Z początkiem kwietnia na liście refundacyjnej znajdzie się 29 nowych leków, z czego 7 stosowanych w chorobach rzadkich. Znalazły się na niej m.in. terapia dla dzieci od drugiego roku życia chorych na mukowiscydozę i szczepionki dla seniorów na półpaśca i RSV. Ogólnie na liście znajdzie się 10 nowych terapii onkologicznych i 19 z innych kategorii.

1 kwietnia br. nowelizacja ustawy o Krajowej Sieci Onkologicznej wchodzi w życie. Wprowadza ona zmiany w zakresie terminów pierwszej kwalifikacji podmiotów leczniczych na poszczególne poziomy zabezpieczenia opieki onkologicznej Krajowej Sieci Onkologicznej oraz wdrażania elementów KSO. Wcześniej wejście w życie większości elementów reformy przesunięto o ponad rok.

Podejmowanie przez placówkę medyczną działań utrudniających egzekwowanie obowiązkowych szczepień ochronnych i dostępu do tego rodzaju świadczeń profilaktycznych narusza zbiorowe prawa pacjentów. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie potwierdził decyzję rzecznika praw pacjenta. Placówka medyczna przechowywała karty uodpornienia w sposób, który uniemożliwiał wyszukanie osób, które podlegały obowiązkowym szczepieniom ochronnych.

Urzędy, szkoły, szpitale, domy pomocy, instytucje kultury, łącznie ponad 65 tys. podmiotów publicznych, muszą do 31 marca 2025 roku sporządzić raport, w jaki sposób zlikwidowały ograniczenia architektoniczne, cyfrowe lub informacyjno-komunikacyjne dla osób ze szczególnymi potrzebami. Wiele podmiotów ma wątpliwości, czy ma składać raport, skoro np. wynajmuje nieruchomość? Jak określić liczbę budynków, w których prowadzi działalność oraz które aplikacje mobilne wymienić w raporcie?

Teoretycznie przepisy nakazują sklepom wielkopowierzchniowym wyraźne oddzielanie przestrzeni z alkoholem od reszty stoisk. Ustawodawca nie zdefiniował jednak pojęć „ciąg handlowy” oraz „lada", przez co interpretacja przepisów jest mocno utrudniona. Posłowie wskazują, że w dużych marketach klienci, którzy chcą skorzystać z kas samoobsługowych, stoją w kolejce w dziale z alkoholem - co może zachęcić do większej konsumpcji.

Choć ustawa zapewnia prawo do leczenia bólu każdemu pacjentowi, a kobieta w ciąży jest w polskim prawie pod szczególną ochroną, rozporządzenia bazują przede wszystkim na dobrej woli szpitala. Powoduje to, że wiele kobiet wciąż jest pozbawianych prawa do porodu bez bólu i otrzymania znieczulenia. Eksperci podkreślają, że zapewnienie dostępu do anestezjologa jest obowiązkiem, a nie przywilejem, a ewentualne naruszenia to podstawa do wystąpienia o zadośćuczynienie.

W Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym nie jest zatrudniony lekarz POZ, a skierowania wystawiane przez innych pracujących tam lekarzy są traktowane jako komercyjne, co oznacza ponoszenie przez ośrodek kosztów usługi. Służba Więzienna z kolei odmawia niekiedy przyjęć pacjentów KOZZD do szpitali przywięziennych, bo nie są oni skazani ani aresztowani. Rzecznik praw obywatelskich wskazuje na naruszenia prawa do właściwej opieki medycznej.

Z roku na rok zmniejsza się liczba dziecięcych uzdrowisk, bo turnusy świecą pustkami. Nie ma już żadnego sanatorium. Między innymi dlatego, że dzieci nie są kierowane. Z kolei rodzice mają obawy przed samodzielnym wyjazdem dziecka do uzdrowiska. Na przeszkodzie stoi też niedostosowany system edukacji. Tymczasem leczenie uzdrowiskowe mogłoby być antidotum m.in. na lawinowo rosnący problem otyłości i nadwagi u dzieci. Konsultant krajowa zapowiada pilotaż, który ma poprawić sytuację.

Czas oczekiwania na pierwszą wizytę onkologiczną w wielu placówkach przekracza 50 dni. Pacjenci wiele miesięcy czekają też na badania, w niektórych województwach ponad 120 dni na rezonans magnetyczny, ponad 90 dni na tomografię komputerową, a opis badania badania dostają po 46 dniach. Sytuacja najgorzej wygląda w województwach: kujawsko-pomorskim, małopolskim i zachodniopomorskim. W kolejkach czekają nawet pacjenci z kartami DiLO.

