Opinie - Prawo.pl

Prof. Wróbel: Polityczny kompromis w sprawie sądów nie zmieni orzecznictwa europejskich trybunałów

Wymiar sprawiedliwości

Projektowanie jakiegoś potencjalnego kompromisu, który miałby rozwiązać problemy z przywracaniem praworządności w Polsce, nie ma sensu, bo z Europejskim Trybunałem Praw Człowieka i Trybunałem Sprawiedliwości UE nie można zawrzeć politycznej ugody. One stoją na straży określonych standardów i albo się ich przestrzega, albo nie – twierdzi prof. Włodzimierz Wróbel, sędzia Sądu Najwyższego. I dodaje, że zawarte w kraju porozumienie polityczne nie będzie wiązać tych trybunałów.

14.07.2025

Czy płatność gotówką w parkometrze może być zabroniona

Podatki i opłaty lokalne

Brak możliwości dokonywania płatności gotówką w parkometrach w strefie płatnego parkowania może naruszać przepisy prawa. Takie rozwiązanie może dyskryminować osoby, które nie chcą lub nie mogą w danym momencie skorzystać z metod płatności bezgotówkowej. Ograniczenia techniczne nie uzasadniają wykluczenia płatności gotówką emitowaną przez Narodowy Bank Polski, która pozostaje prawnym środkiem płatniczym w Polsce.

12.07.2025

Wchodzi w życie "ustawa o jawności cen". Wiele pytań o obowiązki deweloperów

Rynek i konsument Budownictwo Nieruchomości

Od 11 lipca 2025 r. każdy deweloper będzie musiał prowadzić własną stronę internetową z informacjami o inwestycji. Strona musi działać już od dnia rozpoczęcia sprzedaży lokali, a w przypadku zawierania umów rezerwacyjnych – jeszcze przed zawarciem pierwszej z nich. Deweloperzy będą też zobowiązani do codziennego przekazywania danych o cenach i innych świadczeniach do ministra cyfryzacji - piszą Michał Połaniecki i Paweł Błaszczak, radcowie prawni w Kancelarii 5E Smaga i Wspólnicy.

11.07.2025

Prof. Izdebski: Najpierw derecentralizacja, potem więcej zadań dla samorządów

Samorząd terytorialny Administracja publiczna

Zapoczątkowana przed trzema dekadami reforma administracyjnego centrum nie została zakończona, a wiele z przyjętych wtedy rozwiązań, jak choćby służba cywilna, potem popsuto - twierdzi prof. Hubert Izdebski z Uniwersytetu SWPS. Wskazuje, że konieczna jest derecentralizacja zadań odebranych samorządom, a potem przekazanie im niektórych z obecnej domeny rządowej. Możliwa jest też pewna dekoncentracja zadań w ramach administracji rządowej, czyli przekazanie niektórych z nich przez rząd wojewodom.

10.07.2025

Potrzebne przepisy skutecznie chroniące wszystkich medyków przed przemocą

Podobnie jak w przypadku pielęgniarek, wybiórczo co do rodzaju czynności potraktowana jest ochrona prawna farmaceutów i ratowników medycznych. Natomiast fizjoterapeuci w ogóle nie są objęci ochroną prawnokarną. Co oznacza, że fizjoterapeuta może w przypadku napaści, naruszenia nietykalności cielesnej lub zniewagi korzystać z ochrony takiej, jak każdy inny obywatel - pisze dr Anna Banaszewska, radca prawny.

09.07.2025

Alkohol w miejscu pracy przy okazji świąt i integracji

Prawo pracy HR

Imprezy firmowe stanowią ważny element budowania kultury organizacyjnej – sprzyjają integracji zespołu i budowaniu pozytywnych relacji w miejscu pracy. Należy jednak pamiętać, że nawet podczas takich wydarzeń obowiązują przepisy prawa pracy, w szczególności te związane z zakazem spożywania alkoholu na terenie zakładu pracy – pisze adwokat Marta Podskarbi.

09.07.2025

Mikołaj Kozak: O szacunku do adwokatów

Prawnicy

Dużo się mówi o szacunku do sędziów, mało o szacunku do adwokatów. Kto regularnie występuje przed sądami, ten wie, że dobra atmosfera na sali, merytoryczny i przygotowany sędzia to wcale nie reguła. To coraz częściej miłe zaskoczenie. Po latach stawania przed sądami adwokat widzi, czy wysoki sąd wie, czego dotyczy sprawa, czy może uczy się jej na sali. Widać to po pytaniach, widać po przekręcaniu nazwisk, widać po chęci do zagrania na zwłokę i odroczenia z byle powodu - pisze Mikołaj Kozak, adwokat z Kancelarii Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.

