We wtorek, 7 października, ma odbyć się w Sejmie pierwsze czytanie projektu nowelizacji kodeksu karnego, której celem jest penalizacja rozpowszechniania treści wywołujących negatywne emocje u odbiorców lub promujących niebezpieczne zachowania. Miałoby za to grozić nawet do ośmiu lat pozbawienia wolności. Zjawisko uznawane jest za bardzo groźne, szczególnie dla dzieci i młodzieży, ale wprowadzenie jego karalności nie będzie oczywiste. Bo część prawników uważa, że z tą patologią można walczyć istniejącymi środkami, a penalizacja może ograniczać wolność słowa.

W I kwartale 2026 r. ma zostać przyjęty projekt nowelizacji m.in. procedury karnej, doregulowujący kwestie związane ze zdalnym przesłuchiwaniem świadków, ale też podejrzanego. Wśród założeń znalazła się możliwość przedstawienia lub uzupełnienia w ten sposób zarzutów – oczywiście za zgodą podejrzanego. W postępowaniu przygotowawczym ma to być możliwe bez ograniczeń, w postępowaniu sądowym wymagać będzie „ważnej przyczyny" i braku sprzeciwu strony, której taka czynność będzie dotyczyć. Część prawników już alarmuje, że kierunek nie jest dobry i może uderzać w prawa obywateli.

Konstytucja nie przewiduje sytuacji, w których udzielenie kontrasygnaty byłoby obowiązkiem premiera oraz nie wyznacza konkretnego terminu na podjęcie takiej decyzji - przekazał Jan Grabiec, szef KPRM, w odpowiedzi na pytania RPO dotyczące braku takiej kontrasygnaty do powołań asesorów WSA. Podkreślił, że działania premiera nie są gestem politycznego sprzeciwu, lecz wykonaniem obowiązku ochrony wartości państwa prawa i dobra wspólnego.

Według TSUE w pewnych okolicznościach orzeczenie Sądu Najwyższego należy uznać za niebyłe. Decyzję co do zaistnienia lub niezaistnienia tego skutku ma każdorazowo podjąć sąd powszechny rozpoznający sprawę, w której orzeczenie uprzednio wydał SN. Zdaniem zdecydowanej większości ekspertów ten wyrok pogłębi chaos w polskim sądownictwie. Skutki mogą być jednak dużo bardziej poważne, i w praktyce prowadzić do pozbawienia obywateli prawa do niezależnego sądu, ochrona którego to legła u podstaw wydania tego wyroku - pisze sędzia Monika Smusz-Kulesza, doktor nauk prawnych i członek zarządu stowarzyszenia Ogólnopolskie Zrzeszenie Sędziów „Aequitas”.

Uznanie w postępowaniu cywilnym pozwu w całości nie wymagałoby od sędziego w pierwszej instancji pisania uzasadnienia wyroku, nawet gdyby strona pozwana zamierzała wnieść apelację. Nad takim rozwiązaniem ma pracować, w porozumieniu z ministrem sprawiedliwości, Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego. Sędziowie i prawnicy – pełnomocnicy przyznają, że mogłoby to wpłynąć na usprawnienie pracy sądów, ale wskazują też na zagrożenia. M.in. dla konstytucyjnie gwarantowanego prawa do sądu.

Coraz więcej produktów Wolters Kluwer – m.in. LEX, będzie wzbogaconych o sztuczną inteligencję. Naszym priorytetem jest zapewnienie klientom możliwości optymalnego wykorzystania potencjału tej technologii w sposób odpowiedzialny. Dlatego inwestujemy w rozwój własnych rozwiązań AI, nawiązujemy partnerstwa oraz analizujemy rynek pod kątem potencjalnych przejęć w obszarze LegalTech – mówi Marcin Kleina, nowy prezes zarządu Wolters Kluwer Polska.

Działające od kilkunastu miesięcy cztery komisje kodyfikacyjne przygotowują na zlecenie rządu projekty najważniejszych reform w prawie cywilnym, karnym, rodzinnym oraz ustroju sądownictwa i prokuratury. Jednak ich nadzwyczajny skład – wybitni teoretycy i praktycy z danej dziedziny – nie przekłada się na specjalny charakter opracowywanych przez nich projektów, bo są one traktowane jak wszystkie inne, także przerabiane, często przez anonimowe osoby. Dlatego w tych komisjach rodzi się projekt nadania im, i ich projektom, specjalnego statusu.

