Wymiar sprawiedliwości

Przywracanie praworządności bez ustaw, ale z udziałem sądów

Wymiar sprawiedliwości

W latach 2015-2023 stworzony został w Polsce system ustrojowy oznaczający odrzucenie lub inne rozumienie obowiązujących norm konstytucyjnych – ocenili uczestnicy zorganizowanej w Warszawie konferencji. Wskazywali, że w obecnej sytuacji otwarte jest pytanie, czy uda się wrócić do porządku konstytucyjnego, czy też na wiele lat utrzyma się ten alternatywny system. Jeśli niemożliwe będą zmiany legislacyjne, zasadnicze zadanie spadnie w tej dziedzinie na sądy.

17.06.2025

Min. Bodnar o realizacji zadań w zakresie sądownictwa

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

W ciągu półtora roku Ministerstwo Sprawiedliwości opracowało lub skoordynowało blisko 50 projektów ustaw – zarówno już uchwalonych, jak i będących w toku prac legislacyjnych. Do najważniejszych należą: ustawa umożliwiająca przystąpienie Polski do Prokuratury Europejskiej, projekt ustawy rozdzielającej funkcje ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego, zmiany w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, w tym pozasądowe rozwody.

16.06.2025

Samorządy prawnicze apelują do premiera o wstrzymanie prac nad nieodpłatną pomocą prawną

Wymiar sprawiedliwości

Do Sejmu trafił już projekt nowelizacji ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej. Zakłada on zniesienie oświadczeń o sytuacji finansowej oraz możliwość świadczenia takiej pomocy za pomocą środków komunikacji na odległość. Naczelna Rada Adwokacka, Krajowa Izba Radców Prawnych i Związek Powiatów Polskich apelują do premiera o wstrzymanie prac nad tymi zmianami, gdyż – jak wskazują – budzą one ich głęboki sprzeciw.

16.06.2025

Zarzut potrącenia do poprawki, nie będzie wstrzymywał wyroku

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości

Wprowadzona w 2019 r. modyfikacja zarzutu potrącenia miała przyspieszyć spory z roszczeniami wzajemnymi. Jednak przyjęte wówczas uregulowanie okazało się zbyt rygorystyczne i sztywne. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego proponuje rezygnację z dotychczasowych przedmiotowych i czasowych barier, dotyczących dopuszczalności podnoszenia zarzutu potrącenia w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji. Z kolei sędziowie będą mogli wydać wyrok co do powództwa głównego, a w zakresie zarzutu potrącenia, orzec później.

16.06.2025

Od 1 lipca 2025 r. 1000 zł opłaty sądowej za prywatne oskarżenie

Wymiar sprawiedliwości

Od 1 lipca br. do 1000 zł wzrośnie wysokość zryczałtowanej równowartości wydatków w sprawach z oskarżenia prywatnego. Ministerstwo Sprawiedliwości tłumaczy zmianę tym, że obecna opłata – 300 zł – jest nieadekwatna do kosztów postępowania i nie pokrywa kosztów sądowych. Co więcej – jak zaznacza resort – obowiązuje de facto od 1998 r. Rozporządzenie opublikowano w Dzienniku Ustaw.

16.06.2025

Rozwody pozasądowe nie takie pewne? W samym rządzie duże wątpliwości

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości Prawo rodzinne

Rozwody pozasądowe miały przyspieszyć postępowania sądowe. Problem jednak w tym, że w samej koalicji rządzącej wzbudzają one wątpliwości. Projekt został zgłoszony w ramach pakietu deregulacyjnego, a ministerstwa, m.in. rolnictwa, obrony narodowej, rozwoju i technologii, wskazują, że takie uproszczenie może być polem do nadużyć, pogłębić kryzys demograficzny, a także nie odpowiada konstytucyjnemu znaczeniu instytucji małżeństwa.

16.06.2025

Organizacje społeczne jednak z prawem do skargi kasacyjnej. Resort przyznał rację krytykom

Środowisko Wymiar sprawiedliwości

Ministerstwo Sprawiedliwości wycofuje się z pomysłu likwidacji prawa organizacji społecznych do składania skargi kasacyjnej w postępowaniach przed sądami administracyjnymi. - Przychylamy się do zebranych, licznych opinii, że należy prawo do skargi kasacyjnej pozostawić bez zmian, ponieważ widzimy potencjalną kolizję z prawami podstawowymi – wyjaśnił resort.

