Stanowisko obywatela w sprawie CPK znalazło się w podsumowaniu konsultacji ustawy o... wychowaniu w trzeźwości. Opinie o kadencyjności wójtów załączono do projektu nowelizacji Kodeksu karnego, a także do ustaw o uszczelnieniu granic, mrożeniu cen energii i imprezach masowych. Na stronie Sejmu do e-konsultacji raz za razem powtarza się błąd, przez który nie wiadomo, kto za czym głosował i czego dotyczą zgłaszane uwagi.

Rada Ławnicza Sądu Najwyższego przyjęła w zeszłym tygodniu stanowisko przewodniczącego w sprawie legalności organów jednoosobowych sądu oraz pilnej potrzeby przywrócenia zasad praworządności. Ławnicy SN wystosowali też apel do ławników polskich sądów powszechnych. Należy zapewnić im w pełni legalne warunki pracy, tak aby nie byli oni przymuszani do uczestnictwa w łamaniu prawa.

Zastępca prokuratora generalnego ma postawione siedem zarzutów naruszenia godności urzędu. Chodzi głównie o publiczne kwestionowanie prawidłowości powołania prokuratora Dariusza Korneluka do pełnienia funkcji prokuratora krajowego oraz przysługującego mu uprawnia do odwołania prokurator Prokuratury Okręgowej w Białymstoku. A także - opublikowanie na portalu społecznościowych X komentarzy o treści i formie nielicujących z zajmowaną przez siebie funkcją.

Krajowa Rada Sądownictwa podjęła uchwałę o przedstawieniu prezydentowi RP wniosku o mianowanie asesora sądu rejonowego na urząd sędziego rejonowego. Rada poparła też dwie kandydatury asesorów Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na urząd sędziów WSA - w Gorzowie Wielkopolskim i w Warszawie, a także jedną kandydaturę na asesora WSA w Gdańsku. W tym ostatnim konkursie o jedno miejsce ubiegało się aż 11 kandydatów.

I prezes Sądu Najwyższego skierowała wniosek do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem, czy przejście w stan spoczynku sędziów SN w wieku 65 lat nie godzi w konstytucyjne zasady niezawisłości i nieusuwalności sędziów. Chodzi przede wszystkim o zabezpieczenie sytuacji finansowej 31 sędziów, którzy do osiągnięcia 65. roku życia nie będą mieli siedmioletniego stażu służby w SN. Jest to bowiem warunek, aby ich wynagrodzenie zostało podwyższone do stawki awansowej.

Trudno się zgodzić, że poprzez zastosowanie tymczasowego aresztowania wnioskodawca występujący o zadośćuczynienie został poddany torturom, gdyż nic na to nie wskazuje – stwierdził Sąd Najwyzszy w Izbie Karnej. – Nie był to też areszt nakładczy, bo nie zastosowano w dwóch sprawach aresztu. Sąd uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie, który pomylił zadośćuczynienie z odszkodowaniem za doznaną krzywdę.

Skuteczność egzekucji w niektórych rewirach komorniczych sięga zaledwie kilku procent, co oznacza paraliż procesu odzyskiwania długów przez wierzycieli. Brakuje też wielu statystyk, co prowadzi do wniosku, iż egzekucja w Polsce jest przez ustawodawcę traktowana po macoszemu. Należy pilnie zająć się reformą postępowania egzekucyjnego - w przeciwnym razie będziemy mieli praktycznie oficjalną zgodę na jawne bezprawie - uważa Katarzyna Gajda, adwokat z kancelarii Targosz Gajda Adwokaci Spółka Cywilna.

Nie będzie konieczne składanie przed sądem administracyjnym dokumentu potwierdzającego umocowanie do działania w imieniu strony, w sytuacji gdy może on to stwierdzić na podstawie wykazu lub innego rejestru, do którego ma dostęp drogą elektroniczną. Do postępowania przed sądami administracyjnymi wprowadzona zostanie też instytucja tzw. „przyjaciela sądu” (łac. amicus curiae) - zakłada to ustawa przyjęta przez Sejm.

