W zeszłym roku wykreślono ochronę dziedzictwa i konserwację zabytków z listy dyscyplin naukowych. Wnioskowała o to Rada Doskonałości Naukowej, wskazując, że żaden podmiot nie wystąpił z wnioskiem o nadanie uprawnień do nadawania stopnia doktora i stopnia doktora habilitowanego w dziedzinie nauk inżynieryjno-technicznych w dyscyplinie ochrona dziedzictwa i konserwacja zabytków. Zmiana wymaga dostosowania rozporządzenia o współczynnikach kosztochłonności.
Monika Sewastianowicz
10.04.2024
Szkolnictwo wyższe
Lekarz rozpoczynający samodzielną działalność gospodarczą jest zwolniony przez pół roku z opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Nawet jeśli wykonuje on pracę na rzecz byłego pracodawcy, u którego był zatrudniony na podstawie umowy o pracę jako lekarz stażysta, zawartej na czas określony obejmujący realizację programu stażu podyplomowego – taki jest sens uchwały siedmiorga sędziów Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych SN.
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
10.04.2024
Szkolnictwo wyższe
Do konsultacji przekazano projekt ustawy, która umożliwi budowę i remonty powierzchni na mieszkania dla studentów. Resort zastrzegł jednak, że pomieszczenia sfinansowane ze środków Funduszu Dopłat będą mogły być udostępnione wyłącznie studentom nie będącym właścicielami lokalu mieszkalnego w tej samej miejscowości lub najemcami lokalu w momencie udostępnienia pomieszczenia w akademiku.
Monika Sewastianowicz
08.04.2024
Nabór, który ogłosiła Szwajcarska Narodowa Fundacja Nauki (SNSF), potrwa do 1 lipca 2024 r. Jego nazwa to MAPS (Multilateral Academic Projects). Do wykorzystania jest 5,25 mln franków szwajcarskich. To jedyny nabór na badania podstawowe, jaki przewidywany jest w ramach Funduszy Szwajcarskich. Na badania stosowane nabory będą dwa.
Monika Sewastianowicz
03.04.2024
Szkolnictwo wyższe
Wyłączenie odpowiedzialności karnej za przestępstwo czynnej korupcji na podstawie klauzuli niekaralności możliwe jest gdy sprawca zawiadomił o tym fakcie organ powołany do ścigania przestępstw i ujawnił wszystkie istotne okoliczności przestępstwa. Co nie znaczy, że kupienie dyplomu wyższej uczelni i przyznanie się do tego, zagwarantuje sprawcy bezkarność. Zwykle bowiem dyplom nie był kupiony dla ozdoby - pisze Michał Buna, adwokat w Gardocki i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni.
Michał Buna
30.03.2024
Szkolnictwo wyższe
Błyskawiczne kursy, które pozwalały na uzyskanie dyplomu MBA i - potencjalnie - awans w państwowych spółkach, skargi studentów na niskiej jakości studia - Collegium Humanum nie schodzi z czołówek serwisów. Działania uczelni zainteresowały prokuraturę, Centralne Biuro Antykorupcyjne, a także Krajową Administrację Skarbową, co rodzi pytanie o konieczność wzmocnienia nadzoru nad uczelniami, by taka wątpliwa działalność nie była możliwa.
Monika Sewastianowicz
27.03.2024
Zarządzanie oświatą
Nadzór nad Narodowym Centrum Badań i Rozwoju w 2022 r. został przekazany ministrowi ds. rozwoju regionalnego - rzecznik praw obywatelskich zaskarżył wówczas tę nowelę do Trybunału Konstytucyjnego. Teraz wniosek wycofuje, ponieważ rząd zmienił w marcu przepisy i przywrócił nadzór nad NCBR ministrowi nauki.
Monika Sewastianowicz
21.03.2024
Szkolnictwo wyższe
Kilkunastu studentów przyglądających się intymnemu badaniu pacjenta w szpitalu klinicznym? Teoretycznie to możliwe, bo limit dla grup studentów kierunku lekarskiego wprowadzono tylko na VI roku. Porozumienie Rezydentów OZZL chce, aby Ministerstwo Zdrowia zmieniło obowiązujące rozporządzenie, zanim zacznie obowiązywać w zbliżającym się roku akademickim 2024/2025.
