Wymiar sprawiedliwości - strona 2

Zabójstwo na UW - co, gdy sprawca był niepoczytalny

Prawo karne Wymiar sprawiedliwości Opieka zdrowotna

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, nie popełnia przestępstwa ten, kto z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem. Może też być tzw. niepoczytalność ograniczona - sprawca popełnia przestępstwo, ale można zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

08.05.2025

SN: To nie sędzia, lecz państwo winne przewlekłości

Prawo karne Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Wadliwa organizacja pracy była przyczyną opóźnień w wydawaniu orzeczeń. Nie można w takich warunkach winą obciążać sędziego. Państwo polskie powinno zapewnić obywatelom rozpoznawanie ich spraw w rozsądnym terminie, zgodnie z art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka – stwierdziła Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego i zaakceptowała umorzenie sprawy przy zdaniu odrębnym ławnika.

08.05.2025

Prof. Safjan: Europejski kodeks cywilny może zastąpić krajowe kodeksy

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości Prawo europejskie

Pracujemy nad projektem nowego kodeksu postępowania cywilnego i przygotowujemy szereg pilnych zmian w prawie materialnym, jak choćby dotyczących umów inwestycyjnych. Natomiast nie jesteśmy jeszcze zdecydowani, czy zmierzać do stworzenia nowego kodeksu cywilnego - mówi prof. Marek Safjan, przewodniczący Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego. Według niego, gdy prawo krajowe jest już w 60-70 proc. tożsame z prawem UE, należałoby wrócić do idei stworzenia unijnego kodeksu cywilnego.

08.05.2025

Sędzia Miczek: Zachęta do mediacji potrzebna, ale ułomne zmiany jej zaszkodzą

Wymiar sprawiedliwości

Każde działanie Ministerstwa Sprawiedliwości zmierzające do wykształcenia w społeczeństwie woli do korzystania z mediacji jako alternatywy dla wyrokowania przez sądy winno zasługiwać na akceptację. Jeżeli jednak proponowane zmiany będą ułomne, jak to jest w najnowszym projekcie, to spowodują one więcej szkód niż pożytku - pisze sędzia Zbigniew Miczek z Sądu Rejonowego w Tarnowie.

08.05.2025

Cyfrowe rejestry - ma być wygodniej i sprawniej jeszcze w 2025 r.

Wymiar sprawiedliwości e-Doręczenia LegalTech Nowe Technologie

Ministerstwo Sprawiedliwości zabiera się za ulepszenie funkcjonalności rejestrów wymiaru sprawiedliwości. Mają być wygodniejsze w obsłudze, mieć jednolitą szatę graficzną i interfejsy, a korzystanie z nich będzie wymagało tylko jednego logowania i jednokrotnego wprowadzenia danych. Trzy z rejestrów - Elektroniczne Księgi Wieczyste, Rejestr Zastawów i Krajowy Rejestr Karny - mają być zbudowane na nowo.

07.05.2025

Prof. Grzegorczyk: Będą zmiany usprawniające sądy, ale bez zagrożeń dla rzetelności

Wymiar sprawiedliwości

Przyspieszenie i usprawnienie postępowań sądowych to obecnie jedno z największych wyzwań stojących przed polskim wymiarem sprawiedliwości. Z działań podejmowanych w tym zakresie w latach 2015-2023 zostawiamy te, które się sprawdziły. Proponujemy też nowe mechanizmy, które mogą realnie poprawić sytuację – zapowiada prof. Paweł Grzegorczyk z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, przewodniczący zespołu procesowego Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego.

07.05.2025

Rekordowa liczba polskich prawników wystąpiła w 2024 r. przed ETPCz

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości Prawo europejskie

W ubiegłym roku przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka wystąpiła rekordowa liczba polskich prawników w sprawach naruszeń Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Wśród nich zdecydowanie przeważali adwokaci, byli też radcowie prawni i prawnicy np. Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka - wynika z najnowszej, piątej edycji raportu "Polscy prawnicy przed ETPCz" przygotowanego przez Redakcję Publikacji Elektronicznych LEX. Nadal większość stanowią prawnicy, którzy mają na swoim koncie nieliczne takie sprawy.

07.05.2025

Kolejne izby adwokackie dołączają do protestów w sprawie urzędówek

Wymiar sprawiedliwości

Zgromadzenie Izby Adwokackiej w Zielonej Górze zobowiązało swoją radę do zaniechania na 30 dni wyznaczania i przekazywania do sądów zarządzeń o wyznaczaniu pełnomocnika z urzędu oraz kandydata na kuratora w sprawach cywilnych i karnych. To kolejna taka uchwała, w kwietniu swój "protest" rozpoczęła ORA w Częstochowie. Sprawą zajmie się też w najbliższym czasie Naczelna Rada Adwokacka, która co do zasady, popiera działania zgromadzeń w tym zakresie.

