Konieczne jest przywrócenie podwyższonych standardów zawodowych i etycznych stawianych kandydatom ubiegającym się o urząd sędziego Sądu Najwyższego. Wskazane byłoby ponowne dopuszczenie sędziów tego sądu do udziału w procesie ich oceny – mówi prof. Wojciech Kocot, który przed laty przeszedł tę trudną procedurę, ale prezydent odmówił mu powołania. Jego zdaniem od połowy 2018 roku stanowiska w SN przydzielano nie tylko niezgodnie z konstytucją, lecz także trafiały one do przypadkowych osób, niegodnych tego statusu.

Ministerstwo Sprawiedliwości chce zwiększyć wynagrodzenia mediatorów za prowadzenie postępowania mediacyjnego w sprawach cywilnych, wszczętego na podstawie skierowania sądu. Maksymalnie, gdy można określić wartość przedmiotu sporu, ma ono sięgnąć 8000 zł – czyli czterokrotnie więcej niż obecnie. Minimalna stawka miałaby wynosić 310 zł, czyli dwa razy więcej niż dotąd. Projekt rozporządzenia jest już w opiniowaniu.

Prezes Trybunału Konstytucyjnego Bogdan Święczkowski skierował pismo do Komendanta Głównego Policji gen. insp. Marka Boronia, zwracając się o zapewnienie przestrzegania porządku prawnego. Podkreślił, że ewentualne wykonanie przez funkcjonariuszy policji postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie o zatrzymaniu i przymusowym doprowadzeniu byłego ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry na posiedzenie tzw. sejmowej komisji śledczej ds. Pegasusa, może rodzić odpowiedzialność prawną, w tym także karną, ze względu na postanowienie zabezpieczające TK.

Problem tylko, w jakim to będzie kierunku - na to pytanie będą odpowiadać eksperci podczas jutrzejsze konferencji „Dowód z opinii biegłego z zakresu budownictwa w sprawach cywilnych i gospodarczych”- jeszcze w czwartek można się zgłaszać, aby uczestniczyć w niej bezpłatnie on-line. Serwis Prawo.pl objął patronat medialny nad konferencją.

Przepis o doręczeniu pism procesowych nie znajduje zastosowania do adwokata lub radcy prawnego występującego w sprawie w charakterze kuratora - orzekł Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej. Sytuacja wystąpiła w sądzie I instancji, gdy pozwana reprezentowana była przez kuratora dla osoby nieznanej z miejsca pobytu, wykonującego zawód adwokata.

Rzecznik dyscyplinarny powołany przez ministra sprawiedliwości ad hoc, przed wydaniem postanowienia zabezpieczającego przez Trybunał Konstytucyjny może działać, jeśli podejmie on czynności na korzyść sędziego – orzekł Sąd Najwyższy. W ten sposób po sześciu latach zakończyło się postępowanie dyscyplinarne wobec sędzi Olimpii Barańskiej-Małuszek, członkini SSP „Iustitia”.

Na początku września TSUE orzekł, że sąd krajowy jest zobowiązany uznać za niebyły wyrok sądu wyższej instancji, który nie jest niezawisłym i bezstronnym, ustanowionym uprzednio na mocy ustawy. Chodziło o orzeczenie Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych i o sędziów powołanych od 2018 r. na podstawie uchwał KRS, które następnie zostały uchylone przez NSA. RPO wnosi o wyłączenie ich od orzekania w skargach nadzwyczajnych. Dotyczy to 10 spraw.

Sąd Najwyższy orzekł, że odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów nie obejmuje kwoty VAT, jeżeli poszkodowany poniósł koszty naprawy tego pojazdu a zapłacona przez niego cena nie obejmuje tego podatku. Ustalenie odszkodowania OC jako równowartość hipotetycznych kosztów naprawy jest dopuszczalne także wtedy, gdy poszkodowany naprawił pojazd i odszkodowanie to może uwzględniać rabaty na części zamienne i materiał lakierniczy - jeśli temu nie sprzeciwia się uzasadniony interes poszkodowanego.

