Krajowa Rada Sądownictwa zdecydowała o powołaniu komisji, która zajmie się badaniem naruszeń niezawisłości sędziowskiej i monitorowaniem politycznie motywowanego nękania sędziów i asesorów w RP. Jak wskazała w komunikacie, będzie to odpowiedź "na oczekiwania wielu sędziów, atakowanych przez przedstawicieli władzy wykonawczej, ustawodawczej, a także część aktywistów sędziowskich".

System kaskadowy, czyli krótkie aresztowanie na sędziowskim dyżurze, a po kilku dniach regularne posiedzenie, na którym sąd podejmie decyzję o zastosowaniu, lub nie, tymczasowego aresztowania – to jeden z wniosków z debaty na ten temat, zorganizowanej przez Rzecznika Praw Obywatelskich. Przekonywano też do całkowitej rezygnacji z zagrożenia surową karą jako przesłanki stosowania tego środka zapobiegawczego.

Uchwała kolegium sądu o zwolnieniu sędziego z obowiązku rozpoznania przydzielonych mu spraw powinna opierać się na obiektywnych i precyzyjnych kryteriach - orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE. Powinna ona również zostać uzasadniona, aby wykluczyć, że zwolnienie z obowiązku rozpoznania sprawy mogło być arbitralne czy wręcz stanowić ukrytą karę dyscyplinarną.

Przemysław Rosati, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej, przedstawił na posiedzeniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, projekt zmian w ustawie Prawo o adwokaturze. Jego głównym celem ma być usprawnienie funkcjonowania samorządu adwokackiego i wzmocnienie jego pozycji. Propozycja doprecyzowuje zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej adwokatów, skraca też z 30 do 3 dni czas na zawiadomienie rady o rozpoczęciu wykonywania zawodu.

W poniedziałek, 10 marca, kończy się dla prezydenta Andrzeja Dudy czas na decyzję, czy podpisze tzw. ustawę incydentalną, zgodnie z którą o ważności wyboru prezydenta w 2025 roku ma orzekać 15 sędziów najstarszych stażem w Sądzie Najwyższym, a nie - jak dotychczas - Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. Jeśli tego nie zrobi, nadal otwarte będzie pytanie, czy zwycięzca wyborów będzie mógł objąć urząd.

Areszty są w Polsce od lat systemowym problemem. Pomóc ma opiniowany właśnie projekt ustawy naprawczej, opracowany przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego. Prawnicy obawiają się jednak, że droga do jego wejścia w życie może być długa, dlatego uważają, że lepszym rozwiązaniem byłaby praca nad projektem, najlepiej poselskim, poświęconym właśnie aresztom. Takie projekty są już w Sejmie dwa, i jak dowiedziało się nieoficjalnie Prawo.pl, MS również ma skłaniać się ku temu rozwiązaniu.

Brakuje nam przepisu definiującego, czym jest działalność publiczna sędziego. Jest on częścią społeczeństwa i najlepiej wie, jak ono funkcjonuje, więc nie można mu odbierać prawa wypowiadania się w sprawach wyborczych. Kwestionowanie legalności Izby Kontroli nie może być karane, bo sędzia nie może być ofiarą systemu politycznego – tak orzekł Sąd Najwyższy, uniewinniając kolejnego sędziego, który podpisał apel do OBWE.

Sąd zajmujący się upadłością konsumenta powinien ocenić, czy umowa kredytu indeksowanego do franka nie zawiera nieuczciwych warunków – uznał rzecznik generalny TSUE w sprawie, która dotyczyła pytań zadanych przez sąd rejonowy w Łodzi. Chodziło o sytuację osoby, która ogłosiła upadłość konsumencką. Rzecznik uznał, że sąd przy takiej ocenie ma prawo także zmienić wielkość potrąceń z wynagrodzenia takiego konsumenta.

W czwartek Sejm zadecydował o uchyleniu immunitetów dwóm posłom Prawa i Sprawiedliwości. Chodzi o Jarosława Kaczyńskiego i Mariusza Błaszczaka. Z kolei trzeci poseł PiS, Dariusz Matecki, sam zrzekł się immunitetu, a w jego przypadku posłowie wyrazili także zgodę na tymczasowe aresztowanie w związku ze śledztwem ws. Funduszu Sprawiedliwości.

Paulina Rzeszut, mediatorka, dyrektor w Instytutcie LegalTech przy Naczelnej Radzie Adwokackiej, laureatka Nagrody Rising Star Prawnicy – Liderzy Jutra 2022 została Adwokatką Roku 2024. Kapituła konkursu przyznała też trzy wyróżnienia dla adwokatek Patrycji Kasicy, Moniki Gąsiorowskiej i Moniki Haczkowskej. To już ósma edycja konkursu organizowanego przez Zespół do spraw Kobiet przy Naczelnej Radzie Adwokackiej.

