Prawo cywilne - strona 3

Prof. Olaś: Likwidacja uzasadnień wyroków - usprawnienie postępowania, czy degradacja prawa do sądu?

Prawo cywilne

Rezygnacja z samego obowiązku uzasadniania to droga donikąd. W demokratycznym państwie prawnym zasadniczo nie ma miejsca na rozstrzygnięcia sądowe pozbawione możliwości poznania ich motywów. Takie rozwiązanie podważa fundamenty zaufania do sądów, otwiera drogę do arbitralności i – w ostatecznym rozrachunku – niszczy sens istnienia sądowego wymiaru sprawiedliwości – pisze dr hab. Andrzej Olaś, prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego, adwokat, niezależny arbiter.

16.10.2025

Prezydent jest otwarty na rozmowy o przepisach o statusie osoby najbliższej

Prawo cywilne Prawo rodzinne

Szef prezydenckiego Biura Polityki Międzynarodowej Marcin Przydacz poinformował, że prezydent Karol Nawrocki jest otwarty na rozmowy dotyczące przepisów o statusie osoby najbliższej, ale pod warunkiem, że nie będzie w nich elementów ideologicznych stanowiących konkurencję dla związku małżeńskiego. W piątek mają zostać ogłoszone szczegóły i nazwa projektu ustawy, która ma regulować sytuację osób pozostających w nieformalnych związkach. Ma być to kompromis między propozycjami Lewicy i PSL. Rzecznik rządu Adam Szłapka potwierdził we wtorek, że będzie to projekt rządowy.

15.10.2025

Niektórzy frankowicze powinni pospieszyć się z działaniami

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości Domowe finanse Banki Kredyty frankowe

Nie jest jasne, od którego momentu sądy będą liczyć termin przedawnienia roszczeń biorących kredyty frankowe wobec banków. Istnieje jednak ryzyko, że część roszczeń może się przedawniać z końcem 2025 roku, a to oznacza, że jeśli nie chcą oni pozbawić się szansy skutecznego domagania się od banku zwrotu pieniędzy, powinni do końca roku złożyć pozew w sądzie.

15.10.2025

Cudzoziemscy kupcy szybciej trafią do rejestru MSWiA

Prawo cywilne Budownictwo Prawo gospodarcze Nieruchomości Cyberbezpieczeństwo

Notariusze już nie będą przekazywać w formie papierowej informacji o nabywaniu przez cudzoziemców mieszkań i gruntów oraz udziałów i akcji w spółkach będących właścicielami nieruchomości. Teraz dane te szybciej trafią do rejestru prowadzonego przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przy użyciu systemu teleinformatycznego CREWAN – zakłada przygotowywany rządowy projekt nowelizacji ponadstuletniej ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.

14.10.2025

Brak legitymacji PFR, czyli nowa broń pełnomocników w sporach o subwencje

Prawo cywilne Prawo gospodarcze Małe i średnie firmy Prawo europejskie Koronawirus Tarcza finansowa

Polski Fundusz Rozwoju nie ma podstawy faktycznej ani prawnej dochodzonego roszczenia, co prowadzi do wniosku o braku legitymacji procesowej czynnej – tego typu sformułowania powtarzają się w kilku uzasadnieniach wyroków dotyczących zwrotu subwencji z tarcz finansowych. Prawnicy reprezentujący przedsiębiorców w sporach z PFR właśnie w braku legitymacji upatrują obecnie szans na powodzenie. Koncepcja ta nie została jednak ugruntowana w orzecznictwie.

13.10.2025

Chopin jest pod ochroną jako polskie dobro narodowe

Prawo cywilne Małe i średnie firmy Własność intelektualna Prawo autorskie Nowe Technologie

Twórczość naszego wielkiego kompozytora, jak również komercyjne wykorzystanie jego nazwiska w biznesie i kulturze, są pod szczególną ochroną - jest nawet ustawa w tej kwestii. Sprywatyzować udało się jedynie obszar związany z alkoholem. Marka Chopin jest wyceniana na 3 miliardy złotych, a specjalny Instytut licencjonuje znak wybranym podmiotom. Przy okazji tegorocznego konkursu w sklepach internetowych roi się od produktów z wizerunkiem mistrza - raczej bez licencji.

11.10.2025

Sejm ponad podziałami pracuje nad karami za patostreaming

Prawo karne Prawo cywilne Administracja publiczna

Projekt ustawy, mającej wprowadzić kary za rozpowszechnianie treści, wywołujących negatywne emocje u odbiorców lub promujące niebezpieczne zachowania, po pierwszym czytaniu będzie przedmiotem dalszych prac w Sejmie. Posłowie byli za tym, bo to w Polsce szczególnie poważny problem, ale godne uwagi jest to, że sejmowa większość tak oceniła projekt wniesiony przez posłów opozycji. To nie przesądza jeszcze o uchwaleniu zmian, ale sama wspólna praca wszystkich opcji politycznych nad ważnym społecznie problemem, zasługuje na uznanie.

