Trwa 4. edycja akcji "Poprawmy prawo", prowadzonej przez redakcje Prawo.pl i LEX. Po raz kolejny chcemy wskazać najbardziej problematyczne przepisy we wszystkich obszarach prawnych, które wymagają pilnej poprawy. Szczególnie zwracamy uwagę na regulacje, które mają istotny wpływ na wymiar sprawiedliwości, prawników, podatki, pracę, działalność gospodarczą, zdrowie, oświatę, samorząd i administrację. Do zgłaszania wadliwych regulacji zapraszamy również naszych Czytelników.

Jawność rozprawy jest jednym z elementów konstytucyjnego prawa do sądu. 1 lipca weszły jednak w życie zmiany w postępowaniu cywilnym, wskutek których rozprawy jawne mogą przejść do lamusa, a posiedzenia niejawne - stać się sądowym standardem. Sędzia będzie mógł rozpoznać w ten sposób nawet skomplikowaną sprawę. Część sędziów widzi w tym problem - podkreślają, że nie tak powinno wyglądać orzekanie. A prawnicy już głowią się jak doprowadzić do jawnej rozprawy.

Aleksandra Gawrońska-Mucha, Global Senior Legal Counsel w firmie IBM, została laureatką 6. edycji konkursu Lider Prawników Przedsiębiorstw AD. 2023. Nagroda została wręczona podczas Świątecznej Gali Członków i Przyjaciół Polskiego Stowarzyszenia Prawników Przedsiębiorstw. Kapituła uzasadniała, że jej praca stanowi przykład modelowego podejścia do roli dyrektora działu prawnego.

Trybunał Konstytucyjny na 30 listopada br. przełożył ogłoszenie orzeczenia z wniosku Prokuratora Generalnego o zbadanie czy nałożenie okresowej kary finansowej lub ryczałtu za niezastosowanie się do orzeczonego środka tymczasowego przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej - na polski rząd, jako państwo członkowskie Unii Europejskiej - jest zgodne z polską Konstytucją. Był to piąty termin i sprawa ponownie spadła z wokandy. Nowy termin to 5 grudnia.

Wyzwania związane z wdrożeniem KSeF, skutki wyroków Trybunału Konstytucyjnego w zakresie podatku od nieruchomości, aktualizacja informacji o warunkach zatrudnienia oraz warunki udzielania pracownikom zwolnienia z powodu siły wyższej – to niektóre z tematów IV edycji konferencji "Podatkowo-Kadrowy Rollercoaster, czyli codzienność księgowych, kadrowych i doradców podatkowych".

Ministerstwo Finansów chce przedłużyć do końca 2024 r. wyłączenie dla płatników technicznych i emitentów z obowiązku stosowania mechanizmu pay & refund w zakresie poboru podatku u źródła (WHT). Powodem są problemy podmiotów prowadzących rachunki papierów wartościowych z ustaleniem, czy otrzymane przez podatników należności przekroczyły próg 2 mln zł, co jest warunkiem stosowania mechanizmu.

Ustawa budżetowa na 2024 r. powinna trafić na biurko prezydenta do 29 stycznia – mówi przewodniczący sejmowej komisji finansów Janusz Cichoń (KO). Rząd koalicji będzie pracował nad projektem przygotowanym przez rząd PiS, do którego wniesie poprawki. Jednak ze względu na szybkie tempo prac, po Nowym Roku konieczna może być nowelizacja ustawy.

Świadczone przez spółkę szkolenia będą korzystały ze zwolnienia z VAT, wówczas gdy nabyte w trakcie szkolenia umiejętności pozostają w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem uczestników szkolenia i mają na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Z dokumentów musi jednak jednoznacznie wynikać, że szkolenie jest finansowane ze środków publicznych. Potwierdza to skarbówka i eksperci.

Od 1 stycznia 2024 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie z obecnych 3600 zł do 4242 zł, a minimalna stawka godzinowa - z 23,50 zł do 27,70 zł. Natomiast od połowy roku, czyli od 1 lipca, minimalna płaca i minimalna stawka godzinowa ponownie ulegną zwiększeniu - odpowiednio do kwoty 4300 zł i 28,10 zł. To będzie druki rok z rzędu, gdy minimalna płaca rośnie w trakcie roku dwa razy. Pierwszy raz stało się to w 2023 roku.

