Kontrowersyjna uchwała Sądu Najwyższego ze stycznia tego roku, w myśl której sprawca wypadku odpowiada za zanieczyszczenie drogi płynami silnikowymi, rodzi pytania, czy zabrudzenie można uznać za zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Uzasadnienia tego orzeczenia ciągle nie ma, a prawnicy zastanawiają się nad jego konsekwencjami, gdyż nie są one oczywiste.

Osoby z niepełnosprawnościami nie mają wielu szczególnych uprawnień wynikających z niepełnosprawności w polskim systemie ochrony zdrowia. Jedynie osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności mogą od lipca 2018 roku korzystać z pierwszeństwa w przyjęciu do lekarza, a i tak muszą się upominać o swoje prawo. Pozostałe osoby z orzeczeniem nie mają tylu uprawnień.

Właściciel mieszkania stanowiącego odrębną nieruchomość w budynku złożonym z trzech wydzielonych mieszkań nie ma prawa do skorzystania z ulgi termomodernizacyjnej przewidzianej dla domów jednorodzinnych. Potwierdza to skarbówka. Eksperci podkreślają, że definicja budynku jednorodzinnego zmieniła się i podatnicy muszą każdorazowo weryfikować swoje prawo do ulgi.

Uregulowanie kwestii porwań rodzicielskich w przypadku uprowadzenia lub zatrzymania dziecka na terytorium innego państwa, naruszających prawo drugiego rodzica do decydowania o miejscu pobytu swojego dziecka - to cel konwencji sporządzonej 25 października 1980 roku w Hadze. O korzyściach i możliwościach wynikających z tego traktatu pisze adwokat Agata Koschel-Sturzbecher.

Jednym z celów ustawy o obronie Ojczyzny, która 23 kwietnia weszła w życie, jest pozyskanie rekruta dla wojska. Obok istniejącej już zawodowej służby wojskowej i terytorialnej służby wojskowej przepisy wprowadzają roczną dobrowolną zasadniczą służbę wojskową. Z ustawy nie wykreślono regulacji o obowiązkowej służbie zasadniczej, która ma trwać 9 miesięcy. Decyzję o jej przywróceniu pozostawiono w ręku prezydenta.

W sobotę, 23 kwietnia, obchodzony jest Światowy Dzień Książki i Prawa Autorskiego, a trzy dni później ma zapaść bardzo ważne orzeczenie w sprawie nowej dyrektywy autorskiej, którą Polska zaskarżyła do Trybunału Sprawiedliwości. Rząd złożył skargę na dwa przepisy, ale całą dyrektywę dającą większe prawa twórcom lecz ograniczającą swobodę platform cyfrowych - czeka jeszcze wdrożenie w Polsce.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej poinformował w piątek, że od wtorku 26 kwietnia br. wprowadza usługę streamingu, w celu ułatwienia publicznego dostępu do swojej działalności sądowniczej. Oznacza to, że ogłaszanie wyroków i odczytywanie opinii rzeczników generalnych będzie transmitowane na żywo na stronie internetowej Trybunału.

W czasie, gdy Rosja prowadzi wojnę przeciwko Ukrainie, giną ludzie, a miliony osób musiało uciekać za granicę, w Polsce grupa posłów partii „Solidarna Polska” proponuje rozwiązania prawne zaczerpnięte z Rosji – rozwiązania, które Putin stosuje w celu uderzenia w rosyjskie organizacje społeczne. Tak organizacje oceniają projekt ustawy o transparentności finansowania organizacji pozarządowych.

W ramach postępowań dotyczących dostępu do informacji niejawnych Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego żąda od lekarzy psychiatrów kopii całości dokumentacji pacjentów leczonych psychiatrycznie. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich wykracza to poza granice zakreślone przez prawo. Prosi więc prezesa UODO o informacje co do prowadzonego przez postępowania w takiej sprawie.

Według pełnomocników frankowiczów część wyroków wydawanych przez polskie sądy nie uwzględnienia orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE. Ostatnio w tym kontekście najgłośniej jest o wyroku z Łodzi w sprawie pozwu grupowego przeciwko mBankowi. Prawnicy rozważają pozwanie Skarbu Państwa o odszkodowania za bezprawne działanie wymiaru sprawiedliwości.

