Reforma kształcenia pedagogów specjalnych, która wydłużyła studia do pięciu lat, w połączeniu z malejącym zainteresowaniem kierunkami pedagogicznymi, doprowadziła do kilkuletniej luki w dopływie nowych kadr do szkół - alarmują posłowie. Resort zapewnia, że tak nie jest - specjalistów nie brakuje, a wciąż podejmowane są działania na rzecz zwiększenia ich liczby.

Prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz Hubert Cichocki zapewnił podczas posiedzenia sejmowej podkomisji, że do końca 2025 r. instytuty skupione w SBŁ osiągną łącznie ponad 2 mld zł wyników finansowych. Ma to być – jak podkreślił – pierwszy realny wzrost przychodów w historii sieci, wyprzedzający inflację. Jednocześnie Najwyższa Izba Kontroli zwróciła uwagę na liczne nieprawidłowości i brak strategicznego planowania jej działalności.

Biblioteki szkolne wciąż borykają się z brakami kadrowymi i przestarzałymi zbiorami – alarmują posłowie w interpelacji skierowanej do ministra edukacji. Wskazują, że w wielu szkołach brakuje nowoczesnych książek, odpowiednio przystosowanych pomieszczeń, a nawet etatów bibliotekarzy. Szczególnie trudna ma być sytuacja w małych i wiejskich placówkach.

Baza, w której gromadzone są dane o sprawności fizycznej uczniów, ma się wkrótce jeszcze powiększyć. Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych interweniuje, pytając, jaki jest cel przetwarzania tych informacji oraz jakie dane i w jakim zakresie udostępniane są podmiotom prywatnym.

Wśród postulatów dotyczących zmian w o oświacie, znalazły się takie, które dotyczyły kompleksowej reformy praktyk odbywanych w szkołach przez przyszłych nauczycieli. Zwracano m.in. uwagę na potrzebę przydzielania studentom mentorów czy zwiększenia liczby godzin. Na zmiany w tym zakresie próżno jednak liczyć - nie planuje ich ani resort edukacji, ani resort nauki.

W świetle obowiązujących przepisów legitymacja szkolna przewidziana jest dla każdego ucznia - potwierdza między innymi prawo do ulg na przejazdy. Inaczej jest jednak z legitymacjami w przedszkolach, te są wydawane wyłącznie dla dzieci niepełnosprawnych. W tekście przedstawiamy kluczowe regulacje prawne.

Dialogu i natychmiastowego podjęcia działań mających na celu wyeliminowanie z obiegu prawnego ostatnio wprowadzonych niekorzystnych dla nauczycieli przepisów dotyczących wynagradzania za godziny ponadwymiarowe - domaga się Związek „Forum–Oświata”, który nie szczędzi resortowi edukacji krytyki z powodu ostatnich zmian.

Ponad 100 szkół w całej Polsce angażuje się Tęczowy Piątek 2025 – inicjatywę, której celem jest wsparcie młodzieży LGBTQ+. W planach są warsztaty, spotkania edukacyjne i pokaz filmu „Tama” w blisko 50 kinach. W tym roku akcja odbywa się pod hasłem "Silniejsi razem".

Resort edukacji przemyśli zmiany dotyczące prac domowych, nie zamierza jednak przywracać przepisów sprzed zmiany. Ma pojawić się nowa koncepcja, opracowana na bazie sugestii ekspertów - w tym rekomendacji Instytutu Badań Edukacyjnych. Z raportu IBE wynika, że choć uczniowie są mniej zestresowani, to spadła ich motywacja do samodzielnej pracy.

Były podstawy do zasądzenia odszkodowania dla nauczycielki nauczania początkowego ze względu na nierówne traktowanie i dyskryminację z powodu wieku – orzekł Sąd Najwyższy, uznając, że sąd okręgowy nie dostrzegł, iż jedynym kryterium do zwolnienia nie może być nabycie prawa do świadczenia kompensacyjnego.

Ruszyła sprawa sądowa, w której Szczecin domaga się od Skarbu Państwa wypłaty zaległych środków za nadmierne wydatki oświatowe. Miasto żąda ponad 111 mln zł za okres 2018-2020.

