Komisja Kodyfikacyjna Ustroju Sądownictwa i Prokuratura zamierza w przyszłości pochylić się nad pomysłem wprowadzenia jednolitego statusu sędziego. W ocenie części prawników takie rozwiązanie mogłoby pomóc przy uregulowaniu kwestii statusu sędziów powołanych od 2018 roku, jeśli oczywiście nowy prezydent nie podpisze dotyczącej tej kwestii ustawy. Inni uważają jednak, że do tego pomysłu trzeba podejść ostrożnie, bo może pogorszyć i tak trudną już sytuację w sądach.

Sąd Najwyższy w składzie całej Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych stwierdził we wtorek ważność wyboru Karola Nawrockiego na Prezydenta RP, dokonanego 1 czerwca tego roku. Prezes Izby Krzysztof Wiak wskazał w uzasadnieniu uchwały, że duża liczba wniesionych protestów wyborczych nie zwiększyła wagi podniesionych w nich zarzutów, zaś żadne z ustalonych uchybień nie miało wpływu na ogólny wynik wyborów. Do uchwały zgłoszono trzy zdania odrębne.

Zarząd Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia”, w specjalnym stanowisku, wyraża stanowczy sprzeciw wobec - jak wskazano - wykonywania zadań Sądu Najwyższego przez Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, w tym także w zakresie orzekania o ważności wyborów prezydenckich. Powołując się na obowiązujące prawo krajowe oraz prawo Unii Europejskiej oraz Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Stowarzyszenia zaznacza, że Izba ta nie spełnia kryteriów niezależnego i bezstronnego sądu ustanowionego ustawą.

Pogłębia się kryzys wokół wyborów prezydenckich. Do gry weszła w ostatnich dniach prokuratura, a konkretnie specjalny zespół, który ma koordynować postępowania dotyczące nieprawidłowości podczas liczenia głosów. Czy jednak wyniki tej pracy mogą mieć przełożenie na zaprzysiężenie Karola Nawrockiego? W ocenie prawników - bezpośrednio nie, ale część z nich uważa, że jeśli prokuratorzy uznają, że nieprawidłowości mogły wpłynąć na wynik, będzie to w przyszłości punkt wyjścia do zweryfikowania, a nawet unieważnienia, wyboru prezydenta.

Problem stosowania przymusu przez przedstawicieli organów ochrony prawnej wywołuje szereg wątpliwości, zwłaszcza z perspektywy ochrony praw człowieka i obywatela. Tymczasem uprawnienia do stosowania środków przymusu bezpośredniego w związku z wykonywaniem ustawowych obowiązków, przysługują przedstawicielom szeregu służb policyjnych m.in. Policji, Straży Granicznej, Straży Ochrony Kolei, Straży Leśnej. Dlatego tak ważne dla kadry prokuratorskiej są szkolenia z praktycznych aspektów ich stosowania - pisze dr Piotr Kosmaty, pełnomocnik ministra sprawiedliwości ds. ustawicznego kształcenia prokuratorów.

XIV Krajowy Zjazd Adwokatury przyjął uchwałę wzywającą rząd, Sejm i Senat do przyjęcia zmian legislacyjnych, uchylających ustawę o lekarzu sądowym. Stosowny projekt Adwokatury już istnieje - chodzi o to, by każdy lekarz miał prawo do wystawiania zaświadczeń usprawiedliwiających niestawiennictwo w sądzie z powodu choroby. Uzasadnieniem są braki w zakresie lekarzy sądowych - w ocenie adwokatów naraża to obywateli na negatywne skutki procesowe i utrudnia pracę adwokatom.

Do siedziby Sądu Najwyższego weszło dwóch prokuratorów, którzy mają przeprowadzać czynności w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w sprawie protestów wyborczych. Prokuratorzy zażądali jednocześnie wstępu do sekretariatu IKNiSP i wydania im akt spraw z protestów wyborczych, tłumacząc swoje żądania poleceniem, jakie otrzymali od przełożonych - poinformował Sąd Najwyższy.

