W opinii rzecznika praw obywatelskich konieczne jest wdrożenie systemowych rozwiązań, dzięki którym pacjenci z różnymi rodzajami niepełnosprawności będą mogli skorzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej na zasadzie równości z innymi. A to wciąż problem, którego doświadczają np. osoby głuche, które muszą same zapewnić tłumacza języka migowego podczas wizyty lekarskiej, czy kobiety poruszające się na wózku, które mają trudność ze znalezieniem dostępnego gabinetu ginekologicznego.

Aż 98 proc. niemowląt nie ma dostępu do skutecznej profilaktyki przeciwko RSV. Z powodu zakażenia tym wirusem w sezonie 2022/23 hospitalizowanych było ponad 20 tys. dzieci w pierwszym roku życia. Przedstawiciele towarzystw naukowych i konsultanci krajowi apelują do Ministerstwa Zdrowia o finansowanie ze środków publicznych ciał monoklonalnych nowej generacji dla wszystkich noworodków oraz szczepienie kobiet w ciąży.

Jednym z realizatorów usługi asystencji dla osób z niepełnosprawnościami finansowanej z budżetu państwa będą mogły być powiaty. Z zaproponowanych przepisów na razie nie wynika, na jakich zasadach mają działać, ani jakie pieniądze otrzymają na realizację zadania. Z drugiej strony, powiat za nierealizowanie usługi asystencji może zostać ukarany finansowo. Asystencję będą też mogły realizować organizacje pozarządowe, ale spełniające ściśle określone warunki.

Oświadczenie, że ktoś nie życzy sobie leczenia sprzętem zakupionym przez Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy, nie ma żadnej wartości prawnej. Choć przepisy kładą duży nacisk na zgodę pacjenta na udzielenie świadczeń medycznych, to fakt, że sprzęt został sfinansowany ze zbiórki, nie będzie kryterium do podjęcia takiej decyzji. Z kolei odmowa leczenia dziecka dlatego, że sprzęt dla szpitala ufundowała WOŚP, byłaby nadużyciem władzy rodzicielskiej.

Otyłość może utrudnić podjęcie pracy w niektórych zawodach. Zarówno zawiniona, jak i niezależna od pracownika nie jest - jako taka - równoznaczna z niepełnosprawnością, gdyż nie zawsze wiąże się z występowaniem ograniczeń. Lekarze i urzędnicy patrzą jednak na BMI przy kwalifikowaniu nas do specjalistycznego leczenia.

Naczelna Rada Lekarska krytykuje projekt ustawy o instrumentach wspieranego podejmowania decyzji w zakresie braku umożliwienia pacjentom ustanowienia pełnomocnika do spraw związanych ze zdrowiem mocodawcy. - Zaniechanie dalszych prac nad uregulowaniem pełnomocnika medycznego jest błędem, który odsunie o kolejne lata wprowadzenie do polskiego porządku prawnego tej potrzebnej instytucji – wskazuje samorząd.

Na stronie internetowej rzecznika praw pacjenta powstała nowa zakładka ,,Dobre praktyki”. To przestrzeń, w której placówki medyczne mogą dzielić się sprawdzonymi rozwiązaniami, wpływającymi na poprawę jakości obsługi pacjentów, organizacji pracy oraz podnoszenie standardów opieki zdrowotnej. Na razie zaprezentowano dobre praktyki m.in. w zakresie postępowania ze skargami i zarządzania kolejkami pacjentów w placówkach.

Fundacja Watch Health Care opublikowała najnowszy Barometr WHC, czyli raport dotyczący dostępu do gwarantowanych świadczeń zdrowotnych w Polsce. Wynika z niego, że rok 2024 jest rekordowy, bo średni czas oczekiwania na świadczenia wynosi 4,2 miesiąca. To najdłużej od 2012 roku, od kiedy WHC bada kolejki. Najdłużej trzeba czekać na wizytę u angiologa – średnio 13,9 miesięcy, endokrynologa - 12,1 miesięcy oraz do chirurga naczyniowego - 11,6 miesięcy.

Zgodnie z nową wersją Kodeksu Etyki Lekarskiej, która weszła w życie 1 stycznia br., lekarz może informować o oferowanych usługach, z zastrzeżeniem, że nie będzie przekraczał przy tym granic etycznych. Chodzi np. o posty w mediach społecznościowych. To spora zmiana w stosunku do starej wersji kodeksu, która całkowicie zabraniała medykom reklamowania się. Naczelna Izba Lekarska tłumaczy, jak interpretować przepis w praktyce.

W roku 2023 nakłady publiczne na ochronę zdrowia wyniosły 184,8 mld złotych i były około o 22,4 proc. wyższe od środków przekazanych w 2022 r., co stanowi poziom 7,05 proc. PKB. Z raportu "Zdrowie i ochrona zdrowia w 2023 roku" Głównego Urzędu Statystycznego wynika także, że w czasie ostatnich 10 lat, między rokiem 2014 a 2023, kwoty przeznaczane na medycynę rosły systematycznie, w sumie o 153,7 proc.

