Egzaminy rozpoczęły się o godz. 11.00. Dopuszczono do nich 5542 osoby. Egzaminy polegały na rozwiązaniu testów jednokrotnego wyboru, które składały się ze 150 pytań. Aby uzyskać wynik pozytywny, kandydaci muszą udzielić prawidłowych odpowiedzi na co najmniej 100 pytań. Czas na rozwiązanie testu wynosi 150 minut. Dla osób z niepełnosprawnościami czas ten został wydłużony o połowę, do 225 minut. Tegoroczne egzaminy - jak informują MS - przeprowadziło 49 komisji egzaminacyjnych, które zostały powołane przez ministra i mają swoje siedziby w 18 miastach w całej Polsce (17 komisji ds. aplikacji adwokackiej, 23 komisje ds. aplikacji radcowskiej, 6 komisji ds. aplikacji notarialnej oraz 3 komisje ds. aplikacji komorniczej).
Test z ustaw nie sprawdza predyspozycji
Od lat za nabór na aplikacje odpowiada resort sprawiedliwości – wyłaniani są kandydaci, którzy odpowiedzą na 100 ze 150 pytań testowych, dotyczących ustaw z listy podawanej co roku przez resort sprawiedliwości. W 2025 r. obejmuje ona 51 aktów prawnych (lista). Ten sposób wyłaniania kandydatów na aplikacje spotyka się z dużą krytyką, bo choć w dużym stopniu wyrównuje szanse i standaryzuje wymagania, to sprawdza zdolność do pamięciowego opanowania aktów prawnych, a nie to, czy ktoś umie te przepisy zastosować. Maria Kozłowska, przewodnicząca Komisji Aplikacji Adwokackiej NRA, przyznaje, że egzamin w postaci testu jednokrotnego wyboru nijak ma się do faktycznego wykonywania zawodu – czy to na etapie aplikacji, czy to po zdaniu egzaminu adwokackiego - w kancelarii.
– Z drugiej strony on ma tę przewagę, że jest jednoznacznie obiektywny. Z egzaminami ustnymi zawsze jest taki problem, że mają element oceny, a egzamin testowy jest po prostu niepodważalny – bo albo zdający odpowiada prawidłowo, albo nie. Do tego dochodzi kwestia organizacyjna związana z liczbą kandydatów i skalą tego egzaminu. Niewątpliwie obecny egzamin wstępny nie pozwala zweryfikować umiejętności potencjalnych kandydatów na aplikację. Weryfikuje ich wiedzę i to jeszcze dodatkowo głównie umiejętności pamięciowe, bo chodzi o odpowiedzi na konkretne pytania dotyczące przepisów, a nie kazusów. I pod tym kątem – w mojej ocenie – pewnie można by przemyśleć formułę egzaminu – wskazuje.
Warto rozważyć zmiany
Adwokat Joanna Tkaczyk-Lipnicka, zastępczyni sekretarza ORA w Warszawie, również zwraca uwagę, że testy same w sobie nie do końca pozwalają na weryfikację umiejętności przyszłych aplikantów.
- Taka formuła niewątpliwie sprawdza umiejętność zapamiętywania - akurat w tym przypadku przepisów, które nie ukrywajmy, dla każdego adwokata są istotne i dobrze, by profesjonalny pełnomocnik czy młody adept nauki miał w tym zakresie potrzebną wiedzę i sprawnie poruszał się w przepisach. Może niekoniecznie musi znać je wszystkie na pamięć, ale jednak podstawowa umiejętność odszukania ich, wiedza dotycząca tego, że dana kwestia jest tak a nie inaczej uregulowana - jest cenne - mówi. Dodaje, że tego, czego może brakować, to choćby problem z weryfikacją umiejętności posługiwania się słowem na piśmie i słowem mówionym.
