Są zmiany w stosunku do projektu zaprezentowanego przez ministra sprawiedliwości Waldemara Żurka w czasie konferencji, która odbyła się 6 listopada br. W projekcie, który trafił do opiniowania zapisano, że sędziego/kandydata na członka KRS ma zgłaszać grupa 100 sędziów. W wcześniejszej wersji liczba zgłaszających zależała od tego, jaki sąd miał reprezentować kandydat.
Projekt ma być odpowiedzią na sytuację wokół obecnej KRS. Chodzi o to, że 15 członków/sędziów obecnej Rady jest wybieranych przez Sejm, a nie przez sędziów - zmieniła to nowelizacja o KRS z grudnia 2017 r. Od tamtego czasu trwa spór także w środowisku prawniczym. Duża jego część, w tym rząd, uważa, że obecna KRS jest organem niekonstytucyjnym. W myśl art. 187 Konstytucji, 15 sędziów do KRS wybieranych ma być spośród sędziów . To z kolei - według nich oznacza, że sędziowie do KRS mają być wybierani przez sędziów (tak było przed nowelizacją ustawy o KRS). Jest też grupa prawników, która uważa, że Konstytucja nie reguluje wprost tego przez kogo powinni być wybrani sędziowie do KRS, gdy tymczasem reguluje to w zakresie pozostałych członków Rady - w jej skład ma wchodzić: "czterech członków wybranych przez Sejm spośród posłów oraz dwóch członków wybranych przez Senat spośród senatorów". Warto też przypomnieć, że m.in. Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu, w swoich orzeczeniach wskazywał, że obecną procedurę wyboru sędziów do KRS cechuje zbyt duży wpływ władzy ustawodawczej i wykonawczej. Obligował też Polskę do zmian w tym zakresie. 20 listopada Trybunał Konstytucyjny stwierdził niekonstytucyjność poprzedniej noweli o KRS, która miała przywrócić wybierania sędziów/członków Rady przez sędziów.
Czytaj: TK: Poprzednia nowela o KRS niekonstytucyjna>>
Na zgłaszanie uwag do projektu noweli o KRS przewidziano 10 dni. Jak wskazano skrócony termin na przedstawienie stanowiska w tej "sprawie wynika z priorytetowego charakteru projektu i konieczności pilnego jego procedowania".
15 członków wybiorą sędziowie, 6 z sądów rejonowych
Zgodnie z projektem członkowie-sędziowie KRS będą wybierani przez wszystkich sędziów w bezpośrednich, tajnych wyborach przez sędziów. Głosować na nich będą sędziowie SN, sądów powszechnych, sądów wojskowych i sądów administracyjnych - w stanie czynnym.
Mandaty mają być rozdzielone proporcjonalnie do liczby sędziów w poszczególnych sądach - w skład 15. sędziów/członków KRS będą wchodzić: 1 sędzia Sądu Najwyższego, 2 sędziów apelacyjnych, 3 okręgowych, 6 rejonowych, po 1 z sądów wojskowych, Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkich Sądów Administracyjnych.
Prawo kandydowania na członka Rady będzie przysługiwać sędziemu, który w dniu głosowania ma co najmniej dziesięcioletni staż na stanowisku sędziego, w tym co najmniej pięcioletni staż na aktualnie zajmowanym stanowisku sędziego Sądu Najwyższego, sędziego sądu apelacyjnego, sędziego sądu okręgowego, sędziego sądu rejonowego, sędziego wojskowego sądu okręgowego, sędziego wojskowego sądu garnizonowego, sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego albo sędziego wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Kto będzie miał prawo głosu?
Każdy sędzia w stanie czynnym. Novum jest powszechny wybór sędziów do KRS. Każdy obywatel będzie mógł wziąć udział w wysłuchaniach publicznych zorganizowanych przez Państwową Komisję Wyborczą. Będą one transmitowane przez telewizję, a zatem będą jawnie.