Na rozprawę apelacyjną w sprawach frankowych trzeba trochę poczekać - średnia długość oczekiwania to około półtora roku. W większych miastach czeka się dłużej, ale warszawski wydział apelacyjny działa już pełną parą i do końca roku mają zostać zakończone sprawy, które zarejestrowane zostały w 2023 roku. Banki też coraz częściej rezygnują ze składania apelacji, aby ograniczyć koszty związane z przegranym procesem.

- Mamy przygotowaną "ustawę praworządnościową", prawdopodobnie w przyszłym tygodniu będziemy procedować gotowy projekt - zapowiedział Waldemar Żurek, minister sprawiedliwości, podczas konferencji prasowej zorganizowanej przez Stowarzyszenie Sędziów Polskich "IUSTITIA". Zaznaczył też, że na "bardzo zaawansowanym etapie" są prace nad ustawą reformującą Krajową Radę Sądownictwa.

Nowa wersja projektu właśnie została opublikowana na stronach Rządowego Centrum Legislacji. Będzie to druga próba likwidacji Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Poprzedni projekt został przyjęty w grudniu ubiegłego roku i zakładał likwidację w lipcu br., nie został jednak skierowany do ówczesnego prezydenta RP Andrzeja Dudy, bo ten zapowiedział, że ustawy i tak nie podpisze.

AI może wspierać pracę tłumaczy, ale nie może ich zastąpić. W wymiarze sprawiedliwości, gdzie błędy w tłumaczeniu mogą mieć wpływ na niesłuszne skazanie, utratę praw rodzicielskich, prawo do azylu lub istotne interesy majątkowe, nie ma miejsca na technologiczny optymizm pozbawiony empirycznego uzasadnienia - pisze Wojciech Wołoszyk, prawnik lingwista.

Łódzki Klub Sportowy stracił ostatecznie szansę na otrzymanie wielomilionowego odszkodowania od Polskiego Związku Piłki Nożnej, który na sezon 2009/2010 nie przyznał drużynie licencji na grę w piłkarskiej ekstraklasie. Naczelny Sąd Administracyjny uznał ostatecznie po 16 latach, że proces licencyjny i odmowa dopuszczenia ŁKS-u do rozgrywek były prawidłowe. Sprawą zajmowały się Trybunał Konstytucyjny i Centralne Biuro Antykorupcyjne, zmieniono też procedury, aby takie przypadki załatwiać szybciej i tylko w gronie działaczy.

Zgodnie z przepisami kodeksu postępowania karnego pismo doręcza się adresatowi osobiście. W razie chwilowej nieobecności adresata w jego mieszkaniu pismo doręcza się dorosłemu domownikowi. W razie nieobecności domownika - administracji domu, dozorcy lub sołtysowi, jeżeli podejmą się oddać pismo adresatowi. Powstaje pytanie: jeżeli wskazane powyżej osoby podejmą się przekazać pismo adresatowi, w jaki sposób sprawdzić, czy rzeczywiście to wykonały? Czy ma to dla organów procesowych znaczenie? - pisze dr Paweł Gołębiewski, radca prawny.

Eliminujemy ryzyko wyroków wydawanych przez nielegalne składy, a obywatel zyskuje pewność, że jego sprawa będzie rozpoznana szybko i przez niezależny sąd - stwierdził w piątek Waldemar Żurek, minister sprawiedliwości, odnosząc się do ostatniej nowelizacji Regulaminu urzędowania sądów powszechnych.

Zgromadzenie Prokuratorów Prokuratury Regionalnej w Krakowie jako kolejne przyjęło uchwałę, w której dostrzega potrzebę wprowadzenia mechanizmów ochrony niezależności prokuratorów oraz godności jej pracowników. Wśród nich wymienia m.in. konieczność zachowania dotychczasowych wynagrodzeń sędziów i prokuratorów oraz zachowanie struktury organizacyjnej prokuratury równoległej do struktury organizacyjnej sądów.

