Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego zdecydowała w czwartek, na posiedzeniu niejawnym, o uchyleniu postanowienia marszałka Sejmu Szymona Hołowni w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu posła Macieja Wąsika, byłego wiceszefa CBA. 10 stycznia sprawą ma zająć się... Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

Nowy minister sprawiedliwości Adam Bodnar miał już dwa razy zwracać się do Prokuratora Krajowego Dariusza Barskiego, by ten zrezygnował dobrowolnie z zajmowanego stanowiska. Za każdym razem miał jednak usłyszeć odmowę. A zgodnie z obowiązującymi przepisami do odwołania Prokuratora Krajowego potrzebna jest zgoda prezydenta i to, od września br., pisemna. Czy jest jednak konieczna? Opinie prawników są mocno podzielone.

Projekt zmian w Regulaminie urzędowania sądów powszechnych, zaproponowany już przez nowego ministra, miał być szybkim sposobem na uporządkowanie sprawy wyłączenia neo-sędziów oraz zachęcenia sędziów do stosowania prawa europejskiego. Sędziowie, w tym także Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia, mają do propozycji zastrzeżenia. Głównie sprowadza się do tego, że kwestie te nie powinny być regulowane regulaminem, a jego nadużycie może uderzać w niezawisłość sędziowską.

Jeżeli naprawdę chcemy naprawić wymiar sprawiedliwości, a Rzeczpospolitą uczynić prawdziwym, republikańskim domem wspólnym, może zamiast przypisywać zbiorczo łatki „neo-sedziów”, warto usiąść do dialogu, by ustalić merytoryczny kierunek prac legislacyjnych zapewniających przywrócenie stanu zgodnego z Konstytucją? W mojej ocenie zyskamy na tym wszyscy - pisze Dawid Kulpa, radca prawny, partner w Kancelarii Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.

Resorty finansów i cyfryzacji wystąpiły do Google Polska o wyjaśnienie w sprawie nieprawdziwych informacji o kursie złotego z 1 stycznia 2024 r. Platforma odpowiada, że nie weryfikuje danych od dostawców i nie ingeruje w ich treść. Według prawników brakuje podstaw, by państwo mogło pociągnąć operatorów wyszukiwarek internetowych do odpowiedzialności za podobne sytuacje. Postulują jednak większy nacisk na kwestie transparentności i należytej staranności w przekazywaniu informacji.

Były wiceminister sprawiedliwości Łukasz Piebiak został odwołany z delegacji do Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości przez MS, co z kolei może oznaczać powrót do orzekania w stołecznym sądzie rejonowym. Z Instytutem związany był od czerwca 2020 r., wcześniej złożył rezygnację ze stanowiska w MS po ujawnieniu tzw. afery hejterskiej.

Trzydzieści osób zostało oskarżonych o uczestniczenie w procederze korupcyjnym związanym z leczeniem otyłości. Polegał on na żądaniu od tzw. pacjentów bariatrycznych 10 tys. złotych w zamian za przyjęcie ich do szpitala poza formalną listą oczekujących i wykonanie zabiegu, który był refundowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Pomysłodawcą i inicjatorem przyjmowania wpłat od pacjentów bariatrycznych był senator Tomasz G. - informuje prokuratura w Szczecinie.

Jeszcze w tym tygodniu minister sprawiedliwości Adam Bodnar ma przedstawić scenariusz postępowania, również w sprawie Trybunału Konstytucyjnego - zapowiedział premier Donald Tusk. Jak wyjaśnił, do rozstrzygnięcia jest m.in. termin przedstawienia uchwały sejmowej w sprawie TK. Na razie każde orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego jest publikowane w Dzienniku Ustaw z adnotacją, że wyroki zostały wydane z naruszeniem podstawowej zasady dotyczącej wyboru sędziów.

10 stycznia, na posiedzeniach niejawnych Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rozpozna odwołania Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika w sprawie wygaszenia ich mandatów poselskich. W składzie orzekającym w sprawie Wąsika jest trzech neosędziów. Obaj byli szefowie CBA zostali skazani - 20 grudnia, przez Sąd Okręgowy w Warszawie na dwa lata bezwzględnego więzienia. Toczy się o to jednak spór, bo m.in. prezydent uważa, że cały czas obowiązywało zastosowane przez niego ułaskawienie.

Z jakimi wyzwaniami muszą mierzyć się ci, którzy kontaktują się z osobami, które doświadczyły wojny - na to pytanie będą starali się odpowiedzieć uczestnicy webinaru organizowanego przez Project Sunflowers i International Center for MultiGenerational Legacies of Trauma, który odbędzie się 8 stycznia 2024 r., o godz. 19:00.

Zastępca Prokuratora Generalnego Robert Hernand skierował do Sądu Najwyższego dwie skargi nadzwyczajne od nakazów zapłaty. Jedna sprawa dotyczy umowy o dewizowy kredyt mieszkaniowy a druga – odsetek od umowy pożyczki konsumenckiej. Zdaniem prokuratora sąd nie uwzględnił konsumenckiego charakteru sprawy i zaniechał zbadania z urzędu, potencjalnie nieuczciwego charakteru zapisów umowy, z której wynikało zobowiązanie.