Sąd dyscyplinarny pośpieszył się z osądzeniem i dlatego adwokat nie został wydalony z zawodu. Działanie sądu dyscyplinarnego II instancji było nieudolne, bo cały czas mamy do czynienia z jednym zdarzeniem, tj. zatrzymaniem kwoty, do której adwokat był nieupoważniony - orzekł Sąd Najwyższy. Jeśli organy samorządu adwokackiego wiedziały, że doszło do popełnienia przestępstwa przez adwokata, to należało pierwsze postępowanie dyscyplinarne zawiesić i oczekiwać na rozstrzygnięcie karne.

Ponowne włączenie Sądu Najwyższego w procedurę oceny kandydatów na sędziów SN to jedna ze zmian, którą zakłada projekt ustawy o Sądzie Najwyższym, przygotowany przez specjalny Zespół Komisji Kodyfikacyjnej Ustroju Sądownictwa i Prokuratury. Co istotne, taka opinia, wieloetapowa, nawet jeśli byłaby negatywna, nie zamykałaby drogi do SN. Decyzja o przedstawieniu takiego kandydata prezydentowi pozostawałaby bowiem dalej w gestii Krajowej Rady Sądownictwa.

Wciąż nieskuteczne są zabiegi samorządu adwokatów o odebranie prokuratorom i przekazanie sądom prawa do zawieszenia w czynnościach adwokata lub radcy prawnego w czasie postępowania przygotowawczego. Nie udało się przekonać do tego Ministerstwa Sprawiedliwości i projekt nowelizacji procedury karnej, którym zajmuje się obecnie Sejm, nie zawiera zmiany w tym zakresie. Adwokaci mówią o nieuzasadnionym uprzywilejowaniu prokuratora i zapowiadają dalszą walkę o jego zredukowanie, ale radcowie prawni dystansują się od tej propozycji.

Interpretacja obowiązujących przepisów w ten sposób, że dopiero ogłoszenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego w Dzienniku Ustaw lub Monitorze Polskim jest podstawą do tego, by wywoływał skutki prawne a organy władzy publicznej, w tym sądy, go stosowały, jest niezgodna z Konstytucją - orzekł Trybunał Konstytucyjny.

Minister sprawiedliwości Waldemar Żurek powołał sędziego Grzegorza Kasickiego na stanowisko zastępcy rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych na czteroletnią kadencję. Wcześniej na rzecznika powołał sędzię Joannę Halinę Raczkowską. Drugim jej zastępcą jest sędzia Tomasz Ładny z Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie, powołany jeszcze przez ministra Adama Bodnara.

Firma z Sanoka skierowała do Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia pozew, w którym domaga się, by sąd zobowiązał premiera Donalda Tuska do wydania polecenia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 sierpnia 2025 r. dotyczącego niekonstytucyjności ustanawiania wysokości opłaty koncesyjnej inaczej niż ustawą. Impas z niepublikowaniem wyroków TK trwa od grudnia 2024 r.

Sędziowie Sądu Najwyższego powołani po 2018 roku nie dość, że mają niepewny status, to jeszcze coraz częściej domagają się waloryzacji swoich wynagrodzeń za pracę w latach 2021 i 2022. Zagadnienia prawne utknęły w Trybunale Konstytucyjnym. Sprawa jest jednak zasadnicza: Czy sędziowie SN mogą sami orzekać we własnych sprawach, czy nie powinien tego robić sąd powszechny? Teraz TSUE podpowiedział, jak wybrnąć z tego pata.

O zapewnienie bezwarunkowego darmowego leczenia dla pacjentów z HIV i cierpiących na wirusowe zapalenie wątroby typu C eksperci i lekarze apelowali od dawna. Oba typy zakażeń, jeśli są nieleczone, prowadzą bowiem do innych poważnych chorób bądź doprowadzają do znacznego pogorszenia stanu zdrowia. Darmowe leczenie mają zapewnić nowe przepisy, z projektu wykreślono jednak przepis o wstecznym finansowaniu. Nie obejmuje on też niektórych świadczeń, które mogą być pacjentom niezbędne.

