Okradziony samochód straży pożarnej, splądrowana stacja benzynowa, czy przywłaszczone wyroby tytoniowe po ustąpieniu wody - katastrofy takie jak powódź pokazują nie tylko tę jasną stronę ludzkiej natury. Choć szabrownictwo jest uznawane za czyn wyjątkowo naganny, stosuje się w jego przypadku "zwykłe" przepisy kodeksu karnego i kodeksu wykroczeń.

Coraz częściej prokuratorzy odpowiadają dyscyplinarnie za spowodowanie wypadków drogowych. Jednak młyny sprawiedliwości mielą powoli. Uchylenie immunitetu nie musi oznaczać, że kara będzie szybko wymierzona, zarówno w sądzie powszechnym, jak i w sądzie dyscyplinarnym. Zwłaszcza że Sąd Najwyższy zawiesza postępowania do czasu wydania wyroku karnego. Przemawiają za tym okresy przedawnienia oraz niechęć do powielania postępowania dowodowego.

Dyżury po godzinach pracy i przez cały tydzień, bo brakuje kadry, w dodatku bez wynagrodzenia i z marną szansą na odbiór nadgodzin - takie nieprawidłowości w pracy pracowników prokuratury sygnalizował Związek Zawodowy Prokuratorów i Pracowników Prokuratury ministrowi sprawiedliwości Adamowi Bodnarowi. Teraz Prokuratura Krajowa informuje, że po przeanalizowaniu sytuacji podejmie działania kształtujące właściwą praktykę w tym zakresie.

Wydłuża się lista sądów, które z powodu sytuacji powodziowej odwołują rozprawy. Niektóre z nich pracują, ale z zastrzeżeniem problemów kadrowych, w innych pracują jedynie wyznaczeni pracownicy. Powodem jest nie tylko zagrożenie dla ludzi, ale też m.in. konieczność zabezpieczania dokumentacji i ksiąg wieczystych. Przerwa w niektórych wydziałach może potrwać nawet do 24 września. Tymczasem adwokaci i radcy prawni zbierają chętnych do udzielania powodzianom pomocy prawnej pro bono.

Przedsiębiorcy przekazujący nieodpłatnie materiały budowlane dla powodzian skorzystają do 31 marca 2025 r. z zerowej stawki VAT - wynika z projektu rozporządzenia Ministerstwa Finansów. Chodzi o darowizny dla osób fizycznych oraz m.in szpitali, szkół, podmiotów prowadzących działalność kulturalną i w zakresie opieki społecznej. Warunkiem skorzystania z preferencji będzie zawarcie umowy oraz udokumentowanie pomocy i strat.

Ministerstwo Finansów wydłuży termin zapłaty podatków VAT, PIT i CIT przez przedsiębiorców, których dotknęła powódź. W przypadku VAT, odroczenie zapłaty podatku będzie obowiązywać do 25 stycznia 2025 r. W zakresie PIT i CIT odroczenie dotyczyć będzie zaliczek i podatków za sierpień–grudzień 2024 r. Przedsiębiorcy rozliczą je dopiero w zeznaniu rocznym. Odroczenie dotyczyć będzie również podatku odprowadzanego do urzędu skarbowego za pracowników poszkodowanych firm.

Darowizny dla ofiar powodzi zostały zwolnione z VAT - rozporządzenie w tej sprawie obowiązuje od 18 września, ale z możliwością stosowania go do darowizn towarów i nieodpłatnych usług przekazanych począwszy od 12 września do 31 grudnia 2024 r. Stawka 0 proc. będzie stosowana do darowizn wszelkiego rodzaju towarów lub usług niezbędnych do wsparcia poszkodowanych.

Poszkodowani w wyniku powodzi - zarówno osoby fizyczne, jak i przedsiębiorcy - mogą wystąpić do urzędu skarbowego o ulgi w spłacie podatków. Chodzi o takie preferencje, jak rozłożenie na raty, odroczenie terminu zapłaty czy umorzenie. Preferencje przyznawane są na wniosek podatnika. Nie ma jednak specjalnych rozwiązań podatkowych dla powodzian.

