Prawo.pl
Od soboty, 25 maja, do piątku, 7 czerwca, komitety wyborcze mają prawo do nieodpłatnego rozpowszechniania materiałów wyborczych w publicznych mediach. Do poniedziałku, 27 maja, można zgłaszać zamiar głosowania korespondencyjnego, a także korzystania z bezpłatnego transportu dla osób z niepełnosprawnościami lub seniorów dotkniętych wykluczeniem komunikacyjnym.
Grażyna J. Leśniak
25.05.2024
Wybory
Dziecku do 13. roku życia nie można przypisać winy, zatem kiedy kierowca auta potrąci dziesięciolatka, który nagle wtargnie mu pod samochód, zawsze będzie ponosił odpowiedzialność cywilną, choć odszkodowanie wypłacone przez jego ubezpieczyciela OC może być istotnie pomniejszone. Ubezpieczycielom zdarza się jednak odmawiać odszkodowania w takich przypadkach.
Regina Skibińska
25.05.2024
Prawo cywilne

SN: Wdowie należą się pieniądze z OFE męża

Emerytury i renty Ubezpieczenia społeczne
Środki z OFE i subkonta ubezpieczonego zostały przeniesione do funduszu emerytalnego. Nieuzasadnione jest twierdzenie, że posiadanie przez ubezpieczonego subkonta musi mieć miejsce w chwili jego śmierci, aby wdowie wypłacić jednorazowe świadczenie – orzekł Sąd Najwyższy w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. I uznał, że skarga kasacyjna ZUS jest niezasadna.
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
25.05.2024
Emerytury i renty Ubezpieczenia społeczne
Sejm, przy poparciu niemal wszystkich klubów, uchwalił ustawę przewidującą wprowadzenie tzw. babciowego, czyli wsparcia finansowego dla rodziców posiadających dzieci od 12. do 35. miesiąca życia. Program ma kosztować podatników ponad 50 mld zł przez następne 11 lat. Rząd nie wskazał źródła finansowania, co oznacza, że w efekcie jego wprowadzenia wzrośnie deficyt finansów publicznych i – w konsekwencji – dług publiczny. Oprócz oczywistego pytania o źródła finansowania kluczowa pozostaje kwestia osiągnięcia zamierzonego efektu.
Grażyna J. Leśniak
25.05.2024
Prawo pracy
Narzędzia oparte na sztucznej inteligencji (AI) w coraz większym stopniu wpływają na różne aspekty życia i pracy. Pracownicy mogą korzystać z AI do zwiększenia swojej produktywności, automatyzacji rutynowych zadań, a pracodawcy zdobywają dzięki nim przewagę konkurencyjną – pisze radca prawny Martyna Popiołek Dębska. I wskazuje co się dzieje, gdy pracownicy korzystają z narzędzi AI bez wiedzy i zgody pracodawcy oraz jakie niesie to ryzyka.
Martyna Popiołek Dębska
25.05.2024
Prawo pracy Nowe technologie
Ulewne deszcze zaleją niejedno polskie miasto. Sytuacji nie można wytłumaczyć powiedzeniem: „Taki mamy klimat”. Zdaniem ekspertów, sam postulat odbetonowania miast nie wystarczy. Potrzeba większych inwestycji w infrastrukturę zatrzymującą wodę i tę, która odprowadza jej nadmiar. Potrzeba też racjonalnego planowania przestrzennego, zmiany prawa, a może nawet przywrócenia podatku od deszczówki.
Robert Horbaczewski
25.05.2024
Samorząd terytorialny Finanse samorządów
Dziecko, które nie ma 10 lat, nie ma prawa poruszać się ścieżką rowerową - prawo traktuje je jako pieszego, o czym często zapominają opiekunowie, wyruszający z małym rowerzystą na wycieczkę. Mają też obowiązek sprawować nad nim opiekę, a ta jest mocno utrudniona, gdy rodzic bije swoją "życiówkę", a dziecko goni go, pozostając kilkadziesiąt metrów dalej. Rowerzysta, nawet gdy wyjątkowo przebywa na chodniku, powinien pamiętać, że nie ma prawa rozganiać pieszych dzwonkiem.
Monika Sewastianowicz
25.05.2024
Rząd planuje wprowadzenie nowej formy testamentu ustnego – testamentu audiowizualnego. Ryzyko klonowania głosu i wizerunku umierającego przez AI powoduje, iż zastosowanie testamentu audiowizualnego nie będzie należało do form zwykłych testamentu, ale - tak jak w przypadku testamentu ustnego - będzie on formą szczególną - pisze Justyna Korgul, radca prawny oraz Klaudia Zaboronek, paralegal w BWHS Wojciechowski Springer i Wspólnicy 
Justyna Korgul Klaudia Zaboronek
25.05.2024
Prawo cywilne
Przyczyną bezdomności zwierząt jest nie kastrowanie ich i nie chipowanie, brak realizacji przez gminy zadań wynikających z ustawy , brak jednej centralnej bazy danych, zawierających dane opiekunów psów i kotów – takie wnioski wynikają z badań przeprowadzonych przez globalną koalicję ekspertów d.s. dobrostanu zwierząt.
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
24.05.2024
Prawo karne
Każdy z nas jest inny - to truizm, choć mimo wszystko często zapomniany. Ta różnorodność dochodzi do głosu w różnych sytuacjach, także w biznesie. Coraz głośniej wybrzmiewa potrzeba zbudowania nie tylko różnorodnego, ale również sprawiedliwego oraz włączającego miejsca pracy (DEI). To właśnie jedno z wyzwań współczesności, na jakie odpowiada ogólnopolska kampania edukacyjno-informacyjna „Bliżej Siebie”.
Grażyna J. Leśniak
24.05.2024
Prawo pracy
Zakaz trzymania psów na łańcuchach, obligatoryjne chipowanie zwierząt domowych, obowiązkowa kastracja zwierząt nieprzeznaczonych do hodowli i zakaz używania fajerwerków hukowych - to tylko niektóre zapisy projektu nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt, złożonego do Sejmu przez kilka organizacji społecznych. 
Regina Skibińska
24.05.2024
Zmiana priorytetów Publicznych Służb Zatrudnienia, nastawienie na rynek, klienta i potrzeby przedsiębiorców czy bardziej innowacyjne i dopasowane do potrzeb rynku kierunki działania: aktywizacja biernych zawodowo czy chcących się przekwalifikować rolników - przewiduje projekt ustawy, który właśnie trafił do konsultacji publicznych. Pytanie tylko, czy wytyczony przez jego autorów kierunek, czyli usprawnienie funkcjonowania urzędów pracy, jest właściwy. Prawnicy mają wątpliwości.
Grażyna J. Leśniak
24.05.2024
Prawo pracy Rynek pracy
Systemy oparte na sztucznej inteligencji to dla firm często szansa na rozwój, jednak szybki postęp nowych technologii to też zagrożenia - również w obszarze danych osobowych. W ich eliminowaniu pomóc mają przepisy przełomowego AI Act, który został właśnie ostatecznie przyjęty. Firmy nie mogą jednak zapominać o tym, że nie zastąpi on RODO, a oba rozporządzenia mają wzajemnie się uzupełniać. Oznacza to również więcej obowiązków.
Inga Stawicka
24.05.2024
Nowe technologie RODO Prawo europejskie

