Utrata mocy prawnej niektórych ksiąg wieczystych.

USTAWA
z dnia 17 lutego 1960 r.
o utracie mocy prawnej niektórych ksiąg wieczystych

Art.  1.  [Utrata mocy i zamknięcie ksiąg wieczystych]
1. 
Prowadzone dotychczas księgi wieczyste, założone przed dniem 1 stycznia 1947 r. dla nieruchomości ziemskich objętych postępowaniem scaleniowym lub wymianą gruntów, tracą moc prawną i podlegają zamknięciu z chwilą podjęcia ostatecznej decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów.
2. 
Księgi wieczyste założone po dniu 1 stycznia 1947 r. dla nieruchomości ziemskich objętych scaleniem lub wymianą gruntów nie tracą mocy prawnej, jeżeli uwidoczniony w nich stan jest zgodny ze stanem wykazanym w ewidencji gruntów.
Art.  2.  [Postanowienie o zamknięciu ksiąg wieczystych]
1. 
Sąd prowadzący księgi wieczyste dokonuje zamknięcia ksiąg wieczystych określonych w art. 1 na skutek zawiadomienia właściwego starosty.) Do zawiadomienia powinien być dołączony odpis decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia lub odpowiedni wyciąg z tego dokumentu oraz sporządzone w toku postępowania scaleniowego dokumenty pomiarowe (mapa i rejestr).)
2. 
Zamknięcie ksiąg wieczystych może nastąpić również na skutek zawiadomienia wpisanych w nich właścicieli lub uczestników scalenia względnie wymiany gruntów, do którego zostaną załączone dokumenty określone w ust. 1.
3. 
O utracie mocy prawnej księgi wieczystej i o jej zamknięciu sąd zawiadamia z urzędu wpisanego w niej właściciela nieruchomości oraz wszystkie inne osoby, na rzecz których figurują w księdze wieczystej jakiekolwiek wpisy.
Art.  3.  [Księgi wieczyste zakładane z urzędu]

Dla nieruchomości, których księgi wieczyste z mocy art. 1 utraciły moc prawną, oraz dla nieruchomości, które były objęte postępowaniem scaleniowym lub wymianą gruntów, a nie miały urządzonych ksiąg wieczystych, lub których księgi wieczyste zaginęły albo uległy zniszczeniu, zakłada się księgi wieczyste z urzędu.

Art.  4.  [Wpisy w księdze wieczystej zakładanej z urzędu]
1. 
Dla nieruchomości wymienionych w art. 3 zakłada się księgi wieczyste według przepisów dotyczących zakładania ksiąg wieczystych dla nieruchomości, które nie miały urządzonych takich ksiąg, z tą zmianą, iż termin do zgłaszania praw podlegających wskazaniu w obwieszczeniu wynosi trzy miesiące.
2. 
Podstawę wpisu prawa własności oraz wpisu dotyczącego oznaczenia nieruchomości w zakładanych księgach wieczystych stanowi decyzja o zatwierdzeniu projektu scalenia lub decyzja o wymianie gruntów oraz sporządzone w toku postępowania scaleniowego lub postępowania o wymianę gruntów dokumenty pomiarowe: mapa (plan) i rejestr gruntów (opis nieruchomości) z operatu ewidencji gruntów.
3. 
Jednocześnie z wpisaniem w zakładanej księdze wieczystej właściciela nieruchomości powinny być wpisane w niej z urzędu istniejące w zamkniętej księdze wieczystej wpisy dotyczące użytkowania nieruchomości, służebności osobistych oraz służebności gruntowych, które na skutek scalenia lub wymiany gruntów nie stały się bezprzedmiotowe, ciężarów realnych i pożyczek z funduszów państwowych oraz innych należności państwowych. Istnienie tych obciążeń powinno być stwierdzone w toku postępowania scaleniowego lub postępowania o wymianę gruntów i uwidocznione w decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia i decyzji o wymianie gruntów. Inne wpisy, które figurowały w dawniejszych księgach wieczystych, wciąga się tylko na wniosek osób uprawnionych lub właściciela nieruchomości.
Art.  5.  [Utrata mocy i zamknięcie ksiąg wieczystych z urzędu]

Tracą moc prawną i podlegają z urzędu zamknięciu księgi wieczyste nieruchomości, położonych na obszarze mocy obowiązującej dekretu z dnia 27 lipca 1949 r. o przejęciu na własność Państwa nie pozostających w faktycznym władaniu właścicieli nieruchomości ziemskich, położonych w niektórych powiatach województw białostockiego, lubelskiego, rzeszowskiego i krakowskiego (Dz. U. poz. 339) w miejscowościach, które zostaną określone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości wydanym w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa. Nie dotyczy to tych ksiąg wieczystych nieruchomości położonych w powyższych miejscowościach, które zostaną w rozporządzeniu wyraźnie wymienione jako zachowujące nadal moc prawną.

