Prof. Wróbel: Dawno powinniśmy uznawać zagraniczne związki partnerskie i pozwalać na zawieranie ich w kraju

Prawo cywilne Prawo europejskie

Polska od początku przynależności do Rady Europy i Unii Europejskiej miała obowiązek uznawania związków osób tej samej płci oraz stworzenia ram prawnych dla zawierania w kraju takich związków – małżeństw lub związków partnerskich – twierdzi prof. Andrzej Wróbel, sędzia w Sądu Najwyższego w stanie w spoczynku i były sędzia Trybunału Konstytucyjnego. I dodaje, że przeraża go skala naruszania godności tych osób w ramach toczącej się obecnie debaty parlamentarnej. 

06.07.2024

Prawnicy robią porządki w prawie cywilnym i procedurze

Prawo cywilne Prawnicy

Kodeks postępowania cywilnego od 1989 r. był zmieniany... 350 razy i stał się w mało czytelny, zaś kodeks cywilny – 108 razy. Obecnie trwa „sprzątanie” bałaganu po ostatnich ośmiu latach. Najpilniejsze zmiany w k.p.c. to poprawienie środków zaskarżenia. Natomiast w k.c. należy wzmocnić ochronę strony słabszej: uregulować stosunki B2B - w umowach inwestycyjnych, w umowach agencji i pośrednictwa oraz przeprowadzić reformę prawa konsumenckiego.

05.07.2024

Pisemne zeznania świadków uprzywilejowane, strona sprzeciwu nie zgłosi

Prawo cywilne

Od kilku miesięcy obowiązuje przepis, zgodnie z którym strona w sprawie cywilnej może sprzeciwić się przesłuchaniu świadka w formie zdalnej, nawet jeśli on sam o to wcześniej zawnioskował. Regulacja budzi duże wątpliwości wśród sędziów, bo jak podkreślają, jest dobrym narzędziem do obstrukcji procesowej. Na problem zwracają uwagę też inni prawnicy przypominając, że takiego sprzeciwu nie można zgłosić w przypadku zeznań na piśmie.

05.07.2024

SN: Nie ma jasności, czy bank może zatrzymać kwoty, gdy umowa kredytu nieważna

Prawo cywilne Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Sędziowie nadal mają wątpliwości, czy zarzut zatrzymania jest skuteczny na wypadek unieważnienia umowy kredytu. Izba Cywilna Sądu Najwyższego przekazała rozszerzonemu składowi siedmiu sędziów zagadnienie prawne wymagające podjęcia uchwały, aby definitywnie rozstrzygnął czy umowa kredytu ma charakter umowy wzajemnej.

04.07.2024

SN: Jeśli sąd rozstrzyga roszczenie główne, to nie może orzec o ewentualnym

Prawo cywilne Kredyty frankowe

Jeśli sąd drugiej instancji, w wyniku rozpoznania apelacji od wyroku uwzględniającego żądanie główne, uznaje to żądanie za niezasadne, powinien zmienić zaskarżony wyrok, oddalając żądanie główne i oznaczając zmieniony wyrok jako częściowy oraz uchylić zawarte w nim rozstrzygnięcie o kosztach procesu – taki jest sens uchwały Izby Cywilnej SN z 3 lipca br.

03.07.2024

Po szkodzie trzeba działać szybko, ale przed decyzją o odszkodowaniu warto policzyć straty

Prawo cywilne Ubezpieczenia

Klimat się zmienia i gwałtowne zdarzenia pogodowe coraz częściej nawiedzają Polskę. Ostatnio w wielu rejonach kraju szaleją nawałnice, które łamią drzewa i uszkadzają budynki. W takich przypadkach szkody zwykle sięgają kilku tysięcy złotych, a ubezpieczyciele nie robią trudności z wypłatami. Wręcz przeciwnie, starają się je przyspieszać i ułatwiają zgłaszanie szkód.

