Ochrona wierzytelności stanowi kluczowy element stabilności finansowej zarówno przedsiębiorstw, jak i osób fizycznych. Skuteczne zabezpieczenie swoich praw jako wierzyciela jest zatem niezwykle istotne. W relacjach biznesowych, a także prywatnych, zdarzają się bowiem sytuacje, gdy dłużnik unika jednoznacznego przyznania się do długu. Nie oznacza to jednak, że wierzyciel pozostaje bezbronny - pisze Martyna Jędraszka-Stankiewicz, adwokat w BWHS Wojciechowski Springer i Wspólnicy.

Pełną parą ruszył wydział frankowy w warszawskim Sądzie Apelacyjnym, dzięki temu wielu kredytobiorców może liczyć na szybkie zakończenie spraw, choć jeszcze nie wszyscy sędziowie ruszyli z wokandami. Dziennie do wydziału wpływa średnio 80 spraw. Obecnie orzeka 16 sędziów, ale docelowo sędziów w wydziale frankowym ma być 20.

W związku z wyborami prezydenta RP w 2025 r., Sąd Najwyższy wydał komunikat z informacjami dotyczącymi skargi na uchwałę Państwowej Komisji Wyborczej o odmowie rejestracji kandydata. Przypomina m.in., że wymagana jest forma pisemna, zaś niedopuszczalne jest wnoszenie skargi przez ePUAP. Błędne skargi będą odrzucane bez wzywania ich autorów do uzupełnienia braków formalnych.

Minister sprawiedliwości Adam Bodnar zdecydował o powołaniu Rady do spraw ławników. Na jej czele stanął prof. UAM, dr hab. Piotr Władysław Juchacz, kierownik Centrum Transdyscyplinarnych Badań nad Sędziami Społecznymi i Sądami. W skład rady powołano w sumie dziewięć osób. Jej celem jest m.in. opracowanie rekomendacji zmian w projektach legislacyjnych dotyczących pracy i statusu ławników.

Trybunał Konstytucyjny na rozprawie w pełnym składzie odroczył do 16 kwietnia br. rozpoznanie konstytucyjności dwóch ustaw reformujących TK. Prezydent Andrzej Duda w październiku 2024 r. zdecydował, że ich nie podpisze i skierował je do TK. Uzasadniał, że godzą w bezpieczeństwo prawne obywateli i mogą pozbawiać ich wielu praw nabytych w następstwie dotychczasowego orzecznictwa Trybunału.

Trwa wymiana pism pomiędzy związkowcami a prokuratorem krajowym w sprawie podwyżek wynagrodzeń pracowników prokuratury. Prokuratura Krajowa swoje propozycje w tym zakresie przedstawiła już na początku lutego. W międzyczasie związki zawodowe podpisały porozumienie z Ministerstwem Sprawiedliwości, dotyczące wynagrodzeń w sądach. Są już nawet projekty stosownych rozporządzeń, np. dotyczące pensji asystentów sędziów. Związkowcy chcieliby podwyżek w prokuraturze jeszcze przed Wielkanocą.

2 kwietnia 2025 r., w 28. rocznicę uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, otworzona została wystawa plenerowa na ogrodzeniu gmachu Ministerstwa Sprawiedliwości przy al. Ujazdowskich 11 w Warszawie. Składają się na nią plansze edukacyjne na temat poszczególnych artykułów Konstytucji RP. Same grafiki powstały w ramach projektu społecznego „12 lekcji o Konstytucji”.

Kancelarie prawnicze odkryły już możliwości sztucznej inteligencji, a przeciążone sądy AI coraz bardziej kusi. Ministerstwo Sprawiedliwości m.in. w niej widzi szanse na usprawnienia rozpatrywania spraw. Eksperci ostrzegają jednak, że poza zaletami, AI ma nadal wiele wad i bez kontroli może sprowadzić prawnika na manowce. Już teraz przykładowo sędziowie muszą oceniać, czy dany dowód jest prawdą, czy deepfake'iem. Kluczem jest świadomość ryzyka, czyli edukacja i dobre przepisy, których nadal brakuje.

Osoby, które otrzymały nominacje sędziowskie po 2017 roku, nie są sędziami w rozumieniu konstytucyjnym, a więc ich status musi być zweryfikowany – uważają autorzy i zwolennicy projektu ustawy, która ma przywrócić ład konstytucyjny w wymiarze sprawiedliwości. Sami zainteresowani, a także wspierający ich prawnicy, uważają się za takich samych sędziów, jak ci powołani wcześniej i oczekują usankcjonowania ich statusu.

Na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano poprawioną wersja projektu zakładającego likwidację instytucji ubezwłasnowolnienia i zastąpienie jej modelem wspieranego podejmowania decyzji. Chodzi o kwestie pozbawienia praw wyborczych, co w przypadku osób ubezwłasnowolnionych reguluje Konstytucja. Ministerstwo Sprawiedliwości chce, by decydował o tym każdorazowo sąd, ustanawiając kuratora reprezentującego.