Choć rozszerzony projekt nowelizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi jest przedmiotem uzgodnień wewnętrznych od października, póki co między Ministerstwem Zdrowia a resortem rozwoju nie ma zgody co do najistotniejszych propozycji. Resort zdrowia chciałby bardziej radykalnych zakazów, m.in. w zakresie reklamy i sprzedaży przez internet. Zderza się to z argumentacją o konstytucyjnej zasadzie wolności działalności gospodarczej.

Ministerstwo Zdrowia planuje wydłużyć o rok pilotażowy program opieki nad pacjentem z zespołem stopy cukrzycowej. Zwiększy się także liczba ośrodków realizujących program. W rezultacie ma z niego skorzystać więcej pacjentów, co ma się przełożyć na zmniejszenie amputacji wysokich w wyniku powikłań zespołu stopy cukrzycowej. Polska wciąż plasuje się w niechlubnej czołówce w tym obszarze na tle innych krajów europejskich.

"To ukrywają firmy farmaceutyczne", "o tym leku lekarz ci nie powie" - tego typu hasła najczęściej są wykorzystywane w fałszywych reklamach leków lub wyrobów medycznych, które mają przyciągnąć uwagę szczególnie osób starszych. W takich zmanipulowanych nagraniach znany medyk często przekonuje o skuteczności tabletek lub maści. Problem w tym, że... nawet o tym nie wie. Tego typu reklam w social mediach są tysiące, a sytuacja tylko się pogarsza, bo nie ma skutecznych narzędzi do walki.

W 2024 r. Rzecznik Praw Pacjenta Bartłomiej Chmielowiec wydał 162 decyzje o przyznaniu świadczenia pieniężnego ze środków Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych. Łączna kwota udzielonego wsparcia to 9,5 mln zł. Średnia wysokość świadczenia kompensacyjnego wynosi natomiast 60 tys. zł. Co istotne, nikt nie zrzekł się uprawnienia do otrzymania świadczenia po wydaniu decyzji.

Lista zmian, jakich oczekują pracownicy niemedyczni placówek ochrony zdrowia jest bardzo długa. Brakuje przede wszystkim norm pracy i jasnych wytycznych dotyczących wynagrodzenia. Parlamentarny Zespół ds. Personelu Niemedycznego Ochrony Zdrowia sytuację tej grupy zawodowej określił jako bardzo złą i zwrócił się do Ministerstwa Zdrowia z pytaniem, jakie planuje podjąć działania, aby to zmienić.

Na badania stwierdzające chorobę zawodową trzeba dziś czekać nawet dwa lata. Problem występuje zwłaszcza w procesie diagnostyczno-orzeczniczym w jednostce orzeczniczej II stopnia. Obecnie jedyną taką jednostką rozpoznającą sprawy odwoławcze z całej Polski jest Instytut Medycyny Pracy im. prof. Jerzego Nofera w Łodzi. Przepisy nie określają terminów, w jakich jednostki orzecznicze są zobligowane do wydawania orzeczeń.

Resort zdrowia opublikował szczegółowe standardy akredytacyjne dla podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). To realizacja upoważnienia zawartego w ustawie o jakości i bezpieczeństwie pacjenta. Nadal nie opublikowano jeszcze odrębnych rozporządzeń dotyczących wskaźników mierzenia jakości w jednostkach POZ oraz Ambulatoryjnej Opieki Specjalistycznej (AOS). Na razie pierwszy przyjęty dokument w tym zakresie dotyczy tylko szpitali.

Naruszenie dóbr osobistych nie wymaga imiennego, bezpośredniego wskazania go w wypowiedzi. Wystarczające jest powołanie jakichkolwiek danych, które pozwalają na zidentyfikowanie tego podmiotu i powiązanie treści analizowanej wypowiedzi z jego działalnością. A także, by wypowiedź ta mogła wpływać na odbiór określonego podmiotu w społeczeństwie – orzekł Sąd Najwyższy i uchylił wyrok, w którym pozwano Naczelną Izbę Aptekarską.

Minister Zdrowia jest gotowy na poszukiwanie kompromisów, jednak nie widzi możliwości całkowitego odejścia od aktualnie obowiązujących zasad w obszarze refundacji - tak resort zdrowia odpowiada na apel Porozumienia Zielonogórskiego w sprawie ewentualnych zmian w karaniu lekarzy za błędne określenie poziomu refundacji na wystawionej recepcie. Ministerstwo deklaruje jednak, że trwają prace nad narzędziem, które ma usprawnić pracę medyków w tym zakresie.

Główny Urząd Statystyczny opublikował raport „Zdrowie i ochrona zdrowia w 2023 roku" (dane są publikowane z opóźnieniem). W dokumencie przeanalizowano przypadki zachorowań na choroby zakaźne. W 2023 r., w porównaniu do 2022 r., zarejestrowano wzrost liczby zakażeń m.in.: szkarlatyną, wirusowym zapaleniem wątroby typu C i B, krztuścem, wirusowym zapaleniem opon mózgowych, różyczką, świnką, tężcem i odrą.

