Do 30 września 2024 r. przedłużono ważność orzeczeń o niepełnosprawności. Osoby, które mają już wyznaczony termin, mogą się stawić na komisji orzeczniczej, ale mogą też wniosek o nowe orzeczenie wycofać. Zdarzają się także przypadki zawieszenia postępowania. Trzeba jednak pamiętać, że przed 30 września może nastąpić kumulacja wniosków w zespołach i czas oczekiwania wydłuży się jeszcze bardziej. Obecnie na komisję orzeczniczą trzeba czekać nawet kilka miesięcy.

1 stycznia 2024 r. weszła w życie wprowadzona do ustawy definicja psychoterapii. Zgodnie z ustawą o ochronie zdrowia psychicznego, psychoterapia to celowe i planowane oddziaływania psychologiczne, zmierzające do złagodzenia lub usunięcia objawów zaburzenia oraz do poprawy funkcjonowania psychicznego i społecznego, wspierające dążenia jednostki lub rodziny do zdrowia i rozwoju, kierowane do osób z zaburzeniami psychicznymi.

Ustawa przedłużająca ważność orzeczeń o niepełnosprawności weszła w życie 30 grudnia. Orzeczenia o niepełnosprawności, których ważność upływa po 5 sierpnia 2023 r., a także orzeczenia których ważność przedłużono podczas epidemii i stanu zagrożenia epidemicznego, są ważne do 30 września 2024 r. Interwencja była potrzebna, bo czas oczekiwania na wydanie nowego orzeczenia to obecnie nawet kilka miesięcy. W związku z tym niektóre osoby z niepełnosprawnością utraciły uprawnienia, w tym do świadczeń. 

Nowe świadczenie wspierające skierowane bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością, świadczenie pielęgnacyjne na nowych i starych zasadach, a także przedłużenie ważności orzeczeń o niepełnosprawności – to tylko niektóre zmiany w prawie dla osób z niepełnosprawnościami i osób je wspierających, które nastąpią w 2024 r. Przypominamy o najważniejszych z nich.

2023 był kolejnym rokiem licznych zmian prawa. Do najgorszych przepisów należy zaliczyć: nowelizację ustawy o Sądzie Najwyższym, te dotyczące obliczania składki zdrowotnej od dochodów przedsiębiorców oraz regulacje o darmowych lekach dla dzieci i seniorów. Plusem są fundacje rodzinne oraz zmiany, dzięki którym więcej obdarowanych i spadkobierców skorzysta ze zwolnienia z podatku.

Trwa 4. edycja akcji "Poprawmy prawo", prowadzonej przez redakcje Prawo.pl i LEX. Po raz kolejny chcemy wskazać najbardziej problematyczne przepisy we wszystkich obszarach prawnych, które wymagają pilnej poprawy. Szczególnie zwracamy uwagę na regulacje, które mają istotny wpływ na wymiar sprawiedliwości, prawników, podatki, pracę, działalność gospodarczą, zdrowie, oświatę, samorząd i administrację. Do zgłaszania wadliwych regulacji zapraszamy również naszych Czytelników.

Wzrośnie płaca minimalna, przedłużono zamrożenie cen energii, a gminy ponownie zajmą się wypłatą dodatku osłonowego dla najuboższych. Więcej osób będzie mogło skorzystać z emerytur pomostowych, wraca podatek minimalny, a właściciele nowo kupionych pojazdów będą musieli je przerejestrować. Dzieciom nie będzie wolno sprzedawać energetyków, a szpitale muszą przygotować się na nowe zasady akredytacji. To tylko niektóre zmiany, jakie czekają nas od 1 stycznia 2024 r.

Nastolatek może sprzeciwić się, aby rodzic czy opiekun był obecny podczas jego badania medycznego. W dwóch przypadkach nawet medyk, który udziela świadczenia zdrowotnego takiemu pacjentowi może odmówić udziału osób bliskich przy badaniu. Musi jednak odnotować taką odmowę w dokumentacji medycznej.

W czwartek na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024. Jego przygotowanie zapowiedział w środę premier Donald Tusk. Wskazał, że w projekcie będzie zapis o 3 mld zł w obligacjach, przeznaczonych dla NFZ na onkologię dziecięcą, psychiatrię dziecięcą oraz na choroby rzadkie genetyczne.

Od 1 stycznia 2024 r. zakazana jest sprzedaż napojów energetycznych dzieciom i młodzieży do 18 roku życia. W ustawie zdefiniowano, że jest to napój będący środkiem spożywczym, ujęty w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, w którego "składzie znajduje się kofeina w proporcji przewyższającej 150 mg/l lub tauryna, z wyłączeniem substancji występujących w nich naturalnie".

