Transformacja cyfrowa z jednej strony poprawia jakości życia, wpływa na wzrost gospodarczy i zrównoważony rozwoju, z drugiej jest wyzwaniem dla prawa. O tym, pod patronatem Prawo.pl dyskutować będą uczestnicy XV Konferencji Bezpieczeństwo w Internecie. Solidarność cyfrowa, której organizatorem jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie Naukowe Centrum Prawno-Informatyczne.
Robert Horbaczewski
08.05.2023
Prawo AI
Każdy, kto krytykuje Komisję do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo Polski może być przez nią oskarżony i ukarany. Senat na posiedzeniu plenarnym 10 maja br. będzie dyskutować na temat przyjęcia lub odrzucenia ustawy o tej państwowej komisji, która narusza nie tylko Konstytucję RP, ale również - Europejską Konwencję Praw Człowieka, a także prawo unijne.
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
08.05.2023
Prawo karne Prawnicy
Trwa już II edycja ogólnopolskiego badania samorządów pt. „LEXOMETR Prawno-Samorządowy 2023 – wyzwania i perspektywy dla JST”. Celem jest poznanie kondycji jednostek samorządu terytorialnego w dobie wyzwań, wynikających m.in. ze zmienności prawa. Ankieta jest anonimowa i dotyczy także zarządzania urzędem w momentach kryzysowych czy kondycji finansowej urzędów.
Patrycja Rojek-Socha
08.05.2023
Finanse samorządów

Negocjacje w prawie zamówień publicznych sposobem na oszczędności

Samorząd terytorialny Zamówienia publiczne Budownictwo Prawo gospodarcze
Wprowadzenie do ustawy Prawo zamówień publicznych przepisów umożliwiających prowadzenie negocjacji treści złożonej oferty, w tym rozmów z wykonawcami w celu ulepszenia elementów treści ofert, było dobrym posunięciem. Spowodowało, że zamawiający ma możliwość m.in. uzyskania korzystniejszej cenowo oferty lub oferty mieszczącej się w budżecie zamawiającego.
Przemysław Krawętkowski
08.05.2023
Samorząd terytorialny Zamówienia publiczne Budownictwo Prawo gospodarcze
Od kilku tygodni urzędy wojewódzkie i powiatowe urzędy pracy promują pracę tymczasową, chcąc ukrócić nielegalny outsourcing pracowniczy. W efekcie firmy świadczące outsourcing usług zmuszone zostały do poszukiwania innych ścieżek legalizowania pracy cudzoziemców - m.in. zatrudnienie ich jako pracowników tymczasowych. Z tej drogi niektórzy korzystają w ramach powiązanych podmiotów tworzących grupę kapitałową.
Grażyna J. Leśniak
08.05.2023
Rynek Prawo pracy BHP
Nawet jeżeli nieruchomość została samowolnie rozbudowana w taki sposób, że znalazła się częściowo na działce należącej do innego właściciela, nie może to stanowić jedynej podstawy do nakazania rozbiórki. Nie przewidują tego bowiem przepisy prawa budowlanego, a ewentualnych roszczeń należy dochodzić na drodze cywilnej - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.
Inga Stawicka
08.05.2023
Budownictwo Nieruchomości
Projekt nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym trafił do Sejmu, ale nie spotkał się z przychylnym przyjęciem przez stronę samorządową. Dlaczego? O tym rozmawiamy z Piotrem Grzelakiem, zastępcą prezydenta Gdańska, przewodniczącym Komisji ds. urbanistyki w Unii Metropolii Polskich.
Zofia Jóźwiak
06.05.2023
Samorząd terytorialny Nieruchomości
Jeżeli mieszkańcy obawiają się, że parkowanie samochodu elektrycznego w garażu budynku wielorodzinnego doprowadzi do zagrożenia bezpieczeństwa, mogą jako wspólnota przyjąć uchwałę, w której znajdzie się stosowny zakaz. Wszystko zależy jednak od tego, jak zostanie to uzasadnione, a każdy mieszkaniec będzie miał prawo zaskarżyć taką uchwałę do sądu powszechnego.
Inga Stawicka
06.05.2023
Środowisko
Aktywa netto funduszy zdefiniowanej daty pracowniczych planów kapitałowych (PPK) na koniec 2022 roku wyniosły 12 mld zł, co oznacza ich wzrost o 4,3 mld zł w ciągu roku – podał GUS. Według urzędu, na koniec minionego roku liczba uczestników PPK wyniosła 2 999,7 tys. osób i była wyższa o 0,5 mln osób w porównaniu do 2021 r.
Grażyna J. Leśniak
05.05.2023
Prawo pracy Finanse PPK
Konfederacja Lewiatan zaznacza, że przy projektowaniu unijnych przepisów regulujących m.in. recykling opakowań będzie potrzebna jak największa harmonizacja regulacji, a także uwzględnienie indywidualnych warunków poszczególnych branż. Dla przedsiębiorców ważne jest też to, by konkretnie określić, do kiedy państwa członkowskie będą miały czas na wdrożenie aktów wykonawczych.
Inga Stawicka
05.05.2023
Środowisko Odpady Rynek