Znane są już wskaźniki waloryzacji rocznej

Domowe finanse Emerytury i renty
Składki emerytalne i kapitał początkowy za rok 2023 będą waloryzowane wskaźnikiem 114,87 proc., natomiast subkonto – wskaźnikiem 109,91 proc. Proces waloryzacji rocznej ZUS rozpocznie 1 czerwca 2024 roku – poinformował w czwartek Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Grażyna J. Leśniak
23.05.2024
Domowe finanse Emerytury i renty
Podwyżka płacy minimalnej do 60 proc. średniego wynagrodzenia nie jest najlepszym rozwiązaniem. Może negatywnie wpłynąć na funkcjonowanie mikroprzedsiębiorstw, doprowadzić do dalszego spłaszczenia wynagrodzeń czy wzrostu szarej strefy. Dominujący głos w ustalaniu wysokości minimalnego wynagrodzenia powinni mieć partnerzy społeczni – pisze prof. Jacek Męcina, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.
Jacek Męcina
23.05.2024
Prawo pracy
Na obsługę dodatku osłonowego samorządy dostają 2 proc. łącznej kwoty dotacji wypłaconej gminie. Rząd nie zwiększy wsparcia uzasadniając, że koszt został odpowiednio skalkulowany – wyjaśnia Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Ponadto dodatek osłonowy jest wygaszany i gminy kończą realizację tego zdania.
Robert Horbaczewski
23.05.2024
Środowisko Pomoc społeczna Dodatek osłonowy
Na ostatni dzień grudnia 2023 roku w gospodarce narodowej było 15 178,1 tys. pracujących. Średnia wieku wyniosła 42,6 roku, a mediana wieku - 42 lata – podał w czwartek GUS. Średnia wieku i mediana wieku pracujących w gospodarce narodowej były podobne dla kobiet i mężczyzn. Aż 52,8 proc. ogółu pracujących stanowili mężczyźni. Udział kobiet był większy jedynie w wieku od 47 do 59 lat.
Grażyna J. Leśniak
23.05.2024
Prawo pracy Rynek pracy
Jeszcze do niedawna na rynku pracy mieliśmy do czynienia z pokoleniami, które podejmując pierwsze zatrudnienie, często wiązały się z jedną firmą na długie lata. Dziś sytuacja jest zupełnie odmienna. 46 proc. pracowników w wieku 55-65 lat deklaruje, że w swojej pierwszej pracy spędzili więcej niż pięć lat - wynika z najnowszego badania Pracuj.pl. Dla 46 proc. badanych z pokolenia Z ten czas wyniósł maksymalnie pół roku. W podejściu do stawiania pierwszych kroków w karierze widać znaczne różnice międzypokoleniowe.
Grażyna J. Leśniak
23.05.2024
Prawo pracy Rynek pracy