Rodzina - w rozumieniu matki i ojca jako naturalnego środowiska rozwoju człowieka, zasada jej autonomii, w końcu rola chrześcijańskiego systemu wartości, podkreślone zostały w preambule projektu ustawy o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich. Sędziowie zastanawiają jak to wpłynie na orzekanie, bo taka treść może mieć znaczenie przy interpretacji przepisów.

Lepsza weryfikacja tożsamości, skuteczne zarządzanie dokumentacją, wideoweryfikacja przy uzyskaniu podpisu elektronicznego, pięć nowych e-usług w obszarze spraw obywatelskich. Takie są między innymi założenia projektowanej ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z rozwojem e-administracji.

Komitet Rady Europy ds. Zapobiegania Torturom (CPT) wezwał państwa europejskie, w których panuje uporczywe przeludnienie więzień, do zdecydowanego rozwiązania tego problemu poprzez ustalenie – do skrupulatnego przestrzegania – pułapu liczby osadzonych w każdym zakładzie karnym oraz poprzez rozwijanie stosowania środków alternatywnych do detencji.

Firmy Netia, Orange i Play oddadzą konsumentom opłaty za włączane bez ich wyraźnej zgody usługi dodatkowe. Do tego wszystkie reklamacje będą pozytywnie rozpatrzone, zmienią się też standardy informowania konsumentów o płatnych usługach. Do takich działań zmusił je Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi planuje "poluzować" przepisy ograniczające obrót ziemią rolną. Pracuje więc nad kolejną dużą zmianą obowiązujących od 2016 r. przepisów, które już dwukrotnie zmieniano. Nie będzie jednak wywracania do góry nogami obecnych zasad. Podstawowe ograniczenia w obrocie prywatnymi gruntami pozostaną takie same, chyba że w trakcie prac nad nowelą resort zmieni zdanie.

Jeżeli sąd uzna, że umowa kredytu indeksowanego we frankach jest nieważna, to winien ocenić roszczenie o zwrot spłaconych środków pieniężnych. W świetle tego, że przysługiwałoby powodowi niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie jest dłużnikiem pozwanego banku z tytułu zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty kredytu - stwierdził Sąd Apelacyjny w Białymstoku.

Proponowane przez Ministerstwo Finansów zlikwidowanie w trakcie roku ulgi dla samotnego rodzica w wysokości 1500 zł i zastąpienie jej wspólnym rozliczeniem, znanym podatnikom do końca 2021 r., będzie niezgodne z Konstytucją – alarmują prawnicy. Zwłaszcza że przy okazji tę nową - „starą” ulgę resort finansów zamierza znacząco ograniczyć. Zdaniem ekspertów, w 2022 roku powinny obowiązywać obie.

Odebranie koncesji na działalność stacji telewizyjnej ze względu na brak obiektywizmu przy emisji programów informacyjnych nie naruszyło wolności wyrażania opinii - uznał Europejski Trybunał Praw Człowieka. Według ETPC, takie decyzje muszą każdorazowo podlegać ocenie z punktu widzenia zachowania równowagi pomiędzy interesami prywatnymi a publicznymi obecnymi w danej sprawie.

Z końcem kwietnia mija termin na złożenie rocznej deklaracji PIT (w związku z tym, że 30 kwietnia wypada w sobotę, w tym roku termin ten jest przesunięty na 2 maja). Warto pamiętać o tym, że przy rocznym rozliczeniu podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia darowizn przekazanych na organizacje pożytku publicznego.

Ułatwienie funkcjonariuszom policji właściwego rozpoznania stanu psychicznego osoby zatrzymanej i wdrożenie odpowiedniej procedury służącej zwiększeniu ochrony jej zdrowia i życia w trakcie prowadzonej interwencji - to cel przygotowanej w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich broszury informacyjnej. Została opracowana przez specjalistów z zakresu psychiatrii i medycyny sądowej.