Radosław Sierpiński został odwołany w czwartek z funkcji prezesa Agencji Badań Medycznych przez ministrę zdrowia Izabelę Leszczynę. Do czasu ogłoszenia konkursu i wyłonienia nowego prezesa Agencją kieruje dotychczasowy zastępca prezesa dr Rafał Staszewski – podało Ministerstwo Zdrowia.

Usługi asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami w pierwszej kolejności powinny trafić do osób do 65 roku życia, chyba że uzyskały orzeczenie i korzystały z asystencji. Do seniorów powinny być kierowane inne instrumenty wsparcia. Oczywiście, docelowo usługi asystencji powinny objąć też osoby starsze, ale to wymaga większego budżetu - uważa dr Magdalena Kocejko, ekspertka ds. polityki społecznej w obszarze niepełnosprawności.

Domownicy mają prawne możliwości ochrony swojego zdrowia i życia, jeśli nałogowy palacz odmawia wychodzenia na zewnątrz. W praktyce jednak uzyskanie zakazu palenia dla współdomownika będzie wyzwaniem. W szczególnym przypadku można uznać jego zachowanie za przemoc domową czy znęcanie się. W grę wchodzi także powołanie się na naruszenie dobra osobistego, jakim jest zdrowie. Z kolei na pozasądowej ścieżce bierni palacze mogą wnioskować o założenie Niebieskej Karty.

W Święta Bożego Narodzenia, a zaraz potem w Nowy Rok, pacjent może udać się po pomoc do dowolnego punktu nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej, niezależnie od tego, gdzie mieszka. Listę placówek przyjmujących w nocy od godziny 18 do 8 rano, a także całodobowo w dni ustawowo wolne od pracy, można znaleźć na stronie Narodowego Funduszu Zdrowia. Publikują je również miejskie portale.

Usługi asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami są potrzebne. Powiaty, którym przyjdzie realizować te zadania, wskazują, że prezydencki projekt zawiera wiele nieprecyzyjnych zapisów, które m.in. nie określają mechanizmu finansowania przez państwo i dotacji dla powiatów. Wątpliwości budzą też warunki przyznawania liczby godzin asystenta przez starostę czy miejsce, gdzie usługa może być wykonywana.

Większość pacjentów nie wymaga leczenia specjalistycznego, a wiele z tych osób czeka w kolejce tylko po to, żeby dostać receptę na od dawna zażywany lek. Tymczasem ci, którzy naprawdę wymagają pomocy, czekają zbyt długo. Ten mechanizm trzeba odkręcić i opieka koordynowana w tym pomaga. Mamy nowe narzędzia i możemy pacjentowi zapewnić kompleksową opiekę - mówi Tomasz Zieliński, wiceprezes Porozumienia Zielonogórskiego, specjalista medycyny rodzinnej, współwłaściciel poradni podstawowej opieki zdrowotnej (POZ).

Od 15 grudnia nie działa Teleplatforma Pierwszego Kontaktu pod numerem telefonu 800 137 200. Uruchomiona przez Ministerstwo Zdrowia pod koniec maja 2021 r. miała odciążyć nocną i świąteczną pomoc lekarską oraz SOR-y. Jednak nie cieszyła się dużą popularnością, często pacjenci o niej po prostu nie wiedzieli.

Opiekunowie medyczni, ale i pacjenci, mają być bezpieczniejsi po wejściu w życie przepisów ustawy o niektórych zawodach medycznych. Taki opiekun będzie bowiem zawodem regulowanym, a wykonujący go będą odpowiadać przed rzecznikiem dyscyplinarnym. Niekoniecznie ograniczy to nadużycia w Domach Pomocy Społecznej, gdyż pracujący tam opiekunowie nie muszą być opiekunami medycznymi, wyszkolonymi m.in. w zakresie praw pacjenta.

Rada Akredytacyjna przedłożyła rekomendacje w sprawie nowych certyfikatów jakości do Ministerstwa Zdrowia dla 10 szpitali - poinformowało w środę Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia. Od 1 stycznia 2024 r. będzie można wystąpić o udzielenie akredytacji do ministra zdrowia według nowej ustawy - z tym dniem bowiem wejdzie w życie większość przepisów dotyczących procedury udzielania akredytacji z ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta.

Co najmniej 500 mln zł rocznie z budżetu państwa w części pozostającej w dyspozycji ministra zdrowia rocznie będzie przeznaczane na finansowanie leczenie niepłodności metodą zapłodnienia pozaustrojowego. Minister zdrowia opracuje i wdroży pierwszy program oraz rozpocznie jego realizację od dnia 1 czerwca 2024 r. - zakłada ustawa opublikowana w Dzienniku Ustaw.