Wiele firm, które korzystało z pomocy covidowej udzielanej przez Polski Fundusz Rozwoju w ramach tarcz finansowych, zostało pozwanych o zwrot całej subwencji. PFR przekonuje, że pozwy otrzymują wyłącznie przedsiębiorcy obarczeni ryzykiem nadużyć i jest to niewielka grupa w porównaniu do ogółu beneficjentów. Wiele takich spraw nadal jest w toku, mamy natomiast coraz bogatsze orzecznictwo sądów pierwszej instancji. Prezentujemy kilka wyroków – część z nich jest korzystna dla beneficjentów, a część – dla PFR.

Asystenci sędziów mogą już wynosić akta sądowe poza gmach sądu, ale musi się na to zgodzić referent. Zmianę zakłada Regulamin urzędowania sądów powszechnych, który został opublikowany w Dzienniku Ustaw 30 września. Jest ona oczekiwana przez środowisko asystentów i chwalona, pojawiają się jednak głosy, że przepis może być martwy. Asystent do pracy w domu będzie potrzebować m.in. dobrze zabezpieczonego laptopa służbowego i, jak wskazują związkowcy, możliwości pracy zdalnej.

W tym momencie Komisja Kodyfikacyjna Ustroju Sądownictwa i Prokuratury domyka prace nad dwoma obszernymi projektami. Jeden z nich to nowa ustawa o Sądzie Najwyższym – chcemy, by znalazła się na biurku ministra jeszcze w tym roku. Drugi projekt to Prawo o prokuraturze, nad którym kończy pracę zespół powołany w ramach komisji. Zapewne cała komisja pochyli się nad nim w listopadzie – mówi prof. Krystian Markiewicz, przewodniczący Komisji. Jak dodaje, trwają też prace nad projektem dotyczącym statusu sędziów.

Przewodniczący wydziału będzie miał możliwość wybierania do sędziowskich składów trzyosobowych dwóch sędziów. W takiej sytuacji tylko referent będzie wybierany losowo. Z kolei sędzia wracający do orzekania po nieobecności dostanie sprawy, które wcześniej znajdowały się w jego referacie i zostały przydzielone innym orzecznikom – chyba że podjęto w nich już czynności. "Nowy" orzecznik będzie mógł dostać nie tylko nowe sprawy, ale i te, w których czas oczekiwania na rozprawę przekroczył 12 miesięcy. Rozporządzenie już obowiązuje.

Na rozprawę frankową najdłużej czeka się w Sądzie Okręgowym w Warszawie, co wynika z faktu, że większość spraw frankowych toczy się właśnie tam. Zdarza się, że terminy rozpraw w nowo zakładanych sprawach frankowych są wyznaczane na 2029 lub 2030 rok. Zresztą w większości dużych miast trzeba długo poczekać na rozpoznanie sprawy, ale są i takie sądy gdzie rozprawa jest wyznaczana już za... kilka tygodni.

Minister sprawiedliwości, prokurator generalny Waldemar Żurek wezwał sędziów m.in. Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, konkretnie tych powołanych od 2018 r., by zaprzestali orzekania, gdyż w ten sposób naruszają Konstytucję i prawo europejskie. Odpowiada mu Krajowa Rada Sądownictwa, która wyraża wobec temu sprzeciw, a działania ministra określa jako bezprawne, antypaństwowe, antykonstytucyjne i antyobywatelskie.

Grupa ok. 30 asesorów czeka na powołanie przez prezydenta na urząd sędziego sądu rejonowego. Część z nich nie może już orzekać, bo właśnie minął im ustawowy okres czterech lat pełnienia obowiązków sędziego. W efekcie ich sprawy spadają z wokand, a terminy kolejnych rozpraw nie są wyznaczane, bo nie wiadomo, kiedy będzie taka możliwość. Kancelaria prezydenta sugeruje, że nominacje mogą nastąpić dopiero w listopadzie, a sami asesorzy wskazują na potrzebę pilnych zmian.