09.07.2025

10 rzeczy, które powinna wiedzieć para jednopłciowa o ślubie za granicą

Prawo cywilne Prawo rodzinne Prawo europejskie

Konstytucja RP definiuje małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, co wyklucza możliwość zawarcia ślubu przez pary jednopłciowe na terytorium Polski. Polskie prawo nie przewiduje też żadnej innej formy formalizacji takiego związku. W wielu krajach na świecie jest jednak zupełnie inaczej. Polski system prawny nie zabrania zawarcia i zarejestrowania związku małżeńskiego lub związku partnerskiego za granicą - pisze Dominika Bielska, adwokat w kancelarii prawnej Octo Legal.

05.07.2025

Automatyzacja rekrutacji - szansa czy zagrożenie dla kandydatów i rekruterów?

Prawo pracy HR Prawo AI

Sztuczna inteligencja (AI) na dobre zagościła już w świecie biznesu i coraz śmielej wkracza do działów HR. Narzędzia oparte na algorytmach wspierają procesy rekrutacyjne - od selekcji CV, przez analizę wideo-rozmów, aż po ocenę dopasowania kompetencyjnego i kulturowego kandydatów. Dla jednych to przełomowe wsparcie, niosące za sobą większą efektywność, oszczędność czasu i potencjalną obiektywność. Dla innych - ryzyko spłycenia procesu, utraty relacyjności i niepokój o dehumanizację kontaktu z kandydatem - pisze Agnieszka Obrocka, ekspertka w rekrutacji.

04.07.2025

Prof. Lipowicz: Reforma centralnej administracji uwolniłaby energię rządu

Administracja publiczna Służba cywilna

Najwyższy czas powrócić do obietnicy sprzed prawie 30 lat o kompleksowej reformie administracji centralnej, która jest zapóźniona, w porównaniu z rozwojem samorządu terytorialnego - twierdzi prof. Irena Lipowicz z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, była rzecznik praw obywatelskich. Jej zdaniem część zadań można przekazać samorządom, a energię rządu skierować na te zadania, które można wykonywać tylko na poziomie centralnym.

03.07.2025

Matras: Teraz trzeba wyprowadzić sądy z chaosu, potem jednolity status

Wymiar sprawiedliwości

W tym momencie najważniejszą rzeczą jest naprawa sytuacji w Sądzie Najwyższym, w tym likwidacja Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, bo do tego zobowiązują Polskę wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Nie ma co zakładać, że prezydent ustaw nie podpisze - trzeba mu je przedstawić. Dopiero potem przyjdzie czas na rozważenie kwestii jednolitego statusu sędziów czy ewentualnie spłaszczenia struktury sądów - mówi dr Jarosław Matras, sędzia SN, przewodniczący zespołu Komisji Kodyfikacyjnej Ustroju Sądownictwa i Prokuratury ds. ustawy o Sądzie Najwyższym.

03.07.2025

Na nowe schrony i ukrycia musimy jeszcze poczekać

Administracja publiczna Wojsko

Mimo upływu pół roku od wejścia w życie ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej, organy administracji samorządowej oraz rządowej nadal nie są w stanie skutecznie realizować obowiązków co do nowych obiektów zbiorowej ochrony. Realne działania w tym zakresie będą możliwe dopiero po wydaniu przepisów wykonawczych. Nie oznacza to, że organy te nie mogą nic robić w tego typu sprawach. Powinny skoncentrować się na weryfikowaniu dotychczasowych obiektów ochronnych.

02.07.2025

Gałązka–Sobotka: Inwestycje w zdrowie mogą być motorem rozwoju, nie kamieniem u szyi

Opieka zdrowotna Finansowanie zdrowia

Polski system ochrony zdrowia jest niezrównoważony i niewydolny. Wydajemy na jego funkcjonowanie w NFZ prawie 200 mld zł, czyli ponad dwukrotnie więcej niż w latach 2017–2018, ale liczba procedur i obsłużonych pacjentów jest porównywalna, a czas oczekiwania na wiele świadczeń wciąż bardzo długi. Te dane są niepokojące - podkreśla dr Małgorzata Gałązka-Sobotka, dziekan Centrum Kształcenia Podyplomowego oraz dyrektor Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego w Warszawie.

