Opinia Komisji Weneckiej jest zbieżna z analizami i postulatami, które od dawna przedstawia Helsińska Fundacja Praw Człowieka. To przede wszystkim odrzucenie koncepcji automatycznego usuwania lub degradowania z mocy ustawy sędziów powołanych po marcu 2018 r. oraz zalecenie indywidualnego badania wszystkich tych powołań, z zagwarantowaniem prawa do sądu - wskazuje w swoim stanowisku fundacja.

Ustawą nie można unieważnić wszystkich nominacji sędziowskich dokonanych przy udziale Krajowej Rady Sądownictwa, w danym przedziale czasowym - wskazuje w swojej opinii Komisja Wenecka. Podkreśla równocześnie, że ani istniejące orzeczenia ETPCz i TSUE, ani decyzje polskiego Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, nie wywołują skutku w postaci unieważnienia ex tunc uchwał tzw. neo-KRS, co więcej - nie wpisuje się to w koncepcję praworządności.

W razie przyznania kuratorowi wynagrodzenia na jego wniosek jedynie w części, sąd oddala ten wniosek w pozostałym zakresie. Sąd nie musi orzekać odrębnie o oddaleniu wniosku - taką uchwałę podjęła 8 października br. Izba Cywilna Sądu Najwyższego, odpowiadając na pytanie Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie.

W ramach prowadzonych przez mój zespół kilkuset spraw dotyczących kredytów złotowych z oprocentowaniem opartym o wskaźnik WIBOR, spotykam się niejednokrotnie z argumentacją odwołującą się do "zawiadomienia" o nieprawidłowościach w ustalaniu WIBOR-u, pochodzącego rzekomo od sygnalisty. Chciałbym tę kwestię szczegółowo omówić i przedstawić opinii publicznej prawdziwy stan rzeczy - pisze Wojciech Wandzel, adwokat.

Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego zezwoliła na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej prokuratora Prokuratury Okręgowej w stanie spoczynku. Prokurator nie ustąpiła pierwszeństwa pieszej. Przez moment wiozła ją na masce, następnie poszkodowana upadła na asfalt. Czyn prokurator nie cechował się znikomym stopniem społecznej szkodliwości – podkreślił Sąd Najwyższy.

Jakie prawa i obowiązki mają uczniowie? Czy małoletni influencerzy mogą zarabiać w internecie? Czy mowa nienawiści w sieci niesie taką samą odpowiedzialność prawną, jak nienawiść wyrażona wprost? Czy za przestępstwa odpowiadają tylko dorośli? Czy małoletni mogą zawierać ważne umowy? - to główne tematy trzeciej edycji akcji Adwokaci rozjaśniają prawo.

Do 31 października br. można zgłosić najlepszą publikację z zakresu ochrony praw osób pokrzywdzonych przestępstwem lub wiktymologii, a także praktyczne działania związane z pomocą pokrzywdzonym przestępstwami, w ramach II edycji Konkursu im. Ewy Bieńkowskiej organizowanego przez Fundację Pomocy Ofiarom Przestępstw. Chodzi też o artykuły, podcasty czy np. videoblogi.

Ministerstwo Sprawiedliwości chce poprawić tzw. ustawę Kamilka. Chodzi m.in. o konieczność uzyskiwania przez rodziców, którzy wspomagają wychowawców szkolnych na wycieczkach klasowych, zaświadczenia o niekaralności. Ten obowiązek - na początku roku szkolnego - niemal zablokował sądy. Teraz ma być, w zakresie rodziców, zniesiony.

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego proponuje modyfikację zasad wykorzystywania w procesie tzw. owoców zatrutego drzewa, czyli dowodów zdobytych z naruszeniem prawa. Od 2016 roku korzystanie z nich, np. z podsłuchu legalnie założonego w innej sprawie, jest dozwolone, a decyzja należy do prokuratora. Zanim jednak taka zmiana nastąpi, prokuratorzy mają polecenie stosowania się do uchwały Sądu Najwyższego, ograniczającej możliwości wykorzystywania nielegalnie zdobytych dowodów.

Uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 11 września br. może istotnie wpłynąć na zmianę sposobu liczenia szkody przez sądy, ubezpieczycieli i w ogóle wszystkie podmioty uprawnione i zobowiązane do wypłaty odszkodowania. O ile tezy wyrażone w uchwale są kontynuacją poglądów wyrażonych przez SN w orzeczeniach z 2022 r., o tyle sądy powszechne w większości wciąż liczyły szkodę inaczej - pisze Paweł Stykowski, radca prawny z kancelarii DWF Poland Jamka sp.k.

Minister sprawiedliwości Adam Bodnar poinformował, że Komisja Wenecka przyjęła opinie dotyczące sędziów powołanych po 2018 r. Choć nie ujawnił szczegółów, zapewnił, że jest przychylna i odnosi się m.in. do elementu indywidualnej oceny. Z informacji Prawo.pl wynika, że komisja ma wątpliwości m.in. w zakresie unieważniania powołań sędziów ustawą, podkreśla też, że kwestia statusu "nowych" ma być rozwiązana zgodnie z zasadą proporcjonalności.

