Radca prawny nie może najpierw występować jako substytut radcy prawnego w sprawie o rozwód, a potem, gdy rozwodzący się wniósł powództwo o odszkodowanie - reprezentować pozwanego radcę prawnego - stwierdził Sąd Najwyższy w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej. Może to prowadzić do ujawnienia tajemnicy zawodowej i stanowić wykorzystywanie nieuzasadnionej przewagi procesowej. Nie ma znaczenia fakt, że te sprawy dzieliło 10 lat.
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
11.04.2025
Prawnicy
Termin do zgłoszenia oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego na podstawie ustawy o kredycie konsumenckim budzi wiele rozbieżności. Tymczasem złożenie takiego oświadczenia przez konsumenta do kredytodawcy oznacza, że oddaje on cały kredyt bez odsetek w ratach ze skutkiem wstecznym od podpisania umowy. Natomiast kwoty, które zapłacił powyżej tej wartości (kapitał/ilość rat) będą świadczeniem nienależnym i podlegają zwrotowi - pisze Agnieszka Sobczyk, radca prawny w KL Legal.
Agnieszka Sobczyk
11.04.2025
Domowe finanse Banki Kredyty
Minister sprawiedliwości Adam Bodnar powołał prokuratora Janusza A. Śliwę na zastępcę dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury (KSSiP) w Krakowie. Ma pokierować Ośrodkiem Aplikacji Prokuratorskiej KSSiP. Obecnie jest zastępcą prokuratora regionalnego w Krakowie, od 2014 r. jest też wykładowcą KSSiP. Prowadził szkolenia wstępne dla aplikantów z zakresu prawa karnego materialnego i procedury karnej, a także cykl szkoleń dla sędziów i prokuratorów związany z reformą prawa karnego w latach 2013-2015.
Patrycja Rojek-Socha
10.04.2025
Wymiar sprawiedliwości
Państwo członkowskie nie może odmówić wykonania europejskiego nakazu aresztowania, gdy jego celem jest udział objętej nim osoby w prowadzonym postępowaniu karnym - orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE. Wskazał również, że podobnie jest w sytuacji, jeżeli czyny stanowiące przestępstwo popełnione przez poszukiwanego nie podlegają jurysdykcji tego członka UE na podstawie jego prawa karnego.
Patrycja Rojek-Socha
10.04.2025
Prawo karne
Sąd krajowy jest zobowiązany pominąć lub uznać za prawnie nieistniejący wyrok sądu wyższej instancji, który nie spełnia wymogu sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy - wskazał w swojej opinii rzecznik generalny TSUE Dean Spielmann. Sprawa dotyczyła uchylonego w październiku 2021 r. przez Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych wyroku z 2006 r., w którym zakazano określonych czynów nieuczciwej konkurencji na rynku czasopism z krzyżówkami.
Patrycja Rojek-Socha
10.04.2025
Wymiar sprawiedliwości
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w znacznym zakresie przejął rolę kontrolera zgodności z polską Konstytucją ustaw dotyczących wymiaru sprawiedliwości, zastępując Trybunał Konstytucyjny, do którego nie można lub nie ma sensu kierować pytań w takich sprawach. A wykreowana w ten sposób linia orzecznicza jest dobrą podstawą dla trwającego obecnie procesu przywracania w Polsce ładu konstytucyjnego.
Krzysztof Sobczak
10.04.2025
Wymiar sprawiedliwości
Sprawa sędziego Przemysława Radzika, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych, wobec którego toczą się postępowania dyscyplinarne i karne, pokazuje, że nawet przy takiej funkcji, która powinna być specjalnie chroniona przed naciskami, potrzebny jest tryb odwołania. Zmiany wprowadzone nowelizacją z 2017 r. nie tylko spowodowały upolitycznienie sposobu powoływania rzeczników dyscyplinarnych, ale też zabetonowały ich status, wykluczając możliwość odwołania - mówi sędzia Marta Kożuchowska-Warywoda.
Patrycja Rojek-Socha
10.04.2025
Wymiar sprawiedliwości
Rodzice pomagający nauczycielom, na przykład przy pilnowaniu dzieci w trakcie drogi na basen, nie będą już musieli uzyskiwać zaświadczenia o niekaralności. Ministerstwo Sprawiedliwości proponuje, by w takiej sytuacji wystarczyło złożenie stosownego oświadczenia, że ich dane nie znajdują się w Rejestrze Sprawców Przestępstw na tle Seksualnych i Krajowym Rejestrze Karnym. Z kolei pracownicy hotelu będą mieli podstawę do zażądania informacji o dziecku towarzyszącym dorosłemu. Projekt ustawy trafił do opiniowania.