Katarzyna Nocuń
21.03.2024
Zawody medyczne
W ciągu pierwszych 100 dni weszły też w życie dwie regulacje przygotowane przez MNiSW. Pierwsza to nowela kilku ustaw dot. szkolnictwa wyższego. Zawarte w niej przepisy m.in. pozwalają ministrowi nauki odwoływanie pierwszych rektorów nowo powołanych uczelni. Druga to ustawa przywracająca nadzór ministra nauki nad Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (NCBR). Oprócz tego dokonano pewnej korekty na liście czasopism.
Monika Sewastianowicz
20.03.2024
Szkolnictwo wyższe
Nieruchomość to dobry sposób, by ochronić swoje oszczędności przed skutkami inflacji. A gdy mieszkanie się wynajmie, to również źródło dochodu pasywnego, co jednak wiąże się z pewnym ryzykiem. Choć właściciele mają prawo zadbać o to, by ich lokum znalazło się w dobrych rękach, to klauzule mocno wkraczające w prywatność najemcy będą nieważne.
Monika Sewastianowicz
18.03.2024
Dla studenta
Polskie uczelnie nie błyszczą w światowych rankingach. Na liście szanghajskiej z polskich uczelni systematycznie widoczny jest Uniwersytet Jagielloński i Uniwersytet Warszawski. Niemniej są one w szerokim peletonie, raczej bardzo daleko za światowymi liderami. Jakkolwiek tego nie oceniać, odpowiedzialność za ten stan rzeczy bierzemy my, którzy w tych uczelniach pracujemy.
Rafał Adamus
16.03.2024
Szkolnictwo wyższe
Wkrótce powstanie nowy wykaz czasopism - poinformował wiceminister nauki Maciej Gdula. Celem zmiany jest uwzględnienie przy ustalaniu punktacji czasopism naukowych aktualnych wartości wskaźników bibliograficznych, które od 2019 r. uległy zmianie w bazach bibliograficznych, ale nie zostały wzięte pod uwagę. Komisja Ewaluacji Nauki (KEN) sporządzi projekt wykazu czasopism na podstawie oceny wpływu na rozwój nauki czasopism naukowych.
Monika Sewastianowicz
13.03.2024
Jest już dostępny najnowszy raport „Nauka w Polsce 2023”, przygotowany przez ekspertów z Ośrodka Przetwarzania Informacji. Publikacja jest wynikiem monitoringu stanu nauki w Polsce. Z raportu wynika m.in., że w latach 2018-2022 opublikowano blisko 537 tys. prac naukowych, z których większość stanowiły artykuły, a polscy wynalazcy złożyli 2597 wniosków o udzielenie patentów do Europejskiego Urzędu Patentowego. W 364 instytutach naukowych zatrudnionych było 72 556 badaczy.
Agnieszka Matłacz
11.03.2024
Wszędzie słyszymy określenia „zapis ustawy”, „zapis Konstytucji” itd. Słowa tego używa się w rozmowach o prawie między „zwykłymi ludźmi”. Niestety słowo to występuje także w orzecznictwie sądowym oraz w literaturze prawniczej (można się zabawić i w Lexie wyszukać, kto z wielkich uczonych prawników używa tego słowa. Także wyszukiwanie na portalu orzeczenia.nsa.gov.pl może przynieść ciekawe rezultaty).
Grzegorz Krawiec
11.03.2024
Prof. Piotr Wachowiak został ponownie wybrany na stanowisko rektora Szkoły Głównej Handlowej na kolejną kadencję - poinformowała w czwartek uczelnia. Tamtejsze Kolegium Elektorów podjęło decyzję w sprawie wyboru dotychczasowego rektora na kadencję 2024–2028.
Monika Sewastianowicz
07.03.2024
Resort nauki przygotował zmiany w rozporządzeniu określającym zasady dofinansowania rozwoju czasopism naukowych. Ma to związek z przedłużaniem udzielania pomocy de minimis na ten cel. Obowiązywanie rozporządzenia Komisji, na podstawie którego udzielano takiej pomocy wydłużono o sześć miesięcy - do końca czerwca 2024 roku.