Według szacunków Ministerstwa Finansów, w latach 2025-2027 cena detaliczna paczki 20 szt. papierosów będzie rosła średnio o ok. 2,7-3,1 zł rok do roku. W efekcie w 2027 r. może ona kosztować ok. 26 zł. To efekt nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym. Przepisy weszły w życie 1 stycznia br. Stawki opodatkowania nie dotyczą na razie m.in. urządzeń do waporyzacji - te zmiany są procedowane w odrębnym projekcie nowelizacji.

Specjaliści grupy roboczej ds. dostępu naczyniowego dla pacjentów dializowanych apelują do Ministerstwa Zdrowia o powstanie Centralnego Elektronicznego Rejestru Przetok. Usprawni to opiekę nad pacjentami i umożliwi im swobodne przemieszczanie się między ośrodkami nefrologicznymi, np. przy zmianie miejsca zamieszkania. Umożliwi także sprawne przenoszenie dokumentacji pomiędzy ośrodkami nefrologicznymi, zapewniając ciągłość historii leczenia pacjenta.

Od nowego roku wchodzi w życie nowa wersja listy leków refundowanych. Znalazło się na niej 31 nowych cząsteczko–wskazań stosowanych m.in. w onkologii, kardiologii i chorobach rzadkich. To m.in. lek dla dzieci chorych na achonodroplazję, nowe terapie onkologiczne oraz leki zawierające nowe substancje kardiologiczne, wpływające na skuteczność leczenia.

Nowe zasady dotyczą między innymi porad edukacyjnych i konsultacji dietetycznych. Ich liczba zależy od potrzeb zdrowotnych pacjenta. Fundusz sfinansuje maksymalnie trzy konsultacje dietetyczne i sześć porad edukacyjnych oraz jedną kompleksową. Poza tym lekarze będą musieli podawać informację o typie niepełnosprawności w indywidualnej dokumentacji ucznia według nowych zasad. Zmienia się też finansowanie opieki koordynowanej.

W 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie tylko raz. Obniżeniu ulegnie natomiast minimalna podstawa wymiaru składki zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców. Grozi nam za to podwyżka podatku od nieruchomości. Wzrosną wynagrodzenia nauczycieli, a prawnicy zaczną lepiej zarabiać na urzędówkach. Wchodzą w życie zmiany dotyczące segregacji odpadów i e-doręczeń. To jednak nie koniec zmian, jakie czekają nas w Nowym Roku.

Nie da się zbudować nowego systemu ochrony zdrowia z dnia na dzień zatrzymując wszystkie istniejące rozwiązania. Działamy przecież na żywym organizmie. Musi się to odbywać ewolucyjnie, tak jak np. w Holandii, gdzie proces ten trwał kilkanaście lat, ale zakończył się sukcesem – mówi dr Marcin Pakulski, zastępca dyrektora Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. NMP w Częstochowie, członek ministerialnego zespołu ds. zmian systemowych w ochronie zdrowia oraz były prezes NFZ.

Prawo.pl i LEX rozpoczynają piątą edycję akcji "Poprawmy prawo". Po raz kolejny będziemy chcieli wskazać problematyczne przepisy, które na pewno należy zmienić. Chodzi o regulacje, które mają istotny wpływ na: wymiar sprawiedliwości, prawników, podatki, pracę, działalność gospodarczą, zdrowie, oświatę, samorząd i administrację. Do zgłaszania wadliwych aktów prawnych zapraszamy naszych Czytelników.

1 stycznia 2025 r. to istotna data dla lekarzy, ponieważ w życie wchodzą zmiany w Kodeksie Etyki Lekarskiej (KEL). Ostatnia tak duża zmiana została przyjęta 22 lata temu. Zdaniem samorządu lekarskiego, zmieniony kodeks jest zdecydowanie bardziej jednoznaczny i lepiej dostosowany do obecnych realiów i wyzwań. Zmian jest sporo, ale są też rozczarowania tym, czego w kodeksie nie ma.

Ochrona zdrowia od wielu dekad nie jest, niestety, priorytetem kolejnych rządów, mimo przedwyborczych deklaracji, że takowym priorytetem będzie objęta. Na przeszkodzie stała zawsze polityka i zbyt małe środki finansowe. Podobnie jest w przypadku aktualnego rządu. Niewątpliwym sukcesem jest program in vitro i zwiększenie dostępu do antykoncepcji awaryjnej - twierdzi Anna Janczewska, ekspertka Business Centre Club ds. systemu ochrony zdrowia.

Jakie przepisy dotyczące szeroko rozumianego zdrowia powinno się jak najszybciej zmienić, poprawić? Gdzie ustawodawca powinien interweniować, bo przepisów w ogóle nie ma? Zachęcamy do przesyłania propozycji w ramach piątej edycji akcji "Poprawmy prawo" - czekamy na nie do końca roku. Do wygrania są atrakcyjne nagrody.