Ministerstwo Sprawiedliwości chce wprowadzić obowiązek posiadania konta na portalu informacyjnym sądu przez adwokatów, radców prawnych, rzeczników patentowych i biegłych. Propozycje chwalą prawnicy, ale też Rzecznik Praw Obywatelskich. Problemem mogą być jednak kwestie związane z terminami i przepisami przejściowymi. Tego w projekcie na razie brakuje.

Każdy, kto krytykuje Komisję do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo Polski może być przez nią oskarżony i ukarany. Senat na posiedzeniu plenarnym 10 maja br. będzie dyskutować na temat przyjęcia lub odrzucenia ustawy o tej państwowej komisji, która narusza nie tylko Konstytucję RP, ale również - Europejską Konwencję Praw Człowieka, a także prawo unijne.

Do stosowania rozproszonej kontroli konstytucyjności przepisów zachęcałam sędziów wszystkich sądów od bardzo dawna, gdy jeszcze nie wyobrażaliśmy sobie, że to może stać się ustrojowym problemem. Dziś, gdy coraz częściej sięgają oni po te narzędzie, mogę powiedzieć: a nie mówiłam? Ale to gorzka satysfakcja, gdy to jest tak bardzo potrzebne – mówi prof. Ewa Łętowska.

Od uchwały Izby Pracy Sądu Najwyższego kwestionującej jednoosobowe składy minęły niecałe dwa tygodnie, a w sądach trwa nerwowe szukanie rozwiązań. Wiele rozpraw zostało odroczonych, sędziowie mówią o planowanych po długim weekendzie naradach i chaosie, który wydłuża i tak już długie postępowania. Część z nich uważa, że w sprawach "niekasacyjnych" na uchwałę nie trzeba zważać, a MS sprawdza stan wokand.

Do 12 maja wydłużono możliwość zgłaszania kandydatur do XV edycji konkursu „Kryształowe Serce Radcy Prawnego”. Jak co roku, w konkursie mogą brać udział radcy prawni i aplikanci radcowscy, którzy wyróżnili się bezinteresowną działalnością na rzecz osób fizycznych, organizacji społecznych, instytucji realizujących cele publiczne, kościołów, związków wyznaniowych lub grup osób dotkniętych klęskami.

Bank nie może dochodzić wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, gdy umowa została unieważniona. Skoro nieważność ta powstała na skutek zamieszczenia przez bank nieuczciwych klauzul, przedsiębiorca nie może czerpać korzyści z tej sytuacji. Nie wyklucza to roszczenia konsumenta o wynagrodzenie za korzystanie z jego pieniędzy - czyli rat - uzyskanych przez bank - wskazał w swojej opinii Rzecznik Generalny TSUE. Trybunał ogłosi w tej sprawie wyrok 15 czerwca.

Przepis o ryczałcie dla kuratorów za dojazdy służbowe prywatnym samochodem wzbudził spore nadzieje, ale ostudziło je podejście części sądów i zalecenia Ministerstwa Sprawiedliwości. Zgodnie z nimi wysokość przyznawanego ryczałtu powinna być m.in. uzależniona od rodzaju i powierzchni obszaru właściwości danego sądu. Z takim podejściem nie zgadzają się kuratorscy związkowcy.

Orzecznictwo w sprawach frankowych ujednolica się, ale kredytobiorca, wstępując na drogę sądową, wciąż ryzykuje, że nie dojdzie do unieważnienia umowy. Część sędziów nadal uważa, że umowy kredytów denominowanych lub indeksowanych do franka szwajcarskiego są ważne i w pełni skuteczne. Bywa, że o przegranej decyduje prowadzenie w mieszkaniu działalności gospodarczej, czy kupowanie lokali pod wynajem.

W ostatnim czasie Trybunał Konstytucyjny kilkukrotnie wypowiadał się w sprawie adwokackich i radcowskich "urzędówek" wskazując, że przepisy różnicujące je od wynagrodzeń obrońcy, pełnomocnika "z wyboru" są niekonstytucyjne. Część sądów już uwzględnia te orzeczenia, Sąd Apelacyjny w Katowicach wskazał jednak, że nie mogą działać wstecz, czyli mają zastosowanie w sprawach procedowanych począwszy od daty ich publikacji.

Po zniesieniu stanu zagrożenia epidemicznego dziesiątki tysięcy strażaków będzie musiało nagle odnowić szkolenia m.in. z kwalifikowanej pierwszej pomocy i bhp. Samorządowcy obawiają się, że to na nich spadnie obowiązek i koszty przeszkolenia. Może się okazać, że strażacy bez ważnych certyfikatów nie będą chcieli udzielać pierwszej pomocy, choćby przy wpadkach drogowych. Tym bardziej że nieudane akcje może ocenić prokurator.