Patrycja Rojek-Socha
09.04.2025
Prawo karne
Kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie może wytaczać na rzecz obywateli powództwa o roszczenia alimentacyjne. W przypadku miasta na prawach powiatu prawo to przysługuje dyrektorowi miejskiego ośrodka i pomocy społecznej - stanowi ustawa. Izba Cywilna Sądu Najwyższego w składzie siedmiorga sędziów uznała, że nie ma podstaw do podjęcia uchwały, gdyż przepis jest wystarczająco jasny.
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
09.04.2025
Pomoc społeczna Prawo rodzinne
Przekroczenie przez rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych swoich kompetencji oznacza zawsze naruszenie niezawisłości przysługującej innemu sędziemu. Z bezprawnym zachowaniem rzecznika mamy do czynienia w razie podejmowania ukierunkowanych na konkretnego sędziego działań dowodowych lub oskarżycielskich w sytuacji, w której w sposób oczywisty nie zachodzą podstawy do rozważania kwestii odpowiedzialności dyscyplinarnej.
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
09.04.2025
Prawo karne Wymiar sprawiedliwości
Projekt nowelizacji ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych zakłada m.in. zmianę przepisów o organach sądu, w szczególności dotyczących prezesa i kolegium sądu. Plus to ujednolicenie przepisów o funkcjonowaniu tych organów niezależnie od szczebla sądownictwa. Problem jednak w tym, że zaproponowana zmiana dotycząca powoływania prezesa, wprowadzana pod hasłem odpolitycznienia procedury, niekoniecznie spełni swoją funkcję. Minister będzie miał bowiem nadal możliwość wybrania tego, kto bardziej jemu, a nie sędziom odpowiada – mówi sędzia Kinga Grzegorczyk z Sądu Okręgowego w Łodzi, III Wydziału Cywilnego Odwoławczego, członek zarządu stowarzyszenia Ogólnopolskie Zrzeszenie Sędziów „AEQUITAS”.
Kinga Grzegorczyk
09.04.2025
Wymiar sprawiedliwości

Trudny powrót do rządów prawa

Wymiar sprawiedliwości
Jaki ustrój mamy w Polsce, gdy jedna trzecia „trzeciej władzy” i ponad połowa Sądu Najwyższego to sędziowie powołani niezgodnie z Konstytucją, w Trybunale Konstytucyjnym orzekają „dublerzy”, konstytucyjna Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji ma dublera w postaci Rady Mediów Narodowych, a prezydentowi grozi odpowiedzialność za co najmniej kilkanaście deliktów konstytucyjnych?
Krzysztof Sobczak
09.04.2025
Wymiar sprawiedliwości
Krajowa Rada Sądownictwa zaapelowała do prezydenta Andrzeja Dudy, by nie podpisywał noweli Prawa o ustroju sądów powszechnych, która ma uregulować kwestie delegacji sędziowskich. W ocenie Rady powinna być skierowana do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o sprawdzenie jej konstytucyjności. Uzasadniła, że jedynym celem regulacji jest zastąpienie sędziów powołanych od 2018 r. sędziami delegowanym przez ministra Adama Bodnara.
Patrycja Rojek-Socha
08.04.2025
Wymiar sprawiedliwości
8 kwietnia 177 aplikantów, którzy zdali egzamin sędziowski, mogło wybrać, do którego chce trafić sądu. Miejsc do wyboru było prawie dwa razy więcej i zgodnie z przewidywaniami prezesów, raczej pomijano mniejsze sądy i te najbardziej obciążone. "Zapełniona" została praktycznie cała apelacja krakowska, katowicka i duża część sądów w apelacji warszawskiej. Powodzeniem wśród przyszłych asesorów nie cieszyły się natomiast apelacje szczecińska i gdańska.
Patrycja Rojek-Socha Aleksandra Partyk
08.04.2025
Wymiar sprawiedliwości
Od decyzji o odwołaniu Przemysława Radzika, sędziego Sądu Apelacyjnego w Warszawie, z funkcji zastępcy rzecznika sędziów sądów powszechnych nie ma możliwości złożenia zażalenia czy pozwu do sądu. Jednak jest to decyzja nielegalna, wykorzystująca lukę prawną, wobec tego nie ma mocy prawnej – stwierdził sędzia Piotr Schab.