10.10.2025

E-licytacje z nieruchomości będą miały pierwszeństwo - Sejm za poprawką Senatu

Prawo cywilne

Sejm przyjął w czwartek obie poprawki Senatu do noweli Kodeksu postępowania cywilnego - oznacza to wprowadzenie priorytetu elektronicznej licytacji podczas egzekucji z nieruchomości. Teraz nowelizacja trafi do podpisu Prezydenta. Zmiana jest jedną z pakietu rozwiązań deregulacyjnych - Senat z poprawkami przyjął nowelę we wrześniu.

09.10.2025

Wspomagana technologicznie przemoc w sieci wciąż czeka na hamulce

Prawo karne Prawo cywilne Prawo europejskie

Platforma społecznościowa X, znana wcześniej jako Twitter, przyczyniła się do szerzenia ukierunkowanej nienawiści wobec osób LGBTI w Polsce – stwierdza Amnesty International w opublikowanym niedawno raporcie, w którym przeanalizowano model biznesowy tej platformy. Zarzut ten dotyczy też innych platform społecznościowych, które wciąż są w tym zakresie bezkarne. Sytuację mogłoby poprawić wdrożenie unijnego aktu o usługach cyfrowych, w czym Polska ma duże opóźnienie.

09.10.2025

SN: Od uprawomocnienia się postanowienia liczy się termin zażalenia o kosztach

Prawo cywilne

W przypadku gdy strona wniosła o sporządzenie uzasadnienia postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych wydanego przez sąd II instancji i nie wniosła zażalenia na to postanowienie, wskazany w art. 112 ust. 3 ustawy o kosztach sądowych, tygodniowy termin do opłacenia pisma biegnie od dnia uprawomocnienia się tego postanowienia - taką uchwałę podjęła Izba Cywilna Sądu Najwyższego.

08.10.2025

SN: Sąd nie przyznał 80-latce lokalu socjalnego po eksmisji

Prawo cywilne Pomoc społeczna Wymiar sprawiedliwości

Sąd w procesie o eksmisję ma obowiązek poczynienia z urzędu ustaleń, czy zachodzą przesłanki do otrzymania lokalu socjalnego, przynajmniej w minimalnym zakresie, jakim powinno być ustalenie numeru PESEL osoby pozwanej w procesie o eksmisję – orzekła Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego, uwzględniając skargę nadzwyczajną rzecznika praw obywatelskich.

08.10.2025

SN: Rodzic utrudniający kontakty z dzieckiem musi zapłacić karę

Prawo cywilne Prawo rodzinne

Okoliczność, że rodzic sprawujący pieczę nad dzieckiem nie wypełnia obowiązku kontaktowania się ze względu na postawę dziecka, nie wyłącza możliwości nakazania zapłaty sumy pieniężnej na rzecz rodzica uprawnionego do kontaktów także wtedy, gdy postawa dziecka wynika z zachowań obojga rodziców - taką uchwałę podjęłą Izba Cywilna Sądu Najwyższego.

07.10.2025

Wydawana z mocą wsteczną decyzja PIP to niekonstytucyjne rozwiązanie

Prawo cywilne PIT VAT Administracja publiczna Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne

Resort pracy chce, by inspektorzy pracy mogli wydawać decyzje administracyjne w sprawie ustalenia istnienia stosunku pracy. Ingerencja PIP wcale nie musi ograniczać się do umowy, którą będzie badał inspektor. Będzie on mógł badać i zmieniać wolę stron w umowach nawet już nieobowiązujących. Ile lat wstecz? Bez ograniczeń. Skorzysta na tym ZUS, który będzie mógł żądać zapłaty składek nawet 10, 15 czy 20 lat wstecz. Tylko fiskus będzie miał 7 lat. Zdaniem prawników pomysł godzi w konstytucyjną zasadę zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa.

07.10.2025

Nowe uprawnienia PIP to nie troska o pracowników. Chodzi o podatki i składki

Prawo cywilne Prawo pracy

W kontekście ostatnich propozycji legislacyjnych, które mają na celu wzmocnienie roli Państwowej Inspekcji Pracy (PIP), poprzez nadanie jej uprawnień do stwierdzania istnienia stosunku pracy, w sytuacji gdy zawarto umowę cywilnoprawną, warto zastanowić się nad zasadnością i skutkami takiej decyzji w kontekście praworządności i przestrzegania zasad demokracji – pisze Tomasz Prokurat, radca prawny i doradca podatkowy.

