Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej opublikowało projekt rozporządzenia z 21 października 2022 r. zmieniającego rozporządzenie z 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych. Zasadnicza zmiana zaproponowana przez resort rodziny dotyczy obniżenia odpłatności za specjalistyczne usługi opiekuńcze (SUO) dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Resort rodziny w Ocenie Skutków Regulacji projektu wskazuje, na zbyt wysoką odpłatność za te usługi, a także zauważa, że osoby, które korzystają z podobnego wsparcia w trybie dziennym w środowiskowych domach samopomocy, nie ponoszą za nie opłat. - Obowiązujące przedziały dochodu uzyskiwanego przez osoby samotnie gospodarujące lub przypadające na osobę w rodzinie, oraz określone dla nich wskaźniki odpłatności powodują, że opłaty wnoszone za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi są bardzo wysokie. Osoby korzystające ze specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi to głównie osoby nieaktywne zawodowo, utrzymujące się ze świadczeń rentowych, bądź pozostające na utrzymaniu rodziny – czytamy w uzasadnieniu do projektu.
Załóż bezpłatne konto na Moje Prawo.pl i zyskaj unikalne funkcjonalności >>>
Specjalistyczne usługi opiekuńcze mają stanieć
Wysokość odpłatności za SUO uzależniona jest od kryterium dochodowego, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Obecnie jest to
- 776 zł dla osoby samotnie gospodarującej
- 600 zł na osobę w rodzinie.
Jeśli dochód osoby samotnej lub w rodzinie wynosi do 100 proc. określonych kwot kryterium, SUO są bezpłatne. Powyżej kwoty kryterium w określonych procentowo widełkach odbiorca usługi zapłaci określony w rozporządzeniu procent za godzinę usługi. Cenę za godzinę SUO ustala ośrodek pomocy społecznej albo centrum usług społecznych. Dopiero gdy dochód osoby samotnej lub w rodzinie, korzystającej z SUO sięgnie powyżej 600 proc. kwoty kryterium dochodowego, SUO będą odpłatne w 100 proc. Dotąd są odpłatne w całości już gdy dochód sięga powyżej 330 proc., a dla osoby w rodzinie nawet gdy jest w granicach 310-330 procent.
Świadczący SUO z mniejszym doświadczeniem
Resort rodziny proponuje też skrócić okres koniecznego posiadanego doświadczenia zawodowego przez osoby, które świadczą SUO. Dotąd było to co najmniej pół roku, teraz może to być już 3 miesiące.
– Dopiero szczegółowo analizujemy zapisy rozporządzenia, ale jeśli chodzi o okres koniecznego doświadczenia zawodowego już możemy powiedzieć, że nasze doświadczenia wcześniejsze nie wskazują na to, że krótszy okres zdobywania doświadczenia w jakimś zakresie przekłada się na zwiększone zainteresowanie zawodem. Rzecz leży raczej w odpowiednim wynagrodzeniu i prestiżu zawodu, niż krótszym czasie zdobywania kwalifikacji – mówi Paweł Maczyński, przewodniczący Polskiej Federacji Pracowników Socjalnych i Pomocy Społecznej.
A jak podkreśla resort rodziny, ta zmiana faktycznie spowodowana jest chęcią poprawy dostępu do specjalistów świadczących specjalistyczne usługi opiekuńcze.
- Obowiązujące odbycie co najmniej półrocznego stażu we wskazanych jednostkach nie gwarantowało, że osoba pracowała bezpośrednio z osobami z zaburzeniami psychicznymi, w niniejszym projekcie jest to wskazane wprost – czytamy w uzasadnieniu.
Nowością w projekcie jest także to, że specjaliści SUO będą mogli zdobywać doświadczenie w warsztatach terapii zajęciowej, dotychczas ten podmiot nie był wymieniony w przepisach.
Przeczytaj także: Nie ma jednej bazy danych - wsparcie dla osób z niepełnosprawnością bywa chybione
Zwolnienie z opłaty za SUO także wtedy, gdy dużo kosztują leki
Projekt rozporządzenia poszerza także katalog sytuacji, które miałyby wpływ na zwolnienie częściowe lub całkowite z odpłatności za SUO na czas określony. Zakłada , że zwolnienie może tak być także z powodu ponoszenia zwiększonych wydatków na leki, leczenie, rehabilitację własną lub członka rodziny.
Odbiorca SOU lub jego opiekun będzie też mógł wnieść opłatę za usługi w ośrodku pomocy społecznej lub centrum usług społecznych bądź na wskazane konto w decyzji o przyznaniu usług.
Dane resortu rodziny za 2021 r. wskazują, że z SUO korzystało wtedy 14 319 osób, a 459 osób świadczyło te usługi w 2 477 gminach. Pomoc w formie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi, realizowana jest przez gminy w ramach zadań z zakresu administracji rządowej. W 2021 r. przeznaczono na SUO ponad 148 mln zł. Wpływy do budżetu państwa z tego tytułu w 2021 r. wyniosły 14 459 tys. zł, a w roku 2020 i 2019 wynosiły one odpowiednio 9 208 tys. zł oraz 11 364 tys. zł.