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
08.04.2025
Prawnicy
Część szkół namawia rodziców, zwłaszcza "funkcyjnych", np. należących do trójki klasowej, do podpisania umowy o organizację szkolnej wycieczki. Powodem są nieprecyzyjne przepisy dotyczące finansowania takich imprez. Podpisywanie takiej umowy nie jest jednak szczególnie dobrym pomysłem, bo może oznaczać, że to rodzic będzie egzekwować od organizatora warunki wyjazdu i odpowiadać za ewentualną dopłatę. O ile w ogóle umowa będzie ważna.
Monika Sewastianowicz Patrycja Rojek-Socha
08.04.2025
Prawo cywilne
W drugiej połowie kwietnia powinny zostać upublicznione założenia do ustawy regulującej m.in. status sędziów powołanych od 2018 r. Punktem wyjścia jest projekt zakładający nastąpienie skutków z mocy prawa, ale uwzględniający opinię Komisji Weneckiej. Uzdrowienie sytuacji w wymiarze sprawiedliwości powinno nastąpić jak najszybciej, przede wszystkim w interesie obywatela - mówi w rozmowie z Prawo.pl sędzia Marta Kożuchowska-Warywoda, dyrektorka Departamentu Kadr i Organizacji Sądów Powszechnych i Wojskowych w Ministerstwie Sprawiedliwości.
Patrycja Rojek-Socha
08.04.2025
Wymiar sprawiedliwości
Wypowiedzenie umowy kredytu lub pożyczki przez bank nie jest takie proste - kredytobiorca może się bronić na wiele sposobów, także wtedy gdy proces się toczy, a sąd nie zdecydował o wstrzymaniu spłaty rat kredytu. Banki w przypadku braku terminowego regulowania zobowiązań, wynikających z umów kredytów lub pożyczek, decydują się na windykację, która ma kilka etapów - pisze Weronika Karasińska, prawniczka z WN Legal Wątrobiński Nartowski, reprezentująca klientów w sporach z instytucjami finansowymi.
Weronika Karasińska
08.04.2025
Prawo cywilne Restrukturyzacja
24 osoby, które wykładały na aplikacji prokuratorskiej w KSSiP otrzymały ostatnio informacje, że nie ma dla nich miejsca w kadrze dydaktycznej. 15 spośród nich uzyskało nawet pozytywną opinię Rady Programowej, ale sprzeciw złożył w tym zakresie minister sprawiedliwości. Ci, którzy muszą opuścić szkołę, nie kryją rozżalenia - m.in. brakiem uzasadnienia decyzji. Sam dyrektor prof. Piotr Girdwoyń zapewnia, że nie wpłynie to na działanie szkoły, bo na liście wykładowców jest ponad 1200 osób.
Patrycja Rojek-Socha
08.04.2025
Wymiar sprawiedliwości
Ministerstwo Sprawiedliwości chce wprowadzić obowiązek kierowania stron do mediacji przed pierwszym posiedzeniem w sprawach w sprawach gospodarczych, wynikających z umów o roboty budowlane oraz ze ściśle związanych z procesem budowlanym umów służących wykonaniu robót budowlanych, z wyjątkiem spraw rozpoznawanych w postępowaniu upominawczym, elektronicznym postępowaniu upominawczym oraz postępowaniu nakazowym. To kolejny projekt deregulacyjny.
Grażyna J. Leśniak
07.04.2025
Prawo cywilne Prawnicy Deregulacja
Z konsternacją powzięłam informację o podjętej 4 kwietnia b.r. bezprawnej próbie przerwania przez ministra sprawiedliwości Adama Bodnara czteroletniej kadencji zastępcy rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych sędziego Przemysława Radzika – oświadcza dr hab. Małgorzata Manowska, Pierwsza Prezes Sądu Najwyższego i dodaje, że minister sprawiedliwości swymi decyzjami potwierdził zagrożenia płynące z praktykowania niebezpiecznej ideologii określanej mianem „demokracji walczącej".
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
07.04.2025
Prawnicy
Brak regulacji dotyczących obowiązywania immunitetu prokuratorskiego należy poczytywać za argument przemawiający za węższą wykładnią przepisów normujących immunitety. Ale osoba, która zrzekła się funkcji lub została złożona z urzędu, nie podlega sądownictwu dyscyplinarnemu dlatego, że nie posiada immunitetu - uznała Izba Karna Sądu Najwyższego.