Work-life balance, czyli dłuższy macierzyński

Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne Prawo europejskie
Dodatkowe 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, urlop opiekuńczy i krótszy czas na skorzystanie z urlopu ojcowskiego oraz wyższy zasiłek macierzyński. 26 kwietnia 2023 r., razem z wejściem w życie najnowszej nowelizacji Kodeksu pracy dostosowującej nasze prawo do przepisów unijnych, zmieniły się również przepisy dotyczące zasiłków.
Grażyna J. Leśniak
05.05.2023
Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne Prawo europejskie
Koło gospodyń wiejskich nie ma prawnej możliwości odliczenia VAT naliczonego na podstawie faktur i rachunków potwierdzających zakupy zrealizowane w ramach tworzonych projektów. Nabywane towary i usługi nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT, a samo zrzeszenie nie zostało zarejestrowane jako czynny podatnik VAT. Potwierdza to dyrektor KIS.
Malwina Pasternak-Janik
05.05.2023
VAT Rachunkowość
Jednostki samorządu terytorialnego, kościoły, związki wyznaniowe, organizacje pozarządowe oraz niektóre podmioty lecznicze mogą starać się o dofinansowanie projektów poprawiających dostępność przestrzeni publicznej i świadczonych przez nie usług. Środki mogą zostać też przeznaczone na poprawę dostępności istniejących placów zabaw lub utworzenie nowych – bezpiecznych i przyjaznych dzieciom niepełnosprawnym.
Agnieszka Matłacz
05.05.2023
Samorząd terytorialny Niepełnosprawność
Ustawodawca nałożył na pracodawcę obowiązek oceniania i dokumentowania ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą oraz stosowania niezbędnych środków profilaktycznych. Ocenę ryzyka postrzega się jako proces ciągły, więc powinna ona być dokonywana okresowo oraz w przypadku wprowadzenia zmian i wystąpienia zdarzeń, które mogą mieć wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo pracowników.
Dorian Lesner
05.05.2023
Prawo pracy BHP
Jeden z doktorantów obcokrajowców otrzymał odmowną odpowiedź w sprawie przedłużenia pobytu w Polsce ze względu na zbyt niskie dochody ze stypendium doktoranckiego - według urzędu niepozwalające na utrzymanie i ew. powrót do kraju pochodzenia, stąd pytanie o podwyższenie stypendium doktoranckiego. MEiN wyjaśnia, że wzrosło w tym roku i nie ma na razie planów kolejnych podwyżek.
Monika Sewastianowicz
05.05.2023
Szkolnictwo wyższe Dla studenta

TSUE: Walka z korupcją uzasadnia zakaz sprawowania wybieralnych urzędów publicznych