Komornik od ponad trzech lat może doręczać zawiadomienia i pisma sądowe, problem pojawiał się, gdy w domu nie było adresata. Mógł wówczas zostawiać informacje o możliwości odbioru i terminie w skrzynce lub w drzwiach, albo pouczyć o tym dorosłych domowników. Teraz, po zmianach w ustawie o komornikach sądowych, takie dokumenty może zostawić dorosłemu zastanemu pod danym adresem.

W sezonie wyjazdów urlopowych do sądów wpływa zdecydowanie więcej wniosków o zezwolenie na wydanie paszportu dziecku. Powodem jest konflikt między rodzicami i brak zgody jednego z nich. Zdarza się, że sądy muszą też rozstrzygać o tym, kto paszport przechowuje lub ingerować w sytuacji braku zgody na sam wyjazd. Dlatego, w ocenie prawników, podróże z dzieckiem powinny być uwzględniane już na etapie wniosków o uregulowanie kontaktów.

Zarówno w doktrynie jak i judykaturze przyjmuje się powszechnie, że w razie, gdy przeniesienie własności nieruchomości dochodzi do skutku przez zawarcie ugody przed sądem, to ugoda zastępuje formę aktu notarialnego, a dodatkowo ustawodawca nadał ugodzie zawartej przed mediatorem, zatwierdzonej przez sąd, moc ugody sądowej - pisze dr Małgorzata Wojciechowicz.

Wszystkie okoliczności powołania sędziego mogą oczywiście podlegać testowi niezawisłości sędziego - uważa pięciu sędziów SN, ale domagają się podjęcia uchwały w szerszym składzie. Pytają jednak, czy konieczne jest spełnienie się wszystkich przesłanek wymienionych w ustawie, w świetle których sędzia Sądu Najwyższego nie spełnia wymogów niezawisłości i bezstronności.

Przepisy Konstytucji często obecnie nie działają, bo nie ma realnej kontroli, którą powinien sprawować Trybunał Konstytucyjny. Zastępują go niekiedy sądy, zwłaszcza Sąd Najwyższy i europejskie trybunały. Powstał więc ekspercki projekt ustawy o TK, która ma przywrócić stan praworządności. Prawnicy zastrzegają jednak: naprawiania Trybunału nie można dokonywać przy użyciu metod niepraworządnych.

Ministerstwo Sprawiedliwości po wyrokach ETPC poprawia przepisy o karach porządkowych za naruszenie powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych. Problem w tym, że wątpliwości mają Rzecznik Praw Obywatelskich i Krajowa Rada Sądownictwa. RPO wskazuje, że część propozycji nadal narusza prawo do sądu, a KRS, że zaprzecza istocie kar porządkowych, które powinny być wymierzane i wykonane niezwłocznie.

Aplikant notarialny otrzymał negatywną ocenę na egzaminie przeprowadzonym w 2020 roku. Jeden z kazusów opierał się na niejednolitej wykładni. Doszło do sytuacji, gdy z jednej strony praca egzaminacyjna winna być oceniana poprzez pryzmat zgodności z przepisami prawa, a z drugiej - w przypadku wątpliwości interpretacyjnych, koniecznym staje się, aby zdający reprezentował pogląd danego składu oceniającego pracę.

Podstawą pozytywnych zmian w wymiarze sprawiedliwości ma być zreformowanie Krajowej Rady Sądownictwa. Chodzi przede wszystkim o wybór 15 sędziów-członków. Problem w tym, jak miałoby to wyglądać. Sędziowie uważają, że powinni ich, zgodnie z Konstytucją, wybierać sami. Adwokatura postulowała, by zaangażowane w to zostało całe środowisko prawnicze. Kolejną kwestią jest to, ilu sędziów z poszczególnych sądów powinno się znaleźć w tej grupie.

Seks jest takim samym obszarem zainteresowania przepisów, jak i inne dziedziny naszego życia. Nie zawsze zdajemy sobie sprawę, że przed progiem alkowy na różne sposoby regulujemy granice i wzajemną odpowiedzialność - pisze radca prawny Michał Kosiarski. I zaznacza, że takie sprawy mogą być rozstrzygane zarówno na gruncie prawa karnego jak i cywilnego.

