Jak poinformował we wtorek resort zdrowia, nowymi wiceministrami zdrowia zostali dr Tomasz Maciejewski oraz dr Katarzyna Kęcka. Z ministerstwem pożegnał się Wojciech Konieczny, Marek Kos oraz Urszula Demkow. Wcześniej rezygnację złożył Jerzy Szafranowicz. Na stanowisku wiceministra pozostała Katarzyna Kacperczyk. Nowym dyrektorem generalnym MZ został z kolei Konrad Korbiński.

W sezonie 2025/26 osoby, które będą chciały zaszczepić się przeciwko grypie, będą mogły wybrać jedną z trzech przystosowanych do nowych wariantów wirusa szczepionek. Wielu pacjentów będzie mogło skorzystać ze szczepień całkowicie za darmo, ale nawet w przypadku jedynie częściowej refundacji koszty zakupu szczepionki są niewielkie. Zaszczepić może się każdy, są jednak grupy pacjentów szczególnie narażone na cięższy przebieg choroby.

W dniach 10-11 września br. w Poznaniu odbędzie się I Ogólnopolska Konferencja Prawa Medycznego, organizowana przez EDU WIL, markę szkoleniową Wielkopolskiej Izby Lekarskiej. Wśród poruszanych tematów znajdą się m.in. te dotyczące bezpieczeństwa pracy medyków i problemów związanych z umieszczaniem pacjentów w szpitalu bez ich zgody. Wydarzenie jest bezpłatne, zapisywać można się do końca dnia.

Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej apeluje o pilne spotkanie medyków z nową ministrą zdrowia, Jolantą Sobierańską-Grendą. Wśród tematów, które wymagają rozmowy, wskazują m.in. na bezpieczeństwo lekarzy w placówkach ochrony zdrowia, kwestię ewentualnych prac nad systemem no-fault oraz dyskusję na temat szerzenia się pseudomedycznych i pseudonaukowych teorii w przestrzeni publicznej.

Rzecznik praw obywatelskich (RPO) włączył się do sprawy polskiego obywatela, który, po przejściu w Egipcie operacji ratującej życie, miał trudności z powrotem do kraju. Transport sanitarny w takiej sytuacji to ogromne koszty, a Narodowy Fundusz Zdrowia ich nie pokrywa. RPO uważa, że to luka prawna, która stawia pod znakiem zapytania realne zapewnienie pomocy medycznej polskim obywatelom.

Resort zdrowia pracuje nad rozwiązaniami, które umożliwią cyfrowe przechowywanie informacji o ilości oddanej krwi i potwierdzanie uprawnień honorowego krwiodawcy za pomocą aplikacji. Na razie nie wiadomo jednak, kiedy pacjenci będą mieli dostęp do tego udogodnienia. O kwestię cyfrowego dokumentu resort pytali posłowie, którzy postulowali jednocześnie, by legitymację włączyć do aplikacji mObywatel.

Mimo iż opłata od reklamowania napojów alkoholowych przynosi budżetowi jedynie 22 mln zł rocznie, to jest przedmiotem wielu sporów. Skarbówka chce podatku od np. nalewaków do piwa czy parasoli albo lodówek z logo marki piwa. Przedsiębiorcy postulują zniesienie opłaty, zwłaszcza jeśli Ministerstwo Zdrowia planuje ograniczenie reklamy piwa. Nie brakuje też argumentów, że opłata jest uzasadniona ze względu na społeczną szkodliwość nadużywania alkoholu.

Reforma szpitalnictwa ma przede wszystkim pomóc szpitalom powiatowym, które są najczęściej w złej kondycji finansowej. Przepisy ustawy wprowadzają m.in. możliwość elastycznego przekształcania oddziałów szpitalnych, łączenie szpitali przez samorządy i plany naprawcze dla zadłużonych placówek. Pod koniec sierpnia reforma została podpisana przez prezydenta, w czwartek opublikowano dokument w Dzienniku Ustaw. Wejdzie w życie po 14 dniach.

Część sklepów internetowych nadal ma w swojej ofercie e-papierosy, płyny oraz urządzenia do podgrzewania wkładów, choć formalnie zakazy zostały wprowadzone w ramach nowelizacji tzw. ustawy tytoniowej, która zakazała sprzedaży e-papierosów (zarówno z nikotyną, jak i bez) osobom poniżej 18. roku życia. Problemem są również niektóre zagraniczne platformy, które wymykają się krajowym regulacjom.

W polskich domach pomocy społecznej wciąż dochodzi do naruszeń podstawowych praw człowieka. W wielu placówkach mieszkańcy nie mogą samodzielnie wyjść na spacer, otworzyć okna ani decydować o własnym życiu. Takie przykłady przynosi najnowszy raport Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur. Eksperci alarmują, że osoby starsze i z niepełnosprawnościami często są traktowane jak pozbawione praw obywatelskich.