System e-doręczeń od 1 kwietnia 2025 r. stał się obowiązkowy dla spółek zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sadowym. Wcześniej, bo 1 stycznia 2025 r., zaczęły z niego obligatoryjnie korzystać urzędy oraz przedstawiciele prawniczych zawodów zaufania publicznego. Poczta Polska podsumowała pierwszy kwartał działania systemu.

Postępowania dotyczące przestępstw motywowanych uprzedzeniami mają być prowadzone przez wyznaczonych, odpowiednio przygotowanych prokuratorów, a czynności z udziałem pokrzywdzonych dokonywane z najwyższą starannością w zakresie poszanowania ich godności, w sposób zapobiegający wtórnej wiktymizacji – takie m.in. zasady określił prokurator generalny w wytycznych w sprawie prowadzenia postępowań o przestępstwa motywowane uprzedzeniami.

Rusza czterodniowy maraton egzaminacyjny dla kandydatów na przyszłych adwokatów i radców prawnych. Zdający rozwiązywać będą zadania z zakresu prawa karnego, cywilnego lub rodzinnego, gospodarczego, administracyjnego, a także zasad wykonywania zawodu i zasad etyki. W tym roku do egzaminu adwokackiego zgłosiło się 1568 osób, do radcowskiego - 2079. Swój egzamin zaczynają też chętni do zawodu komornika - przez trzy dni zdawać go będzie 90 aplikantów.

Od wtorku, 1 kwietnia, adres do e-doręczeń muszą mieć wszystkie podmioty figurujące w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, a więc przede wszystkim spółki prawa handlowego. Wczoraj przed południem aktywowało go mniej niż 1 na 10 obowiązanych. Za niedochowanie terminu nie ma sankcji, ale prawnicy uważają, że założenie skrzynki jest opłacalne. Pewne trudności może sprawić znajomość skrótów: ADE, BAE, KDU, PUH, PURDE i… KURDE.

Przy podejmowaniu uchwały w sprawie kandydatury na wolne miejsce w Sądzie Okręgowym w Słupsku obecnych było jedynie 11 członków Krajowej Rady Sądownictwa. Nie można więc było uznać, że przy podjęciu uchwały zachowane było kworum. Uchwała okazała się nieważna. Została uchylona przez Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN, a sprawa przekazana KRS do ponownego rozpatrzenia.

Minister sprawiedliwości Adam Bodnar wezwał osiem podmiotów, w tym m.in. Fundację Profeto czy Stowarzyszenie Fidei Defensor, do zwrotu środków, które w ocenie resortu zostały nienależnie pobrane w ramach dotacji z Funduszu Sprawiedliwości. Ministerstwo podkreśla, że nastąpiło to bez spełnienia wymaganych kryteriów lub na cele odmienne od tych, które finansować miał fundusz. Wystąpienie o zwrot dotacji jest efektem kontroli, która odbyła się w resorcie.

W każdym sądzie, niezależnie od szczebla, będzie kolegium wybierane spośród sędziów, a w mniejszych sądach rejonowych tę rolę będą pełnić zgromadzenia sędziów. Zastąpią one obecne kolegia w sądach okręgowych i apelacyjnych, składające się z prezesów podległych im sądów rejonowych i okręgowych. Te samorządne kolegia będą miały decydujący wpływ na decyzje kadrowe w ich sądach.

Wobec głębokiego kryzysu konstytucyjnego, priorytetem powinno być szybkie, ale jednocześnie rozważne rozwiązanie problemu tzw. neo-sędziów. Konieczne jest przecięcie „węzła gordyjskiego”, ale nawet taka potrzeba nie zwalnia od konieczności poszanowania w największym możliwym stopniu standardów konstytucyjnych i międzynarodowych - twierdzi Włodzimierz Chróścik, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych.

Zarówno w Sejmie, jak i w rządzie, trwają prace nad zmianami w zakresie aresztów. Prawnicy podkreślają, że ten problem systemowy trzeba rozwiązać jak najszybciej. Prokuratorzy uważają jednak, że potrzebna jest przy tym rozwaga, bo same przepisy nie wystarczą. Zwracają też uwagę na inne bolączki wymiaru sprawiedliwości, które pogarszają sytuację - takie jak długie oczekiwanie na opinie biegłych czy zapaść w policji.

Sprawca był funkcjonariuszem Służby Więziennej. Przebywał na kilkudniowym urlopie. Wiemy, że posługiwał się bronią prywatną. Matka dziecka również jest funkcjonariuszką SW – powiedziała w sobotę Maria Ejchart, wiceminister sprawiedliwości, odnosząc się do wydarzeń w Prusicach. 51-letni mężczyzna oddał strzały w kierunku rodziny; zginęły jego 71-letnia teściowa i 5-letnia córeczka.