Rada Główna Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP chce, by Trybunał Konstytucyjny ocenił, czy przepisy ustawy okołobudżetowej regulujące podstawę wynagrodzenia dla prokuratorów, ale i sędziów, w 2023 r., są zgodne z Konstytucją. Wystąpiła w tej sprawie do Ministra Sprawiedliwości-Prokuratora Generalnego.

Sędzia Sądu Okręgowego w Krakowie wydał postanowienie w sprawie odbycia narady nad statusem asesora. Z tego powodu rzecznik dyscyplinarny postawił mu zarzuty i wnosił o ukaranie upomnieniem, jednak Sąd Najwyższy sędziego uniewinnił. Uznał, że wobec sędziego nie można stosować wszystkich form przestępstw z kodeksu karnego, które podlegają represji.

Ministerstwo Sprawiedliwości po wyrokach Trybunału Konstytucyjnego w sprawie urzędówek radcowskich i adwokackich pracuje nad zmianami w rozporządzeniach. Wiceminister Sebastian Kaleta zapowiedział nawet, że będą wyższe i, że chciałby żeby nastąpiło to od 2024 r. Przemysław Rosati w piśmie skierowanym do ministra wskazuje, że jest gotowy, wraz z przedstawicielami NRA włączyć się aktywnie w prace.

Roszczenia majątkowe, poza wyjątkami wynikającymi z przepisów, ulegają przedawnieniu. Po upływie określonego terminu ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.

Już wkrótce w życie mają wejść zmiany Kodeksu karnego podwyższające górną granicę kary za produkcje treści pornograficznych z przetworzonym wizerunkiem dzieci, propagowanie pedofilii oraz publiczne prezentowanie treści pedofilskich. Prawnicy podkreślają, że pedofilię trzeba skutecznie karać, ale - jak dodają - odstrasza nie surowość, a jej nieuchronność, z czym nadal są problemy.

Sąd Najwyższy po raz kolejny paraliżuje procesy frankowe. Orzekł 2023 roku, że rozpoznanie sprawy cywilnej przez sąd drugiej instancji w składzie jednego sędziego ogranicza prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy. Na efekt nie trzeba było długo czekać. Dzień później w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie „spadły z wokandy” wszystkie rozprawy dotyczące tzw. kredytów frankowych.

W gąszczu zmian procedury cywilnej, które zaczną obowiązywać od 1 lipca, znalazło się również wydłużenie e-licytacji. Jeśli w ciągu 5 minut przed planowanym zakończeniem przetargu zgłoszone zostanie postąpienie - czyli oferta wyższej ceny, termin ten ulegnie odroczeniu o 5 minut. A jeżeli w dodatkowym czasie, ktoś znowu będzie chciał przebić ofertę, e-licytacja ponownie się wydłuży.

Pracownicy ochrony sądu już wkrótce mogą zyskać ustawowe uprawnienia do kontroli osób wchodzących do budynku. Przykładowo będą mogli zażądać zdjęcia kurtki, pokazania zawartości kieszeni, udostępnienia do sprawdzenia bagażu. Odmowa wiązać się będzie z ryzykiem zakazu wejścia, i to nawet w przypadku stron postępowania, czy świadków. Kontroli uniknie natomiast m.in. prezydent, ale też RPO, adwokaci, radcy prawni, notariusze czy komornicy sądowi.

Julia Przyłębska i siedmioro innych sędziów Trybunału Konstytucyjnego apeluje do sześciu innych sędziów o pilne podjęcie wszystkich obowiązków wynikających ze statusu sędziego TK, w tym o pilny powrót do udziału w wyznaczanych naradach i rozprawach pełnego składu Trybunału. To jest konieczne dla zajęcia się przez Trybunał skierowaną do niego przez prezydenta ustawą o Sądzie Najwyższym.

Przekroczenie prędkości o 26 km/h przez prokuratora - to wykroczenie, a nie przewinienie dyscyplinarne. Choć kara wymierzona jest karą dyscyplinarną, gdyż każde wykroczenie uchybia godności sprawowanego urzędu prokuratorskiego – stwierdził Sąd Najwyższy w Izbie odpowiedzialności Zawodowej. Prokurator współpracuje na co dzień z policjantami, więc te relacje powinny i w życiu prywatnym być poprawne.

Nie ma przepisów, które zakazywałyby ponownego złożenia w Sejmie odrzuconego projektu lub odrzuconej ustawy i doprowadzenia do jego uchwalenia. Taką praktykę stosuje ten rząd, stosowały też poprzednie – mówią konstytucjonaliści. Najnowszy przykład to ustawa o jakości w ochronie zdrowia, ale podobnie było niedawno m.in. z Lex Czarnek i zmianami w prawie o notariacie.