02.07.2024

Zmiana stawki minimalnej w zleceniach

Prawo cywilne Prawo pracy

Z początkiem lipca następuje podwyżka stawki minimalnej w umowach zlecenia i umowach o świadczenie usług, do których stosowane są przepisy o zleceniu – wynosić będzie 28,10 zł. Będzie to najniższa kwota wynagrodzenia za usługi wykonane od początku kalendarzowego dnia 1 lipca (od godz. 0:00). Stawka minimalna odnosi się do czasu realizowania ustalonych przez strony umowy prac, nie obejmuje przerw, dojazdów itp. o ile umowa nie wskazuje inaczej.

01.07.2024

SN masowo oddala kasacje banków dotyczące ryzyka walutowego

Prawo cywilne Kredyty frankowe

Abuzywne klauzule indeksacyjne są od początku, z mocy samego prawa, dotknięte bezskutecznością na korzyść kredytobiorcy. Problem sformułowany w skardze przez bank udzielający kredytów denominowanych we frankach szwajcarskich został już wyjaśniony – orzekł Sąd Najwyższy i skargę banku oddalił. Tak zresztą, jak i inne skargi banków kwestionujące niekorzystne dla nich wyroki.

29.06.2024

Zaginiony może zostać uznany za zmarłego, ale procedura łatwa nie jest

Prawo cywilne

Gdy osoba zaginiona przez długi okres czasu nie daje znaku życia, może dojść do zainicjowania procedury uznania jej za zmarłą. Przy czym taki wniosek należy uprawdopodobnić, ważne są też terminy - zgodnie z obowiązującymi przepisami zaginiony może zostać uznany za zmarłego jeżeli upłynęło 10 lat od końca roku kalendarzowego, w którym były sygnały, że żyje. Chyba że ukończył 70 lat.

29.06.2024

Trudna droga po rekompensatę za odwołany lot

Prawo cywilne Turystyka

Odwołany czy opóźniony lot może stanowić podstawę do żądania odszkodowania od przewoźnika lotniczego. Dochodzenie tych odszkodowań nie zawsze jest proste, gdyż linie lotnicze stosują różne sposoby aby uniknąć płacenia. Czasem pozostaje tylko droga sądowa.

29.06.2024

Listonosz ma doręczyć list, a nie ustalać gdzie, kto mieszka

Prawo karne Prawo cywilne

Listonosze awizują przesyłki sądowe, mimo iż są informowani, że adresat nie mieszka już albo nigdy nie mieszkał w tym miejscu. W sprawie interweniował Rzecznik Praw Obywatelskich, proponując, by listonosz w takiej sytuacji zwracał przesyłkę z wyraźną adnotacją, że adresat nie mieszka pod podanym adresem. Poczta Polska odpowiada, że aktualizacja adresu jest obowiązkiem strony postępowania, a obowiązkiem listonosza - doręczenie listu pod wskazany adres.

28.06.2024

Pełnomocnictwo medyczne jest potrzebne, ale powinno być proste

Prawo cywilne Pacjent Opieka zdrowotna

Eksperci generalnie pozytywnie oceniają kierunek zmian dotyczący wprowadzenia instytucji pełnomocnictwa medycznego, które ma być zabezpieczeniem na wypadek utraty zdolności wyrażania woli, np. na skutek choroby czy w sytuacjach, w których szczególnie liczy się czas. Podstawową zaletą rozwiązania jest to, że sam pacjent wybierze osobę, która podejmie za niego decyzję. Prawnicy wskazują jednak, że procedurę warto jak najbardziej odformalizować.

27.06.2024

Ubezwłasnowolnienie do likwidacji, będą kuratorzy i pełnomocnictwo medyczne

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości

W drugim kwartale 2025 r. ma być gotowy projekt zmian, które zastąpią ubezwłasnowolnienia modelem wspieranego podejmowania decyzji. Propozycje przewidują dwa typy kuratorów - wspierający będzie ustanawiany dla osób wymagających lżejszej formy wsparcia, a reprezentujący dla osób wymagających intensywniejszej pomocy. Kurator będzie wyznaczany na okres nie dłuższy niż 5 lat i możliwe będzie jego ponowne ustanowienie. Co więcej, na wypadek choroby - np. Altzheimera, przewidziano pełnomocnictwo rejestrowe.