W trakcie wydania regulaminu urzędowania sądów doszło do ograniczenia możliwości realizacji konstytucyjnej funkcji Krajowej Rady Sądownictwa. Wyznaczenie przez ministra sprawiedliwości terminu siedmiu dni na wydanie opinii przez Radę jest działaniem całkowicie pozornym. Przepisy, które na nowo uregulowały przydział spraw dla części sędziów funkcyjnych, są niezgodne z ustawą zasadniczą – orzekł 6 marca Trybunał Konstytucyjny.

Sąd Najwyższy nie może uzupełnić postanowienia i zdecydować o zwrocie opłaty od skargi kasacyjnej po umorzeniu postępowania z uwagi na cofnięcie skargi kasacyjnej. Z przepisów ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wynika, że to zadanie spoczywa na sądzie pierwszej lub drugiej instancji - orzekł Sąd Najwyższy.

Wprowadzone w ustawach okołobudżetowych zasady obniżenia wynagrodzenia sędziów i prokuratorów nie przechodzą weryfikacji spełnienia wymogów określonych zarówno przez prawo europejskie, jak i naszą Konstytucję. W szczególności trzy z pięciu podstawowych wymogów nie zostały spełnione - uważa adwokat Piotr Mikołajczyk.

Jeśli rozporządzenie ministra obrony narodowej weszłoby teraz w życie, o zgodę na fotografowanie, filmowanie i utrwalanie obiektu wojskowego nie musieliby pytać przedstawiciele kilkunastu zawodów, ale specsłużby - tak. Zabrakło ich w ministerialnej wyliczance wyjątków. Zdaniem prawników, już od dwóch lat MON reguluje nie to, co powinien. Ustawa o obronie Ojczyzny nie upoważnia go do tego.

Po wyroku TSUE w polskiej sprawie C-472/23, dotyczącej sankcji kredytu darmowego, kancelarie reprezentujące konsumentów w sporach z bankami i środowisko bankowe mają rozbieżne stanowiska. Ostatnie wyroki TSUE wydane w sprawach frankowych przyzwyczaiły nas do podobnej narracji - piszą radcowie prawni Wojciech Bochenek z kancelarii Bochenek, Ciesielski i Wspólnicy oraz Karolina Wysmułek z kancelarii Wysmułek, Sysło i Wspólnicy.

Wiceminister Dariusz Mazur poinformował, że nie zamierza się stawić na wezwanie na wysłuchanie w Krajowej Radzie Sądownictwa, które zaplanowano na 6 marca 2025 roku, w ramach konkursu na sędziego Sądu Apelacyjnego w Krakowie. Przyznał, że wezwanie jest wynikiem jego zgłoszenia do tego konkursu w kwietniu 2023 r., czyli zanim został powołany na stanowisko podsekretarza stanu. Zapewnił równocześnie, że tamta decyzja była sprzeciwem wobec "systemowego bezprawia".

Izba Cywilna Sądu Najwyższego w składzie siedmiorga sędziów podjęła uchwałę, zgodnie z którą w razie dochodzenia od banku zwrotu świadczenia spełnionego na podstawie umowy kredytu, która okazała się nieważna bankowi nie przysługuje prawo zatrzymania. Jest to uchwała sprzeczna z podjętą przez tę Izbę uchwałą siódemkową z 28 lutego br.

Udział sędziów w debacie publicznej na temat sądownictwa, tworzeniu aktów prawnych i opiniowanie projektów zasługuje na uznanie i docenienie, a nie krytykę – uważają sędziowie Stowarzyszenia Sędziów Polski "Iustitia”. Stanowisko to popierają też sędziowie sądów administracyjnych - wbrew uchwale, którą podjęło Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Przyjęcie stanowiska podsekretarza stanu w ministerstwie przed objęciem urzędu sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego rodzi uzasadnione wątpliwości co do bezstronności i niezależności takiego sędziego – uznał NSA. Nieodebranie aktu powołania na stanowisko sędziego przez okres blisko jednego roku i czterech miesięcy nie można uznać za usprawiedliwione.

Prokurator krajowy Dariusz Korneluk popiera zasadę określenia poziomu wynagrodzeń pracowników prokuratury i powiązania ich z podstawą wynagradzania prokuratorów. Nie widzi też przeciwskazań by kwestia ta podobnie jak m.in. prace nad ustawą o modernizacji prokuratury były przedmiotem dalszych konsultacji z przedstawicielami związków. W piśmie skierowanym do Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP, zaznacza jednak, że za legislacje odpowiada MS.