Z powodu powodzi wiele osób znajduje się obecnie w dramatycznej sytuacji i wymaga pomocy. Jak pracodawcy mogą pomóc swoim pracownikom, którzy mierzą się z konsekwencjami powodzi? Na pytania odpowiadają dr Iwona Jaroszewska-Ignatowska i Małgorzata Perchel-Ducka.

Przedsiębiorcy z terenów objętych powodzią mogą opłacić składki - za okres od 1 sierpnia do 31 grudnia 2024 r. - dopiero w przyszłym roku, w terminie do 15 września 2025 r. Wystarczy, że złożą oświadczenie, że zostali poszkodowani przez powódź. Od opłaconych w ten sposób składek nie będą naliczane odsetki za zwłokę. 18 września ZUS uruchomił też specjalną infolinię, na której przedsiębiorcy mogą uzyskać informację w sprawie ulg w opłacaniu składek.

Przez dwie ostatnie kadencje działanie Rady Ochrony Pracy kosztowało podatników w sumie ponad 11 mln złotych. I choć jej członkowie pobierają za pracę ok. 6 tys. zł miesięcznie, niewiele wiadomo, czym się zajmują. Jak udało się nam ustalić, dopiero obecny skład Rady zajmuje się skargami, jakie wpłynęły od obywateli na działania inspekcji pracy jeszcze z czasów poprzedników. Zdaniem prawników, przepisy o ROP wymagają zmiany. Trzeba zwłaszcza uregulować tryb nadzoru ROP nad PIP.

Marcin Stanecki, główny inspektor pracy, podjął decyzję o uruchomieniu specjalnej infolinii dla pracowników i pracodawców z terenów objętych powodzią – poinformował we wtorek Główny Inspektorat Pracy. Pod numerem (22) 391 83 70 eksperci Państwowej Inspekcji Pracy będą dostępni od poniedziałku do piątku, w godzinach 9:00-15:00.

Niestety powódź i zalanie nieruchomości, na którą został zaciągnięty kredyt hipoteczny, nie powoduje unieważnienia umowy kredytowej. Oznacza to zatem, że kredyt, który został zaciągnięty na ich zakup lub wybudowanie, należy dalej spłacać, zgodnie z ustalonym z kredytodawcą harmonogramem. Rząd może jednak wprowadzić rozwiązania systemowe, co planuje zrobić - pisze Wanesa Choptiany-Mańka, prawniczka i wykładowczyni uniwersytetu WSB Merito Warszawa.

UOKiK monitoruje, czy na terenach dotkniętych powodzią może dochodzić do zmów cenowych lub nadużywania pozycji dominującej, których efektem byłby np. wzrost cen produktów pierwszej potrzeby. Zachęca również do zgłaszania zaobserwowanych nieprawidłowości.

Zniszczone przez powódź sklepy, restauracje, pensjonaty, punkty usługowe – ich właściciele mogą liczyć na odszkodowanie za zniszczone mienie, o ile mieli wykupione stosowne ubezpieczenie. Taka polisa jednak nie zrekompensuje strat związanych z brakiem zysku za czas, kiedy przedsiębiorca nie był w stanie prowadzić działalności.

Wzmocnienie pozycji negocjacyjnej osób kupujących mieszkania, to główny cel stworzenia portalu danych o obrocie takimi lokalami. Portal będzie też narzędziem pomocnym dla profesjonalistów planujących inwestycje mieszkaniowe oraz dla instytucji publicznych odpowiedzialnych za wsparcie mieszkalnictwa.

Ostatnie wydarzenia związane z intensywnymi opadami deszczu, na skutek których na obszarze województw dolnośląskiego, opolskiego i śląskiego wystąpiło zjawisko powodzi, skłaniają do rozważań nad możliwością dochodzenia odszkodowania za szkody, które stanowią konsekwencję destrukcyjnego działania żywiołu - pisze Piotr Schreiber.

Ogłoszony stan klęski żywiołowej nie daje roszczenia o odszkodowanie od Skarbu Państwa z faktu samego zalania nieruchomości. Taką podstawą może być przepis Prawa wodnego. Ale w tym wypadku trzeba wykazać, że właściciel wód lub właściciel urządzenia wodnego zaniedbał obowiązki, które nakłada na niego ta regulacja. To może być długa i kosztowna batalia sądowa.