We Wrocławiu lekarze zdiagnozowali u sześcioletniego chłopca śmiertelnie niebezpieczną błonicę. Kilka dni później wykryto drugi przypadek u osoby dorosłej, która wcześniej miała kontakt z dzieckiem. To jedne z nielicznych od wielu lat przypadków tej choroby w naszym kraju. – W Polsce rośnie liczba dzieci, które w ogóle nie są szczepione. Coraz więcej chorób, o których sądziliśmy, że już nie wrócą, znów zaczyna zagrażać – wskazują lekarze rodzinni. Szacuje się, że w Polsce jest już ponad 90 tys. niezaszczepionych dzieci.

Ministerstwo Zdrowia rozszerza katalog elektronicznej dokumentacji medycznej o kartę medycznych czynności ratunkowych (KMCR) oraz kartę medyczną lotniczych zespołów ratownictwa medycznego (KM LZRM) – wynika z projektu rozporządzenia skierowanego do konsultacji publicznych. Samorząd lekarski punktuje jednak luki, np. w przypadku pacjentów nieposiadających numeru PESEL.

Działania organów państwa w zakresie dysponowania środkami z opłaty cukrowej i opłaty od napojów alkoholowych nie były realizowane rzetelnie i prawidłowo. Wpływy z obu źródeł, łącznie ponad 5,2 mld zł w latach 2021-2023, zasiliły budżet NFZ i w założeniu miały być dodatkowym wsparciem leczenia negatywnych skutków zdrowotnych spożywania napojów słodzonych i alkoholu. W rzeczywistości jednak miały charakter fiskalny - podsumowuje Najwyższa Izba Kontroli w raporcie.

Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej krytykuje część propozycji zawartych w projekcie rozporządzenia, które wprowadza zmiany w standardach kształcenia m.in. przyszłych lekarzy i położnych. Teoretycznie mają one wpłynąć na poprawę jakości kształcenia na uczelniach, ale, zdaniem samorządu, część z nich może mieć wręcz odwrotny skutek. Wątpliwości dotyczą m.in. liczebności grup na zajęciach klinicznych.

Wprowadzenie systemu Ewidencji Potencjału Świadczeniodawcy (EPS), który umożliwi monitorowanie w czasie rzeczywistym potencjału usługodawcy w systemie ochrony zdrowia - to główny cel projektu nowelizacji ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia. Ma on umożliwić monitorowanie na poziomie centralnym informacji o aktualnym stanie zasobów: łóżek szpitalnych, pracowników medycznych, infrastruktury, wyrobów medycznych, środków ochrony indywidualnej, gazów medycznych oraz krwi i jej składników.

Wprowadzenie nowego, scentralizowanego systemu rejestracji na świadczenia opieki zdrowotnej umożliwiającego ustalenie kolejności ich udzielania, który ma pozwolić na uproszczenie i przyspieszenie procesu rejestracji - to główny cel projektu nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw, który został właśnie przekazany do konsultacji.

Prawo.pl otrzymało od Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej listę chorób, które znalazły się w wytycznych wysłanych przez resort do powiatowych i wojewódzkich zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności. Ministerstwo przygotowało dwa dokumenty z wytycznymi dla zespołów - jeden dotyczy chorób, które uprawniają do otrzymania punktu 7 i 8 w orzeczeniu, a drugi - tylko punktu 8. Publikujemy wytyczne resortu rodziny.

Rok 2024 przyniósł w końcu spadki w produkcji prawa w Polsce. W polskiej legislacji wciąż jednak wiele jest do poprawy. Wśród przykładów można wskazać choćby nieżyciowe przepisy w sprawach cywilnych dla pełnomocników z urzędu, specustawę drogową, która stała się regułą, zamiast wyjątkiem, czy martwe przepisy dotyczące egzekwowania zakazu posiadania zwierząt. Punktujemy je w raporcie "Poprawmy prawo".

26 marca rusza Centralny Rejestr Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego, dzięki któremu każdy będzie mógł sprawdzić, czy dana osoba ma ważne uprawnienia do wykonywania zawodu. Dotyczy to m.in.: techników farmaceutycznych, masażystów czy elektroradiologów. Resort zdrowia w ostatniej chwili przedłuża jednak termin na dokonanie wpisu.

Nowelizacja ustawy nadająca nowe uprawnienia rzecznikowi praw pacjenta ma dać narzędzia do walki z medyczną szarlatanerią - dla bezpieczeństwa pacjentów, którzy są narażeni na metody pseudonaukowe nawet w pozornie renomowanych podmiotach. Eksperci podkreślają jednak, że kary i sankcje muszą być przede wszystkim egzekwowane, tak, by żerowanie na zdrowiu przestało się opłacać. Potrzebne są też działania uświadamiające.