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego pracuje obecnie nad zmianami, które umożliwiałyby częstsze stosowanie wideokonferencji w sprawach karnych. Ważne jest, by co do zasady strony miały prawo, a nie obowiązek, brania udziału w takiej rozprawie. W mojej ocenie – i potwierdzają to choćby doświadczenia płynące ze Stanów Zjednoczonych – wyjątkiem powinny być e-posiedzenia w sprawach aresztowych – mówi dr hab. Sławomir Steinborn, profesor Uniwersytetu Gdańskiego.

Krajowy Zjazd Adwokatury przyjął trzy uchwały wzywające ministra sprawiedliwości do podjęcia prac legislacyjnych w zakresie „urzędówek”. Chodzi m.in. o ich urealnienie, ale też o stworzenie - z udziałem przedstawicieli samorządów zawodowych: adwokatów i radców prawnych - kompleksowego projektu reformy zasad przyznawania, finansowania i organizacji pomocy prawnej z urzędu, obejmującego pomoc sądową i przedsądową oraz system poradnictwa prawnego realizowanego obecnie w ramach nieodpłatnej pomocy prawnej. Nie przeszedł natomiast pomysł zorganizowania na przełomie przyszłego roku ogólnopolskiej akcji protestacyjnej.

Sąd Najwyższy pozostawił bez dalszego biegu ponad 50 tys. protestów wyborczych, w tym protesty składane przy wykorzystaniu wzoru opracowanego przez posła KO Romana Giertycha - poinformowano w komunikacie SN, opublikowanym w nocy z soboty na niedzielę. Jak wynika z komunikatu, Sąd Najwyższy wydał postanowienia w dwóch sprawach obejmujących największą liczbę protestów wyborczych o identycznej treści, które zostały połączone do wspólnego rozpoznania.

Podczas XIV Krajowego Zjazdu Adwokatury żadna z uchwał nie wzbudziła tyle emocji i takiej dyskusji, jak ta dotycząca umowy o pracę. Ostatecznie, w tajnym głosowaniu, 180 delegatów opowiedziało się przeciw, a 86 „za” rekomendowaniem NRA podjęcia prac w tym zakresie. Przeciwnicy podkreślali, że propozycja zmierza do usunięcia ostatniej różnicy między zawodami adwokatów i radców prawnych. Zwolennicy takiego rozwiązania podkreślali, że wprowadzenie możliwości pracy na etat jest koniecznością w zmieniającym się świecie i sposobem na zwiększenie konkurencyjności adwokatów.

XIV Krajowy Zjazd Adwokatury przyjął uchwałę/apel do ministra sprawiedliwości oraz parlamentu o pilne uregulowanie rynku usług prawnych świadczonych odpłatnie. Zakłada ona również zobowiązanie Naczelnej Rady Adwokackiej do kontynuowania działań mających na celu doprowadzenie do uchwalenia ustawy o usługach prawniczych. Chodzi m.in. o to, by pomoc prawna świadczona była przez wykwalifikowanych prawników.

Adwokatura będzie kontynuować swoje dotychczasowe działania w zakresie tzw. kancelarii odszkodowawczych, adwokackiej spółki kapitałowej, cyfryzacji, wzmocnienia ochrony tajemnicy zawodowej i niezależności adwokatów - wynika z uchwały programowej przyjętej na zakończenie XIV Krajowego Zjazdu Adwokatury. Delegaci rozpatrzyli w sumie 23 projekty uchwał.

Ogromnie doceniam rolę Adwokatury i adwokatów w kształtowaniu polskiej świadomości. Bardzo chciałabym prosić, żebyśmy byli partnerami, w konsultacjach, dialogu, we wdrażaniu zmian, które służą obywatelom i, które służą środowisku adwokackiemu - mówiła Maria Ejchart, wiceministra sprawiedliwości, która była gościem XIV Krajowego Zjazdu Adwokatury, który w tym roku odbywa się w Bydgoszczy.