Obecnie całkowitej ochronie podlegają minimalne wynagrodzenia za pracę. Tymczasem minimalna pensja jest stale podwyższana. Takie rozwiązanie jest krzywdzące nie tylko dla wierzycieli, ale i dla tych dłużników, którzy również utrzymują minimalną pensję a dobrowolnie spłacają swoje zadłużenie. Potrzeba zmian w prawie - mówi Tomasz Wejman, komornik sądowy, działający przy Sądzie Rejonowym w Jarocinie.

Od kilku lat trwają dyskusje nad tym, jak uregulować rynek świadczenia pomocy prawnej. Samorządy adwokackie postulują, by zajmowali się tym wykwalifikowani prawnicy, a pierwszym krokiem mają być zmiany w Prawie o adwokaturze. Swoje propozycje przygotowują też radcy prawni. Z kolei firmy odszkodowawcze stoją na stanowisku, że takie podejście doprowadzi do monopolu adwokacko-radcowskiego - niekoniecznie w interesie konsumenta.

Orzecznictwo europejskich trybunałów nie kwestionuje statusu sędziów powołanych po 2017 roku, wymaga on jedynie uregulowania, a nie usuwania tych osób z urzędów - to najważniejszy przekaz płynący z zorganizowanej w piątek w Łodzi konferencji. Jednak większość jej uczestników uznawała stwierdzoną przez te trybunały wadliwość ukształtowania obecnej KRS i podkreślała, że wszystkie orzeczenia ETPC i TSUE w sprawie praworządności w Polsce powinny być niezwłocznie wykonane.

W Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym nie jest zatrudniony lekarz POZ, a skierowania wystawiane przez innych pracujących tam lekarzy są traktowane jako komercyjne, co oznacza ponoszenie przez ośrodek kosztów usługi. Służba Więzienna z kolei odmawia niekiedy przyjęć pacjentów KOZZD do szpitali przywięziennych, bo nie są oni skazani ani aresztowani. Rzecznik praw obywatelskich wskazuje na naruszenia prawa do właściwej opieki medycznej.

Nowelizacja Prawa o Adwokaturze wymaga zmian m.in. umożliwiających samorządowi sprawne działanie. Proponujemy również doprecyzowanie, czym jest świadczenie pomocy prawnej, wzorując się na rozwiązaniach zastosowanych w innych zawodach, choćby u doradców podatkowych czy restrukturyzacyjnych. Kończymy też z pewną fikcją, kiedy adwokat jest już wydalony z zawodu, ale nadal nie jest skreślony z listy adwokatów - mówi Przemysław Rosati, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej.

Nie wyczerpuje znamion zniesławienia zachowanie polegające na wyrażaniu opinii w ramach wykonywania uprawnień i obowiązków przez sędziego. Z wyjątkiem sytuacji, gdy są one świadomie nieprawdziwe, a formułujący je działa w zamiarze ugodzenia w dobre imię lub poderwania zaufania do osoby opiniowanej – orzekł Sąd Najwyższy w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej.

Ochrona sygnalisty przed działaniami odwetowymi to nie to samo, co szczególna ochrona przewidziana w art. 755(5) k.p.c. – uważają pracodawcy i prawnicy. Ci ostatni twierdzą wręcz, że przywracanie do pracy zwolnionego pracownika do czasu prawomocnego zakończenia postępowania na mocy zabezpieczenia, budzi wiele wątpliwości. Wskazują na wady przepisu i niejednoznaczne orzecznictwo. Dlatego ich zdaniem, ten wadliwy przepis trzeba albo usunąć z porządku prawnego, albo go poprawić.

Choć liczby dotyczące produkcji prawa w Polsce wyglądają znacznie lepiej niż na przestrzeni ostatnich lat, część problemów w procesie stanowienia prawa nadal pozostaje w praktykach ustawodawcy. Przykładem jest choćby skracanie vacatio legis ustaw, które powinno być wyjątkiem - tymczasem w ubiegłym roku było 20 aktów prawnych, które miały taką samą datę publikacji i wejścia w życie. Wcześniejszą niż data publikacji - aż 39.

Samorząd adwokacki postanowił wziąć sprawy w swoje ręce i w projekcie nowelizacji Prawa o adwokaturze proponuje doprecyzowanie kwestii związanych ze świadczeniem pomocy prawnej. Konkretnie chce do katalogu czynności zawodowych adwokata dodać m.in. pośrednictwo w zawieraniu umów, ale też zorganizowane dochodzenie roszczeń od osób trzecich - czyli np. sprawy frankowe i odszkodowawcze.

To dobrze, że po wielu latach zabiegów zostanie wprowadzony w Polsce europejski standard wymagający obecności obrońcy już od pierwszego przesłuchania podejrzanego. Jednak zaproponowany projekt zawiera całkiem szerokie wyjątki od wymogu zapewnienia kontaktu z adwokatem lub radcą prawnym przed pierwszym przesłuchaniem w sprawie, co w praktyce może prowadzić do obchodzenia tej zasady – mówi adwokat Marcin Wolny, prawnik Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.