Art.  6.  [Odpowiednie stosowanie przepisów]
1. 
Do zakładania ksiąg wieczystych dla nieruchomości, położonych w miejscowościach określonych w rozporządzeniu przewidzianym w art. 5, stosuje się przepisy art. 3 i art. 4 ust. 1, jeżeli księgi wieczyste tych nieruchomości utraciły moc prawną zgodnie z art. 5 bądź zaginęły lub uległy zniszczeniu albo jeżeli nieruchomości te nie miały ksiąg wieczystych. Jednakże zakładanie ksiąg wieczystych dla nieruchomości, które zostały nabyte przez ich właścicieli od Państwa lub stanowią własność spadkobierców takich nabywców, odbywa się bez dokonywania obwieszczeń.
2. 
Podstawą wpisu prawa własności oraz wpisu dotyczącego oznaczenia nieruchomości w zakładanych księgach wieczystych i ciążących na nieruchomości obciążeń jest decyzja właściwego starosty o nadaniu nieruchomości przez Państwo bądź też akt notarialny stwierdzający odpłatne nabycie nieruchomości od Państwa oraz dokumenty pomiarowe: mapa (plan) i rejestr gruntów (opis nieruchomości) z operatu ewidencji gruntów. Wydawanie tych decyzji jest zadaniem z zakresu administracji rządowej.
Art.  7.  [Postępowania w toku – scaleniowe, o wymianę gruntów]
1. 
Przepisy art. 1-4 stosuje się również do ksiąg wieczystych tych nieruchomości, co do których postępowanie scaleniowe lub postępowanie o wymianę gruntów jest w toku w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy.
2. 
Przepisy art. 1-4 stosuje się także do ksiąg wieczystych nieruchomości, co do których postępowanie scaleniowe bądź postępowanie o wymianę gruntów zostało przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy zakończone, jednak stan prawny powstały w wyniku scalenia lub wymiany gruntów nie został w tych księgach dotychczas ujawniony.
3. 
Jeżeli prawomocna decyzja o zatwierdzeniu projektu scalenia lub o wymianie gruntów nie odpowiada warunkom określonym w art. 4 ust. 3, właściwy starosta wyda dodatkową decyzję ustalające te obciążenia, które zgodnie z powołanym przepisem wymagają ujawnienia w księgach wieczystych.
Art.  8.  [Zwolnienie od wpisu]

Wnioski o założenie ksiąg wieczystych dla nieruchomości, których księgi tracą moc prawną według niniejszej ustawy, oraz wnioski o wpis obciążeń, które figurowały w tych księgach, są wolne od wpisu sądowego.

Art.  9. 

(uchylony)

Art.  10.  [Księgi wieczyste – znaczenie dokumentów]

Księgi wieczyste, które tracą moc prawną na podstawie niniejszej ustawy, zachowują znaczenie dokumentów.

Art.  11.  [Derogacja]

Tracą moc:

1)
art. 45, 46 i 47 ust. 1 ustawy z dnia 31 lipca 1923 r. o scalaniu gruntów (Dz. U. z 1927 r. poz. 833 z późniejszymi zmianami);
2)
art. 16 dekretu z dnia 16 sierpnia 1949 r. o wymianie gruntów (Dz. U. poz. 367);
3)
ustawa z dnia 17 marca 1932 r. o postępowaniu uproszczonym przy regulowaniu stanu hipotecznego gruntów w związku ze scaleniem (Dz. U. poz. 392);
4)
ustawa z dnia 21 marca 1931 r. o dowodach prawa własności do gruntów scalonych (Dz. U. poz. 340 z późniejszymi zmianami).
Art.  12.  [Wejście w życie]

Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia).

Zmiany w prawie

Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.2024.1118 t.j.

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Utrata mocy prawnej niektórych ksiąg wieczystych.
Data aktu: 17/02/1960
Data ogłoszenia: 25/07/2024
Data wejścia w życie: 01/03/1960