Karna „ustawa naprawcza” została podzielona na dwie części. Premier Donald Tusk poprosił o kolejną turę konsultacji m.in. w zakresie uchylenia przepisów dotyczących tzw. bezwzględnego dożywocia – poinformowała podczas Krajowego Zjazdu Adwokatury Maria Ejchart, wiceministra sprawiedliwości. Jak dodała, nie ma obecnie społecznej i politycznej zgody na pełną reformę prawa karnego.

Ustawa o biegłych sądowych jest bardzo potrzebna, by zapewnić równowagę między gwarancją odpowiedniej pozycji prawnej i finansowej biegłych sądowych a obowiązkami i oczekiwaniami im stawianymi – mówi dr Krzysztof Konopka, prezes Polskiego Towarzystwa Ekspertów i Biegłych Sądowych. Wyraża jednak wątpliwości, czy przygotowywany obecnie projekt może doprowadzić do tego celu. A jako największe wyzwania wskazuje projektowany sposób certyfikacji i mechanizm wynagradzania biegłych.

Adwokat Przemysław Rosati został ponownie wybrany na stanowisko prezesa Naczelnej Rady Adwokackiej. Miał trzech kontrkandydatów – adwokatów: Pawła Blajera, Roberta Dopierałę i Marka Gruszkę. Prezes Rosati podkreślał, że wierzy w silną, niezależną, zjednoczoną Adwokaturę, a wśród priorytetów na przyszłość wymienił m.in. uregulowanie rynku usług prawnych, zwiększenie ochrony adwokatów i poprawę warunków ich pracy.

Krajowa Rada Sądownictwa zaopiniowała projekt ustawy o wykonywaniu orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, który zakłada współdziałanie organów w wypłacaniu zasądzonych zadośćuczynień. Mają one być też wykonywane natychmiast. W ocenie KRS projekt zawiera jednak szereg przepisów sprzecznych z Konstytucją - w tym kontekście wymienia m.in. zobowiązanie do stosowania tzw. wyroków pilotażowych Trybunału.

Kończąca się kadencja obecnej NRA to m.in. scyfryzowanie Adwokatury: uruchomienie Cyfrowej Kancelarii, budowanie Elektronicznego Systemu Obsługi Adwokatury 2.0., e-legitymacja - mówił, przedstawiając sprawozdanie z działalności samorządu adwokackiego prezes Przemysław Rosati. Podkreślał, że została wykonana gigantyczne praca, która - jak podkreślał - usprawnia pracę adwokatów, ale też pozwala na sprawne działania i racjonalne gospodarowanie finansami samej Rady.

W ramach zakonu wyodrębniony został Kościelny Oddział Medyczny, a także utworzona Zakonna Akademia Medyczna. Leczenie zakonników przez przełożonego biskupa stanowiło podstawę oskarżenia, choć było wykonane w ramach utworzonego oddziału. Sądy obu instancji orzekły, że było to nieuprawnione działanie i wymierzyły oskarżonemu karę grzywny. Jednak Sąd Najwyższy uznał, że wyrok należy uchylić z powodu błędnej obsady sądu.

Prawo przewiduje, że nie tylko w przypadku bliskich krewnych sędzia jest wyłączony od rozpoznania sprawy. Taka sytuacja zaistnieje, jeśli w danym przypadku pojawiłaby się uzasadniona wątpliwość co do bezstronności sędziego w danej sprawie. Wiele zależy od szczegółów relacji łączących sędziego ze stronami sporu. Przyjaźń może być taką podstawą.

Krajowy Zjazd Adwokatury (KZA) ponownie zajmie się adwokacką umową o pracę, o którą mocno walczą adwokatki i adwokaci m.in. z Warszawy. Współautorki projektu uchwały wskazują, że etat to rozwiązanie m.in. dla młodych przedstawicieli zawodu, którzy chcą się rozwijać i zdobywać doświadczenie, szczególnie w specjalistycznych, biznesowych obszarach prawa. To także szansa na zwiększenie konkurencyjności Adwokatury.

