O możliwość udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej przez telefon lub maila, samorządy prawnicze apelowały od początku epidemii koronawirusa. Teraz resort sprawiedliwości wprowadza to do ustawy, co ciekawe z datą wsteczną - od 13 marca. Wdrożony ma być też system informatyczny raportowania i dokumentowania takich porad.

Propozycja Ośrodku Badań, Studiów i Legislacji KRRP zakłada wprowadzenie możliwości fakultatywnej komunikacji stron i pełnomocników przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej z sądami. Co istotne, sąd mógłby z tego zrezygnować, gdy problemy techniczne lub organizacyjne uniemożliwiają takie rozwiązanie.

Problem jest w sprawach karnych. Tu konieczna jest zmiana w przepisach, gdyż te dotyczące mediacji zakładają spotkanie - mówi adwokat Cezary Rogula, wiceprezes Centrum Mediacji przy Naczelnej Radzie Adwokackiej. Jak dodaje, kwestie tę można różnie interpretować, także dopuszczając spotkanie online, jest jednak ryzyko, że sąd tak przeprowadzonej mediacji nie uzna.

Z początkiem maja do grona Partnerów kancelarii Domański Zakrzewski Palinka dołączył dr Jarosław Łukawski, specjalista w zakresie prawa ochrony konkurencji, który będzie kierował Zespołem Prawa Konkurencji DZP.

Specjaliści alarmują, że izolacja i brak dotychczasowych kontaktów społecznych spowodowały lawinowy wzrost aktów przemocy. W sposób szczególny na to zjawisko narażone są dzieci. Mimo, że nasze prawa i obowiązki obywatelskie są ograniczone – nadal mamy prawny obowiązek reagowania na przemoc wobec dziecka - mówi w rozmowie z Prawo.pl adwokat Monika Horna-Cieślak.

Sam fakt leczenia psychiatrycznego nie przesądza, czy wątpliwości co do stanu zdrowia psychicznego sprawcy oszustwa są uzasadnione - orzekł Sąd Najwyższy w Izbie Karnej. - Ale jeżeli jest uprawdopodobnienie tego, że poczytalność oskarżonego mogła być co najmniej ograniczona, sąd powinien wyznaczyć mu obrońcę z urzędu - dodał.

Możliwość używania przez Służbę Więzienną paralizatorów w kontaktach z osadzonymi wprowadziła tarcza antykryzysowa z 31 marca. Zapis od początku wzbudzał duże wątpliwości, m.in. wśród adwokatów. Teraz Rzecznik Praw Obywatelskich pisze w tej sprawie do premiera, wskazując że taka broń, w rękach nieprzeszkolonych funkcjonariuszy może prowadzić do tragedii.

W tym tygodniu w stan spoczynku przeszli sędziowie Sądu Najwyższego Beata Gudowska orzekająca w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oraz filary Izby Cywilnej - Jacek Gudowski i Wojciech Katner. Są to osoby, które przyczyniły się do ujednolicania orzeczeń w prawie spółek, własności nieruchomości, umów nienazwanych, leasingu czy prawa bankowego.

Kolejna już nowelizacja tarczy antykryzysowej na ostatniej prostej - czyli w czasie prac w Sejmie - zmieniła swój kształt. W wersji, która trafiła do Senatu nie ma przepisów umożliwiających wnoszenie pism do sądu i doręczania ich przez sąd z wykorzystaniem ePUAP-u. Adwokaci i radcowie prawni są zaskoczeni zmianami.

Podejmuję się w tym trudnym czasie zaszczytnej funkcji kierowania Sądem Najwyższym, deklarując jej wykonywanie zgodnie ze standardami niezależności, rzetelności oraz z dbałością o najwyższe standardy funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości - oświadczył powołany przez prezydenta do czasowego kierowania SN Kamil Zaradkiewicz.

Z ostatnich zaleceń Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że rozprawy mają wrócić na wokandy po 15 maja. Prawnicy liczą na zbliżające się "odmrożenie" prac sądów i zgodnie wskazują, że sytuacja jest bardzo trudna. Problemy są i z wnoszeniem pism, i z informacją - bo brakuje jednolitych rozwiązań, a sądy na "własnym podwórku" radzą sobie różnie.