14.06.2025

Prezes TK domaga się od ministra finansów pieniędzy na sędziowskie wynagrodzenia

Wymiar sprawiedliwości

Rząd chciał rozwiązać problem ze składem Trybunału Konstytucyjnego, zakręcając w budżecie na 2025 r. kurek z wynagrodzeniami dla sędziów. Prezydent budżet podpisał, ale przesłał do kontroli następczej TK m.in. przepisy dotyczące środków na sędziowskie pensje. Następnie Trybunał uznał te przepisy za niekonstytucyjne. Prezes TK, Bogdan Święczkowski, domaga się od ministra finansów „wykonania obowiązków” wynikających z konstytucji i tegoż wyroku Trybunału.

13.06.2025

Deregulacja uderza w dwuinstancyjne postępowanie sądowe

Środowisko Wymiar sprawiedliwości

Ministerstwo Sprawiedliwości chce pozbawić organizacje społeczne prawa do sądu w drugiej instancji w postępowaniach administracyjnych, gdy biorą udział w postępowaniu sądowym w charakterze uczestnika na prawach strony. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi trafił do konsultacji publicznych dopiero, gdy zainteresowane organizacje zrobiły raban. Uwagi można zgłaszać jeszcze tylko w piątek.

13.06.2025

Ilu sędziów ma decydować o ukaraniu sędziów

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Sąd orzeka na podstawie przepisów prawa, a przepisy te są jednoznaczne: skład sądu dyscyplinarnego powinien być kolegialny czyli trzyosobowy. Udział ławnika jako trzeciego sędziego jest wskazany, nawet w sprawach o umorzenie postępowania czy przeliczeniu kosztów procesu. Problem powstał na tle zarzutów wobec sędziego, który zwracał świadkom za stawiennictwo w sądzie pieniądze za utracone zarobki.

13.06.2025

Dozór elektroniczny ma być coraz częściej stosowany - gotowe kolejne zmiany

Wymiar sprawiedliwości

Kończą się prace nad projektem zmian w kodeksie karnym wykonawczych rozszerzającym możliwość stosowania Systemu Dozoru Elektronicznego wobec większej grupy skazanych. Przyjęcie nowych przepisów planowane jest na drugą połowę 2025 roku. Katalog osób uprawnionych do SDE obejmie skazanych na karę do trzech lat, którym do jej odbycia pozostało nie więcej niż rok i sześć miesięcy.

13.06.2025

W Gostyninie będzie weryfikacja pacjentów i katalog ich praw

Prawo karne Wymiar sprawiedliwości

Jeśli dojdzie do nowelizacji ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób, osoby przebywające w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym poddane zostaną weryfikacji pod kątem konieczności ich dalszego pobytu w tej placówce. Łatwiejsze ma być też wydanie przez sąd orzeczenia o umieszczeniu takiej osoby w domu pomocy społecznej lub szpitalu psychiatrycznym.

13.06.2025

Prosił sąd o odroczenie rozprawy, bo walczył z powodzią - sąd odmówił

Wymiar sprawiedliwości

Skazany w I instancji prosił we wrześniu 2024 r. sąd odwoławczy o odroczenie rozprawy, ponieważ – jak uzasadniał – walczy z powodzią w swoim gospodarstwie. Sąd odmówił, powołując się na stawiennictwo jego obrońcy, i prawomocnie utrzymał wyrok. Rzecznik Praw Obywatelskich uważa jednak, że w ten sposób doszło do naruszenia prawa do obrony i przypomniał, że Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach podnosił, iż sąd odwoławczy powinien rozważnie korzystać z możliwości prowadzenia rozprawy pod nieobecność oskarżonego.

12.06.2025

Użycie siły w Sejmie możliwe także wobec osób objętych immunitetem

Wymiar sprawiedliwości Policja

Poseł do Parlamentu Europejskiego Grzegorz Braun 11 czerwca br. ściągnął i zniszczył w Sejmie tablice "Tęczowe Opole", będące elementem wystawy, poświęconej problematyce LGBT. Straż Marszałkowska wyposażona w pałki i broń palną mogła ich użyć tylko wobec zagrożenia życia. Teraz może używać siły fizycznej także wobec osób objętych immunitetem, które będą niszczyć mienie.