Senat wyraził zgodę na powołanie Mariusza Haładyja - dotychczasowego szefa Prokuratorii Generalnej - na prezesa Najwyższej Izby Kontroli. Nowy szef NIK był w latach 2012–2015 podsekretarzem stanu w Ministerstwie Gospodarki, w latach 2015–2018 w Ministerstwie Rozwoju, następnie - w latach 2018–2019 - wiceministrem przedsiębiorczości i technologii. Jest radcą prawnym.

Ministerstwo Sprawiedliwości zapewnia, że kończy prace nad projektem noweli ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury, która ma dać szansę m.in. byłym aplikantom na trzecie podejście do egzaminu sędziowskiego i prokuratorskiego. W piśmie skierowanym do Stowarzyszenia Absolwentów i Aplikantów KSSiP VOTUM zaznaczono równocześnie, że na tempo prac wpływ ma też szereg pilnych czynności legislacyjnych związanych m.in. z projektami ustaw dotyczącymi ustroju sądownictwa i przywracania praworządności, które aktualnie realizuje Departament Legislacyjny Ministerstwa Sprawiedliwości.

Sejm rozpoczął prace nad dużą nowelizacją procedury karnej, która ma cofnąć szereg zmian wprowadzonych w latach 2015 – 2023, w tym zwiększyć uprawnienia osób podejrzanych i oskarżonych, ograniczyć możliwości stosowania i przedłużania tymczasowego aresztowania, przywrócić właściwe relacje pomiędzy sądem i prokuratorem. Sejmowa większość zapewne doprowadzi do uchwalenia tej regulacji, ale przy głośnym oporze PiS i Konfederacji. A wtedy będzie pytanie, czy prezydent podpisze taką ustawę.

Unijny Trybunał otwiera szeroko furtkę do transgranicznego badania ojcostwa mężczyzn, którzy już nie żyją. Wszystko przez pozwolenie na otwarcie grobu i pobranie próbek DNA od zmarłego we Francji, gdzie to dotychczas było zakazane, ze względu na postępowanie w innym państwie członkowskim. Precedensowa opinia rzeczniczki generalnej Tamary Ćapeta, jeśli znajdzie za kilka miesięcy potwierdzenie w wyroku TSUE, może ułatwić procedury ustalania ojcostwa, rodzinne i spadkowe, gdy rodzicem - także polskiego dziecka - był cudzoziemiec.

Rada Ministrów popiera projekt abolicji dla ochotników, którzy w Ukrainie walczą przeciwko Rosji i niewykluczone, że jeszcze w tym roku ustawa zostanie uchwalona. Choć rząd jest gotowy „przebaczyć i puścić w niepamięć” naruszenie polskich przepisów, ma zastrzeżenia do zakresu czasowego abolicji i obowiązków informacyjnych wobec Ministerstwa Obrony Narodowej zawartych w projekcie.

W Komisji Kodyfikacyjnej Ustroju Sądownictwa i Prokuratury kończą się prace nad nową ustawą o Sądzie Najwyższym. Gotowy projekt ma trafić na jej posiedzenie 23 września br. i zakłada m.in. nowy wymóg dla akademickich kandydatów na sędziego SN. Poza tytułem naukowym będą musieli wykazać się 5-letnim stażem w zawodzie prawniczym. Z kolei byłych ministrów, wiceministrów, posłów i senatorów czekałaby 4-letnia karencja przed wystartowaniem w sędziowskim konkursie. Prawnicy widzą w tym szansę na odpolitycznienie i profesjonalizację SN.

Asesorzy, którzy po dyskwalifikującym wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2007 r. zniknęli z sądów, wrócili tam po 2016 r. na zasadach już zgodnych z Konstytucją, ale do proponowanego obecnie poszerzania zakresu ich orzekania trzeba podchodzić z ostrożnością – twierdzi prof. Ewa Łętowska, współsprawozdawca w sprawie, która doprowadziła do zniesienia instytucji asesora sądowego. I martwi się, że przygotowywanej zmiany nie będzie mógł ocenić prawidłowo funkcjonujący sąd konstytucyjny.