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych uruchomił program pomocy dla osób z niepełnosprawnością, które ucierpiały w czasie powodzi. O środki mogą ubiegać się samorządy dotknięte skutkami powodzi. Osoba z niepełnosprawnością z terenu takiej jednostki będzie mogła wnioskować o pomoc w swojej gminie.

Stan klęski żywiołowej, wprowadzony 16 września, początkowo objął 13 powiatów i 3 miasta powiatowe, ale rząd od początku nie wykluczał rozszerzenia jego zakresu terytorialnego, w zależności od rozwoju sytuacji powodziowej. We wtorek zapadła decyzja o dołączeniu do tego obszaru 7 kolejnych powiatów. Stan klęski żywiołowej potrwa maksymalny możliwy czas - 30 dni.

Na średnio ok. 10 proc. wizyt u lekarzy specjalistów pacjenci nie stawiają się bez wcześniejszego odwołania. Najczęściej wynika to z przeoczenia terminu, zdarza się jednak również, że przyczyną jest brak możliwości skontaktowania się ze świadczeniodawcą. Ministerstwo Zdrowia deklaruje, że prowadzi działania nad stworzeniem mechanizmu, który będzie przypominał pacjentom o wizytach i umożliwiał ich łatwe odwoływanie.

Jeśli placówka, w której pacjent zwykle umawia wizyty do lekarza rodzinnego, została zamknięta w wyniku powodzi, może on zwrócić się o pomoc do innej placówki medycyny rodzinnej (POZ), która ma podpisaną umowę z NFZ - wskazuje Rzecznik Praw Pacjenta. Wyjaśnia, że wystarczy, by opisał on swoją sytuację i miał przy sobie dokumenty tożsamości. Z kolei Naczelna Izba Aptekarska (NIA) przypomina o możliwości awaryjnego wystawiania recept.

Trzeba utylizować wszelką żywność, która miała kontakt z wodą powodziową, także tę, która wydaje nam się hermetycznie opakowana – zaznaczył podczas konferencji prasowej dr Paweł Grzesiowski, Główny Inspektor Sanitarny. Przypomniał, że woda powodziowa jest zanieczyszczona chemikaliami, drobnoustrojami i toksynami, przez co jest niebezpieczna dla zdrowia. Te same zasady dotyczą zalanych leków.

Medyk uprawniony do stwierdzenia zgonu może okazać się pierwszą osobą, która nabierze podejrzeń co do jego spowodowania w wyniku przestępstwa. To z kolei oznacza konieczność powiadomienia organów ścigania. Zaniechanie realizacji tego obowiązku, podobnie jak błąd przy stwierdzaniu zgonu, niesie ryzyko poniesienia przez medyka daleko idącej odpowiedzialności.

Resort edukacji wyjaśnia, jak zmienić trasę wycieczki, na którą szkołą dostała dopłatę z budżetu. W przypadku konieczności zmiany miejsca lub trasy wycieczki, która pierwotnie miała objąć tereny, które dotknęła powódź, wystarczy przesłanie przez organ prowadzący szkołę pisma informującego o zmianie trasy wycieczki na skrzynkę podawczą.

W wyniku powodzi w woj. dolnośląskim, opolskim, lubuskim i śląskim zajęcia zawieszono w ponad 600 szkołach, przedszkolach i placówkach oświatowych – poinformowało we wtorek Ministerstwo Edukacji Narodowej. Resort wskazał też, że samorządy mogą składać wnioski o dodatkowe pieniądze na odbudowę z rezerwy subwencji oświatowej.

Wsparcie z rezerwy subwencji oświatowej dotyczy wyłącznie budynków szkół i placówek oświatowych i nie obejmuje usuwania uszkodzeń innych obiektów, np. ogrodzeń, chodników, boisk, placów zabaw - przypomina resort edukacji. Podkreśla natomiast, że z pomocy mogą skorzystać uczniowie - dostępne są zajęcia opiekuńcze i wyjazdy terapeutyczno-edukacyjne.

Rozstrzygnięcia organów samorządu terytorialnego w kwestii stypendiów dla uzdolnionych uczniów nie są decyzją administracyjną. Konsekwencje tego bywają dotkliwe, bo pozbawiają uczniów i rodziców, np. możliwości odwołania się od wydanej decyzji. Rzecznik Praw Obywatelskich uważa, że przyznanie bądź odmowa przyznania stypendium powinno się kończyć decyzją administracyjną i prosi minister edukacji o wprowadzenie odpowiednich zmian w przepisach.