12.06.2025

Prezes Chróścik apeluje do prezesów sądów w sprawie „urzędówek”

Wymiar sprawiedliwości

Prezes KRRP Włodzimierz Chróścik zwrócił się do 394 prezesów sądów powszechnych i administracyjnych oraz do stowarzyszeń sędziowskich z apelem o szersze stosowanie mechanizmu przewidzianego w par. 4 rozporządzenia ministra sprawiedliwości dotyczącego stawek za pomoc prawną świadczoną z urzędu przez radcę prawnego. Chodzi o możliwość przyznania wynagrodzenia w wysokości przekraczającej nawet 600 proc. stawki podstawowej.

12.06.2025

Do 30 tys. zł za przewlekłość postępowania - MS zmienia przepisy

Wymiar sprawiedliwości

Przewlekłość postępowań jest nadal zmorą w polskich sądach. Ministerstwo Sprawiedliwości chce poprawić sytuację, dostosowując polskie regulacje, dotyczące skargi na przewlekłość, do standardów wynikających z orzecznictwa ETPCz. Proponuje ograniczenie formalizmu, a także umożliwienie wnoszenia skarg na przewlekłość w postępowaniu wykonawczym oraz m.in. przy uchylaniu immunitetów sędziowskich. Rekompensaty mają wzrosnąć i wynosić od 3 tys. do 30 tys. zł.

12.06.2025

Komisja Wenecka "zajmie się" statusem polskich sędziów dopiero w październiku?

Wymiar sprawiedliwości

Komisja Wenecka, organ doradczy Rady Europy, nie wyda podczas rozpoczynającej się w piątek, 13 czerwca, sesji plenarnej opinii na temat projektu uregulowania statusu sędziów powołanych w Polsce od 2018 r., czyli przy udziale Krajowej Rady Sądownictwa, w skład której wchodzą sędziowie wybrani przez Sejm, a nie przez sędziów. Opinia może zostać wydana dopiero w październiku, bo wtedy zaplanowano następną sesję.

11.06.2025

KRS wzywa ministra sprawiedliwości do obwieszczania konkursów na stanowiska sędziowskie

Wymiar sprawiedliwości

Adam Bodnar, tuż po powołaniu na ministra sprawiedliwości, zdecydował o wstrzymaniu konkursów na stanowiska sędziowskie. Uzasadnił to sytuacją wokół Krajowej Rady Sądownictwa, ukształtowanej nowelą z grudnia 2017 r. i powołanymi przy jej udziale sędziami. Teraz KRS wzywa go – ze względu na sytuację kadrową w sądach – do natychmiastowego opublikowania obwieszczeń o wolnych stanowiskach sędziowskich.

11.06.2025

SN: Sędzia podpisała w ciemno postanowienia i nie zmierzyła temperatury

Prawo karne Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Sędzia nazwała pracownika ochrony donosicielem, bo poinformował prezesa, iż nie chciała mierzyć temperatury przy wejściu do sądu w czasie pandemii Covid-19. Wydała też dwa wadliwe postanowienia, które przygotował asystent, nie czytając ich. Zdaniem Sądu Najwyższego sprawa nie została dokładnie zbadana przez sąd apelacyjny, dlatego należało uchylić wyrok i przekazać sprawę temu sądowi do ponownego rozpoznania.

11.06.2025

Rozwód pozasądowy nie przed konsulem – MS poprawiło projekt

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości Deregulacja

Projekt dotyczący rozwodu pozasądowego jest już na ostatniej prostej prac rządowych. Został jednak poprawiony. Z wersji wstępnej usunięto możliwość takiego rozwodu przed konsulem, pozostawiono natomiast dwuetapową procedurę przed kierownikiem USC, która – co do zasady – ma potrwać niewiele ponad miesiąc i kosztować nieco więcej niż opłata sądowa, bo 620 zł. Nie zmienił się natomiast fakt, że skorzystają z niej również tzw. młode małżeństwa, ze stażem mniejszym niż rok, a „kombinowanie” z terminami też raczej się nie uda, bo ci, którym odmówiono, trafią do specjalnego rejestru.

11.06.2025