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa będzie mógł wydzierżawić nieruchomości z państwowego zasobu na cele związane z pozyskiwaniem energii elektrycznej przede wszystkim z instalacji fotowoltaicznych - zakłada jeden z przepisów projektu nowelizacji ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami Skarbu Państwa.

Niektóre banki oferują szybkie kredyty, które klienci mogą otrzymać w bankowym serwisie transakcyjnym, bez kontaktu z pracownikiem banku. Udzielane są automatycznie, a ich limity banki ustalają na podstawie znajomości sytuacji finansowej własnego klienta. Rzecznik Finansowy chce wiedzieć, czy klienci mogą zrezygnować z opcji „kredytu na klik” w posiadanej ofercie dostępnych produktów bankowych.

Obowiązujące przepisy wciąż nie chronią przed zabudową terenów zielonych spełniających w miastach istotne funkcje klimatyczne, wentylacyjne, czy hydrologiczne. Jak pokazała kontrola przeprowadzona przez NIK, normy prawne regulujące od 18 lat planowanie przestrzenne zamiast wspierać przyrodę wpływają na jej degradację.

Obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski, korzystają z prawa do ochrony danych osobowych na tych samych zasadach co Polacy. Choć wojna i konieczność zapewnienia osobom przekraczającym granicę bezpiecznego schronienia odsuwa tę kwestię na dalszy plan, trzeba o tym pamiętać. Brak standardów w tym zakresie to gratka dla oszustów – np. wyłudzających „chwilówki” na czyjeś dane.

Emerytowani funkcjonariusze służb i ich rodziny wygrywają z państwem i odzyskują świadczenia w wysokości zabranej im na mocy ustawy dezubekizacyjnej z 2016 r. Wyrównania wypłacane na podstawie prawomocnych wyroków są jednak niższe o kilka, a czasami kilkadziesiąt tysięcy złotych, z powodu 9-procentowej składki zdrowotnej pobieranej na zasadach określonych w Polskim Ładzie.

Nie wszystkie banki honorują wyroki unieważniające umowy kredytowe, często grają na czas. Sądy idą jednak na rękę frankowiczom i wykreślają hipoteki. Tak ostatnio postąpił sąd wieczystoksięgowy w Pruszkowie. Bank nie chciał dać zgody, ponieważ planował wnieść skargę kasacyjną. Dla sądu nie był to jednak żaden argument. Jednak orzeczenie musi już być prawomocne.

Dopuszczana jest krytyka posługująca się nawet wypowiedziami obrażającymi. Jednak - co do zasady - prawdziwa informacja, nawet wygłoszona publicznie, nie stanowi naruszenia dóbr osobistych. Aby jednak nie narazić się za zarzut poniżania krytykowanego, krytyk powinien mieć dowody, że to, co mówi lub pisze, jest prawdą - tak twierdzą prawnicy i tak wskazuje orzecznictwo.

Od 20 kwietnia osoby, które ukończyły 80 lat, będą mogły przyjąć drugą dawkę przypominającą szczepionki przeciw COVID-19 – zdecydowało Ministerstwo Zdrowia. Będzie to ten sam preparat, który podano im za trzecim razem. Rejestracja na szczepienie ruszyła w nocy z wtorku 19 kwietnia na środę 20 kwietnia.

Sąd opiekuńczy może zagrozić osobie uprawnionej do kontaktów z dzieckiem nakazanie zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje, za ich niezrealizowanie. Także wtedy, gdy w ugodzie użyto określenia, że uprawniony ma prawo do kontaktów z dzieckiem, a pominięto będący odpowiednikiem prawa obowiązek realizowania uzgodnionych kontaktów - orzekł Sąd Najwyższy.

Masowy napływ do Polski uchodźców wojennych spowodował, że tłumacze przysięgli języka ukraińskiego z dnia na dzień znaleźli się na top liście poszukiwanych specjalistów. I choć dwoją się i troją, nie są w stanie zaspokoić wszystkich potrzeb - a chodzi o sprawy sądowe, tłumaczenia dokumentów, w tym np. medycznych. Dziury można łatać wolontariuszami - ale o błędy nietrudno.