2023 był kolejnym rokiem licznych zmian prawa. Do najgorszych przepisów należy zaliczyć: nowelizację ustawy o Sądzie Najwyższym, te dotyczące obliczania składki zdrowotnej od dochodów przedsiębiorców oraz regulacje o darmowych lekach dla dzieci i seniorów. Plusem są fundacje rodzinne oraz zmiany, dzięki którym więcej obdarowanych i spadkobierców skorzysta ze zwolnienia z podatku.

Wydatki na naukę w 2024 roku sięgną ponad 31 mld zł. Ponad 98 proc. budżetu zostanie przeznaczone na szkolnictwo wyższe - poinformował w czasie posiedzenia sejmowej komisji Marek Gzik, wiceminister nauki. Komisja w czwartek pozytywnie zaopiniowała projekt budżetu na naukę i szkolnictwo wyższe w 2024 r.

Od 1 stycznia 2024 r. wynagrodzenie profesora ma wzrosnąć do wysokości 9370 zł, czyli o 2160 zł (ok. 30 proc.). Oznacza to proporcjonalny wzrost wynagrodzeń wszystkich pracowników akademickich i stypendium doktoranckiego. Nie wiadomo jednak, czy rozporządzenie wejdzie w życie, bo jego realizacja będzie zależeć od budżetu na 2024 rok.

Niewątpliwie nowy minister jest spoza środowiska nauki i szkolnictwa wyższego. Może to i dobrze, albowiem będzie mógł dostrzec pewne rzeczy, których my, akademicy, nie widzimy – jesteśmy bowiem w środku tego systemu - wskazuje dr hab. Grzegorz Krawiec, prof. Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Dodaje, że nauce niepotrzebne są kolejne fundamentalne reformy, a zdroworozsądkowe podejście.

Wykładnia oznacza interpretację prawa.Termin ten może odnosić się zarówno do czynności, których dokonuje się, by wyinterpretować z przepisu treść normy prawnej, jak i do ich rezultatu - czyli właśnie do owej treści normy, wyinterpretowanej z przepisu.

Narodowe Centrum Nauki ogłosiło konkursy: SONATINA 8 i DAINA 3 skierowane do badaczy, którzy chcą pracować w Polsce. Mogą oni otrzymać finansowanie na badania podstawowe, czyli prace empiryczne lub teoretyczne, których celem jest przede wszystkim zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów, bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne. W przypadku SONATINY projekt może dotyczyć również badań aplikacyjnych.

Urząd Ochrony Danych Osobowych zaprasza studentów do udziału w warsztatach: „Bezpieczna droga przez cyberprzestrzeń: od deepfake’ów po bezpieczeństwo aplikacji mobilnych”. Celem spotkania jest upowszechnienie wiedzy w zakresie bezpieczeństwa stosowania nowych technologii, w tym aplikacji mobilnych wśród młodych ludzi.

Uniwersytet w Siedlcach na oficjalnym kanale mediów społecznościowych opublikował film ze scenami z zajęć w prosektorium, a na nich widoczne ludzkie ciało. Tymczasem korzystanie ze zwłok w celach medycznych ma charakter wyjątkowy. Nie mieści się w tej definicji promocja kierunku lekarskiego. Kodeks karny za znieważenie zwłok przewiduje nawet pozbawienie wolności do dwóch lat. Okręgowa Rada Lekarska w Warszawie zawiadomienia do prokuratury na razie składać jednak nie zamierza.

Dariusz Wieczorek zostanie nowym ministrem nauki w rządzie Donalda Tuska, zastąpi na tym stanowisku Krzysztofa Szczuckiego, który przez dwa tygodnie pełnił tę funkcję w rządzie Mateusza Morawieckiego. Nowy minister został powołany 13 grudnia 2023 - co interesujące, nie został on ministrem szkolnictwa wyższego. Ten dział pozostał nieobsadzony.

Na koniec rządów Zjednoczonej Prawicy do Sejmu trafił projekt zmian w Prawie o szkolnictwie wyższym i nauce, który ma - jak wskazują autorzy - zagwarantować możliwość swobodnego wyrażania swoich poglądów podczas odbywających się w uczelniach wydarzeń o charakterze akademickim (konferencji, seminariów, wykładów, spotkań kół naukowych lub organizacji studenckich itp.).

