Bój o nową "jubileuszówkę" trwał od lat - apel trafił do resortu edukacji w 2021 r. Ówczesny minister Dariusz Piontkowski, w odpowiedzi na postulat wskazywał, że "w Ministerstwie Edukacji i Nauki nie są prowadzone prace mające na celu zmianę przepisów art. 47 ustawy – Karta Nauczyciela, natomiast minister edukacji i nauki podziela opinię środowisk zaangażowanych w sprawy oświaty, że obecne przepisy prawa regulujące status zawodowy nauczycieli, wymagają zmian systemowych odpowiadających wyzwaniom współczesnej edukacji." Nic się jednak w tej materii nie zmieniło - aż to teraz.
Nagroda jubileuszowa zwolniona ze składek na ubezpieczenia społeczne>>
Jeszcze jedna "jubileuszówka"?
Związkowcy, z którymi wypracowano nowe rozwiązanie, wskazywali, że nagroda jubileuszowa jest wypłacana na podstawie zasad i trybu wskazanych w aktach, które obejmują określone grupy zawodowe. Aktami mówiącymi o tej nagrodzie są m.in. Karta Nauczyciela, ustawa o służbie cywilnej, ustawa o pracownikach samorządowych, ustawa o zakładach opieki zdrowotnej czy ustawa o pracownikach urzędów skarbowych. Na podstawie innych rozporządzeń do nagrody jubileuszowej mają również prawo pracownicy instytucji kultury, bibliotek i górnicy.
- Urzędnik po przepracowaniu 30 lat w urzędzie czy starostwie, dostanie 150 procent pensji i będzie to jego nagroda jubileuszowa. Za 35-lecie należy się mu „jubileuszówka” równa podwójnej pensji. Gdy pracownik ma na koncie 40 lat w urzędzie, otrzyma nagrodę w wysokości 300 proc. miesięcznej pensji, a jeżeli ma 45 lat pracy, zostanie mu przyznana dodatkowo, jednorazowo poczwórna pensja, właśnie w ramach nagrody jubileuszowej. W przypadku nauczycieli nagrody jubileuszowe nie są tak wysokie. Gdy nauczyciel przepracuje 20 lat w zawodzie, dostanie nagrodę w wysokości 75 procent miesięcznej pensji. Za 25-lecie pracy otrzyma równowartość swojej wypłaty. Za 30-lecie pracy należy mu się nagroda jubileuszowa wynosząca 150 procent pensji, a za 35-letni staż – 200 procent - podkreślają. Nauczyciel maksymalnie może otrzymać 250 proc. miesięcznego wynagrodzenia.
- W obecnym czasie, gdy wiek emerytalny został ustalony na 65 lat dla mężczyzn i 60 lat dla kobiet, wielu nauczycieli osiągnęło lub osiągnie 45-letni staż pracy. Otrzymanie nagrody jubileuszowej byłoby motywacją do dalszej pracy zawodowej i zachętą do nieprzechodzenia na emeryturę - wskazywano w interpelacjach poselskich.
Sprawdź w LEX: Czy nagroda jubileuszowa za 30 lat pracy przysługuje nauczycielowi w dwóch szkołach, w których jest zatrudniony? >
Połowiczne zwycięstwo
Postulat zmiany zgłoszono podczas prac w zespole ds. statusu zawodowego nauczycieli - znalazł odzwierciedlenie w projekcie, który w marcu trafił do konsultacji społecznych i utknął na tym etapie na dłużej. Dopiero w lipcu został przyjęty przez rząd. W projekcie znalazły się przepisy obejmujące skrócenie okresu zatrudnienia początkujących nauczycieli z dwóch lat szkolnych do jednego roku, precyzyjne uregulowanie kwestii godzin ponadwymiarowych oraz zasad wynagradzania za niezrealizowane godziny. Projekt przewiduje także ujednolicenie pensum nauczycieli praktycznej nauki zawodu z nauczycielami teoretycznych przedmiotów zawodowych, eliminację przydzielania zastępstw w czasie obowiązkowych zajęć własnych nauczyciela oraz wzmocnienie roli mentora dla początkujących pedagogów. Ostatecznie wypłaty nagród możliwe będą od 1 stycznia 2026 r.
Cena promocyjna: 89.1 zł
|Cena regularna: 99 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 69.3 zł
Jest jednak jeden problem - nagrody nie dostaną ci, którzy pracują w szkole dłużej niż 45 lat. - Należy usunąć zastrzeżenie, zgodnie z którym nagroda jubileuszowa za 45 lat pracy przysługuje wyłącznie nauczycielom osiągającym ten staż dopiero po 31 grudnia 2025 r. Taki zapis niesłusznie wyklucza z prawa do nagrody wszystkich obecnie pracujących nauczycieli, którzy już spełniają wymagany warunek stażu pracy — uważa Sławomir Wittkowicz z WZZ „Forum–Oświata”.
Zwraca na to również uwagę ZNP - podkreśla, że nauczyciele już od wielu lat oczekiwali na zrównanie uprawnień nauczycieli z pozostałymi grupami pracowniczymi w zakresie nagrody jubileuszowej. 300 proc. za 40-letni staż pracy i 400 proc. za 45-letni staż są szczególnie pożądane obecnie, gdy w szkołach pracują często nauczyciele po osiągnięciu wieku emerytalnego i z bardzo długim stażem pracy. - Być może zachęci to nauczycieli do pozostania w stosunku pracy, aby otrzymać nagrodę jubileuszową za 40 lub 45 lat pracy. Nie do zaakceptowania jest fakt, że ustawodawca nie bierze pod uwagę tych nauczycieli, którzy legitymują się takim stażem przed 31 grudnia 2025 r. i nadal pracują. Tym bardziej, że skutki finansowe takiej decyzji byłyby marginalne - podkreślają związkowcy.
