Główny Inspektorat Sanitarny ogłosił Program Szczepień Ochronnych na rok 2025. W dokumencie znalazło się kilkadziesiąt pozycji dotyczących wskazań do szczepień, w tym niedawno wprowadzone szczepienia kobiet w ciąży przeciw krztuścowi oraz przedłużone, bezpłatne szczepienia przeciwko HPV oraz COVID-19. Główny Inspektor Sanitarny określił też zasady przeprowadzania i organizacji szczepień.

Czy obowiązujące regulacje prawne są należycie dostosowane do aktualnych potrzeb i zagrożeń dla zdrowia pracujących, a także czy RODO jest barierą dla aktywnego włączenia sią pracodawców w system ochrony zdrowia publicznego? Na te i na wiele innych pytań spróbują odpowiedzieć eksperci w zorganizowanym przez Urząd Ochrony Danych Osobowych, Społeczny Zespół Ekspertów przy Prezesie UODO oraz Konfederację Lewiatan seminarium: „Ochrona zdrowia w zatrudnieniu a RODO”.

Po 1 stycznia 2025 r. praktyki pielęgniarek oraz położnych podstawowej opieki zdrowotnej mogą stracić możliwości dalszego funkcjonowania. To skutek zapisów w ustawie o podstawowej opiece zdrowotnej. Ministerstwo Zdrowia zapewniło, że trwają prace legislacyjne, które mają zapobiec tej sytuacji. Pielęgniarki i położne obawiają się jednak, że do końca roku projekt nie przejdzie wszystkich szczebli procesu legislacyjnego.

Od 25 października br. można zaszczepić się nową wersją szczepionki na COVID-19 - na Internetowym Koncie Pacjenta wystawiono elektroniczne skierowania. Tym razem szczepionka jest jednodawkowa - niezależnie od tego, jak wygląda historia pacjenta. W pierwszej kolejności szczepione są osoby powyżej 12. roku życia. Szczepionki są refundowane, a eksperci zachęcają do łączenia ich z tymi przeciwko grypie.

Wprowadzenie wykazu środków odurzających, substancji psychotropowych lub prekursorów kategorii 1, na które wystawienie recepty będzie musiało zostać poprzedzone osobistym zbadaniem pacjenta - to główny cel rozporządzenia, które zostało przygotowane przez resort zdrowia i wejdzie w życie w czwartek. Na liście znalazły się m.in. substancje z grupy opioidów: fentanyl, morfina i oksykodon.

W perspektywie 3-5 lat opieką koordynowaną w POZ mają zostać objęci wszyscy pacjenci w Polsce. Ministerstwo Zdrowia chce zachęcić kolejnych lekarzy do przystąpienia do programu. Na razie jednak nie stanie się to odgórnym obowiązkiem - tak jak dotąd będzie się odbywało na zasadach fakultatywnych. Resort zdrowia planuje też wprowadzenie kolejnych ścieżek opieki koordynowanej, m.in. leczenia otyłości i wsparcia onkologicznego.

Planowane jest powołanie stanowiska koordynatora potencjalnego biorcy, którego zadaniem będzie usprawnienie całego procesu kwalifikacji – deklaruje Ministerstwo Zdrowia w odpowiedzi na poselską interpelację dotyczącą ewentualnych zmian prawnych w zakresie transplantacji nerek. Jednocześnie nie są na razie prowadzone systemowe zmiany w zakresie kwalifikacji pacjentów, choć eksperci wskazują rozwiązania, których wdrożenie warto byłoby rozważyć.

Pacjenci po skomplikowanych operacjach wychodzą do domu w pierwszej dobie, jest znacznie mniej ponownych hospitalizacji, powikłań pooperacyjnych. Kluczowa jest jakość życia pacjentów po operacji i to, aby doprowadzić ją do stanu zbliżonego sprzed operacji. I nasi pacjenci są dowodem na to, że tak się dzieje dzięki operacjom za pomocą systemu robotycznego – mówi Jakub Kempisty, lekarz z Kliniki Urologii i Urologii Onkologicznej w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym im. Fryderyka Chopina w Rzeszowie.

Obowiązkiem ubezpieczonej placówki medycznej jest wskazanie konkretnych błędów w kalkulacji składki OC od błędów medycznych. Na przykład podanie, co ubezpieczyciel uwzględnił niezgodnie z własną taryfą (np. zawyżył liczbę łóżek szpitalnych). Skarżący nie wyjaśnił, które dane przyjęte do kalkulacji, są w rzeczywistości inne, ze względu na likwidację szpitala – orzekł Sąd Najwyższy, odmawiając rozpoznania kasacji.

Lekarze podstawowej opieki zdrowotnej zrzeszeni w Federacji Porozumienie Zielonogórskie są przeciwni rekomendacjom zawartym w raporcie zespołu ds. preskrypcji i realizacji recept. Ich zdaniem zmiany uwzględnione w raporcie zwiększą biurokrację oraz skomplikują, już i tak niełatwy, system wystawiania recept. Zarzucają też brak kluczowej zmiany dotyczącej automatycznego ustalania poziomu refundacji leków.

