Komornik został obwiniony o to, że nie podjął czynności zmierzających do przekazania akt egzekucyjnych innemu komornikowi sądowemu właściwemu do jej dalszego prowadzenia.
Opóźnienie to trwało przez 123 dni. I stanowiło nie tylko nieuzasadnioną zwłokę, ale także było zawinione. W tym czasie nie zachodziły przeszkody ani natury faktycznej, ani prawnej, które uzasadniałyby wstrzymywanie się z podjęciem tych czynności. Wręcz analiza akt uprawniała do wniosku, że przekazanie sprawy wymusiła skutecznie wniesiona przez dłużnika skarga a nie upadek zajętej wierzytelności, co do której także nastąpił zbieg egzekucji sądowych. ZUS I Oddział w P. kilkukrotnie informował obwinionego komornika o zbiegu egzekucji do renty socjalnej dłużnika i przekazywaniu potrąceń w maksymalnej wysokości do depozytu.
Według par. 15 Kodeksu Etyki Zawodowej Komorników, w przypadku skierowania egzekucji do tego samego składnika majątku dłużnika przez dwóch lub więcej komorników, naganne jest nieprzekazywanie akt spraw egzekucyjnych komornikowi właściwemu do dalszego prowadzenia postępowania bądź przekazywanie ich z nieuzasadnionym opóźnieniem.
Ponadto komornik bezprawnie przeszukał mieszkanie i dokonał rewizji ubrania, osoby, która dłużnikiem nie była. Obwiniony - nie będąc pewnym miejsca faktycznego zamieszkania dłużnika - wydał kontestowane zarządzenie tylko w celu zweryfikowania tej okoliczności i w celu uniknięcia dodatkowych kosztów związanych z domniemanym miejsce pobytu dłużnika na terenie
Czytaj też: Podstawowe błędy przy wypełnianiu wniosków egzekucyjnych >
Czytaj także: Komornik zajął bezprawnie środki na koncie, będzie musiał je zwrócić>>
Przeszukanie lokalu i rewizja
Komornik bronił się, że był on uprawnionym do wydania zarządzenia w trybie art. 814 k.p.c. z uwagi na cel egzekucji, tj. w ocenie skarżącego postawę samego dłużnika, który w początkowej fazie postępowania odmawiał współpracy. To znaczy - nie odpowiadał, na wezwanie do złożenia wyjaśnień i wyjawienie majątku.
Komisja Dyscyplinarna przy Krajowej Radzie Komorniczej orzekła, że przepis kodeksu postępowania nie może służyć ustaleniu faktycznego miejsca pobytu dłużnika, a w takim właśnie celu zarządzenie czynności przymusowego otwarcia lokalu w rzeczywistości zostało wydane.
Sprawdź też: Odpowiedzialność odszkodowawcza komornika za czynność skontrolowaną przez sąd w drodze skargi >
Przypomnieć należy, iż w świetle art. 814 par. 1 k.p.c., jeżeli cel egzekucji tego wymaga, komornik zarządzi otworzenie mieszkania oraz innych pomieszczeń i schowków dłużnika, jak również przeszuka jego rzeczy, mieszkanie i schowki. Komornik może ponadto przeszukać odzież, którą dłużnik ma na sobie. Komornik może to uczynić także wówczas, gdy dłużnik chce się oddalić lub gdy zachodzi podejrzenie, że chce usunąć od egzekucji przedmioty, które ma przy sobie.
Jak podkreśliła Komisja Dyscyplinarna, przymusowe otwarcie mieszkania oraz innych pomieszczeń i schowków dłużnika musi być poprzedzone ustaleniem, iż w istocie są one zajmowane przez dłużnika, a dłużnik, stosując bierny opór, sprzeciwia się prowadzeniu egzekucji.
