Były prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz, Andrzej Dybczyński, skomentował najnowszy raport Najwyższej Izby Kontroli, opublikowany w poniedziałek. Zaznaczył, że część zarzutów NIK ma charakter czysto biurokratyczny i jego zdaniem nie odzwierciedla realiów związanych z tworzeniem i funkcjonowaniem instytucji naukowej. Według raportu w latach 2019–2024 SBŁ otrzymała z budżetu państwa ponad 2,8 mld zł, jednak efekty prowadzonych przez nią działań miały być znikome lub wręcz żadne.

Zastanawiałeś się kiedyś, jak powstaje prawo, którego używasz na co dzień? W najnowszym odcinku podcastu "Prawo na Oko" przeżyjesz wyjątkową podróż po kulisach legislacji. Posłuchaj, co o pracy eksperta ds. legislacji mówi Daniela Wybrańczyk. "Prawo na Oko" to podcast dla młodych adeptów prawa, którzy zastanawiają się, jaką ścieżkę zawodową wybrać. Rozmowy ze starszymi kolegami po fachu pozwalają spojrzeć na zawód z innej perspektywy i poznać nie zawsze oczywiste ścieżki kariery. Zapraszamy do wysłuchania.

Rusza czterodniowy maraton egzaminacyjny dla kandydatów na przyszłych adwokatów i radców prawnych. Zdający rozwiązywać będą zadania z zakresu prawa karnego, cywilnego lub rodzinnego, gospodarczego, administracyjnego, a także zasad wykonywania zawodu i zasad etyki. W tym roku do egzaminu adwokackiego zgłosiło się 1568 osób, do radcowskiego - 2079. Swój egzamin zaczynają też chętni do zawodu komornika - przez trzy dni zdawać go będzie 90 aplikantów.

Dane Sieci Łukasiewicz były gromadzone w sposób nierzetelny, co uniemożliwiało skuteczne zarządzanie - stwierdziła Najwyższa Izba Kontroli. Wskazała, że sieć zawyżała dochody z komercjalizacji, a Centrum Łukasiewicz nie opracowało wymaganych ustawowo 4- i 10-letnich strategii działania aż do końca 2024 r.

Studentka wnioskowała o stypendium socjalne. Organ wezwał studentkę do przedłożenia różnych dokumentów, a później pozostawił jej wniosek bez rozpoznania. W sprawie należało jednak wydać decyzję, skoro niedostarczenie dokumentacji nie może być traktowane jako złożenie wniosku z brakami formalnymi - orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku.

Student i doktorant może ubiegać się o zapomogę losową, jeżeli zmaga się z przejściowo trudną sytuacją życiową. Nie chodzi jednak o każdą trudną materialnie sytuację, a tylko stan nadzwyczajny. Za taki nie można jednak uznać wzrostu kosztów życia wywołanego rosnącą inflacją cen orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach.

Już w przyszłym roku rząd może zwiększyć finansowanie badań i rozwoju – zapowiedział minister nauki Marcin Kulasek. Jak podkreślił, inwestycje w naukę to nie tylko impuls dla gospodarki, ale też element wzmacniania bezpieczeństwa państwa. Minister przypomniał, że zgodnie z danymi GUS za 2023 r. państwo przeznacza na badania i rozwój (B+R) 1,56 proc. PKB, podczas gdy średnia Unii Europejskiej to 2,2 proc. PKB.

Ministerialny projekt zakładający reformę Polskiej Akademii Nauk ma być wycofany - zapowiedziała wiceministra nauki Karolina Zioło-Pużuk po spotkaniu władz resortu z przedstawicielami akademii. Nad kierunkowymi zmianami do obecnie obowiązującej ustawy będzie pracował 12-osobowy zespół. To kolejne podejście do reformy PAN, poprzedni rząd również podejmował próby, które zakończyły się fiaskiem.

Prorektor ds. nauki Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, dr hab. Dariusz Barbucha, podkreśla potrzebę zaktualizowania wytycznych dotyczących polityki publikacyjnej oraz dokonania przeglądu dorobku naukowego badaczy. Według niego tzw. "papiernie", czyli masowe fabryki artykułów naukowych, są efektem braku poszanowania zasad rzetelności i uczciwości w prowadzeniu i upowszechnianiu badań – problemu, który dotyczy nie tylko Polski, ale i całego świata.

Minister nauki i szkolnictwa wyższego Marcin Kulasek zapowiedział powołanie zespołu złożonego z przedstawicieli środowiska akademickiego i naukowego, który przygotuje projekt nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Jak podkreślił, wiele przepisów wymaga aktualizacji, bo od momentu uchwalenia ustawy w 2018 roku świat znacząco się zmienił.

Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej krytykuje część propozycji zawartych w projekcie rozporządzenia, które wprowadza zmiany w standardach kształcenia m.in. przyszłych lekarzy i położnych. Teoretycznie mają one wpłynąć na poprawę jakości kształcenia na uczelniach, ale, zdaniem samorządu, część z nich może mieć wręcz odwrotny skutek. Wątpliwości dotyczą m.in. liczebności grup na zajęciach klinicznych.

Europejski Urząd Patentowy otrzymał w 2024 roku prawie 200 tys. zgłoszeń patentowych. Polska znalazła się na 26. miejscu wśród krajów zgłaszających. Liczba zgłoszeń z naszego kraju rośnie jednak piąty rok z rzędu. W 2020 roku było ich 478, a w 2024 roku – już 692. Najczęściej polskie zgłoszenia dotyczą takich dziedzin jak technologia medyczna, inżynieria lądowa i chemia organiczna.

Młodzi pracownicy najszybciej adaptują się do nowych technologii, ale jednocześnie to oni odczuwają wobec nich największe obawy. Z najnowszego badania Pracuj.pl wynika, że aż 38 proc. osób w wieku 18-24 lat obawia się, że sztuczna inteligencja może zagrozić ich sytuacji zawodowej, mimo że to właśnie ta grupa najczęściej korzysta z AI w pracy i najlepiej rozumie jej działanie. Ich wątpliwości nie dotyczą jednak tylko automatyzacji.

Rok 2024 przyniósł w końcu spadki w produkcji prawa w Polsce. W polskiej legislacji wciąż jednak wiele jest do poprawy. Wśród przykładów można wskazać choćby nieżyciowe przepisy w sprawach cywilnych dla pełnomocników z urzędu, specustawę drogową, która stała się regułą, zamiast wyjątkiem, czy martwe przepisy dotyczące egzekwowania zakazu posiadania zwierząt. Punktujemy je w raporcie "Poprawmy prawo".

Jeżeli rektor zadecydował o zawieszeniu studenta w jego prawach, to wydana w tej sprawie decyzja musi spełniać wymogi procedury administracyjnej. W szczególności dotyczy to właściwego uzasadnienia decyzji oraz pouczenia strony o przysługujących środkach zaskarżenia - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Najwyższe wynagrodzenia zasadnicze polskich rektorów, wraz z dodatkiem funkcyjnym przekraczają 30 tys. zł. Rektorzy otrzymują też dodatki zadaniowe, które rady uczelni mogą przyznawać im samodzielnie - bez zgody i wiedzy ministra. Do tego dochodzi zwykle obniżone pensum. Zdaniem prawników, rektorzy powinni podlegać ustawie kominowej. Pojawiają się też głosy, że dodatkowe zarobkowanie - np. w radach nadzorczych, powinno być reglamentowane, z uwagi na możliwość wystąpienia konfliktu interesów.

Rektor uniwersytetu nie może odmówić studentowi stypendium socjalnego, jeśli przedstawione przez studenta zaświadczenie z ośrodka pomocy społecznej nie zawiera informacji o dochodach. Osoby o niskich zarobkach nie muszą korzystać z pomocy społecznej, a wówczas OSP nie ma informacji o ich sytuacji majątkowej. Rektor uniwersytetu może to ustalić na podstawie innych dowodów - wynika z orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego.

W czwartek Komisja Nadzwyczajna do rozpatrzenia projektów ustaw dot. rynku pracy oraz cudzoziemców przebywających na terytorium RP przyjęła rządowy projekt ustawy dotyczący uszczelnienia polskiego systemu wizowego. Do projektu komisja nie zaproponowała żadnych poprawek. Sejm w styczniu rozpoczął prace nad czterema projektami ustaw, które mają uporządkować zasady zatrudniania cudzoziemców i wydawania wiz dla studentów z krajów trzecich.

Minister nauki Marcin Kulasek ogłosił utworzenie programu wsparcia dla instytutów Polskiej Akademii Nauk - Inicjatywa Doskonałości - Instytut Naukowy PAN. W jego ramach przewidziano zwiększenie subwencji dla uczestniczących jednostek. Dziesięć instytutów wyłonionych w konkursie otrzyma 10-procentowe podwyższenie finansowania, natomiast pozostałe spełniające kryteria - wzrost o 2 procent.

Świat nauki, choć kojarzony z dążeniem do prawdy, innowacyjnością i obiektywizmem, nie jest wolny od problemów etycznych i interpersonalnych. Naukę tworzą bowiem ludzie. A oni nie są, niestety, wolni od wad. W środowisku akademickim, które z założenia powinno być oparte na współpracy i uczciwości, często dochodzi do działań, które podważają zaufanie do nauki jako instytucji.

