Podstawą uchwały był art. 67 l ust. 4 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, który mówi, że kwotę stanowiącą równowartość kosztów uiszcza się na rachunek właściwego urzędu wojewódzkiego.
Wpływy z kosztów stanowią dochód budżetu państwa. Ustawa nie rozstrzyga wprost, czy orzeczenie podlega przymusowemu wykonaniu, ani czy może to nastąpić w trybie egzekucji sądowej, ewentualnie w drodze egzekucji administracyjnej.
Czy orzeczenie jest tytułem egzekucyjnym
Zagadnienie zostało przedstawione Sądowi Najwyższemu przez Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi na tle następującej sytuacji.
Szpital jako wierzyciel wniósł o nadanie klauzuli wykonalności prawomocnemu orzeczeniu wojewódzkiej komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych z kwietnia 2019 roku. Chodziło o wysokość kwoty i zaznaczenie, że dłużnik ma ją zapłacić wierzycielowi.
Postanowieniem wydanym przez Sąd Rejonowy oddalono wniosek ze względu na to, że orzeczenie wydane przez komisję nie było tytułem egzekucyjnym w rozumieniu art. 777 par. 1 pkt. 3 kpc. Nie jest zaświadczeniem wojewódzkiej komisji o propozycji odszkodowania i zadośćuczynienia złożonej przez ubezpieczyciela.
Wierzyciel złożył zażalenie i zarzucił postanowieniu błędną interpretację art. 777 par. 1 pkt. 3 kpc poprzez niewłaściwe zastosowanie. Podkreślił, że koszty postępowania przed komisja nie stanowią dochodu skarbu państwa.
Dwa rozbieżne poglądy
Sąd pytający stwierdził w uzasadnieniu zagadnienia, że w praktyce powstaje problem dopuszczalności oraz trybu egzekwowania kosztów postępowania określonych w orzeczeniach wojewódzkich komisji wydawanych na podstawie art. 67l ust. 4 ustawy. W piśmiennictwie występują rozbieżności w tym zakresie.
Sąd II instancji, zadający pytanie Izbie Cywilnej SN, zwraca uwagę, że do tej pory Sąd Najwyższy nie zajął stanowiska w tej sprawie i zagadnienie nie było szerzej rozpatrywane.
W piśmiennictwie pojawiły się natomiast poglądy rozbieżne:
- orzeczenie komisji d.s. zdarzeń medycznych nie może podlegać egzekucji administracyjnej, gdyż nie stanowi aktu administracyjnego
- postępowanie egzekucyjne jest możliwe w trybie egzekucji administracyjnej
- egzekucja kosztów jest dopuszczalna bez określania trybu tej egzekucji
Czytaj więcej: Nie zawsze warto dochodzić zadośćuczynienia za błąd medyczny przed komisją>>
Według sądu pytającego można zatem bronić poglądu, że orzeczenie wojewódzkiej komisji w zakresie kosztów postępowania stanowi analogiczny do sądowego tytuł egzekucyjny jako integralna część orzeczenia stwierdzającego zaistnienie zdarzenia medycznego.
Wierzycielem w tym zakresie będzie Skarb Państwa reprezentowany przez właściwego wojewodę, podobnie jak na gruncie postępowań sądowych wierzycielem (w zakresie kosztów sądowych) może być Skarb Państwa reprezentowany przez właściwy sąd.
SN 26 stycznia br. podjął uchwałę: Orzeczenie wojewódzkiej komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych ustalające wysokość kosztów postępowania stanowi tytuł egzekucyjny i może zostać zaopatrzone w klauzulę wykonalności (art. 67l ust. 4 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, w związku z art. 777 § 1 pkt 3 k.p.c.).
Sygnatura akt III CZP 117/ 22, uchwała Sądu Najwyższego z 26 stycznia 2023 r.
