Rzecznik dyscyplinarny sędziów sądów powszechnych wszczął jeszcze w 2019 roku postępowanie dyscyplinarne przeciwko sędzi Olimpii Barańskiej-Małuszek z Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim. Sędzia złożyła apel do ministra Adama Bodnara o odwołanie władz sądu powołanych po 2018 r.
Czytaj: Sędzia Grzegorz Kasicki drugim zastępcą rzecznika dyscyplinarnego sędziów>>
Krytyka poprzedniego ministra
Sędzia Piotr Schab, rzecznik dyscyplinarny, wezwał sędzię do złożenia wyjaśnień dotyczących jej apelu z marca 2023 roku do ministra sprawiedliwości Adama Bodnara w sprawie zmian kadrowych w gorzowskim sądzie rejonowym. Pod koniec władzy PiS prezesem tego sądu został były członek neo-KRS Jarosław Dudzicz. Sformułowano zarzut dokonania przewinień dyscyplinarnych z art. 107 par. 1 pkt 3 i 5 ustawy o ustroju sądów powszechnych (u.s.p.), art. 271 par. 1 kodeksu karnego (k.k.), art. 231 par.1 k.k. (nadużycie uprawnień przez funkcjonariusza).
Sąd Dyscyplinarny przy Sądzie Apelacyjnym we Wrocławiu (sąd I instancji) 14 stycznia 2020 r. umorzył postępowanie, gdyż powołany przez ministra sprawiedliwości Adama Bodnara rzecznik dyscyplinarny ad hoc wycofał wniosek o ukaranie z powodu braku uprawnionego oskarżyciela.
Odwołania rzecznika i KRS na niekorzyść
Akta sprawy wraz z zażaleniami rzecznika dyscyplinarnego i Krajowej Rady Sądownictwa od postanowienia Sądu Dyscyplinarnego przekazano do Sądu Najwyższego.
Na sali Sądu Najwyższego pojawili się rzecznicy powołani przez ministra Ziobro: sędzia Przemysław Radzik i sędzia Piotr Schab, którzy zasiedli na ławach dla publiczności. A także rzecznik powołany przez ministra Bodnara – Włodzimierz Brazewicz, który zasiadł na ławie oskarżyciela.
Czytaj: Sędzia ma być zawieszona za wypowiedzi na Twitterze>>
Powstał problem, kto jest uprawnionym oskarżycielem do złożenia wniosku o ukaranie lub cofnięcie takiego pisma.
Sędziowie Schab i Radzik powołali się na zabezpieczenie udzielone przez Trybunał Konstytucyjny (K 16/24) z 9 stycznia 2025 r. Według tego postanowienia TK minister sprawiedliwości miałby powstrzymać się z powoływaniem rzeczników ad hoc w trybie art. 112 par. 3 i art. 112b par. 1 u.s.p., zaś wcześniej ustanowieni rzecznicy ad hoc mieliby wstrzymać prowadzone przez siebie postępowania.
Sąd Najwyższy w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej SN 23 września umorzył postępowanie. Uznał, że mimo iż umorzenie postępowania przez sąd I instancji nie było zasadne, to należy je utrzymać w mocy dla dobra obwinionego sędziego.
SN stwierdził, że rzecznik dyscyplinarny powołany przez ministra sprawiedliwości przed wydaniem postanowienia zabezpieczającego przez Trybunał Konstytucyjny może działać, jeśli podejmie on czynności na korzyść sędziego.
O co chodzi z rzecznikami?
Przypomnijmy, że w kwietniu br. minister Adam Bodnar zdecydował o odwołaniu z funkcji rzecznika dyscyplinarnego sędziego Piotra Schaba i jego zastępcy Przemysława Radzika. 31 lipca o odwołaniu drugiego zastępcy Michała Lasoty zdecydował obecny minister Waldemar Żurek.
Wszyscy zostali odwołani przez ministrów, mimo trwającej kadencji. MS uzasadniało to toczącymi się wobec nich postępowaniami dyscyplinarnymi. Wskazywano równocześnie na lukę w przepisach. Po zmianie art. 112 u.s.p. z dniem 3 kwietnia 2018 r. rzecznika dyscyplinarnego i jego dwóch zastępców powołuje minister na czteroletnią kadencję, ale przepisy u.s.p. nie regulują przyczyn wygaśnięcia kadencji przed jej upływem. Art. 112 par. 8 u.s.p. przewiduje natomiast przypadki wygaśnięcia kadencji zastępcy rzecznika dyscyplinarnego przy sądzie apelacyjnym lub okręgowym (np. rozwiązanie stosunku służbowego, przejście w stan spoczynku, przeniesienie poza obszar właściwości sądu). Dlatego – według resortu – art. 112 u.s.p. musi zostać poddany wykładni prokonstytucyjnej i interpretowany jako przyznający ministrowi kompetencję do odwołania rzecznika i jego zastępców, zwłaszcza w sytuacji utraty podstawowego przymiotu sędziowskiego, jakim jest nieskazitelność charakteru – podsumowano.
Zawirowanie było też przy powoływaniu ich następców. W połowie lipca minister Bodnar powołał sędziego Mariusza Ulmana z Sądu Rejonowego w Nysie na funkcję rzecznika, sędzia zrezygnował jednak we wrześniu. Minister Żurek powołał więc na tę funkcję sędzię Joannę Halinę Raczkowską, jej zastępcami zostali sędzia Tomasz Ładny i sędzia Grzegorz Kasicki.
Postanowienie Izby Odpowiedzialności Zawodowej SN z 23 września 2024 r., sygnatura akt II ZOW 9/22
Cena promocyjna: 89.1 zł
Cena regularna: 99 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 69.3 zł 