Uczelnie mają za mało czasu na rozliczenie inwestycji - wyszedł z założenia resort nauki. Przygotował projekt rozporządzenia zmianaenia wynika z trudności w realizacji inwestycji związanych z kształceniem i działalnością naukową, które są konsekwencją opóźnień proceduralnych oraz ograniczeń wynikających z zasad finansowania budżetowego.

Resort nauki przygotował rozporządzenie dotyczące dokumentacji przebiegu studiów, legitymacji studenckich oraz wniosku uczelni o utworzenie nowego kierunku. Wzór legitymacji studenckich zostanie dostosowany do wymogów aplikacji mObywatel. Nowela zakłada też bardziej elastyczne podejście do treści dyplomów - będą uwzględniać tytuły uzyskane za granicą.

Aż 81 spośród 258 aplikantów nie zdało w tym roku egzaminu sędziowskiego. Część ustna skończyła się 15 marca, już na pisemnej odpadło 47 osób. Teraz ma zostać przygotowane sprawozdanie z jego przebiegu z ewentualnymi uwagami i postulatami legislacyjnymi. MS już pracuje nad zmianami w aplikacji, a sami aplikanci postulują m.in. o możliwość odwołania się od oceny lub zastosowanej na egzaminie punktacji.

Kwalifikacja wojskowa w 2025 roku potrwa do 30 kwietnia. Ma na celu wprowadzenie danych do ewidencji wojskowej oraz określenie zdolności do pełnienia służby wojskowej przez obywateli Rzeczypospolitej Polskiej. Uchylanie się od stawiennictwa na komisji może zakończyć się grzywną i doprowadzeniem przez policję. Wyjaśniamy, jak przebiega procedura kwalifikacji i jakie dokumenty należy zabrać ze sobą.

Zmiany w standardach kształcenia przyszłych lekarzy, lekarzy dentystów i położnych, dotyczące m.in. liczebności grup studentów, wymiaru zajęć z nauk klinicznych i warunków prowadzenia zajęć z anatomii, wprowadza projekt rozporządzenia resortu nauki. Do 24 marca trwają konsultacje publiczne projektu. To odpowiedź na wielokrotnie zgłaszane przez środowisko lekarskie i naukowe potrzeby zmian, związane z jakością kształcenia na uczelniach medycznych.

Jednym z kluczowych wyzwań dla polskich naukowców jest rozwój krajowej myśli w obszarze bezpieczeństwa i obronności - podkreśla wiceminister nauki Marek Gzik. Zwrócił również uwagę na istotną rolę polskich ośrodków naukowych w procesie repolonizacji technologii wojskowych. Zauważył, że jesteśmy "w dość trudnym historycznie momencie" i tym ważniejsze jest, aby rola polskiej nauki zaznaczyła się w sposób "bardziej dosadny”.

Egzamin sędziowski nadal trwa, 15 marca br. ma zakończyć się etap ustny. Do tej pory odpadła już ... niemal 1/5 zdających. Aplikanci mówią o pogromie a przyczyny upatrują m.in. w pisemnym zadaniu z zakresu prawna karnego. Ministerstwo Sprawiedliwości informuje, że jego przedstawiciel przygotuje sprawozdanie z przebiegu egzaminu, z ewentualnymi uwagami i postulatami np. legislacyjnymi. Powinno trafić na biurko ministra niezwłocznie po jego zakończeniu, najpóźniej zanim zaczną się przygotowania do kolejnego egzaminu.

Aplikanci adwokaccy będą mieć ogólnopolski samorząd, w skład którego wejdą przewodniczący samorządu aplikanckiego każdej izby adwokackiej. Zmienił się właśnie regulamin aplikacji. Głównym celem nowej struktury jest współdziałanie z Komisją Aplikacji Adwokackiej Naczelnej Rady Adwokackiej w sprawach dotyczących aplikacji, w tym podejmowanie różnego rodzaju inicjatyw.

Zasady przyznawania młodzieżowych stypendiów dla sportowców z niepełnosprawnością ustalane przez samorządy są zróżnicowane. Stypendia są często niższe niż dla pełnosprawnych sportowców, co może prowadzić do nierównego traktowania. Zdarzają się nawet sytuacje przenoszenia się zawodników do klubu w innej gminie, gdzie stypendia są przyznawane na takich samych zasadach jak pełnosprawnym zawodnikom. Problem mogą rozwiązać sportowe organizacje parasolowe.

Kobiety to aż 68 proc. wszystkich zatrudnionych w sektorach blue collar i pracy tymczasowej, ale już na stanowiskach kierowniczych ich udział spada. W SSC/BPO wynosi 48 proc. Z kolei w branży IT kobiety stanowią 16,1 proc. osób zatrudnionych na stanowiskach specjalistycznych – wynika z danych LeasingTeam Group.