Izba Cywilna Sądu Najwyższego uwzględniła skargę kasacyjną kredytobiorców w sprawie o zasądzenie zwrotu spłaconych rat kredytu. Sąd uznał, że zastosowanie teorii dwóch kondykcji nie stoi w sprzeczności z dyrektywą unijną przy uwzględnieniu jego interpretacji przyjętej w wyroku TSUE z 19 czerwca 2025 r. Zatem konsument może dochodzić zwrotu całego spełnionego świadczenia albo podjąć decyzję o potrąceniu roszczenia o zwrot z roszczeniem banku.

Waldemar Żurek wystąpił do prokuratora krajowego Dariusza Korneluka o pilną informację, czy prokuratura prowadzi postępowanie przygotowawcze w sprawie stosowania przemocy i gróźb bezprawnych wobec sędziów Trybunału Stanu. Do zdarzeń tych miało dojść niedawno podczas posiedzenia Trybunału Stanu, a ich celem było zmuszenie sędziów – funkcjonariuszy publicznych – do zaniechania wykonywania ustawowych obowiązków.

Na poniedziałek, 22 września 2025 r., nie jest wyznaczony termin posiedzenia Trybunału Stanu, a Sąd Najwyższy nie ma podstaw faktycznych ani prawnych do zapewnienia jego obsługi kancelaryjnej i sekretarskiej – oświadczyła prof. Małgorzata Manowska, I prezes Sądu Najwyższego. Właśnie Trybunał miał orzec o tym, czy Izba Odpowiedzialności Zawodowej może zająć się sprawą uchylenia immunitetu pani prezes.

W Polsce po wielu latach jest szansa na wprowadzenie unijnych dyrektyw obrończych, zakładających m.in. dostęp do obrońcy od momentu zatrzymania. Regulacja jest wyczekiwana, ale łyżką dziegciu w beczce miodu są kwestie stawek za te czynności dla adwokatów i radców prawnych z urzędu. MS już planuje kolejne nowelizacje „urzędówkowych" rozporządzeń, by te stawki określić kwotowo - na poziomie 90 i 150 zł. W przeciwnym razie w budżecie może zabraknąć kilkudziesięciu milionów złotych.

Samorządy adwokatów i radców prawnych od lat zabiegają o zrównanie tajemnicy adwokackiej z obrończą, czyli zapewnienie bezwzględnej ochrony wszystkim informacjom, jakie pełnomocnik usłyszy od swojego klienta. Projekt nowelizacji procedury karnej, nad którym zaczął właśnie prace Sejm, przewiduje tylko wzmocnienie tajemnicy adwokackiej, ale pojawił się wniosek o zrównanie tych dwóch instytucji w trakcie prac w komisjach.

Biorąc pod uwagę doświadczenia ostatnich lat, uważam, że w nowej ustawie o SN powinny znaleźć się klarownie ujęte przesłanki dotyczące kandydatów na sędziego SN: wybitne osiągnięcia w zakresie prawoznawstwa lub praktyki jego stosowania, wymóg niezawisłości, bezstronności i niezależności oraz apolityczności traktowany ultra serio i wymóg doświadczenia praktycznego w przypadku akademików. Co więcej, powinny być badane dokładnie z taką samą wnikliwością i drobiazgowością - pisze prof. dr hab. Piotr Kardas, adwokat, Uniwersytet Jagielloński.

Wojewoda nie podważy uchwały rady, która oczekuje od wójta sądzenia się z osobami i organizacjami naruszającymi dobre imię gminy, bo nie widzi w niej realnego zagrożenia dla wolności słowa. Przy okazji po raz kolejny ujawnił się spór o to, czy jednostka samorządu terytorialnego w ogóle ma prawo do ochrony takich dóbr. W literaturze dominuje pogląd, że nie, ale orzecznictwo sądowe skłania się raczej do uznawania, iż jst należy się ochrona przed naruszeniem ich dóbr osobistych na równi z pozostałymi osobami prawnymi.

