Przypomnijmy, że unijne rozporządzenie 2023/988, zwane rozporządzeniem GPSR, weszło w życie 13 grudnia br. Nakłada obowiązki na producentów, importerów i dystrybutorów produktów konsumenckich, a także na e-sklepy i platformy handlowe. Rozporządzenie stosuje się bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich UE.

Więcej na ten temat: Rozporządzenie GPSR – obowiązki dla firm już, polska ustawa wkrótce

Kary w starej i nowej ustawie

Jednakże to państwa członkowskie – zgodnie z art. 44 ust. 1 rozporządzenia 2023/988   -ustanawiają przepisy dotyczące sankcji mających zastosowanie w przypadku naruszeń GPSR. Art. 44 ust. 2 rozporządzenia stanowi, że sankcje muszą być „skuteczne, proporcjonalne i odstraszające”.

Część sankcji, jakie już teraz mogą być nakładane na producentów i dystrybutorów, wynika z ustawy z 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przygotował projekt nowej ustawy, która dostosowuje polskie sankcje do rozporządzenia GPRS. Jej projekt powstał już w lipcu br., nadal nie zostało on przedłożony pod obrady rządu. Oznacza to, że chociaż nowe rozporządzenie już obowiązuje, niektóre sankcje za jego łamanie zostaną dopiero wprowadzone.

Administracyjne kary pieniężne za łamanie GPRS

Ostatnia wersja projektu ustawy (z 15 listopada 2024 r.) w rozdziale 3 zatytułowanym „Administracyjne kary pieniężne” przewiduje sankcje za poszczególne naruszenia.

- W porównaniu do stanu obecnego katalog podmiotów, na które może zostać nałożona kara pieniężna, został poszerzony w szczególności o importerów, kontrolowanych, jak również osoby odpowiedzialne za produkty wprowadzane do obrotu w UE, dostawców internetowych platform handlowych oraz dostawców usług społeczeństwa informacyjnego – czytamy w uzasadnieniu.

Wysokość kar waha się od 40 tys. zł do 1 mln zł. To sankcje surowsze niż te, które wynikają ze „starej” ustawy.

- Obecnie obowiązujący górny limit tych kar został określony 17 lat temu (w 2007 r.), a od tego czasu znacząco zmieniła się sytuacja gospodarcza, także w aspekcie wartości nabywczej pieniądza – uzasadnia projektodawca.

Sankcje zostały przewidziane między innymi za następujące czyny i zaniechania:

  • wprowadzenie do obrotu lub udostępnienie na rynku produktu niezgodnego z ogólnym wymaganiem bezpieczeństwa;
  • naruszenie obowiązku sporządzenia, dołączenia i przechowania wymaganej dokumentacji;
  • naruszenie obowiązku odpowiedniego oznakowania produktu i dołączenia do niego instrukcji na temat bezpieczeństwa;
  • niepodjęcie środków naprawczych;
  • nieprzekazanie organowi określonych informacji;
  • naruszenie obowiązków związanych z oferowaniem produktów online.

Zgodnie z projektem najwyższa możliwa kara do 1 mln zł ma grozić producentowi lub importerowi, który wprowadza do obrotu produkt niezgodny z ogólnym wymaganiem bezpieczeństwa - rozumianym według przepisów GPSR. Projekt przewiduje równie wysoką karę dla dostawców internetowych platform handlowych oraz dostawców usług społeczeństwa informacyjnego za niewykonanie decyzji nakazowych związanych z eliminowaniem niebezpiecznych produktów z rynku. 1 mln zł karty ma grozić ponadto za brak współpracy z organem nadzoru rynku ze strony dostawcy internetowej platformy handlowej.