Bezpieczne „odmrażanie” pracy sądów, tak aby nie odbyło się to ze szkodą dla obywateli i pracowników wymiaru sprawiedliwości - to cel rozwiązań, które znalazły się w uchwalonej w czwartek wieczorem przez Sejm tzw. tarczy antykryzysowej 3.0. Przewiduje ona m.in. widerozprawy, zmiany w katalogu spraw pilnych, a także zmiany w bezpłatnej pomocy prawnej.

Dr hab. Kamil Zaradkiewicz został wyznaczony przez prezydenta na tymczasowego pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. To zaskoczenie dla środowiska prawniczego, które docenia jego dorobek naukowy, ale źle odbiera podważanie statusu tysięcy sędziów, zawieszenie w czynnościach prezesa Izby Cywilnej, w której sam orzeka, czy wnoszenie o zawieszenie rzecznika dyscyplinarnego SN.

Kończę swoje sześcioletnie kierowanie Sądem Najwyższym w poczuciu dobrze spełnionego obowiązku i z dużymi obawami o przyszły kształt tej instytucji, a także pełna obaw o niezależność sądownictwa w Polsce - mówi prof. Małgorzata Gersdorf, której kadencja na stanowisku pierwszego prezesa upływa 30 kwietnia i tego też dnia odchodzi ona w stan spoczynku jako sędzia.

Prokuratura Regionalna w Rzeszowie skierowała do Sądu Okręgowego w Krakowie akt oskarżenia przeciwko m.in. byłemu dyrektorowi Sądu Apelacyjnego w Krakowie Andrzejowi P. Jak poinformował w czwartek wydział prasowy Prokuratury Krajowej, łącznie aktem oskarżenia objęto 46 osób, którym zarzuca się w większości działanie w zorganizowanej grupie przestępczej.

W poczynaniach Ministerstwa Sprawiedliwości widać chaos. Najpierw wprowadzono rozprawy online, by usunąć je w projekcie przesłanym do Sejmu i… przywrócić w autopoprawce. Ważne, że o ile MS znów nie zmieni zdania, prawo do sądu będzie przywracane pomimo panującej epidemii, gorzej z e-doręczeniami - piszą adwokaci Grzegorz Prigan i Karol Pachnik.

Od 1 maja br. sędzia Izby Cywilnej SN Kamil Zaradkiewicz będzie kierował Sądem Najwyższym, do czasu powołania I Prezesa Sądu Najwyższego. Zaradkiewicz jest sędzią SN od 10 października 2018 roku. Jak zapowiedział Andrzej Duda, jego głównym zadaniem będzie teraz zorganizowanie Zgromadzenia Ogólnego Sędziów SN, które wybierze kandydatów na I prezesa.

Kolejny projekt nowelizacji tarczy antykryzysowej wprowadza możliwość wnoszenia pism do sądów powszechnych za pośrednictwem ePUAP. Rozwiązanie, na które czekają prawnicy, może okazać się jednak dla nich kosztowne. W myśl propozycji za wydruki pism, załączników lub utrwalenie na nośniku danych trzeba będzie zapłacić i to kilkudziesięciokrotnie więcej niż na wolnym rynku.

W dyskusji o stosowaniu na szerszą skalę rozwiązań informatycznych przebrzmiewa euforyczne przekonanie, że to zbawi sądy, a także opinie wskazujące na całkowite nieprzygotowanie i brak możliwości prowadzenia rozpraw z zastosowaniem komunikacji elektronicznej, czy e-doręczeń. Czy jednak stać nas na to, by nie próbować? - pyta sędzia Wojciech Łukowski

Prezes sądu nawet do roku od odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, będzie mógł przenieść sędziego do innego wydziału przed zasięgnięciem opinii kolegium, a odwołanie nie wstrzyma wykonania decyzji - to zmiana proponowana w noweli tarczy antykryzysowej. - To zapewnienie prezesom władzy absolutnej i zielone światło dla czystek kadrowych - oceniają sędziowie.