07.05.2025

Dr Smusz-Kulesza: Projekt przywracający prawo do niezależnego sądu sprzeczny z orzecznictwem TSUE i ETPCz

Wymiar sprawiedliwości

Zgodnie z systemem Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Polska ma swobodę wyboru środków, za pomocą których będzie wypełniać swoje zobowiązania wynikające z wykonywania orzeczeń ETPCz, o ile środki te są zgodne z Konwencją i ogólnymi wymogami praworządności. Mechanizmy wybrane przez Ministerstwo Sprawiedliwości w projekcie regulującym status sędziów powołanych od 2018 r. tego kryterium nie spełniają, więcej - są sprzeczne z Konstytucją - pisze dr Monika Smusz-Kulesza, sędzia Sądu Okręgowego w Łodzi.

06.05.2025

Dr Zalasiński: Należy „odtworzyć” praworządność

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Konstytucja nie może być interpretowana jako rodzaj ograniczenia czy bariery w dynamice procesu przywracania praworządności. Uprawnienia nabyte w sposób niegodziwy, sprzeczny ze standardami państwa prawnego, nie korzystają bowiem z konstytucyjnej ochrony - uważa dr Tomasz Zalasiński, konstytucjonalista, kierownik Katedry Prawa Uniwersytetu Civitas, członek Komisji Kodyfikacyjnej Ustroju Sądownictwa i Prokuratury.

06.05.2025

Referendarze nie chcą, by ich szeregi zasilali sędziowie powołani od 2018 r.

Wymiar sprawiedliwości

Adwokaci, radcowie, prokuratorzy i notariusze, którzy od 2018 r. byli powoływani na stanowiska sędziowskie, zgodnie z planem Ministerstwa Sprawiedliwości - już w październiku 2025 r. będą musieli odejść z sędziowskiego zawodu. Na osłodę pozostanie im start w powtórzonych konkursach i możliwość objęcia stanowiska referendarza sądowego. Tu zaczyna się jednak problem, bo referendarze, podobnie jak samorządy prawnicze, widzą w takim rozwiązaniu szereg zagrożeń. Już wystąpili w tej sprawie do ministra sprawiedliwości. Liczne pozwy wieszczą z kolei prokuratorzy.

06.05.2025

Rząd zabiera się za SLAPP-y, bezzasadne pozwy będą szybciej oddalane

Wymiar sprawiedliwości

Sąd będzie mógł uznać wytoczone powództwo za nadużycie prawa procesowego, gdy stwierdzi, że jego wyłącznym celem jest stłumienie debaty publicznej. Co więcej, zostanie ustanowiony mechanizm zabezpieczenia kosztów procesu poprzez możliwość nałożenia na powoda obowiązku kaucji, w sytuacji gdy pozwany uprawdopodobni, że chodzi o SLAPP. Same procedury mają zostać przyspieszone nawet do terminu nie dłuższego niż sześć miesięcy - to założenia projektu, który ma chronić uczestników debaty publicznej.

05.05.2025

Kożuchowska-Warywoda: Delegacje tzw. neo-sędziów potrzebne na czas przywracania ładu konstytucyjnego

Wymiar sprawiedliwości

Projekt dotyczący statusu tzw. neo-sędziów zawiera bezpieczniki, które mają zagwarantować stabilność wymiaru sprawiedliwości i chronić interesy obywateli. Dajemy wszystkim tym osobom, które obejmą skutki ustawy, szansę na udział w nowych konkursach sędziowskich. Ci, którzy przyszli spoza zawodu, będą mogli poczekać na ich rozstrzygnięcie na stanowisku referendarza sądowego, a sędziowie, którzy zostali awansowani, pozostaną na swoich stanowiskach w dwuletnich delegacjach - mówi sędzia Marta Kożuchowska-Warywoda, dyrektor Departamentu Kadr i Organizacji Sądów Powszechnych i Wojskowych.

05.05.2025

Prof. Wróbel: Nie ma sędziów ustawowych, są powołani i niepowołani

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Ustanowienie politycznej kontroli nad Trybunałem Konstytucyjnym uniemożliwiło obalenie domniemania konstytucyjności ustawy o KRS z grudnia 2017 r., ale jest ważny wyrok z 2012 r., według którego powołane po tym czasie osoby nie są sędziami – twierdzi prof. Andrzej Wróbel, sędzia w stanie spoczynku Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego. I krytykuje w tym kontekście koncepcję tzw. sędziów ustawowych.

