Wrócą zapomogi dla doktorantów - resort przygotował projekt noweli ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Uczelnie nie otrzymają jednak na ten cel pieniędzy z budżetu państwa, zapomogi sfinansują ze środków własnych. Według ekspertów to krok w dobrą stronę, jednak aby faktycznie poprawić sytuację materialną doktorantów, potrzebne są zmiany systemowe.
Monika Sewastianowicz
08.08.2025
Szkolnictwo wyższe
Tworzymy serwis uważnie – zawsze z myślą o potrzebach naszych Czytelników. Dbamy o najlepsze newsy prawne, aktualność, rzetelność i bezstronność. Dziś to Państwa prosimy o poświęcenie nam chwili uwagi i wypełnienie ankiety, dotyczącej naszego serwisu i przydatnych Państwu treści. Pozdrawiamy! Zespół Prawo.pl.
Ewa Usowicz
06.08.2025
Wierzę, że kreatywność i pomysłowość ludzka nie znikną – ludzie cały czas będą zastanawiać się, co można zrobić nowego albo jak ulepszyć to, co już istnieje. W efekcie będą powstawały nowe rozwiązania, które będą wymagały pomocy rzecznika patentowego - mówi Dorota Rzążewska, prezes Polskiej Izby Rzeczników Patentowych.
Tomasz Ciechoński
06.08.2025
Strefa aplikanta Własność przemysłowa
Prezydent zawetował ustawę likwidującą Akademię Kopernikańską. Rząd podkreślał, że działalność Akademii i Szkoły jest nieefektywna – bilans kosztów i korzyści dla interesu publicznego jest ujemny. - Nie zgodzę się na to, by uderzano w Polsce wyższe uczelnie - wskazał Andrzej Duda w Telewizji Republika.
Monika Sewastianowicz
05.08.2025
Szkolnictwo wyższe
Opublikowano zmiany w rozporządzeniu dotyczącym ewaluacji działalności naukowych. Nowela to nie rewolucja, ale ma dowartościować nauki humanistyczne - zwłaszcza w kontekście punktowania publikacji i oceny wpływu badań. Zmiany budziły jednak pewne obawy - w tym między innymi dotyczące działalności pism branżowych.
Monika Sewastianowicz
04.08.2025
Rząd ponownie zmieni listę urządzeń, od których pobierana jest opłata reprograficzna. Katalog zostanie dostosowany do realiów XXI w. - trzeba będzie dopłacić do smartfonów, laptopów i dysków zewnętrznych. Opłata, tak jak i teraz, trafi do twórców i wydawców - w tym naukowców oraz autorów artykułów technicznych i branżowych. Podzieli ją natomiast kto inny. Może też być inaczej wyliczana.
Monika Sewastianowicz
01.08.2025
Szkoły doktorskie będą wypłacały zapomogi doktorantom, którzy znajdą się w trudnej sytuacji. Na skutek wprowadzonych zmian podmioty prowadzące szkoły doktorskie będą miały podstawę do przyznawania zapomóg doktorantom. Co istotne, pieniądze na wsparcie doktorantów mają pochodzić z środków własnych szkół. Taki pomysł pojawił w środę w wykazie rządowych prac legislacyjnych.
Krzysztof Koślicki
30.07.2025
Szkolnictwo wyższe
Projekt rozporządzenia odnoszący się do Lekarskiego Egzaminu Końcowego nie przyniesie istotnych zmian, choć wcześniej padały w tym zakresie różne propozycje. Od czasu publikacji bazy z pytaniami zdają go bowiem niemal wszyscy absolwenci. Eksperci apelowali, by do zakresu zagadnień włączyć m.in. neurologię, która odgrywa coraz większą rolę we współczesnej medycynie - resort zdrowia jest jednak temu przeciwny.
Inga Stawicka
30.07.2025
Zawody medyczne
Porozumienie Rezydentów skrytykowało rekomendację resortu nauki w zakresie przyznania kilkudziesięciu miejsc na kierunkach lekarskich uczelniom, które nie uzyskały pozytywnej oceny Polskiej Agencji Akredytacyjnej. Ministerstwo tłumaczy to podjętymi przez uczelnie działaniami, ale lekarze przypominają, że brak akredytacji to brak możliwości właściwego kształcenia przyszłych medyków.
Inga Stawicka
29.07.2025
Zawody medyczne
Z poruszeniem przyjęłam anonimową informację od studentek Akademii Wymiaru Sprawiedliwości (AWS) o możliwych nadużyciach o charakterze seksualnym, których miał dopuszczać się jeden z nauczycieli akademickich tej uczelni – oświadczyła Maria Ejchart, wiceminister sprawiedliwości, w wydanym komunikacie.
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
28.07.2025
Prawnicy Wymiar sprawiedliwości Szkolnictwo wyższe
Polska Akademia Nauk jest na finiszu prac nad powołaniem trzech nowych instytutów o zasięgu międzynarodowym – zapowiedział w Studiu PAP prezes PAN, prof. Marek Konarzewski. W ich radach naukowych mają zasiadać uznani badacze z zagranicy, a formalności związane z ich utworzeniem są już niemal zakończone.
ms/PAP
28.07.2025
Szkolnictwo wyższe
Diagnostyką i leczeniem osób autystycznych, co do zasady, zajmują się lekarze specjaliści psychiatrii dzieci i młodzieży oraz psychiatrii. Specjalizacja pediatryczna również obejmuje elementy kształcenia na temat rozpoznawania autyzmu, dlatego nie ma potrzeby dodatkowego poszerzania programu uczenia - wskazuje resort zdrowia w odpowiedzi na pytania posłanki dotyczące wczesnej diagnozy autyzmu.
Inga Stawicka
25.07.2025
Pacjent
Istniejące na siedmiu państwowych uczelniach wydziały teologii katolickiej działają na podstawie umów Rządu z Episkopatem – umów, które jednak, poza jednym przypadkiem, nie zostały opublikowane, a podpisy ze strony kościelnej zostały złożone bez załączenia właściwych upoważnień – twierdzi prof. Paweł Borecki z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Ocenia, że to może rodzić poważne skutki prawne dla tych jednostek, ich pracowników i studentów.
Krzysztof Sobczak
25.07.2025
Szkolnictwo wyższe