Sztuczna inteligencja i w pełni cyfrowa dokumentacja to jedne z ważniejszych wyzwań, które czekają sektor zdrowotny w ciągu najbliższych dziesięciu lat - wynika z projektu kompleksowej strategii. Eksperci podkreślają, że wykorzystanie nowych technologii to bezpośrednie korzyści dla pacjenta i personelu - więcej czasu na leczenie, ale też dostęp do nowoczesnych terapii. Nie można jednak zapominać o zagrożeniach, a z tym wciąż radzimy sobie średnio.

Zarząd Krajowy Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy ustosunkował się do wypowiedzi ministry zdrowia. Stwierdziła ona, że niektóre faktury wystawiane przez medyków opiewają 300 tys. zł miesięcznie. – Takie sformułowania odciągają uwagę opinii publicznej od prawdziwych „winowajców” problemów ochrony zdrowia, dzielą środowisko medyczne, niszczą zaufanie pacjentów do lekarzy – napisali w oświadczeniu związkowcy.

Niska jakość informacji używanych do tworzenia narzędzi opartych o sztuczną inteligencję (AI), błędy w systemach skutkujące złym wynikiem oraz naruszenie wrażliwych danych osobowych - to główne zagrożenia związane z użyciem AI przez firmy farmaceutyczne i biotechnologiczne opracowujące nowe terapie lekowe - uważają prawnicy kancelarii Baker McKenzie. Najważniejszą regulacją dla europejskich firm używających sztucznej inteligencji będzie AI Act.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie rozpatrzył skargę jednego z podmiotów leczniczych na decyzję Rzecznika Praw Pacjenta. W decyzji tej rzecznik uznał stosowane przez podmiot leczniczy praktyki, polegające na oferowaniu w medycznym laboratorium diagnostycznym badań kleszczy, za naruszające zbiorowe prawa pacjentów do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej oraz udzielanych z należytą starannością. Sąd podzielił to stanowisko.

Przepisy miały przyciągać młodych, a także powodować jak najdłuższe pozostanie na rynku pracy w zawodach, w których brakuje specjalistów. Niestety, żaden z celów nie jest realizowany. Młodzi, którzy kończą studia pielęgniarskie, nie podejmują pracy w publicznej ochronie zdrowia. Trafiają do prywatnego systemu niefinansowanego ze środków publicznych lub do innych zawodów - mówi Mariola Łodzińska, prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych.

Kijowski Uniwersytet Medyczny otworzył kampus w Bytomiu, by umożliwić uchodźcom z Ukrainy ukończenie studiów. Prowadzi jednak nabory nowych kandydatów na kierunki medyczne. Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej sprzeciwia się kształceniu lekarzy według programu nauczania obowiązującego w innych państwach. Przypomina też, że absolwenci tych studiów uzyskują dyplomy, które w Polsce nie uprawniają do wykonywania zawodu.

Ustawodawca sprecyzował okoliczności, w których przedsiębiorca może utracić możliwość sprzedaży alkoholu. Powinny być one interpretowane ściśle, co z kolei nierzadko staje się podstawą konstruowania linii obrony. Najlepiej jak przedsiębiorca wskaże na okoliczności – prawne i faktyczne – świadczące na jego rzecz. W końcu w postępowaniu odwoławczym zawsze kluczowe znaczenie ma zakres postawionych zarzutów oraz jakość ich uzasadnienia.

Obecnie wojewódzkie oddziały Narodowego Funduszu Zdrowia podpisują z ośrodkami, które prowadzą program lekowy dla chorych na stwardnienie rozsiane aneksy, aby zapłacić im za nadwykonania. Ma także nie być już problemu z włączaniem do leczenia osób z nowo postawioną diagnozą choroby. Eksperci mają jednak wątpliwości, czy ugaszony obecnie pożar nie spowoduje podobnych problemów w przyszłości, bo system nie zawsze nadąża za aktualnymi potrzebami.

Od 28 października br. osoby z niepełnosprawnością, korzystające z respiratora lub koncentratora tlenu, mogą wnioskować o dopłatę w wysokości 100 zł miesięcznie do rachunku za energię elektryczną. Wnioski na ten rok można składać do końca listopada. W przyszłym roku także ma być dodatek do energii elektrycznej z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

W biurze pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych trwają prace nad wytycznymi dla lekarzy orzeczników, które mają pomóc im rozstrzygać w przypadku chorób rzadkich, kiedy dziecko może otrzymać jedno orzeczenie o niepełnosprawności do 16 roku życia. Wytyczne mają zastąpić listę chorób rzadkich, które uprawniałyby do otrzymania jednego orzeczenia, bez konieczności stawania co kilka lat na komisji orzeczniczej. Mają być gotowe do końca roku. Biuro pełnomocnika zapowiada też inne zmiany.