02.05.2025

Zmiany w procedurze cywilnej mają ułatwić pracę pełnomocników

Wymiar sprawiedliwości

Przygotowany właśnie przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Cywilnego projekt tzw. ustawy naprawczej, usuwającej z procedury cywilnej najbardziej uciążliwe zmiany z minionych lat, zawiera także szereg propozycji mających ułatwić pracę pełnomocnikom procesowym. To m.in. prawo do składania i przyjmowania za stronę oświadczeń woli, zniesienie nakazu złożenia oświadczenia o dokonaniu bezpośredniego doręczenia pisma pod rygorem jego zwrotu, łatwiejsze ma być też składanie zarzutu potrącenia.

02.05.2025

Europejskie trybunały ocenią przepisy o przydziale spraw polskim sędziom

Wymiar sprawiedliwości Prawo europejskie

Europejski Trybunał Praw Człowieka przyjął właśnie skargę sędziego Przemysława Feligi z Sądu Apelacyjnego w Warszawie, dotyczącą przydziału spraw w tymże sądzie. Zajmuje się tym też Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, do którego trafiło pytanie prawne sędziego, dotyczące wyznaczania składów sędziowskich. Polsce zakomunikowana została też skarga sędziego Izby Cywilnej SN prof. Pawła Grzegorczyka o braku jakichkolwiek ustawowych kryteriów i skutecznej kontroli sądowej w przypadku wyznaczania sędziów do Izby Odpowiedzialności Zawodowej SN.

01.05.2025

PUODO ponownie zajmie się sędziowskimi oświadczeniami o przynależności do stowarzyszeń

Wymiar sprawiedliwości RODO

Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił skargę kasacyjną rzecznika praw obywatelskich od wyroku WSA, który podtrzymał wcześniejszą decyzję prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych z 6 kwietnia 2020 r. w sprawie tzw. ustawy kagańcowej. O uwzględnienie skargi RPO wnosił już nowy prezes UODO Mirosław Wróblewski, a chodzi o przepisy obligujące sędziów i prokuratorów do składania oświadczeń o przynależności do zrzeszeń, fundacji i partii politycznych.

30.04.2025

Ostrożna rewolucja w Sądzie Najwyższym

Wymiar sprawiedliwości

Nie ma potrzeby tworzenia odrębnego organu do rozpoznawania spraw wyborczych, publicznych czy dyscyplinarnych. Likwidacja dwóch Izb Sądu Najwyższego, która znalazła się w projekcie rządowym, to rozwiązanie racjonalne także z perspektywy wydatkowania środków budżetowych. Przekazanie spraw „wrażliwych dla państwa ”do jednostki od podstaw ustanowionej w nowej, wadliwej procedurze, doprowadziło do pozbawienia jednostek prawa do sądu - uważają sędziowie orzekający w „starych” Izbach SN.

30.04.2025

Mazur: Projekt regulujący status tzw. neo-sędziów uwzględnia opinię Komisji Weneckiej

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Projekt, który dotyczy statusu sędziów powołanych od 2018 r., czyli przy udziale wadliwie ukształtowanej KRS, w naszej ocenie realizuje to, co wynika z ubiegłorocznej opinii Komisji Weneckiej. Regulacja nie będzie działać wstecz, co zakwestionowała Komisja, wprowadziliśmy też rozwiązania osłonowe w zależności od tego, do jakiej grupy taki sędzia będzie zakwalifikowany. Orzeczenia wydane przez nieprawidłowo powołanych sędziów, co do zasady, pozostaną w mocy dla zachowania stabilności obrotu prawnego - mówi Dariusz Mazur, wiceminister sprawiedliwości.

30.04.2025

Deregulacja a cyfryzacja sądów, czyli kiedy do sądu wniesiemy pismo podpisane podpisem elektronicznym

Wymiar sprawiedliwości Prawo AI Nowe Technologie

Każdy pełnomocnik doświadczył przygotowania korespondencji sądowej w postaci ton papieru, czasu poświęconego na wykonywanie kserokopii, odpisów, poświadczania dokumentów za zgodność z oryginałem, stania w kolejce na poczcie, etc. Sądy powszechne w większości postępowań cywilnych nie przyjmują korespondencji w formie elektronicznej oraz nie dopuszczają kwalifikowanych podpisów elektronicznych, co znacznie wydłuża obieg tej korespondencji oraz koszty postępowań - pisze Maria Młotkowska, radczyni prawna i mediatorka.

30.04.2025