Monika Sewastianowicz
05.03.2024
Szkolnictwo wyższe
Stypendium może otrzymać każdy doktorant kształcący się w szkole doktorskiej, Jego minimalna kwota powiązana jest z określaną w rozporządzeniu wysokością wynagrodzenia profesora - które wzrosło od 1 stycznia 2024 r. To jednak - jak wskazują doktoranci - za mało, bo w ostatnich latach nieproporcjonalnie wzrosły koszty utrzymania.
Monika Sewastianowicz
02.03.2024
Szkolnictwo wyższe
Projekt noweli prawa autorskiego dotyczący rynku cyfrowego budzi kontrowersje. Brak w nim niezbędnych definicji. W łatwy sposób umożliwi to obejście przepisów lub sprowokuje niekończące się spory prawne. Projektodawca próbuje chronić twórców, ale robi to w nieumiejętny sposób - pisze dr Michał Starczewski, radca prawny w BWHS Wojciechowski Springer i Wspólnicy.
Michał Starczewski
02.03.2024
W projekcie nowelizacji prawa autorskiego przewidziano, że w zakres dozwolonego użytku utworów nie będzie wchodziło ich wykorzystanie przez sztuczną inteligencję. Teoretycznie mogłoby to otworzyć twórcom drogę do uzyskiwania wynagrodzeń za wykorzystywanie ich pracy przez generatywną AI. Prawnicy oceniają jednak, że w praktyce będzie to trudne. Zwracają również uwagę na nieumiejętne sformułowanie przepisów.
Inga Stawicka
01.03.2024
Nowe technologie Prawo europejskie
Coraz więcej instytucji zaczęło przyjmować polityki otwartego dostępu. Pierwsze takie dokumenty pojawiły się w 2016 roku, zaś najwięcej z nich przyjęto w 2018 i 2021 roku (odpowiednio 12 i 13). Aż 34 instytucje zadeklarowały plany opracowania dokumentu w 2023 roku. Wskazuje się natomiast, że niezbędne jest wprowadzenie krajowej polityki otwartego dostępu, wyznaczającej priorytetowe działania dla agencji grantowych.
Monika Sewastianowicz
29.02.2024
Szkolnictwo wyższe
Celem programu jest upowszechnianie języka polskiego i popularyzacja studiów i badań polonistycznych i polonoznawczych na świecie. Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej rozpoczęła nabór do programu POLONISTA. Mogą się do niego zgłaszać studenci, doktoranci i naukowcy, których przedmiotem studiów lub badań jest język polski, polska kultura, sztuka, literatura i historia.
Monika Sewastianowicz
29.02.2024
Szkolnictwo wyższe
Skokowo zwiększa się liczba nowych i zmienionych przepisów. W 2023 roku ogłoszono aż 143 155 nowych aktów prawnych – ponad 15 tys. więcej niż rok wcześniej. Przynajmniej raz zmieniono natomiast 31 968 aktów. Najczęściej zmieniana była ustawa o PIT. Nadal wiele przepisów wchodzi w życie z datą wsteczną - w momencie publikacji dowiadujemy się, że... ustawa już dawno obowiązuje. To tylko niektóre problemy wskazane w raporcie „Poprawmy prawo”.
Krzysztof Koślicki
29.02.2024
Prawnicy Administracja publiczna
Nieprawidłowości, które wykazano w związku z działaniem Collegium Humanum, pokazują czarno na białym lukę w prawie. Władze nie mają za bardzo narzędzi, by unieważnić dyplomy, uzyskane na wątpliwej jakości studiach. Od 2016 roku nie ma kompletnie żadnego nadzoru na tym, co robią te prywatne uczelnie, jeżeli chodzi o studia podyplomowe.