Ustawa o wakacjach składkowych bublem prawnym

Ubezpieczenia społeczne Małe i średnie firmy Finanse
Nie wiadomo, kto będzie mógł skorzystać z wakacji składkowych i czy ustawowy limit osób zgłoszonych do ubezpieczeń, przesądzający o prawie do tych wakacji, uwzględnia też płatnika. Dodatkowo, osoba, która dla celów PIT jest tzw. małym podatnikiem, może w ogóle nie skorzystać z nowej ulgi. Podobnie jak przedsiębiorcy prywatnie zatrudniający nianie. Zdaniem prawników, to, że ustawa już na etapie uchwalenia budzi poważne wątpliwości, jest niezgodne z zasadą poprawnej legislacji. Albo więc Senat wprowadzi konieczne zmiany, albo natychmiast będzie potrzebna jej nowelizacja.
Grażyna J. Leśniak
23.05.2024
Ubezpieczenia społeczne Małe i średnie firmy Finanse
Medycyna ma coraz więcej możliwości podtrzymywania życia, nawet gdy ono nieodwracalnie zanika. Lekarz - zajmując się pacjentem u kresu życia - rozstrzyga między obowiązkiem ratowania, a prawem chorego do godnej śmierci. Brak wytycznych, jak w takich sytuacjach postępować, naraża pacjenta na dodatkowe cierpienie, a lekarza na odpowiedzialność, w tym karną.
Katarzyna Nocuń
23.05.2024
Pacjent Zawody medyczne
W środę w Senacie Adam Bodnar, przedstawił jawną roczną informację Prokuratora Generalnego o łącznej liczbie osób, wobec których został skierowany wniosek o zarządzenie kontroli i utrwalania rozmów lub wniosek o zarządzenie kontroli operacyjnej. Wynika z niej m.in., że w ubiegłym roku sądy odmówiły zarządzenia kontroli wobec 22 osób.
Krzysztof Koślicki
22.05.2024
Prawo karne
Objęcie pomocą osób nieaktywnych zawodowo oraz rolników, zniesienie powiązania osoby bezrobotnej z urzędem pracy ze względu na miejsce zameldowania, wprowadzenie pożyczki edukacyjnej w wysokości do 400 proc. przeciętnego wynagrodzenia na opłacenie np. kosztów szkolenia oraz dofinansowanie dla przedsiębiorców zatrudniających osoby poszukujące pracy, które ukończyły 60 lat w przypadku kobiety lub 65 lat w przypadku mężczyzny to tylko niektóre propozycje nowych przepisów o rynku pracy.
Grażyna J. Leśniak Krzysztof Koślicki
22.05.2024
Prawo pracy Rynek pracy