W 2024 roku wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności nie wydały nawet połowy decyzji o poziomie potrzeby wsparcia z wniosków, które wpłynęły. Urzędy zostały zasypane wnioskami obywateli, ale nie zostały odpowiednio na to przygotowane. Brakuje ludzi, biur, zaplecza technicznego. Teraz resort rodziny chce, aby to wojewodowie wprowadzili plany naprawcze, aby decyzje wydawane były w terminie.

Lekarz rodzinny może zmienić zalecenia lekarskie specjalisty, np. kardiologa, jeśli uzna to za konieczne. Niekiedy taka zmiana może być wręcz konieczna. Nie ma przepisów, które by mu tego zabraniały. Musi jednak wcześniej zbadać pacjenta, bo to zawsze lekarz bierze odpowiedzialność prawną m.in. za orzekanie o stanie zdrowia pacjenta i wydane mu zalecenia.

Polskie pielęgniarki wielokrotnie apelowały do ministra zdrowia o działania na rzecz poszerzenia ich kompetencji. Taką szansę niesie projekt European Nursing Action, który zakłada nie tylko zwiększenie liczby pielęgniarek, ale również uprawnień do wykonywania kolejnych procedur. Wprowadzenie tego rozwiązania ma usprawnić działanie systemu ochrony zdrowia, poprawić jakość opieki nad pacjentami oraz zoptymalizować koszty ponoszone przez placówki medyczne.

Lekarka, pomimo ciążącego na niej obowiązku, nie wystawiła pacjentce zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy. Czyn ten uznano za przewinienie zawodowe, za które pierwotnie ukarano ją upomnieniem. Naczelny Sąd Lekarski zmienił jednak wydane orzeczenie, wymierzając lekarce karę ograniczenia zakresu czynności w wykonywaniu zawodu, poprzez zakaz wystawiania zaświadczeń o czasowej niezdolności do pracy na okres jednego roku. Sąd Najwyższy uznał, że kara nie była rażąco niewspółmierna.

W Sejmie rozpoczęły się prace nad pierwszą w Polsce ustawą o chorobach rzadkich. Ma to być inicjatywa rządowa. Tymczasem konieczne jest oszacowanie dotychczasowych kosztów chorób rzadkich, które nie są znane. Posłowie chcą, aby w ustawie znalazły się także koszty, które w tej chwili są poza budżetem, tak by wyeliminować konieczność zbierania przez pacjentów wielomilionowych środków na leczenie poprzez zbiórki publiczne.

Projekt ustawy nowelizującej obecne przepisy regulujące m.in. warunki sprzedaży alkoholu, został opublikowany niemal pół roku od wskazania założeń. Ostatecznie rozwiązań jest jednak o wiele mniej, niż zapowiadano. Prawnicy oceniają, że przepisy mogą pomóc w ukróceniu akcji rabatowych typu "drugi sześciopak piwa gratis", ale samo podwyższenie sankcji nie wystarczy, by faktycznie były respektowane.

Powiatowy lekarz weterynarii będzie miał obowiązek powiadomić powiatowego inspektora sanitarnego o wystąpieniu ognisk zakażeń wirusem zachodniego Nilu wśród zwierząt - wynika z projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia, który został skierowany do konsultacji publicznych.

Podstawowe i specjalistyczne zespoły ratownictwa medycznego funkcjonujące na lotniskach, miałyby zostać zastąpione osobami po kursie kwalifikowanej pierwszej pomocy. Standardy zabezpieczenia medycznego lotnisk byłyby wszędzie takie same, bez względu na liczbę obsługiwanych pasażerów. To niektóre założenia projektu rozporządzenia, któremu sprzeciwiają się samorządy lekarski, ratowników medycznych i sam resort zdrowia. Jednym głosem nie mówią także zarządzający portami lotniczymi.

Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o zmianie ustawy o podatku akcyzowym, ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw. Jej celem objęcie podatkiem akcyzowym nowych kategorii wyrobów akcyzowych, tj. urządzeń do waporyzacji. Ustawa wprowadza też definicję legalną jednorazowych papierosów elektronicznych oraz zwiększa stawkę akcyzy od zawartego w nich płynu.

Rodzice adopcyjni dziecka mają trudności z uzyskaniem jego karty szczepień w celu kontynuacji obowiązkowych szczepień w nowej placówce medycznej. Ma to związek z koniecznością utrzymania całej procedury w tajemnicy. Rzecznik praw obywatelskich zwrócił się w tej sprawie do resortu zdrowia i prosi o wyjaśnienia.

Jeśli pacjent podejrzewa, że w trakcie leczenia doszło w jego przypadku do błędu medycznego, ma do wyboru kilka ścieżek postępowania. Ma możliwość zarówno działania w trybie pozasądowym (np. złożenia skarg do odpowiednich podmiotów), ale również zdecydować się na dochodzenie roszczeń w sądzie. Jeśli do zdarzenia doszło w szpitalu, może również wystąpić o świadczenie z funduszu kompensacyjnego.