Dr hab. Tomasz Scheffler, dziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych we Wrocławiu, zwrócił się do dziekana opolskiej izby adwokackiej Łukasza Wójcika, wyrażając "głębokie rozczarowanie i oburzenie" wypowiedziami byłego dziekana - adwokata Mariana Jagielskiego, dotyczącymi radców prawnych. Chodzi o stwierdzenia, które padły w dyskusji na KZA, m.in.: "powtarzam moim aplikantom, radca prawny to prawnik, który udaje adwokata; on nie jest adwokatem, on nie będzie adwokatem". W jego ocenie potrzebne są publiczne przeprosiny.

Polska nie ratyfikowała dotąd Protokołu nr 12 z 2000 r. do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, który wprowadza ogólny zakaz dyskryminacji. Zabiega o to m.in. rzecznik praw obywatelskich, według którego oznaczałoby to rozwój standardów antydyskryminacyjnych. Tymczasem według rządu, ratyfikacja tego protokołu mogłaby skutkować nadmierną ingerencją w wolności obywatelskie.

Lekarz nie poniesie konsekwencji nieudanego zabiegu korekty nosa, gdyż po uniewinnieniu sprawa się przedawniła. Sąd Najwyższy orzekł, że Naczelny Sąd Lekarski wydał niesłuszne, stronnicze orzeczenie, nie dysponując żadnym pozytywnym dowodem na niewinność chirurga. Braki dokumentacji medycznej także nie zostały potwierdzone dowodami – stwierdziła Izba Odpowiedzialności Zawodowej SN.

Rzecznik praw obywatelskich zwrócił się do ministra sprawiedliwości Waldemara Żurka o rozważenie zainicjowania prac legislacyjnych w zakresie dopuszczalności tzw. częściowej prawomocności orzeczenia. Marcin Wiącek jako przykład podaje sytuacje, gdy odrębne rozstrzygnięcia dotyczące odrębnych przestępstw zawarte w wyroku uprawomocniają się w różnym czasie.

W Gdańsku rusza proces sternika jachtu, który podczas rejsu po Kanale Kaszubskim kierował jednostką, z której do wody wypadło kilkanaście osób, a cztery z nich się utopiły. Prokuratura zarzuca mu zignorowanie przepisów żeglugowych, przez co sprowadził nieumyślnie katastrofę w ruchu wodnym. Polskie prawo dość dokładnie określa zasady poruszania się po wodzie, a przepisów tych uczą się już nastolatki na kursach na patent żeglarski.

Skuteczna readaptacja ma znaczenie nie tylko dla osób, które były skazane, umożliwiając im powrót do społeczeństwa. Stanowi też gwarancję bezpieczeństwa dla wszystkich obywateli. Dobrze przeprowadzona zmniejsza ryzyko recydywy. W Polsce w tym obszarze jest jednak jeszcze dużo do zrobienia, począwszy od edukacji, poprzez przepisy karne, stworzenie odpowiednich warunków pracy np. kuratorów sądowych, po kwestie związane ze współpracą służb i organizacji pozarządowych — mówi Grzegorz Miśta, dyplomowany kurator specjalista.

Powodem umorzenia postępowania w sprawie uchylenia immunitetu prof. Manowskiej, I prezes Sądu Najwyższego było wadliwe powołanie na stanowisko nowego prokuratora krajowego Dariusza Korneluka, który został dokoptowany do Prokuratury Krajowej przez p.o. prokuratora krajowego Jacka Bilewicza. Te działania pozostawały w rudymentarnej opozycji do zasady legalizmu i były klasycznym przykładem tzw. falandyzacji prawa – orzekł Trybunał Stanu 18 września.