Każdy sędzia oddaje 15 głosów na 15. kandydatów. Jak sędzia będzie mógł oddać swoje głosy? Według projektu:
1) jeden głos na kandydata będącego sędzią Sądu Najwyższego;
2) dwa głosy na kandydatów będących sędziami sądu apelacyjnego, nie więcej niż
jeden głos na jednego kandydata;
3) trzy głosy na kandydatów będących sędziami sądu okręgowego, nie więcej niż jeden
głos na jednego kandydata;
4) sześć głosów na kandydatów będących sędziami sądu rejonowego, nie więcej niż
jeden głos na jednego kandydata;
5) jeden głos na kandydata będącego sędzią sądu wojskowego;
6) jeden głos na kandydata będącego sędzią Naczelnego Sądu Administracyjnego;
7) jeden głos na kandydata będącego sędzią wojewódzkiego sądu administracyjnego
Kto dostanie najwięcej głosów wejdzie do Rady. W przypadku uzyskania przez kandydatów równej liczby głosów, członkiem Rady zostanie sędzia starszy służbą, a jeżeli staż służby kandydatów jest równy – sędzia starszy wiekiem.
Obecni członkowie KRS bez prawa kandydowania
W projekcie zapisano równocześnie, że "prawo kandydowania na członka Krajowej Rady Sądownictwa" nie będzie przysługiwać - jak wskazano "osobom wybranym przez Sejm do Krajowej Rady Sądownictwa na podstawie art. 9a ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1. Chodzi o 15 sędziów członków Rady, którzy zostali wybrani przez Sejm, a nie przez sędziów i o których toczy się spór wokół KRS.
Projekt zakłada równocześnie, że kadencja nowych sędziów/członków KRS rozpocznie się z dniem następującym po dniu ogłoszenia wyników wyborów. Członkowie Rady poprzedniej kadencji będą pełnić swoje funkcje - jak zapisano w projektowanym przepisie "do dnia rozpoczęcia wspólnej kadencji nowych członków Rady".
Z kolei w myśl projektowanego art. 2 Państwowa Komisja Wyborcza zarządzi pierwsze wybory członków Krajowej Rady Sądownictwa, przeprowadzane już na podstawie zmienionej ustawy, "nie później niż na 4 miesiące przed dniem zakończenia wspólnej kadencji 15 członków wybranych przez Sejm do Krajowej Rady Sądownictwa na podstawie art. 9a ust. 1 ustawy o KRS z grudnia 2017 r. Z kolei pierwsze posiedzenie nowej Krajowej Rady Sądownictwa po przeprowadzeniu wyborów, zwoła minister na dzień przypadający nie później niż w terminie czternastu dni od dnia ogłoszenia wyników tych wyborów. Obradom będzie przewodniczył najstarszy wiekiem członek Krajowej Rady Sądownictwa będący sędzią - do wyboru nowego przewodniczącego.
Kto będzie zgłaszał kandydatów?
Pierwsza wersja projektu zakładała, że prawo zgłoszenia kandydatów z SN, sądu apelacyjnego, NSA, sądów wojskowych i administracyjnych będzie miała grupa 10 sędziów, w przypadku sądów okręgowych - 25 sędziów, a rejonowych... 40 sędziów. To zmieniono. W opiniowanym projekcie zapisano - art. 11j, że prawo zgłoszenia kandydata na członka rady "ma grupa stu sędziów". A swojego kandydata mogą też zgłosić (po jednym) Naczelna Rada Adwokacka, Krajowa Rada Radców Prawnych i Krajowa Rada Notarialna.
Czytaj: Sześciu sędziów rejonowych w KRS to zbyt mało? Są postulaty o większą liczbę>>
Rada społeczna
Tworzy się nową Radę Społeczną przy KRS. Rada to organ doradczy, szczególnie w sprawach dotyczących rozpatrywania i oceny kandydatów na sędziów i asesorów. Składać się będzie z 10 członków. W jej skład wejdą przedstawiciele: Naczelnej Rady Adwokackiej, Krajowej Rady Radców Prawnych, Krajowej Rady Notarialnej, Krajowej Rady Komorniczej, Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Rzecznika Praw Obywatelskich, Krajowej Rady Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym, Rady Działalności Pożytku Publicznego (ta Rada wskazuje przedstawicieli trzech organizacji pozarządowych). Jej kadencja trwa 4 lata - równolegle do kadencji KRS.
![Kodeks karny. Komentarz [PRZEDSPRZEDAŻ]](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/83259/978-83-8438-079-6_,mXqL62OeqFTLkrXdmIyYmw.jpg)
Cena promocyjna: 239.2 zł
|Cena regularna: 299 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 202.3 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