06.10.2025

Technologia deepfake. Regulacja obejmie tylko materiały powstałe z użyciem AI

Prawo karne Prawo cywilne Prawo AI Prawo europejskie LegalTech Prawo autorskie

AI Act ma zapobiegać sytuacjom, w których sztuczna inteligencja jest wykorzystana do tworzenia deepfake’ów, czyli treści mogących niesłusznie zostać uznanych za autentyczne. Unijna regulacja nie dotyczy jednak sytuacji, w której ktoś podszyje się pod daną osobę i wykorzysta jej wizerunek przy użyciu innych technik, takich jak montaż wideo czy grafika komputerowa. Według prawników pozostanie dochodzenie swoich praw na podstawie obecnie obowiązujących przepisów.

04.10.2025

Sądy „kasową” koncepcją przychodu wsadzają na minę płatników i zleceniobiorców

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne

Dwie osoby wykonujące tę samą pracę za to samo wynagrodzenie są traktowane odmiennie tylko dlatego, że jedna otrzymała przelew 30. dnia miesiąca, a druga 1. dnia kolejnego miesiąca. Dzieje się tak, bo sądy powszechne, wbrew orzecznictwu SN, przyjmują, że podstawą wymiaru składek w danym miesiącu jest wyłącznie przychód faktycznie wypłacony, a nie wynagrodzenie należne za pracę wykonaną. To istotny problem i dotyczy bardzo szerokiego grona płatników oraz ubezpieczonych. Chodzi bowiem o zbieg tytułów do ubezpieczeń ZUS.

03.10.2025

W I półroczu br. do ZUS zgłoszono ponad 620,1 tys. umów o dzieło

Prawo cywilne Ubezpieczenia społeczne

Od 1 stycznia do 30 czerwca 2025 r. do ZUS wpłynęło 519,1 tys. formularzy RUD, na których zgłoszono ponad 620,1 tys. umów o dzieło. Umowy o dzieło w Polsce pozostają domeną krótkich zleceń - aż 28 proc. trwa jeden dzień, a najwięcej wykonawców tych umów to osoby w wieku 30–39 lat – wynika z raportu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za pierwsze półrocze br. Dane wskazują też na rosnący udział sektorów kreatywnych, takich jak informacja i komunikacja.

02.10.2025

Kontrola PIP: jak przygotować firmę na nadchodzące zmiany?

Prawo cywilne Administracja publiczna Prawo pracy Małe i średnie firmy Kodeks postępowania administracyjnego

W ostatnim czasie działalność Państwowej Inspekcji Pracy znajduje się w centrum zainteresowania środowiska biznesowego. Ma to związek z planowanym przez rozszerzeniem uprawnień kontrolnych tego organu, a dokładnie przyznaniem inspektorom pracy prawa do ustalania istnienia stosunku pracy w drodze decyzji administracyjnej, co będzie miało określone konsekwencje dla pracodawców – piszą Marta Kopeć i Zuzanna Kosiorowska z kancelarii Kopeć Zaborowski.

02.10.2025

Lewiatan: Projekt zmian w ustawie o PIP ingeruje w swobodę działalności gospodarczej

Prawo cywilne Prawo pracy Rynek pracy

Przyznanie okręgowym inspektorom pracy uprawnienia do wydawania decyzji w sprawie ustalenia istnienia stosunku pracy, w sytuacji kiedy zawarto umowę cywilnoprawną w warunkach, w których zgodnie z art. 22 par. 1 kodeksu pracy powinna być zawarta umowa o pracę, ingeruje w swobodę działalności gospodarczej i budzi zasadnicze zastrzeżenia - uważa Konfederacja Lewiatan. Lista uwag do projektu zmian w ustawie o PIP jest długa i dotyczy m.in. nadania rygoru natychmiastowej wykonalności tej decyzji.

01.10.2025

Resort pracy chce uprościć komunikację między firmami a pracownikami

Prawo cywilne Prawo pracy Deregulacja

Zamiast stosowanej obecnie formy pisemnej, pracodawcy będą udzielać informacji związkom zawodowym w formie pisemnej, dokumentowej lub elektronicznej. W takiej też formie mają być przekazywane informacje między pracodawcą a radą pracowniczą. To zmiana deregulacyjna. Zdaniem prawników to jest kropla w morzu potrzeb, bo przeglądowi powinny podlegać także przepisy kodeksu pracy i prawa pracy.

01.10.2025