Samorząd terytorialny Administracja publiczna Prawo europejskie
Prawo Unii nie stoi na przeszkodzie objęciu danej osoby trzyletnim zakazem sprawowania jakichkolwiek wybieralnych urzędów publicznych, jeśli osoba ta naruszyła przepisy dotyczące konfliktu interesów w trakcie pełnienia takiego urzędu - stwierdził Trybunał Sprawiedliwości UE. Zastrzegł jednak, że taka osoba powinna mieć możliwość poddania takiej sankcji kontroli przez sąd.
Krzysztof Sobczak
05.05.2023
Samorząd terytorialny Administracja publiczna Prawo europejskie
Ludzie gubią róże przedmioty - od kluczyków do samochodów, przez telefony komórkowe, portfele, obrączki, walizki, po rowery, a nawet kajaki i lodówki. Ale nie wiedzą, gdzie tych rzeczy potem szukać. Policja potrafi przekazać zgubę do biura rzeczy znalezionych po kilkunastu miesiącach. A same przepisy ustawy o rzeczach znalezionych już nie przystają do zmieniającej się rzeczywistości.
Maria Dec-Kiełb
05.05.2023
Samorząd terytorialny Prawo cywilne
Zwiększenie możliwości skutecznego oddziaływania na współczesne zagrożenia terrorystyczne, w tym zapewnienie możliwości reagowania polskiego wojska na zagrożenia związane z atakami na infrastrukturę energetyczną, która znajduje się na morzu, przede wszystkim na Gazociąg Bałtycki (Baltic Pipe), to cel nowelizacji ustawy o ochronie żeglugi i portów morskich oraz niektórych innych ustaw.
Krzysztof Sobczak
04.05.2023
Prawo gospodarcze Wojsko
Podmiot publiczny może, w określonych warunkach, zakazać swoim pracownikom noszenia widocznych symboli wyrażających przekonania polityczne, religijne lub światopoglądowe w miejscu pracy – uważa Anthony Michael Collins, rzecznik generalny TSUE. Według niego, stosowana w sposób ogólny i bez rozróżnienia, taka reguła może być uzasadniona wolą gminy zorganizowania całkowicie neutralnego środowiska administracyjnego.
Grażyna J. Leśniak
04.05.2023
Prawo pracy Prawo europejskie
Ostatnie nowelizacje Kodeksu pracy nie zmieniły nic w zakresie limitów umów na czas określony. Nadal co do zasady umowy te nie mogę opiewać łącznie na okres przekraczający 33 miesiące i nie może być ich więcej niż 3. Przy czym przekroczenie limitu nie skutkuje nieważnością umowy, ale traktowaniem jej jako zatrudnienia bezterminowego.
Marek Rotkiewicz
04.05.2023
Prawo pracy

Covid wstrzymał certyfikację strażaków - to problem dla gmin i ofiar wypadków

Samorząd terytorialny Administracja publiczna Opieka zdrowotna
Po zniesieniu stanu zagrożenia epidemicznego dziesiątki tysięcy strażaków będzie musiało nagle odnowić szkolenia m.in. z kwalifikowanej pierwszej pomocy i bhp. Samorządowcy obawiają się, że to na nich spadnie obowiązek i koszty przeszkolenia. Może się okazać, że strażacy bez ważnych certyfikatów nie będą chcieli udzielać pierwszej pomocy, choćby przy wpadkach drogowych. Tym bardziej że nieudane akcje może ocenić prokurator.
Robert Horbaczewski
04.05.2023
Samorząd terytorialny Administracja publiczna Opieka zdrowotna
Komisja Europejska osiągnęła porozumienie z Bułgarią, Węgrami, Polską, Rumunią i Słowacją w sprawie ukraińskich produktów rolno-spożywczych. 2 maja zostały wprowadzone środki zapobiegawcze w sprawie produktów rolnych z Ukrainy. Wejście unijnej regulacji w życie oznacza, że stary zakaz krajowy został uchylony. We wtorek 2 maja opublikowane zostało rozporządzenie w tej sprawie.
Patrycja Rojek-Socha Krzysztof Sobczak
03.05.2023
Prawo gospodarcze Prawo europejskie
W sezonie wyjazdów urlopowych do sądów wpływa zdecydowanie więcej wniosków o zezwolenie na wydanie paszportu dziecku. Powodem jest konflikt między rodzicami i brak zgody jednego z nich. Zdarza się, że sądy muszą też rozstrzygać o tym, kto paszport przechowuje lub ingerować w sytuacji braku zgody na sam wyjazd. Dlatego, w ocenie prawników, podróże z dzieckiem powinny być uwzględniane już na etapie wniosków o uregulowanie kontaktów.
Aleksandra Partyk Patrycja Rojek-Socha
03.05.2023
Prawo cywilne Administracja publiczna
Przepisy Konstytucji często obecnie nie działają, bo nie ma realnej kontroli, którą powinien sprawować Trybunał Konstytucyjny. Zastępują go niekiedy sądy, zwłaszcza Sąd Najwyższy i europejskie trybunały. Powstał więc ekspercki projekt ustawy o TK, która ma przywrócić stan praworządności. Prawnicy zastrzegają jednak: naprawiania Trybunału nie można dokonywać przy użyciu metod niepraworządnych.
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
03.05.2023
Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Stan zagrożenia epidemicznego - potrzebna jest procedura wyjścia