1 października ruszyła IV edycja ogólnopolskiej akcji edukacyjnej „Adwokaci Rozjaśniają Prawo”, koordynowanej przez Komisję Działalności Publicznej Adwokatury Naczelnej Rady Adwokackiej. W jej ramach adwokaci i aplikanci adwokaccy w całej Polsce prowadzą lekcje prawa dla młodzieży, pokazując, że prawo dotyczy każdego z nas, również uczniów. W tym roku lekcje odbywać się będą pod hasłem: Prawo vs. Hejt. Szkoła wolna od hejtu.

Kancelaria Kopeć Zaborowski (KKZ) znalazła się w gronie ścisłych finalistów prestiżowego konkursu The Lawyer European Awards 2025. To jeden z najważniejszych konkursów prawniczych w Europie, organizowany przez uznany brytyjski magazyn „The Lawyer”, w którym co roku rywalizują wiodące niezależne kancelarie z całego kontynentu.

O 100 proc. wzrosną stawki za pomoc prawną z urzędu dla adwokatów i radców prawnych m.in. w sprawach o pozbawienie, ograniczenie, zawieszenie lub przywrócenie władzy rodzicielskiej, odebranie dziecka, wpis w księdze wieczystej czy zabezpieczenie spadku. O 50 proc. wzrosną natomiast stawki w dochodzeniach, śledztwach oraz w sprawach dotyczących odroczenia lub przerwy w odbywaniu kary. Rozporządzenia zostały opublikowane, wejdą w życie 1 stycznia 2026 r.

Musi być sankcja za lekceważenie obowiązku kształcenia przez radcę prawnego. Jest to czyn trwały, a termin przedawnienia liczy się od daty końcowej - orzekł Sąd Najwyższy i przyznał rację Wyższemu Sądowi Dyscyplinarnemu, że nie dopuścił dowodów z opinii biegłych psychiatrów, gdyż wszystkie pisma procesowe obwinionego były redagowane sensownie.

7 października Sejm zajmie się ponownie projektem wprowadzającym asesorów do wydziałów rodzinnych. Pochyli się też nad wnioskami mniejszości, które zakładają, że sędziowie, którzy chcieliby orzekać po ukończeniu 65. roku życia, składaliby stosowne oświadczenie ministrowi sprawiedliwości, a nie Krajowej Radzie Sądownictwa. Co więcej, obecne postępowania przed KRS w przedmiocie zgody na dalsze zajmowanie stanowiska sędziego uległyby umorzeniu z mocy prawa. Sędzia niezmiennie mógłby orzekać do 70. roku życia.

Narzędzia usprawniające pracę prawnika, oparte na sztucznej inteligencji, były jednym z tematów kongresu In-House Lawyer Innovation Forum 2025, który odbył się 30 września w Warszawie. Uczestnicy zwracali uwagę, że ich wprowadzenie będzie koniecznością, i szukali analogii z poprzednią rewolucją, czyli wdrożeniem technologii chmurowych. Padały pytania o bezpieczeństwo danych, ochronę tajemnicy zawodowej, a także o sposób rozliczeń z zewnętrzną kancelarią, która wykonuje swoją pracę przy pomocy AI.

Na ostatnie prostej jest wyczekiwany projekt ustawy frankowej - przyjął go właśnie rząd. Przepisy mają w założeniu pomóc rozładować zatory w sądach w tych sprawach. Co ważne dla frankowiczów - zakładają, że z chwilą doręczenia odpisu pozwu pozwanemu bankowi będzie dochodziło do wstrzymania z mocy prawa obowiązku spłaty kredytu przez konsumenta, a bank nie będzie mógł w takiej sytuacji, ani rozwiązać umowy, ani zgłosić konsumenta do np. Biura Informacji Kredytowej.

Sporo nadziei obudziły ostatnie wypowiedzi ministra sprawiedliwości Waldemara Żurka o pracach nad ustawowym uregulowaniem pieczy współdzielonej oraz zapowiedzi zajęcia się m.in. utrudnianiem kontaktów z dziećmi. Podejście nie będzie pierwsze – sprawę próbował uregulować poprzedni rząd i poprzedni Senat. Projekty szły w kierunku penalizacji uporczywego utrudniania kontaktów i spełzły na niczym. I nadal w wielu sprawach rozwodowych dziecko jest kartą przetargową i sposobem na to, by odegrać się na znienawidzonym byłym.