Whistleblowing nie jest ideą nową. Nie dziwi więc, że w wielu krajach stał się już elementem kultury biznesowej i stałym komponentem systemów compliance. Motorem napędowym zmian i popularyzacji systemów informowania o naruszeniach są przede wszystkim uregulowania prawne. Istotną rolę odgrywają także dobre praktyki rynkowe i rosnąca świadomość firm, dotycząca zalet płynących z wdrożenia takich systemów – piszą Iwona Sprycha i Natalia Piotrowicz-Wietz z firmy KPMG w Polsce.

Mimo uchylenia z dniem 1 stycznia 2024 roku wygasającego charakteru emerytur pomostowych, są osoby, które mimo posiadania ponad 20-letniego stażu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, mogą z dobrodziejstwa tej ustawy nie skorzystać, bo nie spełniają wymogu zatrudnienia w takich warunkach po dniu 31 grudnia 2008 r. MRiPS uspokaja, że warunek ten nie ma charakteru absolutnego, bo w noweli jest przepis szczególny. Nie wiadomo jednak, jak do sprawy podejdzie ZUS.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zrezygnował z 8 mld złotych dotacji z budżetu państwa do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na 2023 rok. Biorąc pod uwagę nowelizację budżetu na 2023 rok, ZUS nie będzie potrzebował 13 mld złotych. Jak poinformował Zakład, wynika to z ciągle rosnącej liczby osób ubezpieczonych i coraz większych wpływów ze składek.

Polskie media obiegła jakiś czas temu wiadomość, że Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych wszczął postępowanie wyjaśniające przeciwko spółce Open AI i skierował do niej pytania. O tym, czy po wejściu w życie AI Act PUODO nadal będzie mógł zajmować się naruszeniami danych osobowych w systemach opartych na AI i jakich zasad powinni przestrzegać ich twórcy, aby nie trafić pod lupę regulatora - pisze Agnieszka Zwierzyńska, adwokat, senior associate w kancelarii Łaszczuk i Wspólnicy.

Prezes zarządu została uniewinniona od zarzutu powierzenia pracownikom sklepu wykonywania pracy w niedzielę. Z rozstrzygnięciem tym nie zgodził się Prokurator Generalny, który postanowił wnieść kasację. Sąd Najwyższy ocenił, że prowadzenie klubu czytelnika i punktu informacji turystycznej nie doprowadziło do nabycia przez sklep przymiotu zakładu prowadzącego działalność w zakresie oświaty, kultury i wypoczynku. Tym samym placówka ta nie była zwolniona z zakazu handlu w niedzielę.

Szykuje się kolejna rewolucja w energetyce wiatrowej. Nie metry, tylko poziom hałasu zdecyduje, w jakiej odległości od domów będzie można budować wiatraki. Do Sejmu wpłynął projekt w tej sprawie autorstwa posłów KO oraz Polski 2050-TD. Wywołuje on kontrowersje m.in z powodu formy, w jakiej zdecydowano się nad nim pracować. Jest to wrzutka starej propozycji KO do tarczy energetycznej.

W czwartek 30 listopada Senat zaakceptował bez poprawek zmianę w sprawie przedświątecznych niedziel. Jeżeli niedziela przypadnie 24 grudnia, to handel będzie pracował w dwie kolejne niedziele poprzedzające Wigilię. Przepisy wymagają jeszcze tylko podpisu prezydenta i publikacji w Dzienniku Ustaw. Wejdą w życie dzień po ogłoszeniu w Dz.U.

Do 29 grudnia 2023 r. samorządowe instytucje kultury mogą starać się o dofinansowanie w ramach programu „Dom Kultury+ Edycja 2024”. Można ubiegać się o dofinansowanie zadań w ramach zadań: Inicjatywy Lokalne lub Partnerstwo Lokalne.