Choć w założeniu system syren alarmowych ma pokrywać cały kraj, wciąż są gminy, w których nie ma ani jednego takiego urządzenia. W wielu miejscach działają syreny, które nie spełniają wymogów obowiązującego od prawie pół roku rozporządzenia. W innych przypadkach syreny trzeba uruchamiać ręcznie. Jednak nawet gdy zawyją, obywatele nie wiedzą, co oznacza sygnał. Edukacja w tym zakresie nadal kuleje.

W roku szkolnym 2024/25 w polskim systemie oświaty — obejmującym wychowanie przedszkolne oraz szkoły podstawowe i ponadpodstawowe dla dzieci, młodzieży i dorosłych — kształciło się 5,3 mln osób, co stanowiło 14,1 proc. ludności kraju. W tym czasie w placówkach wychowania przedszkolnego i szkołach wszystkich typów zatrudnionych było łącznie 511 tys. nauczycieli.

Próbne egzaminy maturalne w tym roku szkolnym przeprowadzone będą w dwóch terminach: 12-16 stycznia i 4-6 marca, a próbny egzamin ósmoklasisty w dniach 12-14 stycznia - podała w poniedziałek Centralna Komisja Egzaminacyjna. Przypomniała również, że przeprowadzenie przez szkoły próbnych egzaminów jest dobrowolne.

Resort zdrowia chce, aby w szkolnych gabinetach pomocy medycznej dokumentacja medyczna uczniów również była prowadzona w formie elektronicznej. Okres przejściowy ma potrwać do końca sierpnia 2027 r. W projekcie nie przewidziano jednak, kto sfinansuje koszty związane z zapewnieniem sprzętu i dostosowaniem systemów informatycznych. Rodzą się obawy, że pokryją je szkoły, a co za tym idzie - samorządy.

W związku z nowelizacją przepisów programu „Laptop dla nauczyciela”, Ministerstwo Edukacji Narodowej poinformowało w środę, że od 22 października do 21 listopada 2025 r. nauczyciele, wychowawcy oraz inni pracownicy pedagogiczni, którzy byli uprawnieni do otrzymania wsparcia, lecz dotąd go nie uzyskali, mogą ponownie ubiegać się o przyznanie bonu na zakup laptopa.

W XII edycji konkursu Beata Prus, dyrektorka Szkoły Podstawowej nr 10 im. M. Konopnickiej w Kaliszu, została Super Dyrektorem Szkoły, a Grażyna Ziółek, dyrektorka Przedszkola nr 237 im. Warszawskiej Syrenki w Warszawie, otrzymała tytuł Super Dyrektora Przedszkola. Konkurs był organizowany przez redakcję czasopisma „Dyrektor Szkoły. Miesięcznik kierowniczej kadry oświatowej”.

Upowszechnianie się innych niż pracownicze form zatrudnienia ma na celu racjonalizację i uelastycznienie współpracy między stronami. Dzięki temu mogą one ukształtować łączący je stosunek prawny według swoich potrzeb i preferencji. Niestety jest też druga strona medalu. Umowy cywilnoprawne bywają bowiem przykrywką dla świadczenia pracy w warunkach umowy o pracę.

We wrześniu zmieniły się zasady rozliczania godzin ponadwymiarowych, co miało m.in. zakończyć nierówne traktowanie nauczycieli w różnych typach szkół i samorządach. Być może czeka nas kolejna nowelizacja przepisów, bo MEN poinformowało, że analizuje obecnie zgłoszone uwagi dotyczące możliwości rozszerzenia katalogu zajęć, które nauczyciel mógłby realizować zamiast nieodbytych zajęć ponadwymiarowych z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

W Polsce mamy starzejącą się kadrę nauczycielską, mało młodych nauczycieli i dużo odejść z zawodu. Takie wnioski wynikają z ostatniego badania TALIS 2024. Jedynie 4 proc. nauczycieli ma mniej niż 30 lat. W krajach, które skutecznie przyciągają młodych nauczycieli, łączy się wyższe płace początkowe z intensywnym wsparciem. Wielu młodszych nauczycieli w Polsce deklaruje, że rozważa odejście z zawodu.