Adwokatura z uznaniem przyjęła dwa warianty projektu ustawy mającej uregulować status sędziów powoływanych po 2018 roku. Jesteśmy jednak za większym zakresem indywidualnej weryfikacji w tej procedurze oraz szerszym prawem do wnioskowania o wznawianie spraw, w których orzekali sędziowie powołani z udziałem KRS ukształtowanej na mocy noweli z 8 grudnia 2017 - mówi dr hab. Monika Haczkowska, adwokat, współautorka opinii.

Bez pozywania rodziców, bez możliwości interwencji prokuratora i kierownika Urzędu Stanu Cywilnego - Sąd Najwyższy podjął przełomową uchwałę dla osób chcących dokonać tranzycji. Sąd rozstrzygnął, że sprawy tego rodzaju należy rozpatrywać wyłącznie w trybie nieprocesowym - oprócz wnioskodawcy uczestnikiem postępowania może być tylko jego małżonek.

Współdziałanie organów w wypłacaniu zasądzonych zadośćuczynień – to cel nowej ustawy. Rząd przygotował projekt ustawy o wykonywaniu orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Mają one być wykonywane przez organy władzy natychmiast. Czuwać nad tym procesem ma minister spraw zagranicznych, który powoła zespół do spraw Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Od września do grudnia 2018 roku podejrzany był na wolności, a mimo to prokurator nie przeprowadziła z nim wymaganych czynności procesowych. Oskarżyciel zarzucił jej rażącą obrazę prawa, ale sąd dyscyplinarny przy prokuraturze generalnym uniewinnił obwinioną. Chociaż Skarb Państwa musiał zapłacić pokrzywdzonemu 3,5 tys. zł odszkodowania z tytułu przewlekłości postępowania.

Od kilku lat wmawia się społeczeństwu, że największym problemem polskiego wymiaru sprawiedliwości są tzw. neo-sędziowie. Masowo uchylane są wyroki z uwagi na fakt, że w składzie orzekającym zasiadał sędzia, który uzyskał nominację po 2018 r. i to nawet wówczas, gdy strony nie miały zastrzeżeń co do składu sądu w toku postępowania i nie podnosiły tego w środku odwoławczym. Całkowicie pomija się przy tym treść orzeczeń trybunałów europejskich - pisze sędzia Kinga Śliwińska-Buśkiewicz z Sądu Apelacyjnego w Poznaniu.

Rzecznik Dyscyplinarny sędzia Grzegorz Kasicki będzie prowadził sprawę sędziego Karola Ratajczaka - prezesa Sądu Apelacyjnego w Poznaniu, wobec którego Rzecznik Dyscyplinarny Sędziów Sądów Powszechnych - Piotr Schab podjął czynności wyjaśniające w sprawie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przewinienia dyscyplinarnego, związanego z nie wykonywaniem czynności w procesie nominacyjnym sędziów: Michała Grześkowiaka i Moniki Rzepiejewskiej.

Projekt ma na celu usprawnienie procedury składania skarg na przewlekłość postępowania sądowego. Chodzi o zapewnienie obywatelom realnej ochrony ich prawa do rozpatrzenia sprawy w rozsądnym terminie oraz zwiększenie efektywności działania wymiaru sprawiedliwości – deklaruje senator Kazimierz Michał Ujazdowski.

Senat będzie kontynuować prace nad petycją Naczelnej Rady Adwokackiej w sprawie elektronicznych doręczeń przez portal informacyjny sądu. Konkretnie nad tym, by w sprawach cywilnych adwokaci, radcy prawni oraz Prokuratoria Generalna RP mogli doręczać sobie nawzajem e-pisma. Od stycznia w opiniowaniu jest projekt MS, zakładający wnoszenie przez portal m.in. apelacji w sprawach karnych.

Kredytobiorcy frankowi przeważnie wygrywają w pierwszej instancji. W sporadycznych przypadkach, gdy przegrywają, ratunkiem może być droga odwoławcza. Prawnicy podkreślają, że taki krok często przynosi efekt, ale decyzja o złożeniu apelacji zawsze wymaga indywidualnego podejścia i weryfikacji sprawy, gdyż w niektórych rodzajach spraw zwycięstwo nie jest oczywiste.

Już Najwyższa Izba Kontroli w raporcie „Zapewnienie sprawnego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości” dot. lat 2013-2023 diagnozując problemy sądownictwa wskazała na konieczność zmian w kognicji sądów. Zleciliśmy analizę w tym zakresie Instytutowi Wymiaru Sprawiedliwości i liczymy, że przełoży się na konkretne projekty legislacyjne. A możliwości są duże – począwszy od części wykroczeń po rozwody i sprawy spadkowe – mówi sędzia Marta Kożuchowska-Warywoda, Dyrektor Departamentu Kadr i Organizacji Sądów Powszechnych i Wojskowych.