Zmniejszenie liczby godzin zajęć na uczelni, więcej nacisku na praktykę oraz wyeliminowanie z programów treści, które są już nieaktualne - to główne propozycje zawarte w projekcie nowelizacji rozporządzenia resortu nauki, które dotyczy m.in. standardów obowiązujących w zakresie kształcenia farmaceutów. Dzięki temu przyszli praktycy mają być lepiej przygotowani do wykonywania zawodu.

Centrum e-Zdrowia we współpracy z Ministerstwem Zdrowia oraz Głównym Inspektoratem Sanitarnym przygotowało interaktywny raport o chorobach zakaźnych. Jak podkreślono, materiał jest oficjalnym i najbardziej aktualnym źródłem danych o zachorowaniach i szczepieniach przeciwko sześciu chorobom zakaźnym, bo dane przekazują same placówki medyczne. W raporcie są m.in. dane dotyczące COVID-19 i grypy.

Jak podkreślono w poselskiej interpelacji skierowanej do resortu zdrowia, pomimo że w medycynie znane są już sposoby na łagodzenie bólu pacjentów terminalnie chorych, w Polsce pacjenci wciąż nie zawsze mogą liczyć na ich wdrażanie w trakcie terapii. Ministerstwo w odpowiedzi podaje jednak dane, z których wynika, że od kilku lat sytuacja systematycznie się poprawia.

To, że pacjent został umieszczony w szpitalu psychiatrycznym nie oznacza, że traci swoje prawa - m.in. do odmowy przyjęcia leków. Pacjent ma bowiem prawo samodzielnie podjąć decyzję, czy wyraża zgodę na udzielanie mu świadczeń zdrowotnych, czy też z nich rezygnuje. Jak przypomina jednak rzecznik praw pacjenta, od tej reguły istnieją wyjątki. Chodzi w szczególności o sytuacje zagrożenia życia.

Standardy stanowią przewodnik, który wytycza kierunek działań w opiece nad pacjentem leczonym psychiatryczne, tak aby były realizowane wszystkie jego prawa. Rzecznik praw pacjenta, ale też rzecznik praw obywatelskich i Najwyższa Izba Kontroli wielokrotnie zwracali uwagę na liczne przypadki nieprawidłowości, szczególnie na poziomie szpitalnym, m.in. w stosowaniu środków przymusu bezpośredniego poprzez unieruchomienie bez wymaganych procedur czy przymusowego podawania leków.

Jak wynika z raportu „Komercyjne badania kliniczne w Polsce. Analiza zmian rynku do 2024”, w ostatnich czterech latach nasz kraj awansował z 11. na 9. pozycję w światowym rankingu największych rynków komercyjnych badań klinicznych. To duży sukces, po którym nastąpiła stagnacja. – Przy braku wsparcia, spadek wartości tego rynku jest praktycznie nieunikniony – twierdzą eksperci.

Nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o działalności leczniczej zakłada, że szpital w tzw. sieci będzie mógł, za zgodą prezesa NFZ, w ramach danego profilu zamienić tryb pełnej hospitalizacji na leczenie planowe lub jednodniowe albo na udzielanie świadczeń z zakresu stacjonarnej opieki długoterminowej. Mimo pewnych wątpliwości - prezydent Karol Nawrocki zdecydował się ją podpisać.

W centralnej wypożyczalni nowoczesnych technologii asystujących PFRON dostępne są wreszcie wózki o napędzie ręcznym. Dalej nie są dostępne jednak wózki elektryczne. Wózki są dawno kupione, ale nie mogły być dotąd używane, bo Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych miała problem ze znalezieniem wykonawców usługi doradztwa, dostosowania i serwisu wózków ręcznych. O wózki można wnioskować przez System Obsługi Wsparcia (SOW).

Szczepienia ochronne są elementarną częścią realizacji prawa dziecka do zapewnienia mu zdrowia – przypomina Monika Horna-Cieślak, rzeczniczka praw dziecka. Wskazuje na zjawisko unikania przez rodziców szczepień dzieci. Postuluje o utworzenie sieci specjalistycznych poradni, które zajmą się tym zagadnieniem. Problemem są też szczepionki niedostosowane do najnowszych danych epidemiologicznych dotyczących najczęstszych serotypów wirusów i bakterii.

Naczelna Rada Lekarska od lat sprzeciwia się uzyskiwaniu w uproszczonym trybie prawa wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty w Polsce przez osoby spoza Unii Europejskiej. Tzw. ustawa pomocowa dla Ukrainy przedłużała funkcjonowanie tych przepisów, a samorząd apelował o prezydenckie weto. Karol Nawrocki najpierw zawetował, a potem w swojej ustawie przywrócił uprowadzony tryb.