Dzięki znowelizowaniu przepisów poświęconych wysłuchaniu wzrasta rola tej instytucji. Dziecko ma prawo być wysłuchane i przedstawić swoje stanowisko. Szczególną rolę w ochronie praw dzieci może mieć też reprezentant małoletniego - wskazuje dr Aleksandra Kluczewska. Jak dodaje, rola reprezentanta dziecka nie jest wcale łatwa i zapewne wymaga od prawników dodatkowych umiejętności, często kompetencji wykraczających poza sferę merytoryczną.

Po bulwersującym wypadku na warszawskiej Trasie Łazienkowskiej, także w kontekście ubiegłorocznej katastrofy na A1, odżyła propozycja wprowadzenia do kodeksu karnego nowego typu przestępstwa, czyli zabójstwa drogowego. Rząd mówi o pracach nad projektem, ale prawnicy są podzieleni - jednym pomysł się podoba, inni mówią, że na podstawie obecnych przepisów można takich kierowców odpowiednio karać. Jest też propozycja nowego opisania w kodeksie zamiaru ewentualnego.

Pracujemy nad wprowadzeniem do naszego porządku prawnego nowego rodzaju przestępstwa - zabójstwa drogowego - poinformował w piątek, w Sejmie, Dariusz Klimczak, minister infrastruktury. I zapowiedział, że kierowca, który prowadzi pojazd pod wpływem alkoholu lub narkotyków i zabije innego uczestnika ruchu drogowego, będzie traktowany jak zabójca.

Marcin Wiącek, rzecznik praw obywatelskich, podkreślił w piątek w Sejmie, że niezbędne jest wykonanie orzeczeń ETPCz i TSUE, które dotyczą Trybunału Konstytucyjnego i sądownictwa w Polsce. Rzecznik ostrzegł, że wzajemne nieuznawanie się instytucji lub sędziów prowadzi do chaosu w państwie i jest fundamentalnym zagrożeniem dla ochrony praw człowieka.

Postępowanie wobec oskarżonego miało liczne błędy, które wytknął prokurator, składając kasację na korzyść. Chodziło o oszustwo mniejszej wagi, gdy zarzuty postawiono z innego przepisu, ponadto oskarżony był początkowo przesłuchiwany jako świadek, a wreszcie sąd I instancji nie uwzględnił zmian w terminach przedawnienia i postępowanie powinno zostać umorzone.

Polska ma nadal problem ze sprowadzaniem osób ściganych z krajów, z którymi nie mamy umów dwustronnych o ekstradycji. Państwa te nawet byłyby skłonne do deportacji, ale pod warunkiem, że polska strona pokryje koszty biletów czy eskortujących funkcjonariuszy. W tym momencie nie ma jednak w przepisach regulacji, która by to umożliwiła, Ministerstwo Sprawiedliwości szykuje jednak zmiany.

Sędziowie wydziału frankowego wydali dotąd ok. 14 tys. wyroków, z których 4 tys. zostały już ocenione w apelacji, żaden nie został uchylony - to dane, które przedstawił serwisowi Prawo.pl były już przewodniczący wydziału sędzia dr Tomasz Niewiadomski. Ważne jest przyspieszenie - tylko w czerwcu br. sędziowie tego wydziału wydali 776 wyroków, zawarto 42 ugody. Dla porównania od kwietnia do grudnia 2021 r. wyroków było 500.

NRA wraca z tematem adwokackiej umowy o współpracę, która ma rozwiązać m.in. problem świadczeń dla adwokatek na macierzyńskim. W kuluarach trwa już dyskusja - środowisko jest mocno podzielone. Część adwokatów uważa, że taki krok, a nawet całkowite zniesienie zakazu pracy "na etat", jest w Adwokaturze koniecznością, inni boją się o adwokacką niezależność. Są też tacy, którzy mówią wprost, że obecna propozycja sytuacji nie zmieni, a skorzystają na niej jedynie duże kancelarie.

Blisko pięć miesięcy niepłacenia alimentów żonie i dzieciom wskazuje, że wina i społeczna szkodliwość czynu radcy prawego nie są znaczne - uznał Sąd Najwyższy. Ponadto okres braku alimentacji nie był znaczny, dlatego kara wymierzona przez sąd dyscyplinarny powinna być mniej dolegliwa. SN był związany orzeczeniem sądu karnego, który stwierdził, że zachowanie radcy to „incydentalne w gruncie rzeczy popadnięcie w konflikt z prawem”.