Monika Sewastianowicz
28.02.2024
Szkolnictwo wyższe
Obecnie w Polsce nie ma regulacji dotyczących studiów MBA - nie bada tego Polska Komisja Akredytacyjna, a jakości nie zatwierdza MNiSW. To jest biznes, który stworzono w takim przekonaniu: ludzie przecież sami wybiorą najlepsze produkty. A jak będą chcieli gorsze - no to wezmą gorsze; my się do tego nie mieszamy - wskazał wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego Marek Gdula.
Monika Sewastianowicz
27.02.2024
Szkolnictwo wyższe
MAESTRO to najbardziej prestiżowy konkurs Narodowego Centrum Nauki, który wspiera realizację pionierskich badań naukowych. Jego adresatami są doświadczeni badacze i badaczki, którzy uzyskali stopień doktora oraz w swoim dorobku posiadają co najmniej pięć publikacji w renomowanych czasopismach, wydawnictwach naukowych polskich lub zagranicznych.
Monika Sewastianowicz
26.02.2024
Szkolnictwo wyższe
Prezydent Andrzej Duda skierował do Trybunału Konstytucyjnego, w trybie kontroli następczej, o zbadanie zgodności z Konstytucją ustawy z 16 stycznia 2024 r. o zmianie ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Przyjęte przepisy m.in. umożliwiają ministrowi nauki odwoływanie pierwszych rektorów nowych uczelni. Wątpliwości prezydenta budzi uchwalenie ustawy bez udziału dwóch byłych posłów.
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
23.02.2024
Szkoła i uczeń
Od sierpnia 2022 roku nadzór nad NCBR sprawował minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego. Zmiana ma poprawić kontrolę nad tą agencją. Wprowadzona zostanie także konieczność zgody ministra na powołanie przez NCBR m.in. spółek czy obejmowanie oraz nabywanie udziałów i akcji. Nowelizacja przepisów w tej sprawie wejdzie w życie 7 marca.
Agnieszka Matłacz
22.02.2024

Poprawa jakości prawa jednym z ważniejszych wyzwań dla nowej władzy

Prawo karne Prawo cywilne Prawo rodzinne Administracja publiczna Prawo pracy Spółki Prawo gospodarcze Poprawmy prawo
W 2023 r. padły kolejne niechlubne rekordy w ilości tworzonego prawa. Po raz kolejny zwiększyła się liczba ogłoszonych nowych aktów prawnych – łącznie było ich aż 143 155. Przynajmniej raz zmieniono 31 968 aktów, co daje wzrost aż o 26,9 proc. w porównaniu do 2022 r. W żadnej dziedzinie prawa nie zabrakło też przykładów przepisów sprzecznych, niejasnych czy też luk prawnych, które wymagają pilnej poprawy. Wskazujemy je w raporcie "Poprawmy prawo".
Inga Stawicka Robert Horbaczewski Patrycja Rojek-Socha Monika Pogroszewska Monika Sewastianowicz Katarzyna Nocuń Grażyna J. Leśniak Renata Krupa-Dąbrowska Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska Jacek Jasionek
15.02.2024
Prawo karne Prawo cywilne Prawo rodzinne Administracja publiczna Prawo pracy Spółki Prawo gospodarcze Poprawmy prawo
Wiceminister nauki Marek Gzik przypomniał, że pod koniec roku ministerstwo rozdzieliło 150 mln zł między wszystkie uczelnie posiadające akademiki. Rektorzy nie musieli wtedy aplikować o te pieniądze, tylko dostali informację, że środki te mają być przeznaczone na poprawę stanu akademików. Inwestycje związane z remontem obniżą koszty życia studentów i staną się impulsem dla młodych ludzi z mniejszych miejscowości do aplikowania na studia w większych ośrodkach.
Monika Sewastianowicz
09.02.2024
Liczba zagranicznych w Polsce wciąż rośnie, ale nasz kraj wciąż jest w ogonie OECD, jeżeli chodzi o tę kwestię - niższy poziom umiędzynarodowienia szkolnictwa wyższego charakteryzował Hiszpanię, Grecję i Włochy. Wyższy był natomiast wśród sąsiadów Polski, np. w Czechach, Niemczech czy Słowacji.
Monika Sewastianowicz
08.02.2024
Szkolnictwo wyższe
Prawo.pl