- To są takie kwestie, które w zawodzie prawnika, ale też na etapie aplikacji, bo przecież aplikanci również wykonują szereg zadań zleconych im np. przez patrona, są bardzo ważne. Być może po tych już dobrych kilkunastu latach obecnej formy egzaminu można by się pokusić o ocenę, czy jest ona wystarczająca i ewentualne zmiany, uwzględniające również te potrzeby - wskazuje.
Nabór od razu na studiach?
Dr Bartosz Szolc-Nartowski, dziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych w Gdańsku, podkreśla, że warto zastanowić się nad kształtem i treścią egzaminów na aplikację. On również uważa, że znajomość ustaw to za mało, by być dobrym prawnikiem. - Myślę, że potrzebne byłoby powołanie jakiejś grupy ekspertów i przeprowadzenie dyskusji, a nawet sięgnięcie po pewne rozwiązania, które istnieją już w innych krajach, i wypracowanie propozycji nowego modelu tego egzaminu. Oczywiście obecny egzamin ma pewną zaletę organizacyjną - mamy do czynienia z testem, pytania są zero-jedynkowe. Ale z drugiej strony nie sprawdzamy na tym egzaminie tych podstawowych umiejętności, których byśmy od kandydata na aplikację prawniczą oczekiwali - czyli umiejętności kompleksowego spojrzenia na problem, uwzględnienia wielu interesów i wartości, a też spojrzenia na zadanie z punktu widzenia interesu klienta - mówi mecenas.
Dodaje, że obowiązująca formuła egzaminu sprawdza jedynie znajomość tekstów ustaw. - Problem jednak w tym, że to zdecydowanie za mało. Istotna jest też interpretacja, umiejętność zastosowania tych przepisów w danym kontekście. I uważa, że można sobie wyobrazić lepszy egzamin na aplikację. Taki, który stanie się elementem całego procesu szkolenia przyszłych radców prawnych czy adwokatów. Jakiekolwiek zmiany będziemy rozważać, muszą one zostać przemyślane i musi być pewien czas na ich wprowadzenie - wskazuje dr Szolc-Nartowski.
Podobne wnioski pojawiły się w maju podczas Ogólnopolskiego Zjazdu Dziekanów Wydziałów Prawa z udziałem przedstawicieli samorządów prawniczych. Dyskutowano tam o potrzebie standaryzacji profilu absolwenta prawa i wprowadzeniu już na etapie studiów formy weryfikacji umiejętności, która umożliwiałaby mu podjęcie dalszej nauki na aplikacji.
Cena promocyjna: 53.1 zł
|Cena regularna: 59 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 41.3 zł
Bilet na aplikację od razu na uczelni - samorządy prawnicze otwarte na dyskusję>>
Zdaje blisko połowa kandydatów
Na razie jest to jednak pieśń przyszłości, a tegoroczni zdający finalizują swoje przygotowania, gorączkowo rozwiązując testy z tekstów ustaw. W ostatnich latach liczba osób przystępujących do egzaminów na aplikacje prawnicze systematycznie spada. W rekordowym 2008 roku do testu podeszło 14,2 tys. kandydatów, podczas gdy w 2024 roku było ich już tylko blisko 5,6 tys. – wynika z danych Ministerstwa Sprawiedliwości.
Średnio w latach 2015–2024:
- egzamin na aplikację adwokacką zdało 59,4 proc. osób
- na aplikację radcowską 46,5 proc.
Zazwyczaj wyższa była zdawalność na aplikację adwokacką, wyjątkiem były lata 2019 i 2023, kiedy nieznacznie lepiej wypadli kandydaci na aplikację radcowską. W zeszłym roku odnotowano najwyższą zdawalność od dekady:
- w przypadku kandydatów na przyszłych adwokatów wyniosła 74,2 proc. (spory wzrost wobec 60,4 proc. w 2023 r.)
- w przypadku zdających na aplikację radcowską 73,8 proc. (wobec 60,5 proc. w 2023 r.)