Rusza XIV Krajowy Zjazd Adwokatury, który tym razem odbywa się w Bydgoszczy. W piątek rozpocznie się od wyborów władz samorządowych. W szranki stanęło m.in. czterech kandydatów na prezesa NRA – obecny prezes Przemysław Rosati oraz adwokaci: Paweł Blajer, Robert Dopierała i Marek Gruszka. Delegaci zajmą się też ok. 30 projektami uchwał – w tym tymi dotyczącymi umowy o pracę, urzędówek, wakacji adwokackich i m.in. rzecznika praw adwokata.

Gdy zwalczanie skutków kryzysu rządów prawa, w który wprowadzeni zostaliśmy w latach 2015-2023, nie będzie możliwe na drodze legislacyjnej, do zastosowania będzie metoda polegająca na odkodowywaniu zasad praworządności wprost z Konstytucji – twierdzi prof. Marek Safjan, były prezes Trybunału Konstytucyjnego i były sędzia Trybunału Sprawiedliwości UE. Wskazuje, że wiodącą rolę może mieć w tym prokonstytucyjne orzecznictwo sądów, za którym będą mogły podążać organy władzy wykonawczej.

Do Sądu Najwyższego wpłynęły tysiące protestów wyborczych. Wiele z nich pozostawiono bez rozpoznania, bo zabrakło w nich kluczowych danych, inne uznano za niezasadne. Są jednak też takie, które rozpatrzono na korzyść składającego je wyborcy - tyle że bez wpływu na wynik głosowania. Pytanie jednak, czy otwiera to drogę do dochodzenia swoich praw przed sądem cywilnym.

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Rodzinnego przygotowała już projekt zakładający eliminację orzekania o winie w sprawach o rozwód lub separację. Zmienione zostaną też zasady alimentacji po rozwodzie – nacisk kładziony ma być na zasady współżycia społecznego, a celem ma być ochrona ekonomicznie słabszego małżonka, którego sytuacja majątkowa po rozwodzie pogorszy się, w szczególności na skutek przyjętego w czasie małżeństwa podziału ról lub obowiązków. To realizacja m.in. postulatów sędziów rodzinnych.

Gdy po uchyleniu wyroku w sprawie cywilnej przez sąd wyższej instancji sprawa trafi do ponownego rozpoznania, to w sądzie pierwszej instancji nie będzie mógł rozpatrywać jej sędzia, który wydał ten wyrok. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego proponuje cofnięcie zmiany z 2019 roku, jako wywołującej niepożądane zjawisko swoistej „obrony” uprzednio zajętego stanowiska.

Konieczność zmian w zakresie „urzędówki” jest jednym z tematów, które łączą środowisko adwokackie. "Na stole" zbliżającego się XIV Krajowego Zjazdu Adwokatury znalazły się aż trzy projekty uchwał dotyczących świadczenia pomocy prawnej z urzędu. Wszystkie wzywają ministra sprawiedliwości do podjęcia działań zmierzających do urealnienia stawek, ale też m.in. kompleksowej reformy zasad przyznawania, finansowania i organizacji pomocy prawnej z urzędu. Zawierają też zapowiedź ogólnopolskich protestów.

Senat przyjął w środę nowelizację kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wydłużającą z trzech miesięcy do roku czas na złożenie oświadczenia o powrocie do nazwiska sprzed ślubu. Termin obowiązuje od uprawomocnienia się orzeczenia rozwodowego. Za przyjęciem nowelizacji zagłosowało 88 senatorów, nikt nie był przeciw ani nie wstrzymał się od głosu. Ustawa trafi do podpisu prezydenta.

Sąd Najwyższy informuje, że posiedzenie jawne w celu podjęcia uchwały w przedmiocie stwierdzenia ważności wyborów prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniach 18 maja 2025 r. i 1 czerwca 2025 r. zostało wyznaczone na 1 lipca 2025 r. o godz. 13:00, sala A - przekazał SN w komunikacie na stronie internetowej.