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem ustawy o pracownikach sądów, który ma być gotowy pod koniec 2025 r. lub na przełomie 2025 i 2026 r. Tymczasem nowy minister Waldemar Żurek ma 17 września spotkać się ze związkowcami pracowników sądów. Ci liczą na informacje o pracach nad projektem, ale chcą też rozmawiać o podwyżkach, także o rozwiązaniach systemowych. Z kolei na Prokuraturę Krajową „naciskają" pracownicy prokuratury – oni też czekają na swoją ustawę i na kolejne etapy podwyżek wynagrodzeń.

Rzeczniczka generalna Trybunału Laila Medina uznała w swojej opinii dla sędziów, że stosowanie WIBOR-u nie tylko podlega badaniu sądowemu, ale brak pełnej informacji o nim dla konsumenta-kredytobiorcy może być nieuczciwy i naruszać dobre obyczaje. Nie ma natomiast podstaw do podważania WIBOR-u jako takiego i metodologii jego ustalania. Ciężar decyzyjności spadnie więc na krajowych sędziów w konkretnych sprawach. Wyrok TSUE w tej sprawie jest spodziewany na przełomie roku.

Medialna cisza po lipcowym posiedzeniu Sądu Najwyższego, podczas którego zawieszono postępowanie do czasu udzielenia przez Trybunał Sprawiedliwości UE odpowiedzi na kilka pytań prejudycjalnych polskich sądów w sprawie sankcji kredytu darmowego, może sugerować, że w takich sprawach niewiele się dzieje. Nic bardziej mylnego, gdyż są kolejne pytania do TSUE, jak również projekt nowej ustawy – pisze Anna Jackowska, radca prawny, partner w XALTUM Kancelaria Radców Prawnych Barczak Rozpara sp.k.

Ministerstwo Sprawiedliwości chce doregulować kwestie związane ze zdalnym przesłuchiwaniem świadków. W postępowaniu przygotowawczym będzie to możliwe bez ograniczeń, w postępowaniu sądowym wymagać będzie "ważnej przyczyny" i braku sprzeciwu strony, której taka czynność będzie dotyczyć. Dodatkowo prokurator będzie mógł w ten sposób, za zgodą podejrzanego, przedstawić mu, zmienić lub uzupełnić zarzuty.

Czy warto postawić na specjalizację, jak wyceniać usługi prawnicze, czy podcasty i newslettery naprawdę się sprzedają i jak poradzić sobie z AI w kancelarii - te i inne tematy będą poruszane podczas odbywającego się w piątek w Sopocie Legal Match Maker. Zostaną też zaprezentowane wyniki Ogólnopolskiego Badania Dobrostanu Prawniczek i Prawników. Partnerem wydarzenia jest Wolters Kluwer Polska, patronat medialny objęło nad nim Prawo na Oko.

Sędzia Jakub Iwaniec oskarżony o ukrycie akt i nieprzekazanie ich rzecznikowi dyscyplinarnemu ad hoc ministra sprawiedliwości zachowa immunitet - orzekła Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego, której przewodniczył sędzia Paweł Wojciechowski. Podstawą do takiej uchwały był brak umocowania sekretarza stanu Arkadiusza Myrchy do podpisywania zarządzenia w tej sprawie.

Powstaje inicjatywa legislacyjna, aby utrzymać w mocy funkcjonowanie rejestru klauzul niedozwolonych, do którego wpisane są postanowienia uznane za abuzywne przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Jeśli nic się nie zmieni, to rejestr ten na wiosnę ma zniknąć z internetu.

Od środy, 10 września, znika z kodeksu postępowania cywilnego krytykowany przez pełnomocników art. 130[1a], umożliwiający sędziom zwrot pisma procesowego, bez wezwania do jego poprawienia lub uzupełnienia, jeżeli - w ocenie sądu - nie zachowano warunków formalnych. Chodzi o tą samą nowelizację, która od wiosny 2027 r. wprowadza m.in. e-apelacje w sprawach cywilnych.

