Przedmiotem postępowania były rozstrzygnięcia organów dotyczące odmowy przyznania wnioskodawcy zasiłku celowego.

Organy obu instancji ustaliły, iż wnioskodawca kwalifikuje się do objęcia pomocą społeczną z uwagi na spełnienie kryterium dochodowego. Jednocześnie jednak, organy powołały się na treść art. 11 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej , zgodnie z którym brak współdziałania osoby z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej może stanowić podstawę m.in. do odmowy przyznania świadczenia. W sprawie ustalono, że wnioskodawca będąc uczestnikiem centrum integracji społecznej w grupie ogólnobudowlano-porządkowej nie pojawiał się wielokrotnie w miejscu odbywania reintegracji społecznej i zawodowej, nie usprawiedliwiając przy tym swojej nieobecności. W konsekwencji przekroczenie przez wnioskodawcę ustawowej liczby nieobecności bez usprawiedliwienia, stanowiło podstawę do odmowy wypłacenia mu świadczenia integracyjnego. Ponadto organy wyjaśniły, że możliwości finansowe ośrodka są ograniczone, a ilość osób ubiegających się o udzielenie pomocy wzrasta, zatem wielkość przyznawanych świadczeń jest limitowana nawet w stosunku do osób spełniających określone w ustawie kryterium dochodowe.

Wnioskodawca nie zgodził się z takim rozstrzygnięciem. Argumentował, że nie został skierowany do centrum lecz samodzielnie podjął decyzję o uczestniczeniu w zajęciach reintegracji społecznej i zawodowej. Jednocześnie wskazał, że ma orzeczoną trzecią grupę niepełnosprawności z powodu schorzeń kręgosłupa. W ramach zajęć w centrum integracji jego praca polegała m.in. na dźwiganiu do ośmiu godzin dziennie, co miało wpływ na jego stan zdrowia.

WSA rozpatrując skargę, zwrócił uwagę, iż obowiązkiem organu administracyjnego, jest zebranie i ocena materiału dowodowego, który pozwoliłby ustalić wszystkie okoliczności istotne w sprawie stosownie do art. 7 i art. 77 Kodeksu postępowania administracyjnego . Następnie organ zobowiązany jest ocenić na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona. Ustalenia dokonane przez organ powinny znaleźć swoje odzwierciedlenie w uzasadnieniu decyzji, w której należy wyczerpująco poinformować strony o okolicznościach faktycznych i prawnych, którymi kierował się organ w toku załatwiania sprawy. Zdaniem WSA analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego doprowadziła sąd do stwierdzenia naruszenia powyższych przepisów postępowania.

WSA stwierdził między innymi brak konkretnej informacji o przyjęciu przez wnioskodawcę zobowiązania do uczestniczenia w programie centrum integracji społecznej, pomimo, że przyjęcie osoby skierowanej do centrum następuje przez kierownika centrum po podpisaniu z nią indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego, w uzgodnieniu z kierownikiem ośrodka pomocy społecznej, jak wynika z art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. z 2011 r., Nr 43, poz. 225 ze zm.). WSA wskazał również na brak informacji na temat faktu pouczenia wnioskodawcy o skutkach ewentualnego niewywiązania się z nałożonych na niego obowiązków. W orzecznictwie sądów administracyjnych wyrażono pogląd, że negatywnymi skutkami odmowy współdziałania z pracownikami socjalnymi można obarczyć wyłącznie stronę, która została o takich konsekwencjach należycie pouczona, bowiem z mocy art. 9 K.p.a. na organach administracji ciąży obowiązek udzielania informacji obejmujących zarówno przepisy prawa materialnego, jak i procesowego – przypomniał WSA.


Na podstawie:
Wyrok WSA w Szczecinie z 17 stycznia 2013 r., sygn. akt II SA/Sz 1246/12, nieprawomocny

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.)
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.)