24.06.2024

Konsekracja obiektów nie może być sposobem na zajęcie komornicze

Prawo cywilne

Składanie do akt postępowań egzekucyjnych dekretów o konsekracji nieruchomości, wystawionych przez dłużniczkę, działającą w imieniu Kościoła Naturalnego, nie powoduje umorzenia postępowania przez komornika. Konsekracji obiektów towarzyszą wnioski o umorzenie z powołaniem się na wolność religii i wyznania. Sąd Rejonowy w Gdańsku uważa jednak, że jest to próba instrumentalnego wykorzystania kodeksu postępowania cywilnego.

22.06.2024

Po zgubieniu psa przez linie lotnicze pasażer może żądać zadośćuczynienia

Prawo cywilne

Dla opiekuna zwierzęcia zgubienie jego czworonoga przez linie lotnicze jest dramatem, ale prawo podchodzi do tej kwestii tak, jakby zginął normalny bagaż, za którego utratę należy się właścicielowi odszkodowanie. Pojawia się wtedy pytanie, jak wycenić wartość nierasowego psa czy kota i zwrotu jakich wydatków można żądać od przewoźnika.

22.06.2024

SN: Zbycie sklepu online powoduje odpowiedzialność

Prawo cywilne

Sklep internetowy - online-shop - może stanowić odrębne, samodzielne dobro majątkowe, będące przedsiębiorstwem - orzekł Sąd Najwyższy. A jako składnik większej całości - zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa. Jego zbycie może prowadzić do powstania solidarnej odpowiedzialności nabywcy ze zbywcą za zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

21.06.2024

Prof. Olaś: Zasada proporcjonalności w procesie cywilnym ma rosnące znaczenie

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości

Nadmiarowe procedury i przedłużające się procesy, wraz ze zbytecznymi kosztami i opóźnieniami, mogą uniemożliwić uczciwe i sprawiedliwe rozstrzyganie sporów - wskazuje prof. Andrzej Olaś z Zakładu Postępowania Cywilnego WPiA Uniwersytetu Jagiellońskiego. I dodaje, że dlatego tak ważna jest zasada proporcjonalności w ujęciu procesowym silnie sprzężona z zagwarantowaną konstytucyjnie i konwencyjnie zasadą prawa do sądu.

19.06.2024

TSUE: Kobiety identyfikujące się z równością płci nie wrócą do ojczyzny

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości Prawo europejskie

Nastolatki, których wspólną cechą jest rzeczywiste zidentyfikowanie się z podstawową wartością, jaką jest równość kobiet i mężczyzn, które nastąpiło podczas ich pobytu w państwie członkowskim, można, w zależności od sytuacji w kraju pochodzenia, uznać za należące do „szczególnej grupy społecznej”, co stanowi „powód prześladowania” mogący prowadzić do przyznania statusu uchodźcy – orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

17.06.2024

Będzie ustawa o związkach partnerskich - zapowiada ministra ds. równości Katarzyna Kotula

Prawo cywilne

Ministra ds. równości Katarzyna Kotula podjęła decyzję o skierowaniu dokumentów rządowego projektu o związkach partnerskich do wykazu prac legislacyjnych. Dodała, że będzie rozmawiać z PSL o szczegółach projektu i o uregulowaniu sytuacji dzieci w "tęczowych rodzinach". Regulacja zakłada m.in. możliwość wspólnego nazwiska, prawo do informacji medycznej i wspólnego rozliczenia się.

15.06.2024

Ostatnia wola nagrana smartfonem? Biegły będzie musiał oceniać, czy nie jest to deepfake

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości Domowe finanse

Ministerstwo Sprawiedliwości proponuje nową formę testamentu ustnego. Chodzi o oświadczenie zarejestrowane, np. przy pomocy smartfona. Choć w dobie nowych technologii takie rozwiązanie kusi, prawnicy są sceptyczni. Sędziowie obawiają się przede wszystkim deepfake-ów i pracy związanej z ustalaniem, czy to, co widzą jest prawdziwe, czy zmontowane. Z kolei w ocenie pełnomocników, zamiast na ryzykowne rozwiązania, resort powinien postawić na edukację i zachęcać społeczeństwo do sporządzania testamentów.

13.06.2024