W ostatnich dniach grudnia 2023 roku zebrała się w Warszawie w gmachu Sądu Najwyższego Rada Ławnicza SN. Przyjęła uchwałę, w której zaopiniowano negatywnie wniosek I prezes SN o odwołanie ławnika SN Przemysława Wiszniewskiego na tle jego udziału w demonstracji ówczesnej opozycji 4 czerwca br. Wnioski o odwołanie dotyczą także kolejnych 12 ławników, którzy nie chcą orzekać z „nowymi” sędziami. W obronie ławników stanęło siedmiu sędziów powołanych przed 2017 rokiem

Znieważenie głowy państwa jest nadal przestępstwem, ściganym z oskarżenia publicznego. Część prawników opowiada się jednak za uchyleniem tego przepisu, tym bardziej, że ETPCz w swoich orzeczeniach kwestionował podobne rozwiązania obowiązujące w innych krajach. Zgodni są jednak, że przedstawiciele zawodów zaufania publicznego powinni ważyć słowa, a jeśli przekroczą granice - odpowiadać dyscyplinarnie.

W nowym roku będą wchodzić w życie nowe obowiązki m.in. dla szkół związane z ochroną dzieci przed różnego rodzaju przemocą. Część prawników uważa jednak, że przyszedł też czas na penalizację uporczywego utrudniania kontaktów z dzieckiem, bo choć wiele osób temu zaprzecza - alienacja rodzicielska ma się w Polsce nadal dobrze. Kara miałaby być taka jak np. w przypadku niealimentacji - grzywna, ograniczenie wolności lub do dwóch lat pozbawienia wolności.

Skazany samodzielnie oddalił się z miejsca zatrudnienia podczas pracy poza zakładem karnym. Został skazany przez sąd za tzw. samouwolnienie, mimo że nie był kontrolowany. Takiego przestępstwa można było w tym czasie dopuścić się jednak tylko w sytuacji faktycznej izolacji w miejscu zamknięcia lub będąc pod strażą czy dozorem – uważa Stanisław Trociuk, zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich i składa kasację na korzyść skazanego.

W polskim wymiarze sprawiedliwości trwa kryzys konstytucyjny. Przywracanie praworządności musi odpowiadać standardom państwa konstytucyjnego, co jednak nie wyklucza stosowania nadzwyczajnych w pewnej mierze środków naprawczych, z uwzględnieniem istniejącego kryzysowego stanu wyższej konieczności ustrojowej - wskazuje w opinii do projektu rozporządzenia zakładającego, że tzw. neosędzia nie będzie mógł rozpatrywać wniosku o wyłączenie neosędziego, Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych.

Jeśli uwierzyć (nad)używanemu określeniu „przełomowy wyrok TSUE” przyjąć trzeba by, że orzecznictwo luksemburskiego Trybunału wije się i meandruje niczym rwąca rzeka przez pasmo górskie. Tymczasem linia orzecznicza TSUE  „płynie” raczej w prosty i przewidywalny sposób jak nizinna rzeka, bez spektakularnych zwrotów. Tak jest również w przypadku wyroku TSUE w sprawie C-28/22 Getin Noble Bank S.A z 14 grudnia 2023 r. - co nie umniejsza jego znaczenia dla konsumentów - piszą adwokaci: Anna Dombska i Marcin Szymański.

Dwie ważne uchwały - jedną dotyczącą mediów, drugą Krajowej Rady Sądownictwa przyjął przed świętami Sejm. Po pierwszej z nich zapadły już konkretne decyzje kadrowe w mediach, druga spowodowała podział nawet wśród konstytucjonalistów, bo część z nich uważa, że jest rezolucją i nie wywołuje skutków prawnych. Zgodni są natomiast, że trzeba i to w miarę szybko, rozwiązać problem wymiaru sprawiedliwości, bo trwający pat uderzy w obywateli i ich prawo do sądu. Pytanie jedynie co zrobić z KRS?

Rada Mediów Narodowych w wydanym w sobotę stanowisku oceniła, że stosowanie w sposób bezpośredni kodeksu spółek handlowych narusza zasadę niezależności mediów od organów władzy wykonawczej. Organ podjął uchwałę w sprawie przyjęcia stanowiska dotyczącego skuteczności prawnej zmian w spółkach mediów publicznych dokonanych przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego 19 grudnia 2023 r. oraz 27 i 29 grudnia 2023 r.

Na 11 stycznia przyszłego roku został wyznaczony termin posiedzenia całej Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego w sprawie ważności wyborów parlamentarnych z 15 października. SN sprawdza protesty wyborcze, które dotyczą głównie przerwania ciszy wyborczej lub głosowania po północy, tj. 16 października. Problem jednak w tym, że Izba ta nie ma statusu sądu i powinna przestać orzekać. Ale nie ma innego organu, który by przejął te kompetencje.