Rekordziści zdawali po 15 razy
Profil statystycznego kandydata i aplikanta (dane dotyczą wszystkich aplikacji korporacyjnych) pozostaje względnie stały od lat – zmieniała się jedynie kwestia wyniku na dyplomie aplikanta (obecnie na aplikację dostaje się największy odsetek osób z oceną bardzo dobrą na dyplomie, przez chwile była to ocena dobra plus).
Statystyki konsekwentnie wskazują, że egzamin najlepiej zdawać na świeżo, w tym samym roku, w którym kończyło się studia, ale zdarzają się i osoby, które przystępują do niego nawet po 20 latach od uzyskania dyplomu (w 2024 r. były to 53 osoby, a zdawalność wśród nich wyniosła 52,8 proc.). Dane pokazują niezwykłą determinację niektórych kandydatów - rekordziści przystępowali do egzaminu nawet po 15 razy. W każdym analizowanym roku znajdowały się osoby podejmujące próbę po raz dziesiąty lub więcej.
Najskuteczniejszy – absolwent UJ
Wyniki zdawalności egzaminów na aplikacje prawnicze w latach 2020–2024 pokazują wyraźną dominację Uniwersytetu Jagiellońskiego, który wśród dużych uczelni osiągnął średnio 85,6 proc., notując w 2024 roku rekordowe 95,4 proc. Bardzo dobre rezultaty uzyskał także:
- Uniwersytet Śląski
- UAM w Poznaniu
- Uniwersytet Warszawski
W kategorii średnich uczelni najlepiej wypadają:
- Uniwersytet Łódzki
- Uniwersytet Gdański
- Uniwersytet w Białymstoku
- UMCS w Lublinie
- UMK w Toruniu
Wśród najmniejszych uczelni prawniczych liderem został Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie. Akademia Leona Koźmińskiego jest natomiast najlepszą niepubliczną uczelnią pod kątem zdawalności na aplikacje.
Nie każdy kodeks tak samo ważny
Analiza testów od 2015 r. wskazuje, że absolutnym fundamentem testu są Kodeks cywilny oraz Kodeks postępowania cywilnego – bez ich solidnego opanowania raczej nie sposób myśleć o dobrym wyniku. Silną pozycję co roku mają także Kodeks postępowania karnego i Kodeks karny.
TOP 20 ustaw - najwięcej pytań na egzaminie wstępnym w latach 2015-2024
| Ustawa | Pkt od-do | Średnio pkt |
|---|---|---|
| Kodeks cywilny | 15-22 | 19 |
| Kodeks postępowania cywilnego | 10-15 | 13 |
| Kodeks postępowania karnego | 9-14 | 11 |
| Kodeks karny | 7-12 | 9 |
| Kodeks spółek handlowych | 6-10 | 8 |
Pokaż pozostałe 15 ustaw (pozycje 6-20)
| Ustawa | Pkt od-do | Średnio pkt |
|---|---|---|
| Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi | 6-12 | 8 |
| Kodeks postępowania administracyjnego | 5-8 | 6 |
| Konstytucja RP | 4-6 | 5 |
| Kodeks rodzinny i opiekuńczy | 4-6 | 5 |
| Prawo o adwokaturze | 3-5 | 4 |
| Kodeks wykroczeń | 2-7 | 4 |
| Ustawa o radcach prawnych | 2-5 | 3 |
| Kodeks karny skarbowy | 1-4 | 3 |
| Kodeks pracy | 2-5 | 3 |
| Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych | 1-3 | 2 |
| Traktat o Unii Europejskiej | 2-3 | 2 |
| Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia | 1-2 | 2 |
| Traktat o funkcjonowaniu UE | 1-2 | 2 |
| Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych | 1-2 | 2 |
| Prawo o ustroju sądów powszechnych | 1-3 | 2 |
Nauczenie się tych ustaw "na blachę" to zwykle gwarancja zdania egzaminu (średnio 109 punktów). Jednocześnie gdy spojrzy się na objętość aktów i średnią liczbę punktów do zdobycia ze wszystkich lat, rzuca się w oczy, że - przy założeniu niecelowania w najwyższy wynik - wykucie pewnych aktów prawnych na pamięć nie jest aż tak bardzo opłacalne. Pierwsze cztery - podstawowe akty - to około połowy punktów potrzebnych do zdania egzaminu. Około pięciu punktów zapewnia Konstytucja RP, która również nie jest szczególnie długą i trudną ustawą. Dobry "zwrot" w punktach zapewnią ustawy samorządowe: radcowska i adwokacka (tym bardziej, że warto wiedzieć, na co w ogóle zdaje się egzamin i jakie będzie się miało potem obowiązki).
