Sąd Najwyższy, w składzie tzw. neo-sędziów, orzekł, że przywrócenie ze stanu spoczynku prokuratora Dariusza Barskiego i powołanie go na stanowisko prokuratora krajowego miało wiążącą podstawę prawną i było skuteczne. Prokuratorzy oceniają, że chaos w prokuraturze teraz tylko się pogłębi i kwestionowane będą decyzje kadrowe, procesowe, zarządzenia następców Barskiego - prokuratorów Jacka Bilewicza i Dariusz Korneluka.

Życie po rozwodzie to często nowe wyzwania - zaciągając jednak kredyt na mieszkanie, remont, samochód czy nawet kolejny ślub, nie ma co liczyć na automatyczne zmniejszenie zobowiązań alimentacyjnych. Sądy, co do zasady, stoją na stanowisku, że osoba, która płaci alimenty na dziecko, musi się liczyć z tym obowiązkiem przy podejmowaniu decyzji o wydatkach. Co więcej, powinna uwzględniać ich wysokość przy zaciąganiu kolejnych zobowiązań. Sprawa nie jest jednak tak oczywista, gdy chodzi o kredyty hipoteczne.

Ogólnopolski Związek Zawodowy Kuratorów Sądowych w piśmie skierowanym do premiera Donalda Tuska alarmuje, że projektowany wzrost wynagrodzeń kuratorów i aplikantów kuratorskich na 2025 r. jest zbyt niski, do tego stopnia, że jeśli nie nastąpi w tym zakresie zmiana, aplikanci będą zarabiać mniej niż przewidziana płaca minimalna. Zaznaczają, że to prowadzi do dalszej pauperyzacji zawodu. Dla swojej grupy zawodowej postulują minimum 15 proc. podwyżki i powrót do dyskusji nad zmianą modelu wynagradzania.

Prezydent Andrzej Duda powołał od 1 października dotychczasową prezes Izby Cywilnej Sądu Najwyższego prof. dr. hab. Joannę Misztal-Konecką na drugą trwającą trzy lata kadencję na tym urzędzie. Wręczenie aktu powołania nastąpiło podczas uroczystości, która odbyła się w piątek w Pałacu Prezydenckim.

27 września Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił zażalenie Prokuratury Krajowej na odmowę aresztowania b. wiceministra sprawiedliwości, obecnie posła, dr Marcina Romanowskiego. Ta nie składa broni, prokurator wystąpi do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy (ZPRE) o wydanie zezwolenia na ściganie polityka.

Sędziowie rodzinni są obciążeni sprawami, ich referaty sięgają nierzadko 800 spraw, do pracy nie zachęcają m.in. jej warunki i brak perspektyw awansu. MS szuka rozwiązań, które poprawiłyby sytuację. Sami sędziowie szanse widzą m.in. we wzmocnieniu ich wydziałów poprzez umożliwienie orzekania w nich asesorom, referendarzom i zapewnienie każdemu sędziemu asystenta. Postulują też ograniczenie kognicji sądów rodzinnych.

5817 osób podejdzie w sobotę, 28 września, do egzaminów na aplikację radcowską, adwokacką, notarialną i komorniczą. Najwięcej kandydatów zgłosiło się na aplikację radcowską - 2825, a 2307 na adwokacką. Będą mieć 150 minut na rozwiązanie 150 pytań testowych jednokrotnego wyboru; pozytywny wynik będzie wymagać co najmniej 100 poprawnych odpowiedzi. Tymczasem w środowisku prawniczym trwa dyskusja, co zmienić w szkoleniach, by prawników lepiej przygotować do zawodu.

Nie jest wypadkiem mniejszej wagi długa bezczynność i umarzanie śledztw bez przesłuchania świadków. Prokurator, mimo że nadmiernie obciążony pracą, otrzymał karę upomnienia. Jednak Sąd Najwyższy zauważył, że trudno pracować kilkadziesiąt lat przy takim obciążeniu i nie popełnić błędu, dlatego dochodzi do zaniedbań służbowych.

Być może już wkrótce zapisy w umowach stawiające w niekorzystnej sytuacji jedną ze stron, będą zakazane nie tylko w relacjach firm z konsumentami, ale także w umowach między przedsiębiorcami, gdy jeden z nich jest duży i silny, a drugi mały i słaby. Nad rozciągnięciem przepisów o tzw. klauzulach abuzywnych na przedsiębiorców pracuje właśnie Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego.

Coraz częściej zapadają prawomocne już wyroki, uznające roszczenia sędziów, referendarzy i prokuratorów w związku z naliczaniem ich wynagrodzeń na podstawie ustawy okołobudżetowej - począwszy od 2021 r. Początkowo ten rok był sporny, bo pandemiczny - część sądów stała na stanowisku, że zamrożenie płac można było uzasadnić trudną sytuacją budżetową. Teraz jednak przyznają wyrównania, wskazując, że rząd nie miał do tego podstaw - tym bardziej, że wysupłał podwyżki dla innych grup zawodowych.

