Na rozprawie w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej 14 października 2022 r. uznano obwinionego sędziego Roberta K. za winnego popełnienia zarzucanego mu wykroczenia drogowego i wymierzyła mu karę upomnienia.
Sprawdź w LEX: Wykładnia pojęcia oczywistej i rażącej obrazy przepisów prawa przez sędziego lub prokuratora - LINIA ORZECZNICZA >>>
W I instancji - uniewinnienie
Sędzia Sądu Apelacyjnego Robert K. odpowiadał przed Sądem Dyscyplinarnym SA w Rzeszowie za przekroczenie prędkości. Sędzia K. nie zastosował się do istniejącego na tym odcinku drogi ograniczenia prędkości do 70 km/h, w ten sposób, że kierował tym pojazdem z prędkością 96 km/h. Zarejestrował to radar stacjonarny. Obwiniony po otrzymaniu materiału zdjęciowego z Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego nie kwestionował swojego sprawstwa wykroczenia, jednakże odmówił przyjęcia mandatu karnego i poddał się odpowiedzialności dyscyplinarnej.
Czytaj: SN weryfikuje uchwały Izby Dyscyplinarnej w sprawach sędziów>>
Czytaj w LEX: Katalog kar oraz zasady ich wymiaru w postępowaniu dyscyplinarnym wobec sędziów i asesorów sądowych oraz sędziów w stanie spoczynku >>>
To było wykroczenie z art. 92a) kodeksu wykroczeń, który stanowi, że kto, prowadząc pojazd, nie stosuje się do ograniczenia prędkości określonego ustawą lub znakiem drogowym, podlega karze grzywny.
Sąd Dyscyplinarny SA w Rzeszowie 21 kwietnia 2021 r. uniewinnił obwinionego od popełnienia zarzucanego mu wykroczenia oraz kosztami postępowania dyscyplinarnego obciążył Skarb Państwa.
Od tego orzeczenia odwołał się Przemysław Radzik - Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych oraz Minister Sprawiedliwości. Złożyli oni wnioski na niekorzyść obwinionego. Stwierdzili, że sąd I instancji dokonał błędnej wykładni art. 81 par. 1 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, a tym samym dopuścił się obrazy tego przepisu.
Według powołanego artykułu za wykroczenie sędzia odpowiada tylko dyscyplinarnie, chyba, że wyrazi zgodę na pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej za wykroczenie. W przypadku popełnienia przez sędziego wykroczenia, o przyjęcie przez sędziego mandatu karnego albo uiszczenie grzywny, w przypadku ukarania mandatem karnym zaocznym, o którym mowa w art. 98 par. 1 pkt 3 ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, stanowi oświadczenie o wyrażeniu przez niego zgody na pociągnięcie go do odpowiedzialności w tej formie.
Wyrażenie przez sędziego zgody na pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej w tym trybie wyłącza odpowiedzialność dyscyplinarną.
Czytaj w LEX: Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów i asesorów sądowych - komentarz praktyczny >>>
Wykroczenie karane, choć nie narusza godności urzędu
Sąd Najwyższy – Izba Odpowiedzialności Zawodowej uznał za trafny zarzut odwoławczy ministra. Zarówno wykładnia językowa, jak i wspierające ją wykładnia systemowa i funkcjonalna tego przepisu, nie dają jakichkolwiek podstaw do wnioskowania, iż sędzia ponosi odpowiedzialność za wykroczenie jedynie wówczas, gdy stanowi ono przewinienie służbowe w postaci uchybienia godności urzędu.
Z treści art. 81 par. 1 p.u.s.p. wynika jednoznacznie, iż sędzia ponosi odpowiedzialność za „wykroczenie”, a nie za „wykroczenie naruszające godność urzędu sędziego” lub „wykroczenie stanowiące jednocześnie przewinienie dyscyplinarne”. Ustawodawca nie ogranicza zatem zakresu odpowiedzialności sędziego tylko do tych wykroczeń, które stanowią jednocześnie przewinienie dyscyplinarne w postaci uchybienia godności urzędu sędziego.
Uznanie winy sędziego
Według SN obwiniony niewątpliwie dopuścił się zarzucanego mu wykroczenia drogowego, a zatem zachodzą przesłanki do jego odpowiedzialności dyscyplinarnej niezależnie od tego, czy stanowi ono przewinienie dyscyplinarne.
Zatem Sąd Najwyższy – Izba Odpowiedzialności Zawodowej, uwzględniając odwołanie ministra zmienił zaskarżony wyrok. Uznał obwinionego Roberta K. za winnego popełnienia zarzucanego mu wykroczenia z art. 92a k.w. i wymierzył mu karę upomnienia.
W oparciu o powołaną Izba Odpowiedzialności stwierdziła, iż podstawą prawną odpowiedzialności dyscyplinarnej za przewinienie dyscyplinarne jest przepis art. 107 p.u.s.p. Natomiast w przypadku wykroczenia popełnionego przez sędziego, podstawą prawną odpowiedzialności jest naruszony przepis szczególny Kodeksu wykroczeń (lub innej ustawy sankcjonującej wykroczenie).
Sąd Najwyższy orzekał w składzie: Wiesław Kozielewicz przewodniczący, Marek Motuk (sprawozdawca) i ławnik SN Marek Totleben.
Sygnatura akt II ZOW 17/22, wyrok z 14 października 2022 r.
Czytaj w LEX: Roch Adam, Rzecznik dyscyplinarny sędziów jako dominus litis postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego >>>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