Poradnia seksuologiczna Centrum Zdrowia Psychicznego, działającego w Mazowieckim Szpitalu Bródnowskim, jako jedna z zaledwie dwóch w całym kraju, udziela świadczeń osobom poniżej 16. roku życia. Zamyka się, ponieważ jest zbyt niska wycena tych świadczeń, a specjaliści nie chcą pracować za głodowe stawki. Interweniuje rzeczniczka praw dziecka. Ministerstwo Zdrowia problemu jednak nie widzi.

Planowane przez rząd zmiany w opłacie cukrowej zakładają m.in. jej podwyższenie, objęcie opłatą cukrów naturalnie występujących w napojach oraz przeniesienie obowiązku zapłaty ze sprzedawców na producentów. Eksperci zwracają jednak uwagę, że przy okazji podwyżki należałoby zreformować przepisy. Wbrew zapowiedziom, zapowiadane zmiany nie wyeliminują najistotniejszych wątpliwości, związanych np. z dodatkową opłatą cukrową.

Umożliwienie diagnostom laboratoryjnym samodzielnego wystawiania skierowań na określone badania oraz ordynowanie wybranych leków – postuluje Rada Diagnostów Laboratoryjnych (KRDL). Na liście koniecznych zmian jest też wprowadzenie nowej definicji wykonywania zawodu, która obejmowałaby także prowadzenie doradztwa diagnostycznego w formie porady i konsultacji diagnostycznej.

Rada Ministrów planuje prace nad projektem nowelizacji Prawa farmaceutycznego. Zmiany dotyczą uchylenia całkowitego zakazu reklamy aptek, który obowiązuje od 2012 r. – podano w wykazie prac legislacyjnych RM. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał obowiązujące rozwiązanie za zbyt restrykcyjne i naruszające przepisy unijne.

Pielęgniarki w sądach domagają się uznania ich wykształcenia i specjalizacji przy określaniu wysokości minimalnej pensji zasadniczej. Adwokatka Teresa Kaczyńska-Kochaniec uważa, że niektóre szpitale szukały furtek w ustawie, żeby nie wypłacać wyższych wynagrodzeń. Poinformowała, że roszczenia, z jakimi występują pielęgniarki, sięgają kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Od poniedziałku, 25 sierpnia 2025 r., pula refundowanych szczepień w aptekach rozszerzy się m.in. o krztusiec, HPV, półpasiec, tężec, WZW A, WZW B i RSV. Darmowa szczepionka przysługuje wybranym grupom pacjentom, natomiast dla wszystkich bezpłatne będzie podanie szczepienia.

Zaplanowany lub nagły poród w domu wymaga sporządzenia karty urodzenia przez podmiot medyczny, lekarza lub położoną obecnych przy porodzie, albo szpital, do którego zgłosi się matka wraz z dzieckiem. Zaniedbanie tych czynności prowadzi do wytoczenia powództwa przed sądem cywilnym. Interesujące rozstrzygnięcie w takiej właśnie sprawie wydał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku.

Najwięcej działań w strategii zostało zrealizowanych w obszarach inwestycji w naukę i innowacje oraz inwestycji w kadry. To są te obszary, które mają najmniej wspólnego z realną i stosunkowo szybką poprawą jakości świadczeń dla pacjentów. My chcemy, żeby pacjent miał przede wszystkim zagwarantowany dostęp do szybkiej diagnostyki i leczenia w określonym standardzie zgodnym z wytycznymi i kluczowymi zaleceniami. W każdym ośrodku taki sam – mówi w rozmowie z Prawo.pl Joanna Frątczak-Kazana, wicedyrektorka Onkofundacji Alivia.

Dostępność wczesnej diagnostyki przewlekłej choroby nerek (PChN) w Polsce kuleje – wynika z raportu Najwyższej Izby Kontroli. Większość środków na diagnostykę i leczenie pacjentów z PChN przeznaczono na dializoterapię i przeszczepy. Wydatki nie przekładały się na jakość leczenia. Dostęp do leczenia nefrologicznego jest nierównomierny w całej Polsce i uzależniony od liczby specjalistów. A tych brakuje coraz bardziej.

Ministerstwo Zdrowia ogłosiło wykaz 11 szczepień ochronnych, które mogą być wykonywane w aptekach. Zmiany wchodzą w życie 25 sierpnia. Resort zdrowia zapowiada, że jesienią wrócą szczepienia przeciwko COVID-19. Europejska Agencja Leków (EMA) rekomenduje w sezonie epidemicznym 2025/2026 stosowane szczepionki przeciw wariantowi LP.8.1 wirusa, który niesie niskie ryzyko dla zdrowia publicznego.