Najwięcej przestrzeni do mediacji w sprawach medycznych można odnaleźć w odniesieniu do odpowiedzialności zawodowej personelu medycznego, problemem jest jednak to, że ustawodawca nie wymaga, by mediatorzy byli profesjonalistami, którzy ukończyli szkolenia i posiadają odpowiednie certyfikaty. Naprzeciw potrzebom wyszła jednak Naczelna Izba Lekarska, która zorganizowała 40-godzinne szkolenie z mediacji. Generalnie potrzebne są zmiany, by mediacja w sprawach medycznych była bardziej rozpowszechniona.

Ministerstwo Zdrowia po raz kolejny przedłuża o rok pilotażowy program dla pacjentów z neurofibromatozami. Włącza do niego także pacjentów, którzy ukończyli 30. rok życia, dotąd pilotaż obejmował pacjentów w wieku tylko do 30 lat. Program będą też realizować dwa nowe ośrodki, teraz będzie ich osiem. To bardzo ważne zmiany dla pacjentów z tym rodzajem chorób rzadkich, bo pozwolą na wdrożenie celowanego leczenia jak najwcześniej i zapewnią opiekę zdrowotną bez względu na wiek pacjenta.

Nierespektowanie prawa pacjenta do świadczeń zdrowotnych, brak informacji, zagubienie pacjenta w systemie ochrony zdrowia, bezpieczeństwo leczenia to najważniejsze obszary, którymi zamierza zająć się rzecznik praw pacjenta. Ukazała się „Strategia wieloletnia Rzecznika Praw Pacjenta na lata 2024 – 2027”. W dokumencie znalazły się też propozycje rozwiązań prawnych, które mają ukrócić działalność „uzdrowicieli” i „szarlatanów”.

Na powołanie do obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej lub na ćwiczenia nie przysługuje skarga do sądu administracyjnego. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich brak zaskarżalności takich decyzji do sądu może prowadzić, w przypadku wydania decyzji niezgodnej z prawem, do naruszenia licznych konstytucyjnych praw i wolności. MON nie zamierza jednak zmieniać prawa, uzasadniając, że to wywołałoby szereg negatywnych konsekwencji.

Osoby z rejonów objętych powodzią miały trudności z dotarciem na Lekarski Egzamin Końcowy. W świetle ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty stan klęski żywiołowej nie stanowi przesłanki do korekty terminu egzaminu przez ministra zdrowia. O zmianę przepisów upomniał się Rzecznik Praw Obywatelskich. Ministerstwo Zdrowia odpowiedziało, że nie są prowadzone prace legislacyjne mające na celu zmianę przepisów dotyczących ogłaszania terminów egzaminów.

Jest gotowy projekt zakazu e-papierosów jednorazowych, który jest daleko idący i radykalny. Zakłada również eliminację z rynku wszelkich e-papierosów aromatyzowanych bez względu na formę - zapowiedział podczas sejmowej komisji wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny. Nie wiadomo na razie, kiedy zostanie skierowany pod dalsze obrady, jednak taka propozycja jest zbieżna z tym, o co apelują lekarze i eksperci. Zwłaszcza w kontekście zdrowia młodszych konsumentów.

Paweł Grzesiowski, szef Głównego Inspektoratu Sanitarnego, wstępnie potwierdził, że mamy w Polsce pierwszy przypadek gorączki zachodniego Nilu. To choroba zakaźna przenoszona przez komary. Jak dotąd nie opracowano na nią szczepionki. W Polsce pierwsze przypadki wirusa u ptaków odnotowano w latach 90. XX wieku, u ludzi epizody objawowego zachorowania są jednak bardzo rzadkie. Występują głównie u osób starszych i z osłabionym układem immunologicznym.

Szczepienie poekspozycyjne przeciwko tężcowi ma charakter obowiązkowy, a jego niepodanie pacjentowi może zostać uznane za błąd w sztuce medycznej. Jeżeli zaś pacjent, który powinien otrzymać taką szczepionkę odmawia jej przyjęcia, należy poinformować go o możliwych skutkach tej decyzji, a jednocześnie dokonać odpowiednich adnotacji w dokumentacji medycznej. W określonych przypadkach lekarzowi pozostaje możliwość zwrócenia się do sądu opiekuńczego, a nawet odmowy leczenia.

27 października br. odbędzie się Forum Mediatorów, w trakcie którego eksperci będą dyskutować o mediacji w sprawach m.in. gospodarczych czy medycznych. Tegoroczna edycja koncentrować się będzie również na zmianach w kodeksie postępowania cywilnego (k.p.c.). Udział w wydarzeniu jest bezpłatny, a sama konferencja odbędzie się w formule online. Prawo.pl jest patronem medialnym wydarzenia.

W związku z wprowadzonymi w czasie trwania powodzi ograniczeniami wykonywania świadczeń tylko w sytuacjach zagrażających zdrowiu, jednostki opieki zdrowotnej nie miały możliwości ich realizacji z przyczyn niezależnych od nich – wyjaśnia resort zdrowia. Z tego powodu proponuje przedłużenie terminu rozliczeń zaliczek do końca 2025 roku. Projekt rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej trafił do konsultacji publicznych.