Małoletni nie mają wpływu na to, gdzie mieszkają z rodzicami. Rodziny, którym wypowiedziano umowę najmu, potrafią korzystać z tych nieruchomości przez wiele lat, nie płacąc odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu. Niektóre dzieci wchodzą w dorosłe życie z ogromnymi długami, bo pozwala na to przepis ustawy o ochronie lokatorów.

Na razie tymczasowa kontrola graniczna na granicy ze Słowacją została przedłużona do 3 grudnia. MSWiA chce, aby ten stan trwał jeszcze do 2 stycznia 2024 roku. Uzasadnia to dalszym poważnym zagrożeniem nielegalną migracją na tym odcinku granicy państwowej.

Mieszkanka osiedla romskiego nie dostała dodatku węglowego, bo gmina uznała, że nie przysługuje on osobie, która mieszka w domu wybudowanym bez pozwolenia. Kobieta odwołała się do SKO, które utrzymało zaskarżoną decyzję. Udział w postępowaniu przed WSA zgłosił Rzecznik Praw Obywatelskich. Wskazuje, że z ustawy o dodatku nie wynika, aby uznanie istnienia gospodarstwa domowego było uwarunkowane legalnością zamieszkiwania w danym domu czy lokalu.

Przeciążenie personelu medycznego stwarzało zagrożenie dla zdrowia i życia pacjentów oraz samych pracowników, a także negatywnie wpływało na jakość udzielanych świadczeń - wynika z raportu Najwyższej Izby Kontroli. Kontrolerzy stwierdzili też, że zamiana zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na umowę cywilnoprawną, pozwalała na ominięcie narzuconych przez prawo pracy ograniczeń dotyczących czasu pracy i wypełnienie w ten sposób braków kadrowych.

Za świadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej udzielane osobie nieubezpieczonej z zaburzeniami psychicznymi, nie pobiera się od tej osoby opłat. Zatem świadczenia opieki zdrowotnej udzielane są bezpłatnie i finansowane ze środków publicznych, bez względu na uprawnienia z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego. Nie ma tu znaczenia dochód rodziny - orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny.

W środę Sejm uchwalił nowelizację ustawy o finansowaniu in vitro z budżetu państwa. Większość posłów Prawa i Sprawiedliwości głosowała przeciwko uchwaleniu nowelizacji ustawy, ale poparcie dla inicjatywy zadeklarował nieoczekiwanie premier Mateusz Morawiecki. Ustawa trafi teraz do prac w Senacie.

Lekarze nie mogą reklamować leków, wyrobów medycznych i suplementów diety. Prawo jest tu rygorystyczne i zakazuje używania w reklamie nawet wizerunku lekarza. Jeśli więc do kupienia jakiegoś preparatu namawia znany lekarski autorytet, pacjentowi powinna włączyć się "czerwona lampka". Prawdopodobnie lekarz ten padł ofiarą kradzieży wizerunku, a pacjent ma do czynienia z oszustwem. Tego rodzaju spraw jest coraz więcej.

Wypadek na korytarzu, na lekcji wychowania fizycznego czy na szkolnym podwórku wymaga zgłoszenia i sporządzenia odpowiedniej dokumentacji. Jeżeli okaże się, że zawinił dyrektor szkoły lub nauczyciel, może on odpowiadać zarówno na drodze karnej, jak i dyscyplinarnej - również za niedopełnienie procedur, np. niepoinformowanie o zdarzeniu odpowiednich podmiotów. Odpowiedzialność odszkodowawczą ponosi natomiast najczęściej organ prowadzący.

Karta Nauczyciela przewiduje obowiązek utworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych w szkole. Beneficjentami świadczeń mogą być nie tylko nauczyciele i ich rodziny, ale też inni pracownicy szkoły, emeryci i renciści, nauczyciele pobierający nauczycielskie świadczenie kompensacyjne oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał do tego prawo.

