Opinie na temat istotnych dla prawników i sędziów zmian w prawie - Prawnicy i sądy

Prof. Markiewicz: Nie można sądów obciążać niewykonalnymi zadaniami

Wymiar sprawiedliwości

Działania na rzecz przywracania w wymiarze sprawiedliwości ładu konstytucyjnego nie mogą przesłaniać koniecznych zmian związanych z pracą sądów, w tym konieczności przeglądu liczby trafiających do nich spraw – przyznaje prof. UŚ Krystian Markiewicz, sędzia Sądu Okręgowego w Katowicach, przewodniczący Komisji Kodyfikacyjnej Ustroju Sądownictwa i Prokuratury. I z niepokojem obserwuje kolejne próby dokładania sądom pracy, bez stwarzania do tego warunków.

04.12.2025

Mikołaj Kozak: Końcowe zaznajomienie z materiałami postępowania – gwarancja czy dekoracja?

Prawo karne

Zgodnie z art. 321 par. 5 kodeksu postępowania karnego, w terminie trzech dni od daty końcowego zaznajomienia podejrzanego z materiałami postępowania strony mogą składać wnioski o uzupełnienie śledztwa. W teorii mówimy o instytucji gwarancyjnej, prawie do obrony, o przygotowaniu do przejścia w fazę postępowania jurysdykcyjnego. Przedstawiciele doktryny prawa karnego procesowego piszą o zapoznaniu się z całością materiału dowodowego w celu przygotowania odpowiedniej linii obrony – pisze Mikołaj Kozak, adwokat, Kancelaria Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.

03.12.2025

Kudła: Agresor z maczetą? Przepisy utrudniają działanie służb

Wymiar sprawiedliwości Policja

Zgodnie z obowiązującymi przepisami nawet jeśli agresor chodzi po restauracji, wymachując maczetą, nie można go, bez jego zgody umieścić w szpitalu psychiatrycznym. Chyba że zagraża bezpośrednio swojemu życiu albo zdrowiu innych osób. I to wymaga zmian, czego dowodem są kolejne sprawy, w których z powodu braku takiej reakcji giną ludzie - pisze Jacek Kudła, biegły sądowy, ekspert z zakresu czynności operacyjno-śledczych.

02.12.2025

Prof. Kardas: Konstytucyjny skład KRS nie wymaga zmian w ustawie

Wymiar sprawiedliwości Sędziowie

Ukształtowanie składu KRS w sposób spełniający standardy minimalne wynikające z prawa UE, EKPCz i Konstytucji jest możliwe bez zmiany obowiązującej ustawy o KRS, poprzez wprowadzenie konkretyzujących przepisów na płaszczyźnie regulaminu Sejmu oraz aktów podustawowych. Chodzi o regulacje określające zasady przedstawienia, w formie np. prawyborów, przez środowisko sędziowskie, niezależnych, wybranych przez sędziów kandydatów, spełniających merytoryczne, etyczne, deontologiczne i związane z niezawisłością oraz bezstronnością kryteria - pisze prof. dr hab. Piotr Kardas, adwokat, Uniwersytet Jagielloński.

01.12.2025

Prof. Majewski: Kara za zniesławienie pozostanie, ale ograniczona

Prawo karne Wymiar sprawiedliwości

Zniesienia kar za pomówienia niepubliczne oraz pomawianie innych podmiotów niż osoby fizyczne, a także ograniczenie karalności tylko do przypadków, gdy sprawca działa z zamiarem bezpośrednim, czyli chce kogoś zniesławić – takie m.in. zmiany zapowiada prof. Jarosław Majewski z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, członek Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego. I podkreśla, że one poważnie utrudniłyby instrumentalne wykorzystywanie przepisów dotyczących zniesławienia do tłumienia krytyki lub negatywnego oddziaływania na swobodę debaty publicznej.

29.11.2025

Dr Moczydłowski: Surowsze kary nie uchronią medyków przed agresją

Prawo karne Zawody medyczne

Wbrew istniejącej wiedzy na temat zachowań osób popełniających przestępstwa, politycy zakładają, że zaostrzenie kar będzie skutecznie zapobiegać atakom na ratowników i innych pracowników medycznych – twierdzi dr Paweł Moczydłowski, socjolog i kryminolog. Jego zdaniem jest to odzwierciedleniem tego, co czuje i myśli o tym ich elektorat, ale finalizowana właśnie nowelizacja kodeksu karnego nie przyniesie efektów, natomiast bardziej skuteczne może być odziaływanie w tej sferze na świadomość społeczną.