Trwa nabór prac do pierwszej edycji konkursu organizowanego przez fundację im. Prof. Jerzego Wiszniewskiego. Kapituła wyłoni najwybitniejszą pracę z zakresu prawa znaków towarowych, prawa zwalczania nieuczciwej konkurencji lub prawa antymonopolowego. Autorowi lub autorom konkursowej, zostanie przyznana nagroda 20 000 dolarów.

Prawo nie przewiduje odwołania członków Polskiej Komisji Akredytacyjnej. Naczelna Rada Lekarska uważa jednak, że decyzja byłego już ministra nauki Przemysława Czarnka, który zabetonował skład PKA na kolejne cztery lata, mogła być bezprawna. Przeszkodą w zasiadaniu w PKA ekspertów powołanych przez niego na lata 2024-2027 miałby być konflikt interesów. Nowe kierunki lekarskie mają bowiem oceniać przedstawiciele uczelni, które nie zapewniły studentom dostępu do prosektorium i z negatywną oceną PKA.

Uważam, że w przypadku nauk humanistycznych i społecznych sam model bibliometryczno-ekspercki jest trafnym rozwiązaniem. Model czysto ekspercki nie sprawdziłby się, bo nawet przy założeniu, że udałoby się wybrać najbardziej uczciwych i bezstronnych ekspertów, ich oceny będą narażone na różnego rodzaju błędy poznawcze - mówi o wykazie punktowanych czasopism dr hab. Grzegorz Wierczyński, prof. Uniwersytetu Gdańskiego. Wskazuje natomiast, że nie powinno być specjalnej ścieżki dla oceny publikacji z zakresu nauk humanistycznych i humanistyczno-społecznych.

Akademia Leona Koźmińskiego jest jedyną uczelnią z Polski w rankingu oraz liderem wśród szkół biznesu z naszej części Europy. Orientacja globalna, wysokie umiędzynarodowienie, programy studiów przygotowywane z myślą o potrzebach biznesu - to czynniki, które stoją za awansem o 12 miejsc względem zeszłego roku. "Financial Times: opublikował tegoroczny ranking najlepszych uczelni biznesowych w Europie, biorący pod uwagę zarówno realizowane programy studiów dyplomowych, podyplomowych, MBA, Executive MBA, jak i programy rozwojowe.

Nie wiadomo na razie, w jakim kierunku pójdzie zmiana wykazu czasopism - partie, które wkrótce przejmą władzę, deklarują jedynie, że zmienią obowiązującą punktację. Pojawiają się pomysly, aby nowy wykaz oprzeć jedynie na danych bibliometrycznych, co miałoby zapewnić obiektywizm w punktowaniu publikacji. Problem w tym, że nie byłoby to najlepsze dla nauk humanistycznych i społecznych.

Opublikowany przez resort nauki katalog zawiera opis 146 praktyk realizowanych w 2022 roku na 53 uczelniach, które stanowią wyraz zaangażowania społeczności akademickiej w kwestie zrównoważonego rozwoju (ESG) - tj. w działania na rzecz środowiska, społeczeństwa i ładu organizacyjnego. Ma to zachęcać szkoły wyższe do angażowania się w podobne inicjatywy.

Ministrem Edukacji i Nauki w rządzie Mateusza Morawieckiego zostanie Krzysztof Szczucki, który w latach 2020-2023 był prezesem Rządowego Centrum Legislacyjnego. Zastąpi na tym stanowisku Przemysława Czarnka - ze względu na brak sejmowej większości PiS prawdopodobnie nie na długo. Rząd nie ma szans na zdobycie votum zaufania.

Stopnie i tytuł mają chronić człowieka w systemie nauki i szkolnictwa wyższego oraz są jedną z zapór, chroniących przed wprowadzeniem uniwersytetu korporacyjnego, gdzie liczy się produkcja, a nie człowiek - wskazuje dr hab. Grzegorz Krawiec, prof. Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej, komentując m.in. pomysł na zniesienie habilitacji.

Ruszyła akcja „Sprawdź, zanim udostępnisz”, która ma uświadamiać zagrożenia związane z machinacjami informacyjnymi - pokazuje metody oraz konsekwencje fałszywych przekazów, przybliża sposoby ich neutralizacji oraz opisuje przypadki dezinformacji w Polsce. Kampania jest prowadzona w mediach społecznościowych i ma na celu przede wszystkim upowszechnienie prostej metody, która może ograniczyć liczbę krążących w nich fake newsów.

