Sąd Apelacyjny w Białymstoku dopytuje, czy w przypadku odpowiedzi pozytywnej na to pytanie, według jakiej stawki należy ustalić wynagrodzenie z tytułu rozpoznania wniosku o zabezpieczenie zawartego w pozwie. A w szczególności, czy w wysokości 25 proc. stawki, czy w stałej kwocie 240 zł, ewentualnie według innej niewymienionej?
Czytaj komentarz praktyczny w LEX: Sekita Jarosław, Koszty procesowe jako koszty uzyskania przychodu>
Wniosek o zabezpieczenie - uwzględniony
Problem powstał na tle powództwa o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego wynikającego z umowy kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie wymienialnej. Powodowie wraz z pozwem wnieśli o udzielenie zabezpieczenia na czas trwania postępowania poprzez wstrzymanie obowiązku dokonywania spłaty rat kredytu przez powodów w wysokości i terminach określonych umów kredytu w okresie od udzielenia zabezpieczenia do czasu uprawomocnienia się orzeczenia.
W odpowiedzi na pozew bank wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powodów na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych wraz z kwotą opłaty skarbowej od pełnomocnictw.
Czytaj także komentarz praktyczny w LEX: Węgrzynowski Łukasz, Powództwo o ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego w sporze frankowym>
Sąd Okręgowy w Białymstoku postanowieniem uwzględnił wniosek o zabezpieczenie i to postanowienie nie zostało zaskarżone.
Następnie Sąd Okręgowy w Białymstoku wyrokiem z 3 października 2024 r. uwzględnił żądanie zawarte w pozwie. Zasądził od pozwanego na rzecz powodów 11 834 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym 10 834 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, wraz z ustawowymi odsetkami jak za opóźnienie. W uzasadnieniu sąd wyjaśnił, że o kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. – odpowiedzialność za wynik procesu.
Zażalenie powodów na koszty
Pozwany obowiązany jest do zwrotu powodom poniesionych kosztów. Zażalenie na postanowienie wywiedli powodowie, zarzucając sądowi nierozstrzygnięcie o całości kosztów w orzeczeniu kończącym postępowanie.
Według skarżących sąd nie rozstrzygnął o dalszych kosztach procesu strony powodowej, na które składały się 2700 zł zastępstwa procesowego w postępowaniu zabezpieczającym w I instancji. Powołano się także na niezasadne nieuwzględnienie w sumie poniesionych przez stronę powodową ,,kosztów niezbędnych do celowego dochodzenia praw".
Czytaj także w LEX: Bieżuński Paweł, Tytuł wykonawczy a brak interesu prawnego przy powództwie o ustalenie>
Sąd Apelacyjny ustalił, że spór w sprawie ogranicza się zatem do oceny, czy stronie powodowej przysługuje zwrot kosztów procesu obejmujących inne wydatki poza ustalonymi przez sąd. Sąd II instancji przypomniał, że postępowanie zabezpieczające nie ma samoistnego charakteru, lecz pozostaje w związku z merytorycznym postępowaniem w sprawie. O kosztach postępowania zabezpieczającego sąd rozstrzyga w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie, a o kosztach postępowania zabezpieczającego później powstałych rozstrzyga na wniosek strony sąd, który udzielił zabezpieczenia.
Taki sposób rozliczenia kosztów postępowania zabezpieczającego jest zdeterminowany ostatecznym wynikiem sprawy, a nie wynikiem postępowania zabezpieczającego. Przy uwzględnieniu tych uwag sąd II instancji przyjął, że koszty postępowania zabezpieczającego należy rozróżnić jako koszty:
- samego udzielenia zabezpieczenia, które w normalnym trybie udzielenia zabezpieczenia (art. 730-757 k.p.c.) winny zostać zasądzone w orzeczeniu kończącym sprawę,
- koszty wykonania zabezpieczenia, które obejmować mogą koszty wykonania zabezpieczenia przez komornika oraz koszty związane z działaniem pełnomocnika i działaniem samej strony.
Zobacz także procedurę w LEX: Wiśniewski Paweł, Orzekanie o kosztach postępowania zabezpieczającego w razie udzielenia zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania>
Jaka stawka dla pełnomocnika?
Powstaje jednak pytanie, czy należne w sprawie koszty procesu obejmujące wynagrodzenie pełnomocnika strony procesu obliczone przy uwzględnieniu przedmiotu sporu, a w tej sprawie ustalane z uwzględnieniem wartości przedmiotu sprawy, należy powiększyć o wynagrodzenie pełnomocnika jedynie z samego tytułu rozpoznania zawartego w pozwie wniosku o zabezpieczenia. Wydaje się, iż prawo do żądania dodatkowego wynagrodzenia pełnomocnika może powstać wstecznie, gdyby zachodziła potrzeba podjęcia czynności w celu obrony interesów reprezentowanej strony w innym incydentalnym postępowaniu dotyczącym wniosku o zabezpieczenie.
Czytaj także artykuł w LEX: Strumiłło Tomasz, Kilka uwag o kosztach wykonania zabezpieczenia roszczenia>
Sąd pytający przypomniał, że możliwe jest również uwzględnienie wyższego nakładu pracy pełnomocnika związanego ze sporządzeniem w pozwie wniosku o udzielenie zabezpieczenia poprzez przyznanie stawki wyższej niż minimalna.
Jednakże zasadniczo w myśl art. 98 par. 3 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata należałoby zaliczyć tylko jedno wynagrodzenie, ustalone w odniesieniu do głównego przedmiotu sporu według opłat określonych w odrębnych przepisach.
Podobne stanowisko zajął sąd Apelacyjny we Wrocławiu w postanowieniu z 12 sierpnia 2013 r. (ACz 1107/13).
Sygn. akt III CZP 11/25
Cena promocyjna: 152.09 zł
Cena regularna: 169 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 135.2 zł
![[E-book] Umowa kredytu konsumenckiego](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/82847/978-83-8390-519-8_,mXqL62OeqFTLkrXdmIyYmw.jpg)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