Komisja Europejska uruchomiła w środę procedurę naruszeniową wobec Polski w związku z ustawą dotyczącą dyscyplinowania sędziów. Zdaniem KE uchwalone w grudniu przepisy podważają niezależność polskich sędziów i są sprzeczne z zasadą nadrzędności prawa UE. Procedura ta może za kilka miesięcy doprowadzić do skierowania sprawy do Trybunału Sprawiedliwości UE,

Przepis ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, który pozbawia stronę pozwaną prawa do ubiegania się o zwolnienie z kosztów sądowych w elektronicznym postępowaniu upominawczym, jest niezgodny z konstytucją - orzekł w środę Trybunał Konstytucyjny, odpowiadając na pytanie lubelskiego sądu.

W środę 30 kwietnia sędzia Michał Laskowski zakończy pełnienie funkcji rzecznika prasowego Sądu Najwyższego. Mówiąc o powodach tej decyzji powiedział, że "uważa, że kończy się pewien rozdział w historii Sądu Najwyższego". - Zamienia się prezes i to jest jakby zewnętrzny wyraz tego - wyjaśnił.

Żądanie wyjaśnień w sprawie zawieszenia Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego nie może zostać zrealizowane w obowiązującym stanie prawnym - napisała w piśmie skierowanym do prokuratora krajowego I prezes SN Małgorzata Gersdorf. Jej zdaniem prokurator może występować tylko w sprawie prawidłowego i jednolitego stosowania prawa w ściśle określonym postępowaniu.

W dobie epidemii koronawirusa kancelarie radcowskie lepiej sobie radzą na rynku prawnym, ponieważ radcy lepiej niż inni prawnicy są przygotowani do nowych wyzwań, choćby w zakresie umiejętności zarządzania kancelarią i marketingu. By jednak przetrwać trzeba być aktywnym i działać - choćby poprzez szukanie nowych obszarów usług, pozyskiwanie klientów czy stawianie na rozwój kompetencji - mówi Maciej Bobrowicz,

W dobie koronawirusa, gdy ulega pogorszeniu sytuacja finansowa wielu osób, alimenty natychmiastowe są na zabezpieczenie potrzeb dzieci - zwraca uwagę Rzecznik Praw Obywatelskich i popierając postulaty Rzecznika Praw Dziecka występuje do ministra sprawiedliwości o podjęcie działań w tym zakresie.

Projekt kolejnej noweli tarczy antykryzysowej zmienia się jak w kalejdoskopie. Ku zaskoczeniu prawników - w wersji, która trafiła do Sejmu, nie było pakietu zmian dotyczących e-rozpraw. Jednak we wtorek, późnym wieczorem, rząd wniósł autopoprawkę - a w niej m.in. przepis umożliwiający wideokonferencje, również spoza budynku sądu. Mają też biec terminy administracyjne.

Komisja Europejska zamierza w środę uruchomić procedurę naruszeniową w stosunku do Polski w związku z ustawą o środkach dyscyplinarnych wobec sędziów. Pierwszym krokiem ma być wezwanie do usunięcia uchybienia, a Polska ma otrzymać dwa miesiące na odpowiedź na zarzuty KE. Na razie nie obejmie to problemu wyboru nowego I prezesa Sądu Najwyższego.

Kryzys związany z epidemią pokazuje to, o czym mówiło się od dłuższego czasu. Lepiej radzą sobie kancelarie wieloosobowe, nastawione na różne obszary działalności i inwestujące w nowe technologie. W najtrudniejszej sytuacji są ci prawnicy, którzy skupiali się głównie na sprawach sądowych. Publikujemy pełny raport z badań na ten temat.

Nie udało się zatrzymać destrukcji państwa prawa, ale udało się dopomóc wielu ludziom w zrozumieniu, jak wielkie znaczenie dla obrony ich praw ma Konstytucja i sędziowie - stwierdza prof. Małgorzata Gersdorf w liście do pracowników, opublikowanym w związku ze zbliżającym się końcem jej kadencji (30 kwietnia) na stanowisku I prezesa Sądu Najwyższego.