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
07.04.2025
Ocena skutków podjęcia uchwały przez Izbę Cywilną Sądu Najwyższego, w warunkach odpowiadających nieważności postępowania z racji niespełniania przez ten sąd wymagań niezależnego, bezstronnego i niezawisłego sądu ustanowionego ustawą, musi następować ad hoc w każdym przypadku, w którym uchwała taka może mieć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy - orzekł skład trzech sędziów.
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
07.04.2025
Prawo cywilne
Związki zawodowe reprezentujące pracowników prokuratury przystały, choć z zastrzeżeniami, na propozycje prokuratora krajowego w zakresie podwyżek wynagrodzeń w prokuraturach. Wskazały jednak, że ich zgoda wynika z dramatycznej sytuacji płacowej pracowników, a skala zaproponowanych rozwiązań jest niewystarczająca. Związek Zawodowy Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP zaznaczył, że pokrzywdzone będą osoby z najdłuższym stażem.
Patrycja Rojek-Socha
07.04.2025
Wymiar sprawiedliwości
Jeden z warszawskich sądów poinformował ostatnio pełnomocników, że w związku z brakiem środków, za urzędówki zapłaci w kolejnym miesiącu. Adwokaci uważają, że czas ukrócić takie praktyki, bo de facto oznaczają one kredytowanie przez pełnomocników sądu. W Senacie jest już petycja z propozycją zmiany przepisów - zakłada wprowadzenie odsetek za opóźnienie w takich płatnościach.
Patrycja Rojek-Socha
07.04.2025
Prawnicy
Ministerstwo Sprawiedliwości proponuje, aby do Centralnej Ewidencji Pojazdów wprowadzić dane o popełnieniu przestępstw i wykroczeń związanych z nielegalnymi wyścigami samochodowymi oraz dane „o czasowym zawieszeniu dopuszczenia pojazdu do ruchu”. Nie wiadomo jednak jak to ostatnie pojęcie rozumieć. Zmianom stanowczo sprzeciwia się UODO argumentując, że resort chce zmienić rejestr z administracyjnego na quasi-karny.
Robert Horbaczewski
07.04.2025
Prawo karne RODO
Truizmem będzie stwierdzenie, że sprawy frankowe wygenerowały tak znaczną liczbę zagadnień prawnych, że spowodowało to wzmożoną intensywność orzeczniczą Sądu Najwyższego w tematyce instytucji cywilnoprawnych. Jeśli jednak ktoś myśli, że jesteśmy na finiszu tego procesu, to jest w błędzie. Jednym z nowych problemów prawnych jest kwestia potrącenia odsetek za opóźnienie należnych frankowiczowi od banku - pisze Paweł Stalski, radca prawny.
Paweł Stalski
05.04.2025
Domowe finanse Banki Kredyty frankowe
W trakcie konsultacji jest już projekt przewidujący zniesienie zakazu badania przez sądy prawidłowości umocowania sędziego oraz umocowania sądów i trybunałów. Przepisy te miały wywoływać „efekt mrożący”, ale skutkowały też zarzutami dyscyplinarnymi wobec sędziów kwestionujących wyroki wydawane przez tzw. neo-sędziów lub odmawiających orzekania w składach z ich udziałem. Zmiana traktowana jest jako pilna.
Krzysztof Sobczak
05.04.2025
Wymiar sprawiedliwości
Czy organ powinien za każdym razem weryfikować „życzeniowy” adres strony, nawet wbrew danym wynikającym z akt postępowania? Niepotwierdzone twierdzenia strony nie powinny mieć znaczenia przy ocenie skuteczności doręczeń. Wydane w ostatnim czasie orzeczenie NSA może krytycznie wpłynąć na praktykę, wprowadza bowiem zamęt w praktyce stosowania prawa - pisze prof. Grzegorz Krawiec z Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.
Grzegorz Krawiec
05.04.2025
Wymiar sprawiedliwości
Rzecznik dyscyplinarny Ministra Sprawiedliwości postawił zarzuty dyscyplinarne sędziom-członkom Krajowej Rady Sądownictwa, ukształtowanej po nowelizacji z grudnia 2017 r. Zostało wszczęte na skutek zawiadomienia Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia”. Chodzi m.in. o przewodniczącą Dagmarę Pawełczyk-Woicką, Macieja Nawackiego, Rafała Puchalskiego. Iustitia uważa, że jako funkcjonariusze publiczni podejmowali działania sprzeczne z prawem - nadużyli władzy i złamali zasady etyki.
Patrycja Rojek-Socha
04.04.2025
Wymiar sprawiedliwości