Samorząd terytorialny Administracja publiczna Prawo pracy
Stan zagrożenia epidemicznego zgodnie z opublikowanym w poniedziałek projektem rozporządzenia Ministra Zdrowia zakończy się 1 lipca. Samorządy proponowały tę datę argumentując, że wcześniejszy termin wywoła lawinę problemów prawnych i organizacyjnych. W tym czasie trwa przegląd tzw. ustawy covidowej, która zmieniła kilkadziesiąt innych ustaw.
Robert Horbaczewski
02.05.2023
Samorząd terytorialny Administracja publiczna Prawo pracy
Pracownicy wychowujący dzieci młodsze niż 8-letnie, od 26 kwietnia 2023 r. mogą składać wnioski o elastyczną organizację pracy, czyli mają swoiste „miękkie roszczenie” o ustalenie kilku rozwiązań dotyczących czasu pracy lub pracę zdalną. Wnioski takie nie będą co prawda bezwzględnie wiążące dla pracodawcy, ale ich ewentualne odrzucanie musi być każdorazowo poprzedzone analizą możliwości przychylenia się do wniosku.
Marek Rotkiewicz
02.05.2023
Prawo pracy Prawo europejskie
Utworzenie Ministerstwa Cyfryzacji przewiduje rozporządzenie, które 1 maja wchodzi w życie. Pracownicy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów obsługujący dotychczas sprawy działu informatyzacja zostaną włączeni do Ministerstwa Cyfryzacji. Ma nim kierować Janusz Cieszyński, którego na początku kwietnia, na stanowisko ministra cyfryzacji powołał prezydent Andrzej Duda. Cieszyński był sekretarzem stanu w KPRM, pełnomocnikiem rządu ds. cyberbezpieczeństwa.
Katarzyna Nocuń
01.05.2023
Administracja publiczna
Są wsie, gdzie do przystanku idzie się 45 min., nie ma sklepu, oprócz obwoźnego raz w tygodniu. Jak ma sobie poradzić starsza kobieta, która ma nieuleczalnie chorego męża albo osoba chora z balkonikiem? – pyta dr Paweł Grabowski, chirurg szczękowo-twarzowy, specjalista medycyny paliatywnej, bioetyk. W 2009 założył Fundację Hospicjum Proroka Eliasza na Podlasiu – pierwsze w Polsce wiejskie hospicjum domowe.
Beata Dązbłaż
01.05.2023
Pomoc społeczna Pacjent Zawody medyczne
Prawnicy są zgodni: prawo pracy wymaga reformy, a Kodeks pracy, który zatrzymał się przed epoką cyfryzacji - nie tylko unowocześnienia, ale i odbiurokratyzowania. Najnowsze zmiany, które weszły w życie 26 kwietnia, sprawiły, że przepisy stały się mniej elastyczne niż były. Polski ustawodawca nie oszczędził nawet małych firm - nie wprowadził dla nich uproszczeń, choć pozwalało mu na to prawo UE.
Grażyna J. Leśniak
01.05.2023
Prawo pracy Prawo europejskie
Polskie przepisy pozwalają na realizowanie pasji żeglarskiej i motorowodnej bez tzw. patentu, ale pod pewnymi warunkami. Naturalnie wymaga to racjonalnej oceny umiejętności. Zdarzają się osoby, które mają wiele doświadczeń żeglarskich z wypraw z rodzicami czy obozów młodzieżowych, a nigdy nie przystąpiły do egzaminów. A posiadane stare uprawnienia warto wymienić na nowe.
Marcin Malinowski
30.04.2023
Administracja publiczna