Czytaj też w LEX: Nowik Paweł, Nagroda jubileuszowa jako należność pracownicza podobna do wynagrodzenia za pracę. Glosa do wyroku SN z dnia 14 maja 2012 r., I PK 174/11
Nie ma pieniędzy
Tego ostatniego poglądu resort edukacji akurat nie podziela. - Przygotowując propozycję zmiany w zakresie nagrody jubileuszowej dla nauczycieli, Ministerstwo Edukacji Narodowej analizowało skutki finansowe ewentualnego przyznania prawa do nagrody jubileuszowej za 45 lat pracy wstecz nauczycielom, którym 45 lat pracy upłynęło lub upłynie przed dniem wejścia w życie tego przepisu - wskazuje wiceminister edukacji Henryk Kiepura. - Ze względu na uwarunkowania budżetowe nie było jednak możliwe zagwarantowanie jednostkom samorządu terytorialnego od dnia 1 stycznia 2026 r. środków niezbędnych do sfinansowania takiej zmiany - podkreśla.
Zdaniem resortu objęcie nagrodą także osób, które osiągnęły 45-letni staż przed wejściem w życie nowych przepisów, naruszałoby zasadę stabilności prawa i mogłoby generować zarzuty nierównego traktowania. Wszyscy nauczyciele, którzy od 1 stycznia 2026 r. osiągną wymagany staż, będą traktowani w sposób identyczny – zaznaczył wiceminister. W dodatku - jak podkreśla - przyznanie prawa do nagrody wstecz mogłoby wywołać falę roszczeń – m.in. o wyrównanie wysokości nagrody jubileuszowej za 40 lat pracy, wypłacanej do końca 2025 r. (od 2026 r. rośnie ona z 250 proc. wynagrodzenia do 300 proc. wynagrodzenia).
Jak jest obecnie?
Za wieloletnią pracę nauczyciel otrzymuje nagrodę jubileuszową - jej wysokość określa art. 47 KN:
- za 20 lat pracy - 75 proc. wynagrodzenia miesięcznego;
- za 25 lat pracy - 100 proc. wynagrodzenia miesięcznego;
- za 30 lat pracy - 150 proc. wynagrodzenia miesięcznego;
- za 35 lat pracy - 200 proc. wynagrodzenia miesięcznego;
- za 40 lat pracy - 250 proc. wynagrodzenia miesięcznego;
Od 1 stycznia 2026 r.:
- za 40 lat pracy - 300 proc. wynagrodzenia miesięcznego;
- za 45 lat pracy - 400 proc. wynagrodzenia miesięcznego.
Szczegółowe zasady wyliczania czasu pracy, od którego zależy nagroda, określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 30 października 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających nauczyciela do nagrody jubileuszowej oraz szczegółowych zasad jej obliczania i wypłacania (Dz. U. poz. 1418). Wlicza się do niego czas zatrudnienia oraz okresy, od których zależą uprawnienia pracownicze, tj. m.in. okres: pobierania zasiłku dla bezrobotnych i stypendium stażowego, służby wojskowej czy też pracy na roli.
Czytaj też w LEX: Preis Ewa, Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy>
Aby uzyskać prawo do nagrody, pedagog nie musi pracować w szkole przez cały czas, wymagane jest jedynie zatrudnienie w charakterze nauczyciela w dniu upływu okresu wymienionego w przepisie. Wysokość nagrody określa się na podstawie wynagrodzenia, które nauczyciel otrzymuje w dniu nabycia prawa do nagrody - wyjątkiem jest sytuacja, gdy pedagog otrzyma podwyżkę w czasie pomiędzy uzyskaniem uprawnień a wypłatą świadczenia - wtedy kwotę wylicza się na podstawie wyższego wynagrodzenia z dnia wypłaty nagrody. Warto pamiętać, że dla uzyskanie prawa do nagrody nie ma znaczenia fakt, że nauczyciel przebywa na zwolnieniu lekarskim w dniu upływu wymaganego okresu.
Jakie składniki powinien uwzględnić dyrektor szkoły do obliczenia nagrody jubileuszowej dla nauczyciela?
Nagrodę oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Stosuje się zasady wynikające z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 26.06.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania wynagrodzenia oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy nauczycieli (Dz. U. Nr 71, poz. 737 ze zm.).
Oznacza to, że do podstawy wynagrodzenia należy wliczyć:
- wynagrodzenie zasadnicze,
- dodatki: za wysługę lat, motywacyjny, funkcyjny oraz za warunki pracy,
- wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw,
- dodatkowe wynagrodzenie za pracę w porze nocnej,
- odrębne wynagrodzenie za zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze wykonywane w dniu wolnym od pracy,
- wynagrodzenie za pracę w święto,
- jednorazowy dodatek uzupełniający, o którym mowa w art. 30a ust. 3 KN.
W wynagrodzeniu nie uwzględnia się natomiast:
- wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
- wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego oraz wynagrodzenia za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną.
Zobacz wzór w LEX: Odpowiedź na pozew pracodawcy w sprawie o zapłatę wynagrodzenia i nagrody jubileuszowej>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