29.11.2025

Prof. Burdziak: Umorzenie mediacyjne może być przydatne, ale musi zostać lepiej skonstruowane

Wymiar sprawiedliwości

Jestem zwolennikiem szerszego stosowania konsensualnych trybów w sprawach karnych, w tym także w postępowaniu przygotowawczym. Jednak zaproponowana przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego nowa instytucja - umorzenie mediacyjne - budzi tyle wątpliwości, że ta regulacja może okazać się nieefektywna i nie wpłynąć zasadniczo na prowadzone postępowania karne – twierdzi prof. Konrad Burdziak, karnista z Uniwersytetu Szczecińskiego.

28.11.2025

Minister Waldemar Żurek: Odblokowanie KRS kluczowe dla sądów

Wymiar sprawiedliwości

Ustawa praworządnościowa i nowelizacja ustawy o KRS są w tym momencie dla nas kluczowe - mówi serwisowi Prawo.pl minister sprawiedliwości Waldemar Żurek. I dodaje, że resort analizuje też plan „B” na wypadek weta prezydenta - w tym wybór sędziów -członków Rady na podstawie obecnych przepisów, ale z uwzględnieniem Konstytucji oraz wyroków SN, TSUE i ETPC. W ocenie ministra, prezydent będzie miał "ogromny problem z zawetowaniem" projektu noweli o KRS, który "jest projektem kompromisowym".

27.11.2025

Prof. Sękowska-Kozłowska: Brak systemowych rozwiązań chroniących ofiary przemocy ze względu na płeć

Prawo karne

Potrzebujemy polityk, regulacji, które holistycznie zajmą się zwalczaniem przemocy ze względu na płeć. Takie działania muszą być podejmowane, aby przemoc nie miała miejsca. Tymczasem w polskim prawie wiele rozwiązań dotyczy reakcji na przemoc już zaistniałą. Edukujmy o tych zjawiskach, aby wykorzenić krzywdzące zachowania - wskazuje dr hab. Katarzyna Sękowska-Kozłowska, prof. INP PAN.

26.11.2025

Żurek: Czekamy na orzeczenia ETPCz w sprawie niepowoływania sędziów przez prezydenta

Wymiar sprawiedliwości

Przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka rozpatrywane są obecnie skargi dotyczące niepowołania przez polskich prezydentów sędziów, którzy uzyskali pozytywną opinię legalnej KRS. Te wyroki mogą być kluczowe z punktu widzenia zapowiedzi obecnego prezydenta Karola Nawrockiego, dotyczących nominacji sędziowskich – mówi minister sprawiedliwości Waldemar Żurek.

25.11.2025

Prof. Safjan: Odnowiony Trybunał może się włączyć w przywracanie praworządności

Wymiar sprawiedliwości

Gdy na skutek wyboru nowych sędziów Trybunał Konstytucyjny stanie się ponownie instytucją w pełni niezależną i bezstronną, to może w nim dojść do postępowań w sprawie ustaw najbardziej dotkniętych deformacjami, które doprowadziły do kryzysu praworządności – twierdzi prof. Marek Safjan, były prezes Trybunału Konstytucyjnego. Jednak trochę studzi nadzieje na przywrócenie w ten sposób porządku konstytucyjnego, bo jego zdaniem i tak konieczne by było uchwalenie i wejście w życie nowych ustaw.

24.11.2025

Dawid Kulpa: Neo-sądownictwo rzeczywistym czy zastępczym problemem Polski?

Wymiar sprawiedliwości

Reforma dotycząca wyboru sędziów do Krajowej Rady Sądownictwa z 2017 roku nie była udana, ani godna pochwały. Ale - w mojej ocenie - w żadnym wypadku nie usprawiedliwia to odpowiedzialności zbiorowej. Odpowiedzialności sprowadzającej się do plemiennego ferowania nieznanego naszej cywilizacji zbiorowego wyroku na całą, niejednorodną grupę osób. Grupę szczególną, bo reprezentującą Państwo Polskie i w jego imieniu wydającą orzeczenia - pisze Dawid Kulpa, radca prawny, partner w Kancelarii Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.

18.11.2025

Jacek Kudła: Policjant użył broni - ważna notatka służbowa

Prawo karne Wymiar sprawiedliwości

Przebieg zdarzeń podczas interwencji policji jest nieprzewidywalny, a to powoduje, że nawet najlepiej przeszkoleni policjanci mogą mieć sporo trudności podczas podejmowanych działań. Nie ma więc co ferować wyroków dopóty okoliczności nie zostaną szczegółowo wyjaśnione. By jednak tak się stało potrzebna jest m.in. dokumentacja. Policjant, dbając również o swoje bezpieczeństwo, powinien przyłożyć się choćby do sporządzenia notatki służbowej - pisze Jacek Kudła, biegły, ekspert za zakresu czynności operacyjno-śledczych.