Każdego dnia w polskich szkołach dochodzi do kilkudziesięciu niebezpiecznych zdarzeń z udziałem uczniów i nauczycieli. W podziale na placówki szkolne najbardziej niebezpieczna jest szkoła podstawowa - to tu wypadków jest najwięcej. Co dość oczywiste, większość niebezpiecznych zdarzeń ma miejsce na sali gimnastycznej. Problemem są też wciąż pobicia.

Większość rodziców i opiekunów złożyło już wniosek o świadczenie „Dobry start”. Jeśli ktoś jeszcze tego nie zrobił, to warto, by się pospieszył. Ostateczny termin mija 30 listopada – przypomina Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Spóźnialskim pieniądze w wysokości 300 zł na dziecko przepadną. Wyjątkiem są sytuacje, gdy dziecko po 20. roku życia otrzyma orzeczenie o niepełnosprawności już po tej dacie – wtedy wniosek nadal będzie można złożyć.

Sądy administracyjne odmiennie oceniły sytuację zwolnionej dyrektorki białobrzeskiego liceum. Ona sama bagatelizowała zarzuty i wskazywała, że problemy zostały rozwiązane. NSA uznał jednak, że ich waga, każdego z osobna, uzasadniała radykalną decyzję powiatu. Stawiane zarzuty były poważne - dyrektorka miała m.in. udostępniać pomieszczenia i sprzęt konkurencyjnej placówce oświatowej.

Doradztwo zawodowe w szkołach ma stać się bardziej praktyczne i dostosowane do realiów rynku pracy – Ministerstwo Edukacji proponuje zmiany w rozporządzeniu, które włączą do procesu doradczego m.in. branżowe centra umiejętności, cyfrowe narzędzia edukacyjne oraz rodziców i pracodawców.

Jedynie 10 proc. nauczycieli uważa, że ich praca jest ceniona przez społeczeństwo, 9 proc. – że media cenią nauczycieli, a 15 proc., że decydenci cenią opinie nauczycieli. Brak uznania odczuwany jest także w codziennej pracy – niemal co drugi nauczyciel spotyka się z brakiem docenienia ze strony rodziców, a co trzeci – ze strony uczniów.

Rozszerzenie liczby nośników, od których pobierana jest opłata reprograficzna, nie cieszy się szczególnym poparciem społecznym. Przeciwnicy tego rozwiązania uważają, że konieczność jej uiszczania od smartfonów czy pendrive'ów może pozbawić uczniów dostępu do pomocy naukowych. Resort edukacji nie dostrzega jednak takiego zagrożenia.

Nowela Karty Nauczyciela miała wypełnić luki w ocenianiu pedagogów - chodziło między innymi o kwestię oceny pracy nauczyciela, którzy przeniósł się do innej szkoły albo został dyrektorem. Od września obowiązują nowe zasady, jednak przez nie do końca jasne przepisy przejściowe, wciąż jest z tym problem.

Ministerstwo Edukacji Narodowej planuje przesunąć termin wprowadzenia obowiązku tworzenia rad szkół i placówek na 1 września 2028 r. oraz zmodyfikować koncepcję Krajowego Rzecznika Praw Uczniowskich. To najnowsze założenia projektu nowelizacji Prawa oświatowego, nad którym resort pracuje po zakończeniu etapu konsultacji.

Dzięki tegorocznej nowelizacji Karty Nauczyciela pedagodzy mogą liczyć na nagrodę jubileuszową po 45 latach pracy. Związkowcy wskazywali jednak, że powinni ją otrzymać wszyscy, którzy przepracowali tyle lat w szkole, a nie tylko osoby, które ten staż osiągnęli po wejściu w życie przepisów. MEN uznał jednak, że w budżecie nie ma na to pieniędzy, a poza tym byłoby to niesprawiedliwe.

Kontrola NIK wykazała, że w żadnej z 20 skontrolowanych szkół podstawowych i ponadpodstawowych jadłospisy nie spełniały w pełni wymogów prawa i rekomendacji żywieniowych. Jedynie w nielicznych szkołach korzystano z wiedzy dietetyków przy planowaniu menu. W większości przypadków jadłospisy przygotowywał intendent lub kucharz, często bez odpowiedniego wykształcenia.