Podobnie przeszukanie mieszkania, rzeczy dłużnika i schowków powinno być poprzedzone wezwaniem dłużnika do udzielenia wyjaśnień dotyczących składników majątku, do których komornik kieruje czynności egzekucyjne. Dopiero wówczas, gdy przeszukanie mieszkania i schowków oraz rzeczy dłużnika nie przyniosło oczekiwanego rezultatu w postaci ujawnienia rzeczy podlegających zajęciu, komornik może przeszukać odzież, którą dłużnik ma na sobie, oraz przedmioty, które dłużnik ma przy sobie.
Komisja Dyscyplinarna w marcu 2020 r. uznała winę komornika i ukarała go karą upomnienia - najłagodniejszą z możliwych. Od tego orzeczenia komornik złożył odwołanie do Sądu Apelacyjnego w Poznaniu.
Sąd odwoławczy oddalił apelację i utrzymał karę w mocy. Podzielił zapytywania Komisji Dyscyplinarnej co do tego, że wyznaczenie przez obwinionego czynności w trybie art. 814 k.p.c. nie miało uzasadnienia również z tej racji, że wyznaczona w nim czynność przekraczała zakres kognicji miejscowej obwinionego komornika.
- Skarga na komornika sądowego w trybie administracyjnym - WZÓR DOKUMENTU >
- Wniosek o powołanie na stanowisko komornika sądowego - WZÓR DOKUMENTU >
Rzeczy ruchome poza okręgiem
Sąd II instancji przypomniał, że przed 1 stycznia 2019 r. właściwym organem do prowadzenia egzekucji z ruchomości był komornik działający przy sądzie rejonowym, w którego okręgu znajdowały się rzeczy ruchome. Po nowelizacji zasadą jest, że egzekucja z ruchomości należy do komornika ogólnej właściwości dłużnika, czyli według miejsca zamieszkania, siedziby lub oddziału dłużnika.
W przypadku, gdy dłużnik nie ma miejsca zamieszkania, siedziby lub oddziału na terytorium Polski, do przeprowadzenia egzekucji właściwy jest komornik tego sądu, w którego okręgu znajdują się ruchomości.
Naturalnie stosownie do art. 10 ust. 1 u.k.s. wierzyciel ma prawo wyboru komornika, aczkolwiek ograniczone tylko do obszaru właściwości sądu apelacyjnego, na którym znajduje się siedziba kancelarii komornika właściwego. Wobec tego, komornik nie może, co do zasady, podejmować czynności egzekucyjnych poza swoim rewirem (okręgiem sądu apelacyjnego). Jeżeli zatem dany komornik jest właściwy miejscowo do przeprowadzenia egzekucji z ruchomości z uwagi na miejsce zamieszkania (siedziby, oddziału) dłużnika, ale ruchomości znajdują się poza rewirem tego komornika (okręgiem sądu apelacyjnego), to nie może prowadzić egzekucji do tych ruchomości.
Uchybienie godności urzędu
Według Sądu Apelacyjnego w Poznaniu obwiniony uchybił tym samym powadze i godności sprawowanego urzędu komornika sądowego.
Sam Kodeks Etyki Komornika w par. 2 definiuje uchybienie zasadom etyki zawodowej, jako postępowanie sprzeczne z dobrem wymiaru sprawiedliwości, naruszające powagę i godność urzędu komornika sądowego i stanowiące podstawę odpowiedzialności dyscyplinarnej.
Obwiniony pomimo, że znał treść i sposób stosowania przepisów kodeksu i art. 10 ust. 1 ustawy o komornikach oraz zasad etyki zawodowej nie tylko prowadził postępowanie w sposób niezgodny z ich treścią, ale czynił to w sposób uporczywy, nacechowany złą wolą i nieustępliwością. Jedynie pozornie mając na uwadze interesy stron prowadzonego postępowania, a w istocie działając na szkodę dłużnika i interesu wymiaru sprawiedliwości.
Jak stwierdził sąd II instancji Komornik uchybił też zasadom wyrażonym w par. 6 ust. 1 oraz par. 15 Kodeksu Etyki Zawodowej Komornika Sądowego, czym wyczerpał znamiona przewinienia dyscyplinarnego z art. 222 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych.
Sygnatura akt II AKa 254/21 wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 3 marca 2022 r.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