15.11.2025

Dawid Kulpa: Realizm międzynarodowy a kryzys praworządności w Polsce

Wymiar sprawiedliwości

Niezależnie od naszego stosunku do słowa „naród”, „narodowe” czy też „nacjonalizm”, tak długo jak obowiązywać będzie Konstytucja RP z 1997 r., pozostanie instytucjonalnym faktem, że żyjemy w państwie narodowym. Art. 4 Konstytucji stwierdza bowiem, że „władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do narodu” oraz, że naród "sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio”. W preambule z kolei znajdujemy wyjaśnienie, że nie idzie o dowolny naród, ale o – pisany wielką literą – Naród Polski, który konstytuują wszyscy obywatele Rzeczypospolitej - pisze Dawid Kulpa, radca prawny, partner w Kancelarii Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.

14.11.2025

Prokurator Skała: Większość spraw karnych powinna kończyć się w prokuraturze

Wymiar sprawiedliwości

Pozytywnie odbieram propozycję wprowadzenia umorzenia mediacyjnego przez prokuratora na etapie postępowania przygotowawczego, ale rozwój konsensualizmu procesowego powinien iść znacznie dalej. Do sądów powinno trafiać około 20 proc. spraw, a reszta kończyć się przed prokuratorem – twierdzi Jacek Skała, przewodniczący Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury.

13.11.2025

Mec. Kulińska: Prawo o Adwokaturze trzeba dostosować do współczesności

Prawnicy

Wprowadzenie definicji świadczenia pomocy prawnej, ochrona tytułu „adwokat”, precyzyjne podstawy prawne zawieszania adwokatów w czynnościach zawodowych za zaległości składkowe czy zawieszania z uwagi na niezdolność do wykonywania zawodu, uwzględnienie cyfrowej rzeczywistości w procedurach funkcjonowania samorządu – to najważniejsze zmiany w projekcie nowelizacji Prawa o Adwokaturze - wskazuje Dorota Kulińska, członek Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej, dyrektor Instytutu Legislacji i Prac Parlamentarnych NRA.

06.11.2025

Prof. Biernat: Do TK trzeba transparentnie wybrać wybitnych prawników

Prawnicy Sędziowie

Ogłoszone właśnie przez marszałka Sejmu wybory na wolne stanowiska sędziów Trybunału Konstytucyjnego mogą zapoczątkować pozytywną zmianę w tej instytucji – uważa prof. Stanisław Biernat, sędzia i w latach 2010 – 2017 wiceprezes TK. Zastrzega jednak, że wybory powinny odbyć się ściśle według obowiązującej procedury i transparentnie, a możliwie najlepszych kandydatów powinno się wyłonić bez politycznych zależności.

03.11.2025

AI w sądach: asystent czy katalizator sporu?

Wymiar sprawiedliwości Prawo AI LegalTech Cyberbezpieczeństwo Nowe Technologie

Sztuczna inteligencja nie zmienia liter prawa, ale jest narzędziem, którego skutki procesowe prawo już dobrze zna.W perspektywie dla sądów kluczowe będą jawność pochodzenia materiałów, rozkład ciężaru dowodu i dostęp do informacji u dostawców systemów. Właśnie te aspekty zdecydują, czy AI okaże się asystentem, czy raczej katalizatorem sporu - pisze dr Michał Peno, adiunkt, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego, urzędnik Służby Cywilnej.

01.11.2025

Mec. Kozak: Uzasadnienie przedstawienia zarzutów – gwarancja czy iluzja?

Wymiar sprawiedliwości

Uzasadnienie postanowienia o przedstawieniu zarzutów powinno stanowić konkretyzację dowodów, które doprowadziły do jego wydania. Jak jest jednak w praktyce? Prokurator, w instrukcyjnym 14-dniowym terminie, produkuje dokument, z którego absolutnie nic nie wynika. Jedynie tyle, że zgromadzony materiał dowodowy uzasadnił przedstawienie zarzutów – pisze Mikołaj Kozak, adwokat, Kancelaria Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.

28.10.2025

Prof. Skrzydło: Sędziowskie skargi w Strasburgu wciąż czekają na rozpatrzenie

Wymiar sprawiedliwości Sędziowie

W Europejskim Trybunale Praw Człowieka wciąż na ocenę czeka kilkaset skarg z Polski, złożonych przez sędziów lub kandydatów na sędziów. A po odebraniu im statusu „szybkich”, na wyroki trzeba będzie jeszcze czekać latami – przypomina Jacek Skrzydło, adwokat, profesor Uniwersytetu Łódzkiego. Mówi o możliwych w tych sprawach ugodach, ale swoim klientom ich nie poleca. Nieco wyżej ceniłby jednostronne deklaracje rządu o naruszeniu konwencyjnych standardów, ale takie propozycje nie pojawiają się.

27.10.2025