Wsparcie dla przedsiębiorców z ul. Marywilskiej

Ubezpieczenia społeczne Małe i średnie firmy
Od czwartku eksperci Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Urzędu Pracy m.st. Warszawy oraz Fundacji Agencji Rozwoju Przemysłu będą udzielać informacji o możliwych formach pomocy przedsiębiorcom poszkodowanym w wyniku pożaru hali przy ul. Marywilskiej w Warszawie. Chodzi m.in. o wszelkiego rodzaju ulgi m.in. odroczenia terminu płatności składek lub rozłożenia należności z tytułu nieopłaconych składek na raty.
Grażyna J. Leśniak
22.05.2024
Ubezpieczenia społeczne Małe i średnie firmy
Przepisy postępowania odrębnego w sprawach z udziałem konsumenta urągają unijnym i europejskim standardom i założeniom. Nie są one w stanie zapewnić jednolitej i przewidywalnej praktyki sądowej - wskazuje prof. Tadeusz Zembrzuski z Katedry Postępowania Cywilnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
Aleksandra Partyk
22.05.2024
Prawo cywilne
Nawet jeżeli pracodawca nie uregulował korzystania ze sztucznej inteligencji w pracy, a pracownik korzysta z AI ogólnodostępnej, na służbowym komputerze, to naraża się na konsekwencje. Tym gorsze, gdy korzysta ze sztucznej inteligencji wbrew wyraźnemu zakazowi pracodawcy. Zwłaszcza, jeśli doprowadzi do ujawnienia np. tajemnicy przedsiębiorstwa – ostrzegają prawnicy. I radzą pracodawcom uregulowanie używania AI przez pracowników w pracy i na służbowym sprzęcie.
Grażyna J. Leśniak
22.05.2024
Prawo pracy HR Nowe technologie
Krócej, bo tylko przez 1,5 roku, samorządy będą mogły żądać od właścicieli nieruchomości opłaty adiacenckiej po wybudowaniu drogi, podziale lub scaleniu działki, albo podłączeniu do wodociągu. Taka propozycja zmiany trafiła właśnie do Sejmu. Dla właścicieli nieruchomości to dobra wiadomość, gorzej z samorządami. Proponowany przepis przejściowy może nawet sparaliżować pobór tej opłaty.
Renata Krupa-Dąbrowska
22.05.2024
Samorząd terytorialny Nieruchomości

Opłata planistyczna - wyjaśniamy procedurę w sprawie nałożenia opłaty

Samorząd terytorialny Nieruchomości Ład Przestrzenny
Opłata z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowana uchwaleniem bądź zmianą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest ustalana zgodnie z przepisami ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Procedurę można wszcząć w ciągu pięciu lat od dnia, w którym plan miejscowy albo jego zmiana stały się obowiązujące. W tym czasie właściwy organ ma obowiązek doręczyć zbywcy zawiadomienie o wszczęciu postępowania w sprawie ustalenia opłaty planistycznej. Ustalenie jej wysokości to kolejny etap.
Joanna Maj
22.05.2024
Samorząd terytorialny Nieruchomości Ład Przestrzenny
Do RPO wpłynęło pismo funkcjonariusza SG z Kaszubskiego Dywizjonu Straży Granicznej, który odpowiada za ochronę morskiej granicy RP, w tym jej odcinka z Federacją Rosyjską. Funkcjonariuszom ochraniającym granice z Rosją, Białorusią i Ukrainą przysługuje dodatek graniczny. Nie może go jednak uzyskać ok. 100 funkcjonariuszy z jednostek pływających, ochraniających morski odcinek granicy z Rosją. Marcin Wiącek zwrócił się w tej sprawie do MSWiA.
Grażyna J. Leśniak
21.05.2024
Domowe finanse Prawo pracy Wojsko
Rada Unii Europejskiej ostatecznie zatwierdziła przyjęcie AI Act, czyli Aktu o Sztucznej Inteligencji. To przełomowe wydarzenie, na które czekały wszystkie państwa należące do UE. Przyjęcie rozporządzenia oznacza bowiem, że UE jako pierwsza wprowadza kompleksową regulację, która uporządkuje kwestie związane z użytkowaniem sztucznej inteligencji.
Inga Stawicka
21.05.2024
Nowe technologie Prawo europejskie
Trybunał Sprawiedliwości UE wydał właśnie wyrok dotyczący praw pasażerów lotniczych. Orzekł, że brak personelu lotniczego do załadunku bagaży, który spowodował duże opóźnienie lotu, może stanowić „nadzwyczajną okoliczność”. A taka występuje wówczas, gdy, po pierwsze - dane zdarzenie nie jest właściwe dla normalnego wykonywania działalności przewoźnika lotniczego, a po drugie - pozostaje poza zakresem jego skutecznej kontroli.
Krzysztof Koślicki
21.05.2024
Prawo europejskie