2023 był kolejnym rokiem licznych zmian prawa. Do najgorszych przepisów należy zaliczyć: nowelizację ustawy o Sądzie Najwyższym, te dotyczące obliczania składki zdrowotnej od dochodów przedsiębiorców oraz regulacje o darmowych lekach dla dzieci i seniorów. Plusem są fundacje rodzinne oraz zmiany, dzięki którym więcej obdarowanych i spadkobierców skorzysta ze zwolnienia z podatku.

Ogłoszenie likwidacji pracodawcy uchyla przepisy dotyczące ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy. To oznacza, że ochronę tracą np. kobiety na urlopie macierzyńskim czy pracownicy w wieku przedemerytalnym. Zdaniem prawników teraz nad tym, czy zlikwidowanie takiej spółki jak Telewizja Polska jest możliwe, głowić się będą sądy pracy w całym kraju. Bo sprawy pracowników zwalnianych w ośrodkach TVP trafiać będą do nich niekoniecznie według siedziby TVP jako pracodawcy, lecz… miejsca świadczenia pracy.

Prokuratorzy kierują do sądów coraz więcej pozwów dotyczących ustalania podstawy swoich wynagrodzeń za 2021 i 2022 r. na podstawie ustaw okołobudżetowych a nie Prawa o prokuraturze. W roku 2023 było tak samo, ale zostało to uregulowane niedawną nowelą okołobudżetówki. Podczas posiedzenia Krajowej Rady Prokuratorów, Adam Bodnar, minister sprawiedliwości, zapowiedział, że będzie chciał porozmawiać z ministrem finansów o systemowym uregulowaniu kwestii dwóch wcześniejszych lat.

Do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego wpłynęły odwołania Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika od decyzji marszałka Sejmu o wygaszeniu ich mandatów poselskich. Składy sędziowskie jeszcze nie zostały wyznaczone. Przypomnijmy marszałek Sejmu Szymon Hołownia 21 grudnia br. wydał postanowienia w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatów poselskich obu posłów.

Uważam, że zgodnie z ustawą Prawo o Prokuraturze, miałem prawo odwołać i powołać pięciu nowych członków Krajowej Rady Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym. Nie podejmuję decyzji pochopnie, zawsze są bardzo dobrze przemyślane - zapewniał w piątek, 29 grudnia, podczas posiedzenia Krajowej Rady Prokuratorów nowy Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny prof. Adam Bodnar.

Trwa 4. edycja akcji "Poprawmy prawo", prowadzonej przez redakcje Prawo.pl i LEX. Po raz kolejny chcemy wskazać najbardziej problematyczne przepisy we wszystkich obszarach prawnych, które wymagają pilnej poprawy. Szczególnie zwracamy uwagę na regulacje, które mają istotny wpływ na wymiar sprawiedliwości, prawników, podatki, pracę, działalność gospodarczą, zdrowie, oświatę, samorząd i administrację. Do zgłaszania wadliwych regulacji zapraszamy również naszych Czytelników.

Wzrośnie płaca minimalna, przedłużono zamrożenie cen energii, a gminy ponownie zajmą się wypłatą dodatku osłonowego dla najuboższych. Więcej osób będzie mogło skorzystać z emerytur pomostowych, wraca podatek minimalny, a właściciele nowo kupionych pojazdów będą musieli je przerejestrować. Dzieciom nie będzie wolno sprzedawać energetyków, a szpitale muszą przygotować się na nowe zasady akredytacji. To tylko niektóre zmiany, jakie czekają nas od 1 stycznia 2024 r.

Tajemnicą poliszynela jest to, że pełnomocnikom zdarza się sugerować frankowiczom fikcyjną przeprowadzkę do rodziców, by sprawę dotyczącą kredytu skierować do mniej obciążonego sądu. Problem jednak w tym, że coraz trudniej znaleźć taki sąd, a kłamstwo może mieć krótkie nogi. Trzeba więc przygotować się na coraz dłuższy czas oczekiwania na poszczególne czynności - począwszy od zabezpieczeń, a skończywszy na rozprawach. Sprawy mogą trwać w obu instancjach nawet pięć lat.

Tuż przed końcem starego roku - 29 grudnia, Adam Bodnar - Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny, chce spotkać się z Krajową Radą Prokuratorów. Tematem ma być zarówno przyłączenie do Prokuratury Europejskiej, ale też kwestie kadrowe - zarówno te dotyczące prokuratorów, jak i pracowników prokuratury. Minister chce też zapoczątkować nawet comiesięczne posiedzenia Rady.

Wynagrodzenie sędziego, ale też prokuratora w 2024 r., będzie liczone zgodnie z Prawem o ustroju sądów powszechnych i Prawem o prokuraturze, a nie tak jak od 2021 r. - na podstawie ustawy okołobudżetowej. To oznacza, że podstawą do wyliczeń będzie 7005,76 zł. W nowym projekcie okołobudżetówki, który przygotował rząd po wecie prezydenta, nie ma już słowa o tych grupach zawodowych. Chodzi też o referendarzy i asesorów.