Nauczycielowi, który studiuje na podstawie skierowania udzielonego przez dyrektora szkoły, przysługuje płatny urlop szkoleniowy przeznaczony na udział w obowiązkowych zajęciach dydaktycznych oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminów. Wymiar tego urlopu zależy od trybu kształcenia. W ostatnim roku studiów, nauczycielowi przysługuje też dodatkowy urlop na przygotowanie pracy magisterskiej.

Przyjęta w wykazie punktacja wielu czasopism wynika w dużej mierze ze względów pozamerytorycznych i w efekcie wykaz nie odzwierciedla faktycznej jakości ujętych w nim czasopism. Ze względu na skalę naruszeń prawa wykazy ogłoszone od lutego 2021 r. powinny być jak najszybciej uchylone - wskazuje Komitet Nauk Prawnych PAN. Chce m.in., by wykaz podlegał kontroli sądowoadministracyjnej.

Dla jednych czasopism ocena bibliometryczna, dla innych ocena ekspercka - Komisja Ewaluacji Nauki proponuje zmiany w sposobie punktowania czasopism naukowych. Czasopisma dotyczące nauk humanistycznych i społecznych mają być oceniane inaczej, niż te dotyczące nauk ścisłych, medycznych i przyrodniczych. Koncepcja zakłada też stworzenie systemu premiowania polskich periodyków.

Resort edukacji uruchomił portal "Ludzie Nauki" - to urzędowa baza danych o polskich naukowcach, zawierająca wyłącznie informacje zweryfikowane przez uczelnie i inne instytucje naukowe, czym różni się od bazy ORCID. Baza skupi w jednym miejscu publicznie dostępne, a do tej pory rozproszone, informacje o polskim naukowcu, w bazach takich jak POL-on, a w przyszłości także gromadzonych przez Bibliotekę Narodową, krajowy i europejski urząd patentowy oraz innych krajowych i międzynarodowych bazach danych.

Zmiana władzy to okazja, by odpolitycznić polską naukę i stworzyć nową punktację czasopism naukowych – tym razem opartą na obiektywnych kryteriach. W tym celu jednak resort powinien uwzględniać postulaty naukowców i wydawców – mówiono podczas III Ogólnopolskiej Konferencji Komisji ds. Wydawnictw Naukowych przy KRASP.

W postpandemicznym świecie prawniczym coraz większy nacisk kładziony jest na specjalizację, w tym bardzo wąską. Wiedza i unikalne umiejętności stają się równie ważne jak zawodowe doświadczenia. Co więcej - ostatnia V edycja raportu Future Ready Lawyer 2023 - pokazuje, że rekrutacja obok zarządzania talentami będzie jednym z głównych wyzwań dla kancelarii i działów prawnych na kolejne trzy lata.

Nauka i szkolnictwo wyższe wymagają zmian, zapewniających m.in. odpolitycznienie, przywrócenie autonomii uczelni oraz wyższy poziom finansowania. Zmienimy system punktacji za publikacje naukowe - wynika z podpisanej w piątek umowy koalicyjnej. Zadeklarowano też zwiększenie nakładów na badania i rozwój oraz stworzenie sprawnych kanałów wymiany wiedzy pomiędzy środowiskiem akademickim, oraz przedsiębiorcami.

Komisja Dyscyplinarna Uniwersytetu Warszawskiego postanowiła ukarać naganą z ostrzeżeniem działacza młodzieżówki PiS. Przedmiotem sprawy była aktywność publiczna działacza młodzieżówki niezgodna z kodeksem etyki studenta Uniwersytetu Warszawskiego. To jest komunistyczny zamordyzm, nic innego - ocenił decyzję szef MEiN.

Ministerstwo Edukacji i Nauki po raz kolejny zaktualizowało wykaz czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych - dowartościowano polskie periodyki. Jak wskazują eksperci, zmiany sprawiają, że obecnie nie opłaca się publikować artykułów w czasopismach międzynarodowych. Podobnie jak poprzednio, resort nieszczególnie przejmował się trybem, w jakim powinno to zostać dokonane.