Polscy ósmoklasiści w 2022 roku uzyskali jeden z najwyższych średnich wyników (554 pkt.) w zakresie wiedzy i rozumienia kwestii obywatelskich spośród 20 krajów. Wyższe wyniki mieli jedynie uczniowie z Tajwanu (583 pkt.) i Szwecji (565 pkt.). ICCS (International Civic and Citizenship Education Study) to największe międzynarodowe badanie dotyczące edukacji obywatelskiej, prowadzone wśród ósmoklasistów. Jego celem jest sprawdzenie, w jakim stopniu młodzi ludzie są przygotowani do pełnienia roli obywatela w demokratycznym społeczeństwie.

Niespełnienie przez ucznia obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki podlega egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat, oraz trwa do ukończenia szkoły podstawowej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 18. roku życia.

W roku akademickim 2022/2023 studenci z Ukrainy stanowili dominującą grupę zarówno na studiach pierwszego i drugiego stopnia, jak i na jednolitych studiach magisterskich. Największa ich liczba zdecydowała się podjąć studia niestacjonarne na uczelniach niepublicznych. Ogółem na polskich uczelniach studiuje 102 000 studentów z zagranicy - wynika z danych Ośrodka Przetwarzania Informacji (OPI).

Opublikowany przez resort nauki katalog zawiera opis 146 praktyk realizowanych w 2022 roku na 53 uczelniach, które stanowią wyraz zaangażowania społeczności akademickiej w kwestie zrównoważonego rozwoju (ESG) - tj. w działania na rzecz środowiska, społeczeństwa i ładu organizacyjnego. Ma to zachęcać szkoły wyższe do angażowania się w podobne inicjatywy.

Stopnie i tytuł mają chronić człowieka w systemie nauki i szkolnictwa wyższego oraz są jedną z zapór, chroniących przed wprowadzeniem uniwersytetu korporacyjnego, gdzie liczy się produkcja, a nie człowiek - wskazuje dr hab. Grzegorz Krawiec, prof. Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej, komentując m.in. pomysł na zniesienie habilitacji.

Dla jednych czasopism ocena bibliometryczna, dla innych ocena ekspercka - Komisja Ewaluacji Nauki proponuje zmiany w sposobie punktowania czasopism naukowych. Czasopisma dotyczące nauk humanistycznych i społecznych mają być oceniane inaczej, niż te dotyczące nauk ścisłych, medycznych i przyrodniczych. Koncepcja zakłada też stworzenie systemu premiowania polskich periodyków.

Jazda po śniegu na letnich oponach zwykle nie niesie negatywnych skutków ubezpieczeniowych dla posiadacza samochodu, gdyż nie stanowi naruszenia prawa. Jedynie w przypadku AC ubezpieczyciel może odmówić odszkodowania lub obniżyć jego wysokość, o ile zawarł odpowiednie zapisy w ogólnych warunkach ubezpieczenia.

Sądy administracyjne rozpatrują rocznie średnio ponad 140 skarg małżonków i dzieci na decyzje urzędników opieki społecznej o obciążeniu opłatami za pobyt emerytów w domach starców lub odmowę zwolnienia z płatności. Uchylanie się w opłatach ułatwiają zawiłe przepisy i błędy urzędnicze.

Wolnoć Tomku w swoim domku? Ta zasada nie sprawdzi się, jeśli chodzi o oszczędzanie przez mieszkańców bloków na centralnym ogrzewaniu. Spółdzielnia lub wspólnota może wpisać w uchwale, jaka temperatura ma panować w mieszkaniu, a sprawa oszczędnego sąsiada może trafić do sądu, który uzna, że jego lokum "dogrzewają" sąsiedzi.

Rodzice niezbyt przejmują się prywatnością swoich dzieci - tak ci, którzy chcą po prostu pochwalić się nimi znajomym, jak i osoby żyjące z treści udostępnionych w internecie. Widz, zaangażowany w życie influencerów, pomoże przyszłej matce ogłosić ciążę, napisze w komentarzach, co ma zapakować do torby na porodówkę, a potem obejrzy relację z porodu i pierwszej zmiany pieluchy. W Polsce brakuje przepisów, które chroniłyby prywatność i finanse dzieci przed nadużyciami ze strony ich rodziców.