W ciągu zaledwie 15 lat średnia wieku pielęgniarek wzrosła o prawie 10 lat, zaś średnia wieku położnych o ponad 8 lat - wynika z „Raportu o stanie pielęgniarstwa i położnictwa w Polsce”, opracowanego na zlecenie Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych. Już teraz średni wiek pielęgniarki wynosi niewiele ponad 54 lata, a położnej o niecałe 3 lata mniej. Do 2030 r. aż 65 proc. obecnie zatrudnionych pielęgniarek i 60 proc. położnych będzie w wieku uprawniającym do świadczeń emerytalnych.

Interniści i pediatrzy, którzy muszą ukończyć kurs medycyny rodzinnej, aby od 2025 r. kontynuować pracę w przychodni podstawowej opieki zdrowotnej. Będą mogli zrobić to online. Jednak mają na to tylko przyszły rok, bo Ministerstwo Zdrowia nie planuje zmienić terminu wejścia w życie nowych przepisów.

Wzrost nakładów na ochronę zdrowia w latach 2018-2024 wynosi 100,3 mld zł, a 69 proc. z tej sumy przeznaczono na pokrycie kosztów podwyżek wynagrodzeń - wynika z "Monitora finansowania ochrony zdrowia" przygotowanego przez Federację Przedsiębiorców Polskich (FPP). Jak przypomina FPP, zgodnie z ustaleniami partnerów społecznych z Ministerstwem Zdrowia, koszty tych podwyżek miały stanowić nie więcej niż 50 proc. dodatkowych środków na ochronę zdrowia, aby poprawić też dostępność do świadczeń.

Wykonaniem orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 14 grudnia może być przywrócenie przesłanki zezwalającej na aborcję ze względu na upośledzenie płodu. Decyzja należy jednak do polskiego państwa. Usunięcie ciąży z ciężką wadą płodu jest co prawda obecnie legalne ze względu na zdrowie, w tym psychiczne, kobiety. Jednak po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2020 r. zadziałał efekt mrożący. Niektórzy lekarze nie wykonują aborcji, także wtedy, gdy kobieta ma do tego prawo.

Prezydent podpisał ustawę, która zamraża od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r. podwyżki cen energii elektrycznej, gazu i ciepła dla gospodarstw domowych, jednostek samorządu terytorialnego, rolników, podmiotów użyteczności publicznej oraz małych i średnich przedsiębiorstw. Z tarczy energetycznej skorzystają także spółki komunalne prowadzące obiekty sportowe, jak hale sportowe czy baseny.

Uniwersytet w Siedlcach na oficjalnym kanale mediów społecznościowych opublikował film ze scenami z zajęć w prosektorium, a na nich widoczne ludzkie ciało. Tymczasem korzystanie ze zwłok w celach medycznych ma charakter wyjątkowy. Nie mieści się w tej definicji promocja kierunku lekarskiego. Kodeks karny za znieważenie zwłok przewiduje nawet pozbawienie wolności do dwóch lat. Okręgowa Rada Lekarska w Warszawie zawiadomienia do prokuratury na razie składać jednak nie zamierza.

Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki w liście do prezydenta Andrzeja Dudy zwrócił się "z uprzejmą prośbą" o zawetowanie lub skierowanie do Trybunału Konstytucyjnego ustawy, która zakłada finansowanie z budżetu państwa procedury in vitro. Zwrócił w nim uwagę, że „Episkopat wielokrotnie zabierał głos w sprawie zapłodnienia pozaustrojowego, które nie jest metodą leczenia niepłodności”.

Karta oceny natężenia bólu będzie mogła być prowadzona elektronicznie i nie musi być dosłownym odbiciem tej załączonej w wersji papierowej do rozporządzenia. To duże ułatwienie dla lekarzy w poradniach rodzinnych i specjalistycznych, którzy od 24 sierpnia mają obowiązek kierować pacjentów do poradni leczenia bólu wedle jednolitych standardów.

Obecnie na wydanie orzeczenia o niepełnosprawności trzeba poczekać kilka miesięcy. W tym czasie osoby pozostają bez świadczeń rodzinnych czy z pomocy społecznej powiązanych z niepełnosprawnością. W czasie oczekiwania na komisję orzeczniczą można jednak pobierać zasiłek okresowy z pomocy społecznej, ale pod pewnym warunkiem.

Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu uznał, że Polska naruszyła Europejską Konwencję Prawa Człowieka w stosunku do ciężarnej kobiety, której zakazano dostępu do legalnej aborcji, ze względu na reformę polskiej legislacji. Lekarze potwierdzili zespół Downa u płodu w 14. tygodniu. W 2021 r. planowana w szpitalu w Warszawie aborcja została odwołana z powodu reformy legislacyjnej po wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Kobieta udała się do prywatnej kliniki w Holandii.