NAJBARDZIEJ OPŁACALNE - małe ustawy po 1-2 punkty
| Ustawa | Artykuły | Punkty rocznie |
|---|---|---|
| Ustawa o fundacjach | 20 | 0-1 (NOWOŚĆ) |
| Ustawa o własności lokali | 41 | 1-2 |
| Ustawa o ochronie praw lokatorów | 40 | 1-2 |
| Ustawa o zastawie rejestrowym | 52 | 1-2 |
| Ustawa o prawach konsumenta | 55 | 1-2 |
Pokaż pozostałe korzystne ustawy
| Ustawa | Artykuły | Punkty rocznie |
|---|---|---|
| Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych | 55 | 1-2 |
| Prawo przedsiębiorców | 72 | 1-4 |
| Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym | 88 | 1-2 |
| Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii | 91 | 0-2 (NOWOŚĆ) |
| Ustawa o samorządzie województwa | 92 | 1-2 |
| Ustawa o samorządzie powiatowym | 93 | 1-2 |
| Ustawa o samorządzie gminnym | 103 | 1 |
| Prawo wekslowe | 111 | 1-2 |
| Ustawa o księgach wieczystych i hipotece | 128 | 1-2 |
| Ustawa o prawie autorskim | 129 | 1 |
"Kobyły" za jeden punkt
Niekoniecznie jednak dobrym pomysłem, zwłaszcza dla osób, które prokrastynowały naukę do ostatniej chwili, będzie skupianie się na dużych ustawach gospodarczych jak Prawo upadłościowe i restrukturyzacyjne. Nie zawsze zwróci się też wysiłek zainwestowany w inne ustawy karne niż KK i KPK, choć w przypadku wykroczeń, jeżeli to możliwe, warto spojrzeć na kilka podstawowych definicji, zwłaszcza różniących te czyny od przestępstw.
NAJMNIEJ OPŁACALNE - duże ustawy za mało punktów
| Ustawa | Artykuły | Punkty rocznie |
|---|---|---|
| Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych | 163 | 1 |
| Kodeks wykroczeń | 166 | 2-7 |
| Ustawa o gospodarce nieruchomościami | 242 | 1-2 |
| Prawo spółdzielcze | 281 | 1-3 |
| Kodeks pracy | 305 | 2-5 |
| Prawo restrukturyzacyjne | 456 | 1-2 |
| Prawo upadłościowe | 546 | 1-2 |
Na czym potykano się w poprzednich latach?
Najtrudniejsze pytania, które również podaje resort sprawiedliwości w swoich statystykach, dotyczyły najróżniejszych ustaw. W zeszłym roku było to pytanie o prawo upadłościowe, a dwa lata temu dotyczące ustawy o księgach wieczystych i hipotece.