30.06.2025

Prof. Steinborn: E-rozprawy mogą usprawnić sprawy karne, ale potrzebne zmiany w przepisach

Wymiar sprawiedliwości

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego pracuje obecnie nad zmianami, które umożliwiałyby częstsze stosowanie wideokonferencji w sprawach karnych. Ważne jest, by co do zasady strony miały prawo, a nie obowiązek, brania udziału w takiej rozprawie. W mojej ocenie – i potwierdzają to choćby doświadczenia płynące ze Stanów Zjednoczonych – wyjątkiem powinny być e-posiedzenia w sprawach aresztowych – mówi dr hab. Sławomir Steinborn, profesor Uniwersytetu Gdańskiego.

30.06.2025

Prof. Markiewicz: Fototapety i korzystanie z nich w ramach dorozumianej zgody

Własność intelektualna Prawo autorskie

Stosując konstrukcję „dorozumianej zgody” zbywcy egzemplarza utworu (i równocześnie „autorsko” uprawnionego do niego) można dokonywać racjonalnej korekty nadmiernego zakresu ochrony autorskiej lub niedostatecznego zakresu dozwolonego użytku - pisze prof. Ryszard Markiewicz w siódmej odsłonie cyklu "Dopowiedzenia".

28.06.2025

Dr Konopka: Certyfikacja i wynagradzanie największymi wyzwaniami dla ustawy o biegłych

Wymiar sprawiedliwości

Ustawa o biegłych sądowych jest bardzo potrzebna, by zapewnić równowagę między gwarancją odpowiedniej pozycji prawnej i finansowej biegłych sądowych a obowiązkami i oczekiwaniami im stawianymi – mówi dr Krzysztof Konopka, prezes Polskiego Towarzystwa Ekspertów i Biegłych Sądowych. Wyraża jednak wątpliwości, czy przygotowywany obecnie projekt może doprowadzić do tego celu. A jako największe wyzwania wskazuje projektowany sposób certyfikacji i mechanizm wynagradzania biegłych.

28.06.2025

Ustawa o kryptoaktywach: Regulacji nie odczują przestępcy, lecz legalni użytkownicy

Finanse Prawo europejskie

Projektowana ustawa o rynku kryptoaktywów – mimo szczytnych celów ochrony klienta i porządku na rynku – uderza przede wszystkim w uczciwie działających graczy: giełdy zarejestrowane, firmy doradcze, dostawców infrastruktury, którzy chcą działać legalnie i transparentnie. To oni będą zobowiązani do spełniania wymogów, które przestępcy i nieformalni użytkownicy po prostu zignorują – pisze Michał Królik z firmy Mediarecovery

25.06.2025

Prezes NRA: Mijająca kadencja to m.in. wzmocnienie pozycji adwokatów na rynku

Wymiar sprawiedliwości

W mijającej kadencji NRA zrealizowała zadania postawione we wszystkich uchwałach, a także to, co przed poprzednimi wyborami samorządowymi było zapowiedziane. Los części projektów, jak choćby regulującego świadczenie pomocy prawnej czy zwiększającego ochronę niezależności adwokatów, zależy od polityków. Są jednak na stole; liczymy, że prace nad nimi będą kontynuowane – mówi w rozmowie z Prawo.pl Przemysław Rosati, prezes NRA.

25.06.2025

Zuzanna Raszkowska: Polski Akt o Dostępności przewiduje narzędzia "dyscyplinujące" dla firm

Rynek i konsument Niepelnosprawność

Jeśli 30 czerwca chcielibyśmy kupić telefon komórkowy, to on zasadniczo powinien być już dostępny. Tylko te produkty, które zostały wprowadzone na rynek przed dniem wejścia w życie ustawy, czyli 28 czerwca br., mogą nie spełniać wymogów dostępności – mówi w rozmowie z Prawo.pl Zuzanna Raszkowska, zastępca dyrektora Departamentu Spraw Europejskich i Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej.

25.06.2025

Prezes Rosati: Urzędówki i nieodpłatna pomoc prawna wymagają systemowych zmian

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Wysokość stawek za pomoc prawną z urzędu, podobnie jak system nieodpłatnej pomocy prawnej, wymagają głębokiej refleksji ustawodawcy i kompleksowych, przemyślanych, a nie punktowych, zmian. Państwo nie może oszczędzać na nakładach finansowych przeznaczanych na tzw. prawo ubogich, bo nie leży to w interesie obywateli – mówi Przemysław Rosati, prezes NRA. Nie wyklucza ogólnopolskiego protestu w sprawie tzw. „urzędówek”.

24.06.2025