Ojciec dziecka, będący na utrzymaniu swojej matki, nie płacił alimentów przez kilka lat i teraz wnosił o umorzenie zaległości. Naczelny Sąd Administracyjny nie wyraził zgody. Dłużnik alimentacyjny powinien w pierwszej kolejności zwrócić się o odroczenie terminu spłaty występującego zadłużenia lub rozłożenie tej spłaty na raty, a dopiero w ostateczności uzasadnione jest wystąpienie o umorzenie powstałej należności – stwierdził sąd.

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego zmierza do rezygnacji z jednoosobowych składów w sądach odwoławczych - wynika z informacji przekazanych serwisowi Prawo.pl przez zastępcę jej przewodniczącego prof. Wojciecha Kocota. Uważa, że to sprzeczne z Konstytucją, a także niekorzystnie wpływa na jakość wyroków i… powagę sądu odwoławczego. Kolegialnego orzekania w sądach odwoławczych domaga się w swoim projekcie także Adwokatura.

Właściciel zalanej restauracji albo zniszczonego przez powódź hotelu, czy też najemca czekający na eksmisję będą mogli wnioskować do sądu o wstrzymanie egzekucji długów. Na jak długo? Jeszcze nie wiadomo. Określi to rząd w rozporządzeniu. Maksymalnie może to być jednak rok. Takie rozwiązanie przewiduje rządowy projekt nowelizacji specustawy powodziowej, w czwartek 26 września odbyło się pierwsze jego czytanie w Sejmie.

Ławnik, zasiadający w składzie orzekającym w danej sprawie, nie jest uprawniony do formułowania wniosku o wyłączenie sędziego – orzekł Sąd Najwyższy, powołując się na raport o praworządności. A jedynym żądaniem w tym zakresie mu przysługującym jest „samowyłączenie”. Przez takie wyłączenie ławnicy są nękani przez I Prezes SN prof. Małgorzatę Manowską, która chce ich odwołać. Senat się temu sprzeciwia. Ani jeden wniosek I Prezes nie został uznany przez senatorów za słuszny.

Podoba mi się projekt przewidujący możliwość powoływania specjalistów cywilnych na stanowiska w służbie więziennej. Natomiast z dezaprobatą przyjmuję protest związku zawodowego funkcjonariuszy przeciwko takiej możliwości. Ochronę zakładów karnych muszą zapewnić funkcjonariusze, ale wiele innych zadań mogą wykonywać specjaliści cywilni – twierdzi dr Paweł Moczydłowski, profesor Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie, dyrektor generalny Służby Więziennej w latach 1990-94.

Projekt specjalnej ustawy regulującej sytuację w czasie i po powodzi został już przesłany do Sejmu. Przewiduje się w nim m.in. zawieszanie postępowań cywilnych i administracyjnych oraz możliwość zawieszenia na wniosek poszkodowanego powodzią dłużnika natychmiastowej wykonalności tytułu wykonawczego lub wstrzymanie jego wykonania. Sejm zajmie się tą ustawą 26 września, w czwartek.

Kiedyś zasadą było, że skazany na karę pozbawienia wolności miał sam stawić się do jej wykonania, a dopiero gdy tego unikał, doprowadzała go policja. Od blisko dwóch lat zasadą jest doprowadzenie, i to bez zapowiedzi, a jedynie wyjątkowo sąd może wezwać do stawienia się. Nowe przepisy miały być batem na unikających kary, ale nie przyniosły skutku, więc są postulaty ich wycofania.

Czy sędziowie Sądu Najwyższego mogą decydować o waloryzacji swoich wynagrodzeń? Czy właściwy jest do tego sąd powszechny, jak w każdej sprawie pracowniczej sędziów? Czy ustawodawca nie złamał zasady równości wobec prawa w tym zakresie, nie dając możliwości zaskarżenia orzeczenia do innego sądu – takie zagadnienie sędzia Wiesław Kozielewicz skierował do Trybunału Konstytucyjnego. Nie zgodził się z sytuacją, że sędziowie SN sądzą się z własną instytucją we własnej instytucji.

W Wielkiej Brytanii też kiedyś przewlekłość postępowań sądowych była poważnym problemem, ale zapoczątkowana blisko 30 lat temu reforma sędziego Woolfa doprowadziła do istotnego usprawnienia ich pracy. W Polsce w tym czasie zapowiadano to samo - przypomina Paweł Stykowski, radca prawny z kancelarii DWF Poland Jamka sp.k. I ubolewa, że bez większych efektów.