Zobacz: najtrudniejsze pytania na aplikację adwokacką i radcowską (2020–2024):
2020 - Prawo handlowe (spółki akcyjne)
Pytanie: Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych, spółka akcyjna nie może obejmować własnych akcji; objęcie akcji z naruszeniem tego zakazu:
A. jest ważne
B. jest nieważne
C. jest ważne tylko wówczas, gdy statut spółki akcyjnej tak stanowi
2021 - Prawo handlowe (ograniczenia pierwokupu)
Pytanie: Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych, dopuszczalne są umowy ustanawiające prawo pierwokupu akcji; ograniczenia rozporządzania nie mogą trwać dłużej niż:
A. trzy lata od dnia zawarcia umowy
B. pięć lat od dnia zawarcia umowy
C. dziesięć lat od dnia zawarcia umowy
2022 - Ubezpieczenia komunikacyjne (11,2-11,6% poprawnych)
Pytanie: Zgodnie z ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych, ubezpieczeniem OC posiadacza przyczepy są objęte szkody spowodowane przyczepą, która:
A. odłączyła się od pojazdu silnikowego ciągnącego i jeszcze się toczyła
B. odłączyła się od pojazdu silnikowego ciągnącego i przestała się już toczyć
C. jest złączona z pojazdem silnikowym ciągnącym
2023 - Księgi wieczyste i hipoteka (20,3-21,6% poprawnych)
Pytanie: Jeżeli właściciel oddziaływa na nieruchomość w sposób zagrażający bezpieczeństwu hipoteki, wierzyciel może żądać:
A. zaniechania tych działań
B. zaniechania tych działań oraz ustanowienia dostatecznego zabezpieczenia dodatkowego
C. ustanowienia dostatecznego zabezpieczenia dodatkowego oraz odszkodowania
2024 - Prawo upadłościowe (25,6-27,3% poprawnych)
Pytanie: Sprawy o ogłoszenie upadłości przedsiębiorców rozpoznaje w pierwszej instancji:
A. sąd upadłościowy - sąd rejonowy gospodarczy, w składzie jednego sędziego
B. sąd upadłościowy - sąd rejonowy gospodarczy, w składzie trzech sędziów zawodowych
C. sąd upadłościowy - sąd okręgowy gospodarczy, w składzie jednego sędziego i dwóch ławników
Wystarczy 100 punktów
Dla osób, które mają słabą pamięć, mało czasu lub uczulenie na prawo gospodarcze i handlowe, podstawą przygotowania powinny być cztery kodeksy: Kodeks cywilny, Kodeks postępowania cywilnego, Kodeks karny i Kodeks postępowania karnego. Zakładając, że proporcje w tym roku nie ulegną istotnym zmianom oraz uwzględniając margines błędu, można przyjąć, że da się z nich "wyciągnąć" blisko 40 punktów ze 100 koniecznych do zaliczenia. Następnie warto sięgnąć po średniej wielkości akty. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi i Kodeks postępowania administracyjnego przynoszą średnio 11 punktów, a Konstytucja RP i Kodeks rodzinny i opiekuńczy kolejne 8 punktów. Te cztery ustawy zapewniają razem około 19 punktów.
Dobrą strategią jest także opanowanie kilkunastu krótkich ustaw, które regularnie pojawiają się w testach (tabela powyżej). W sumie mogą one dać około 30 punktów, przy stosunkowo niewielkim nakładzie pracy w porównaniu np. z nauką Kodeksu spółek handlowych (chyba że ktoś go lubi i zna). Prawo o adwokaturze albo ustawa o radcach prawnych dają po 3–4 punkty. Warto również uwzględnić ustawy dotyczące jednostek samorządu terytorialnego – o samorządzie gminnym, powiatowym, województwa, a także ustawy dotyczące RPO czy SN.
Zmiany w liście ustaw 2025
🆕 NOWE USTAWY 2025
- Ustawa o fundacjach (6 kwietnia 1984)
- Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii (29 lipca 2005)
- Ustawa o Prokuratorii Generalnej RP (15 grudnia 2016)
❌ USUNIĘTE USTAWY
- Ustawa o CEIDG (Centralnej Ewidencji i Informacji)
- Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym
- Ustawa o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji
- Ustawa - Prawo budowlane
- Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
- Ustawa o związkach metropolitalnych
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
