacje na przedszkole
  W razie wypłacenia zaniżonej dotacji na podstawie ustawy o systemie oświaty w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2016 r. osobie prowadzącej niepubliczne przedszkole przysługuje roszczenie odszkodowawcze na podstawie art. 471 k.c. z tytułu szkody spowodowanej wypłatą środków własnych na realizację zadań podlegających dofinansowaniu - taką uchwałę podjął Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej.
Zobacz więcej