Afera wizowa z udziałem urzędników i dyplomatów obejmuje 96 tomów akt głównych, 81 tomów załączników oraz 30 tomów akt niejawnych - poinformował prok. Przemysław Nowak, rzecznik Prokuratury Krajowej. Są trzy wątki w tej sprawie, jednym z nich jest wydanie ponad 350 tys. wiz obywatelom państw muzułmańskich i afrykańskich, często bez sprawdzenia danych. Wydano postanowienia o przedstawieniu zarzutów wobec dziewięciu podejrzanych.

Nawet 131 orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowiek w Strasburgu przeciw Polsce znajduje się w fazie wykonywania. Dzieje się to pod nadzorem Komitetu Ministrów Rady Europy. Liczba orzeczeń negatywnych dla polskiego rządu to 81, a pozytywnych - 38. Senacka Komisja Praw Człowieka i Praworządności rozpatrzyła „Raport z wykonywania wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka przez Polskę za 2023 r.”

W związku z sytuacją powodziową i pytaniami dotyczącymi przebiegu egzaminów wstępnych na aplikacje adwokacką, radcowską, notarialną i komorniczą, które są zaplanowane na 28 września 2024 r., resort sprawiedliwości informuje, że pozostaje w kontakcie z Komisjami Egzaminacyjnymi oraz obsługującymi je radami na terenach objętych powodzią. Zgodnie z aktualnym stanem (zwłaszcza co do lokalizacji sal egzaminacyjnych), termin i miejsca przeprowadzenia egzaminów pozostają bez zmian.

29 organizacji społecznych, w tym stowarzyszenia sędziowskie i obywatelskie, wystosowały apel do Prezydenta RP o podpisanie ustaw dotyczących Trybunału Konstytucyjnego, które zostały uchwalone przez Sejm 13 września br. Podpisanie tych ustaw stanowiłoby istotny krok w kierunku rozwiązania wątpliwości dotyczących funkcjonowania Trybunału, wskazanych również przez sądy europejskie – wskazują sygnatariusze.

Samo ubezpieczenie mienia firmy to za mało, by zrekompensować przedsiębiorcom szkody wynikające z powodzi, gdyż wielu z nich przez dłuższy czas nie będzie zarabiać. Pomoc państwa to jedno, ale w najlepszej sytuacji są przedsiębiorcy, którzy zadbali o polisę od utraty zysku, gdyż pieniądze z ubezpieczenia pomogą im szybciej stanąć na nogi.

Przepisy o tzw. stanach nadzwyczajnych zawierają głównie regulacje pozwalające na ograniczenie praw obywatelskich na czas trwania stanu nadzwyczajnego. Nie odpowiada to absolutnie aktualnym potrzebom, jak i oczekiwaniom społecznym. Osoby dotknięte stanem klęski żywiołowej, a zwłaszcza przedsiębiorcy powinni zostać objęci szczególną, ochronną regulacją prawną. Takie przepisy warto przygotować na przyszłość - postuluje prof. Rafał Adamus.

Krajowa Rada Sądownictwa powinna zastosować kryteria ustawowe, a nie pozorować ich stosowanie przy wyborze kandydata, który zostanie przedstawiony Prezydentowi RP i odrywać oceny od zgromadzonej w sprawie dokumentacji. Sąd Najwyższy nie mógł więc oddalić odwołania kandydatki na urząd dlatego, że podpisała ona apel wzywający do pełnego wykonania postanowienia Trybunału Sprawiedliwości UE.

Dla osób dotkniętych skutkami powodzi zorganizowano specjalne punkty nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego. Działają one w ramach programu finansowanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Na terenach dotkniętych powodzią są obecnie 174 miejsca, w których udzielane są porady prawników dla powodzian.  

Do Trybunału Konstytucyjnego trafiło pytanie w sprawie Getin Noble Bank. Zadał je sędzia komisarz, który prowadzi postępowanie w sprawie upadłości tego banku. Sędzia ma wątpliwości co do zgodności z konstytucją przepisu dotyczącego kolejności zaspokajania roszczeń upadłego banku - na pierwszym miejscu jest tam Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

Obowiązujące obecnie w prawie cywilnym terminy przedawnienia tworzą niespójny system, który wymaga skoordynowania. Tak uważają członkowie Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego, których zdaniem, największym problemem jest mnogość terminów szczególnych, występujących obok kodeksowego terminu ogólnego. Przygotowywane zmiany zakładają istotną redukcję szczególnych terminów przedawnienia.

Po przyszłorocznych wyborach prezydenckich mają rozpocząć się zmiany w sądach powszechnych. W pierwszym etapie chodzi o tzw. neo-sędziów - zgodnie z ministerialnym założeniem wrócą tam, skąd przyszli, czyli do sądów niższej instancji, rodzimych korporacji lub na stanowiska starszych asystentów sędziów. Luki po nich mają zostać wypełnione np. sędziami przywróconymi ze stanu spoczynku. O chętnych raczej nie ma co się martwić, choć prawnicy uważają, że taka prowizorka nie powinna trwać długo.