Wytyczne prokuratora generalnego w sprawie prowadzenia postępowań o przestępstwa popełniane na szkodę m.in. lekarzy i ratowników medycznych ponownie wywołały dyskusje dotyczące rejestru agresywnych pacjentów. W mojej ocenie jednym z filarów bezpieczeństwa tych osób powinien być system analizy ryzyka ich pracy. To narzędzie pozwoliłoby na odpowiednie przygotowanie się na różnego rodzaju zagrożenia, nawet w zakresie kamizelek nożoodpornych czy wsparcia policji - pisze dr Piotr Kosmaty, prokurator Prokuratury Regionalnej w Krakowie, Fundacja SPRZYMIERZENI z GROM.

Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło założenia nowelizacji Kodeksu postępowania karnego, dotyczącą ustanawiania pełnomocnika dla przesłuchiwanego świadka. Chce dać możliwość kontroli sądowej odmownej decyzji prokuratora. Adwokatura postuluje pójście o krok dalej – chce, by prokurator nie miał możliwości odmowy zapewnienia pełnomocnika świadkowi. Petycją NRA zajmowała się sejmowa komisja, która zdecydowała o jej przekazaniu do ministerstwa.

Znaczny stan nietrzeźwości prokurator wpływał na chwiejny sposób poruszania się i nie można łączyć tego z rodzajem obuwia, jakie wówczas nosiła obwiniona, ani z oblodzeniem. Zdaniem Sądu Najwyższego brak utrzymywania równowagi i siadanie na peronie uchybia godności urzędu. Niezależnie, kto się w taki sposób porusza, to ocena społeczna jest negatywna, nawet jeśli dzieje się to poza godzinami pracy – orzekła Izba Odpowiedzialności Zawodowej.

Nad projektem zmian m.in. w kodeksie postępowania karnego, zwanym też ustawą naprawczą, zaczął pracować Sejm. Nowela, choć przez prawników i obrońców praw człowieka mocno wyczekiwana, wszystkich palących problemów nie rozwiązuje. Ma jednak uregulować kwestie tzw. owoców zatrutego drzewa, wprowadza nową definicję podejrzanego i szereg zmian dotyczących aresztów. Jeśli propozycje wejdą w życie, areszt na etapie pierwszej instancji nie będzie mógł trwać dłużej niż rok.

W mediach społecznościowych pojawiły się komunikaty powołujące się na wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie wydany 14 marca 2025 r. (XXIII Ga 763/24) jako „kolejny” przykład zakwestionowania przez sądy umowy kredytu (pożyczki) ze zmiennym oprocentowaniem opartym o wskaźnik referencyjny WIBOR. Tymczasem z lektury uzasadnienia tego wyroku nic takiego nie wynika – pisze Wojciech Wandzel, adwokat, lider Praktyki Banking & Finance w KKG Legal.

Minister sprawiedliwości Waldemar Żurek stanowczo potępił skandaliczne zachowanie, do którego - w jego ocenie - doszło 3 września 2025 r. podczas posiedzenia Trybunału Stanu w gmachu Sądu Najwyższego. Uznał to "za naruszenie powagi organu konstytucyjnego" i "podważenie autorytetu wymiaru sprawiedliwości". MS sprecyzowało, że chodzi o zachowanie jednego z członków Trybunału, który "zakłócił przebieg posiedzenia i uniemożliwił prowadzenie rozprawy".

Rada gminy Jasieniec przyjęła uchwałę zapowiadającą pozwy wobec osób naruszających dobra osobiste gminy. Rzecznik praw obywatelskich alarmuje, że dokument może stanowić zagrożenie dla konstytucyjnej wolności wypowiedzi i wpisywać się w mechanizmy strategicznych pozwów SLAPP, mających na celu tłumienie debaty publicznej. Wojewoda mazowiecki nie podważył uchwały, wskazując, że gmina ma prawo bronić swojego dobrego imienia.