Sprawy dotyczące alimentów od dziadków wymagają wnikliwej analizy - m.in. tego, czy uprawniony wnuczek znajduje się w niedostatku. Sądy miały więc wątpliwości, czy możliwe jest dochodzenie takich świadczeń w postępowaniu uproszczonym. Sąd Najwyższy orzekł właśnie, że sprawa o zasądzenie świadczeń alimentacyjnych z powództwa małoletniego wnuka przeciwko swojemu dziadkowi, której wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20 tys. zł, podlega rozpoznaniu według takich przepisów.

Trwa spór o to, czy prokurator mógł przeglądać i kopiować korespondencję Janusza Palikota z jego obrońcą w czasie, gdy nie zostały mu jeszcze postawione zarzuty. Rozwiązaniem może być proponowana przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego nowa definicja, zgodnie z którą osoba stawałyby się podejrzanym już od pierwszej czynności zmierzającej do postawienia jej zarzutów karnych.

W tym roku do egzaminu notarialnego na terenie całego kraju – przed komisjami z siedzibami w Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Poznaniu, Warszawie i we Wrocławiu – przystąpiło łącznie 396 osób. Pozytywny wynik uzyskało 170 osób, czyli około 43 proc. zdających. Najwyższy poziom zdawalności, ok. 61 proc., uzyskały osoby, które przystąpiły do egzaminu po aplikacji.

Brak doręczenia sędziemu Sądu Najwyższego postanowienia Prezydenta RP o wyznaczeniu sędziego do orzekania w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej nie powoduje, że nie rozpoczęła się w stosunku do niego 5-letnia kadencja. Niewyrażenie zgody przez sędziego na orzekanie w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej nie jest podstawą do skrócenia okresu jego kadencji - taką uchwałę podjęło 7 sędziów SN.

24 października TSUE odpowie na pytanie, czy frankowicze wynajmujący mieszkania to jeszcze konsumenci czy już przedsiębiorcy. Gdyby okazało się, że należy traktować ich jako konsumentów, będą mogli pić szampana. Jeśli Trybunał uzna kredytobiorców za przedsiębiorców, trudniej im będzie wygrać z bankiem, bo wtedy nie chroni ich unijna dyrektywa konsumencka.

W orzecznictwie sądów przeważa pogląd, że prawo do kontaktów rodzica z dzieckiem nie jest dobrem osobistym. Wskazują przy tym, że kontakt nie jest tożsamy z więzią rodzinną, choć może ją tworzyć lub umacniać. W takim przypadku powództwa o ochronę dóbr osobistych dotyczą więc raczej prawa do niezakłóconej więzi rodzinnej, a nie ściśle utrudniania kontaktów. A wpływ na zanik więzi może mieć też ciągłe deprecjonowanie drugiego rodzica.

Sędziowie powołani po 2018 r. wystosowali do Komisji Weneckiej i ministra sprawiedliwości apel o zmianę założeń oraz rozważenie innych wariantów rozstrzygnięcia ich sytuacji. Sygnatariusze listu podkreślają, że propozycje ich powrotu na poprzednie stanowisko, są zapowiedzią odmiennego podejścia do znacznej grupy sędziów, będących w identycznej sytuacji i naruszenia praw podmiotowych, zwłaszcza tych, którzy przyszli spoza zawodu. W ich ocenie, pomóc mógłby okrągły stół z udziałem wszystkich sędziów.

Mija rok od wyborów wygranych przez partie z tzw. koalicji demokratycznej – wynik wzbudził nadzieję na zmiany, także legislacyjne. Niestety brakuje wielu istotnych reform w tym zakresie i spełnienia obietnic. Nadal mamy m.in. bałagan w wymiarze sprawiedliwości, rząd nie zajął się składką zdrowotną, podwyższeniem kwoty wolnej od podatku, wycofał się z kredytu zero procent. Projekt deregulacji dla przedsiębiorców nadal nie wyszedł z resortu rozwoju, a pacjenci wciąż czekają na centralną e-rejestrację. Problemów jest więcej.

Zwiększenie dostępności systemu bezpłatnej pomocy prawnej, m.in. poprzez odformalizowanie procedury ubiegania się o wsparcie - zakłada projekt nowelizacji, który przygotowało Ministerstwo Sprawiedliwości. Dokument trafił we wtorek do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych. Nowe przepisy zakładają m.in. rezygnację z konieczności składania oświadczenia, że nie jest się w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.

Rząd poprawił projekt ustawy budżetowej, w efekcie czego pracownicy prokuratur mogą liczyć - jak szacują w rozmowie z Prawo.pl związkowcy - na 21,6 proc. wzrostu wynagrodzeń. Podkreślają jednak, że diabeł tkwi w szczegółach, czyli w tym jak środki zostaną podzielone i czy uda się wyrównać dysproporcje terytorialne pomiędzy płacami pracowników prokuratury. Wraca też temat zmiany w modelu wynagradzania - czyli powiązania go ze wskaźnikiem makroekonomicznym, np. przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce lub z wynagrodzeniem prokuratorskim.