MRPiPS o przyszłości staży

Prawo pracy Szkolnictwo wyższe Rynek pracy
W środę w Ministerstwie Pracy odbyło się spotkanie z przedstawicielami kilkudziesięciu instytucji i organizacji poświęcone tematyce staży na polskim rynku pracy. Prace nad regulacjami unijnymi wciąż się toczą, ale niezależnie od ich tempa i kierunku, w Polsce możemy i powinniśmy zadbać o stażystów.
Grażyna J. Leśniak
23.07.2025
Prawo pracy Szkolnictwo wyższe Rynek pracy

SN: Warunkowy wpis uprawnia studenta do renty

Szkolnictwo wyższe Dla studenta
Nie traci prawa do renty rodzinnej osoba, która ukończyła 25 lat życia w okresie wakacji studenckich po ukończeniu zajęć na przedostatnim roku studiów, a przed rozpoczęciem zajęć na ostatnim roku, na który uzyskała wpis, nawet jeśli był warunkowy – orzekł Sąd Najwyższy. I dodał, że warunkowe zezwolenie dziekana na studiowanie na następnym roku jest również podstawą wpisu uprawniającego studenta do uczestnictwa w zajęciach tego roku.
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
23.07.2025
Szkolnictwo wyższe Dla studenta

Minister nauki: Ponowne łączenie resortów to zły pomysł

Administracja publiczna Szkolnictwo wyższe
To są dwa różne systemy, wymagające oddzielnego podejścia, a rozbieżność pojawia się już w tak podstawowej rzeczy jak finansowanie - ocenia pomysł połączenia resortów: nauki i edukacji minister Marcin Kulasek. - Ten rząd jest być może zbyt obfity. W niektórych miejscach jest na przykład kilku ministrów z tego samego ugrupowania, co należałoby ukrócić, ale rekonstrukcja trwa jednak zdecydowanie za długo – wskazuje.
ms/PAP
22.07.2025
Administracja publiczna Szkolnictwo wyższe
Rektorzy sześciu śląskich uczelni we wspólnym apelu wyrazili sprzeciw wobec narastających aktów nienawiści skierowanych przeciw migrantom. Podkreślili, że przyzwolenie na mowę nienawiści zagraża poczuciu bezpieczeństwa legalnie przebywających w Polsce studentów i pracowników akademickich.
Monika Sewastianowicz
21.07.2025
Wielu studentów dorabia w wakacje, również na umowie o pracę. Rodzice powinni wtedy pamiętać, że dziecko zyskuje własny tytuł do ubezpieczenia zdrowotnego. Trzeba je wyrejestrować jako członka rodziny z ubezpieczenia zdrowotnego, a po zakończeniu pracy – ponownie zgłosić, jeśli nadal się uczy i nie ukończyło 26 lat. To ważne dla ciągłości ubezpieczenia.
Grażyna J. Leśniak
21.07.2025
Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne

RPO interweniuje w sprawie składki zdrowotnej od renty rodzinnej

Szkoła i uczeń Ubezpieczenia społeczne Polski Ład
Po ukończeniu 18. roku życia osoby pobierające rentę rodzinną, mimo że nadal się uczą, są obciążane składką zdrowotną. Skutkiem jest zmniejszenie wysokości świadczenia, które było wypłacane do czasu osiągnięcia 18. roku życia. Biuro RPO zapytało Ministerstwo Zdrowia o zgodność tej regulacji z konstytucyjną zasadą równości.
Grażyna J. Leśniak
19.07.2025
Szkoła i uczeń Ubezpieczenia społeczne Polski Ład
W przyszłym tygodniu Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego rozpocznie cykl otwartych webinarów poświęconych projektowi nowego systemu oceny działalności naukowej. To temat budzący duże zainteresowanie w środowisku akademickim. Zaplanowano pięć spotkań – jedno ogólne oraz cztery dotyczące poszczególnych kryteriów oceny.
ms/PAP
18.07.2025
Szkolnictwo wyższe
Niedawno czytałem glosę do wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego. Zawierała ciekawe i rzeczowe argumenty. Zaskoczyło mnie jednak, że jej autorką była sędzia sprawozdawca tego orzeczenia. Taka sytuacja – gdy sędzia komentuje własne rozstrzygnięcie – może rodzić pytania o zgodność z zasadami bezstronności, obiektywizmu oraz standardami przyjętymi zarówno w orzecznictwie, jak i w nauce prawa - pisze prof. Grzegorz Krawiec z Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.
Grzegorz Krawiec
18.07.2025
Szkolnictwo wyższe
Senat przyjął bez poprawek ustawę regulującą ustrój uczelni, która prowadzi studia i szkolenia funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej. Zmieni się jej nazwa oraz usytuowanie - wzmocniona zostanie rola dyrektora generalnego Służby Więziennej. Ustawa trafi teraz do prezydenta.
TC/PAP
17.07.2025
Wymiar sprawiedliwości
Studenci prawa będą mogli pracować w sądach jako asystenci sędziego - zostanie w tym celu utworzone nowe stanowisko. Projekt wnieśli posłowie Trzeciej Drogi, ale popierany jest przez resort sprawiedliwości, który zresztą wcześniej sam zapowiadał wprowadzenie takiego rozwiązania w ramach inicjatywy "Sprawne sądy". Prawnicy mają poważne wątpliwości, czy to właściwa recepta na braki kadrowe w sądach.
Monika Sewastianowicz Patrycja Rojek-Socha
16.07.2025
Osoby z niepełnosprawnościami, uczęszczające na studiach podyplomowe, będą mogły liczyć na wsparcie uczelni finansowane z budżetu państwa. Rząd planuje nowelizację ustawy, która zlikwiduje lukę prawną wykluczającą tę grupę z systemowego wsparcia. Założenia do projektu trafiły do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów.
Monika Sewastianowicz
14.07.2025
Do końca 2025 roku ma zostać opracowana strategia rozwoju szkolnictwa wyższego – pierwszy tego typu dokument przygotowany przez Ministerstwo Nauki – poinformowała wiceminister nauki prof. Maria Mrówczyńska. Wśród kluczowych wyzwań wymieniła m.in. starzenie się kadry akademickiej. Projekt strategii jest już gotowy.
ms/PAP
14.07.2025
Polskie uczelnie mogą sięgnąć po środki na cyfrową modernizację - ruszył program finansowany z Krajowego Planu Odbudowy, w ramach którego 2,8 mld zł trafi na rozwój m.in. infrastruktury IT, cyberbezpieczeństwa i inteligentnych sieci. Pożyczek będzie udzielał Bank Gospodarstwa Krajowego, a uczelnie skorzystają z nich bez konieczności płacenia odsetek.
ms/PAP
09.07.2025
Od 1 października uczelnie będą wydawać mLegitymacje studenckie w postaci dokumentu mobilnego w aplikacji mObywatel. Rozporządzenie w tej sprawie jest już na finiszu prac legislacyjnych. Wersja w postaci karty będzie dostępna na wniosek studenta. Z aplikacji skorzysta każdy student, który ma nr PESEL.
Monika Sewastianowicz
08.07.2025
Szkolnictwo wyższe
Środowisko naukowe apeluje do premiera o zachowanie niezależności Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W liście podpisanym m.in. przez prezesa PAN i przewodniczących najważniejszych gremiów akademickich sygnatariusze wyrażają sprzeciw wobec planów połączenia resortu z innym ministerstwem w ramach rekonstrukcji rządu. Podkreślają, że odrębność MNiSW sprzyja efektywnej współpracy i rozwojowi nauki.
ms/PAP
08.07.2025
Obecnie pracodawcy nie mają realnych narzędzi do skutecznej weryfikacji wykształcenia pracowników - wskazał zespół Rafała Brzoski. Choć spoczywa na nich obowiązek zatrudniania wyłącznie pracowników z odpowiednimi kwalifikacjami, nie mogą sprawdzić autentyczności przedstawionych dyplomów bezpośrednio na uczelni. W ramach deregulacji rząd zamierza stworzyć odpowiednie mechanizmy.
Monika Sewastianowicz
07.07.2025
Wśród propozycji deregulacyjnych znalazł się postulat doprecyzowania statusu doktoranta w okresie pomiędzy oddaniem pracy a oczekiwaniem na decyzję o przyznaniu stopnia. Obecnie jest to okres zawieszenia - nie ma się ani uprawnień przysługujących doktorantom, ani tych, powiązanych ze stopniem naukowym. Projekt w tej sprawie trafił do konsultacji.
Monika Sewastianowicz
04.07.2025
Szkolnictwo wyższe Deregulacja