Ambitny naukowiec, autor tekstu, który chciałby opublikować w jak najlepszym czasopiśmie, często będzie zmuszony do obniżania swoich aspiracji - nie dlatego, że recenzent nie podzieli jego oceny, a z faktu braku miejsc, w których przy tylu ograniczeniach tekst mógłby się ukazać. Zaadresowanie problemu poprzez przyznanie wyższej ilości punktów większej ilości czasopism nie jest tu, jak się zdaje, zadowalającym rozwiązaniem - piszą prof. Grzegorz Krawiec i dr Sławomir Piekarczyk.

Wierzę w deklarację ministra nauki i szkolnictwa wyższego, że żaden zapis projektu reformy PAN nie jest wyryty w kamieniu i resort jest otwarty na rozmowę – powiedział wiceprezes PAN, prof. Dariusz Jemielniak. Minister obiecał również, że zorganizuje spotkanie, na którym przedstawiciele PAN będą mogli jeszcze raz odnieść się do kluczowych zapisów projektu noweli.

A może by tak zostać rzecznikiem patentowym? W najnowszym podcaście Tomasz Gawliczek przybliża ten zawód łączący prawo i niemal wszystkie dziedziny nauki. Opowiada o tym, jak uzyskać uprawnienia rzecznikowskie oraz jakie wyzwania czekają na tych, którzy chcą stanąć w patentowe szranki. "Prawo na Oko" to podcast dla młodych adeptów prawa, którzy zastanawiają się, jaką ścieżkę zawodową wybrać. Rozmowy ze starszymi kolegami po fachu pozwalają spojrzeć na zawód z innej perspektywy i poznać nie zawsze oczywiste ścieżki kariery. Zapraszamy do wysłuchania.

Rada Narodowego Centrum Nauki przyjęła uchwałę w sprawie projektu budżetu państwa na 2025 rok. Członkowie gremium zwrócili uwagę, że zgodnie z projektem finansowanie NCN pozostanie na tym samym poziomie, co w roku obecnym, a to stoi „w jawnej sprzeczności z publicznymi zapewnieniami o konieczności zwiększenia finansowania NCN.”

Ubezpieczyciele deklarują, że są przygotowani do szybkiej pomocy powodzianom i uprościli procedury likwidacji szkód, uruchomili specjalne infolinie i wysyłają likwidatorów na tereny objęte podtopieniami. Deklarują też wypłaty odszkodowań nawet w ciągu jednego dnia. Jeśli jednak ktoś na widok fali powodziowej chciał kupić polisę mieszkaniową, to nie ma na to szansy. Ubezpieczyć się można na wypadek zdarzenia przyszłego i niepewnego, a nie na wypadek tego, co właśnie zaczyna się dziać.

Policja musi zrozumieć, że nadmierny hałas jest poważnym naruszeniem - mówią eksperci. Można temu skutecznie zapobiegać. Z pomocą zmęczonym nocnymi rajdami samochodowymi mieszkańcom przychodzą nowe przepisy o ochronie środowiska. Od 2025 roku za przekroczenie normy hałasu o 1 do 5 dB w ciągu dnia kara wyniesie 16,71 zł za każdy decybel, natomiast w nocy będzie to 20,90 zł. I będzie rosła wraz ze wzrostem decybeli.

Na stronie Komendy Stołecznej Policji pojawił się list gończy za sprawcą śmiertelnego wypadku na Trasie Łazienkowskiej - do wypadku doszło w niedzielę na wysokości Torwaru, w kierunku Pragi. Ze wstępnych ustaleń policji wynika, że volkswagen najechał na tył forda, który następnie uderzył w barierki energochłonne.

Zwierzęta często wpadają pod koła, a kierowcy rzadko zatrzymują się, żeby im pomóc lub powiadomić odpowiednie służby, mimo że mają taki obowiązek. Bardziej interesują się pękniętym zderzakiem czy wybitą szybą w aucie. Tymczasem za niezapewnienie potrąconemu zwierzęciu stosownej pomocy lub niezawiadomienie odpowiednich służb o zdarzeniu - grozi kara.