Zasady przyznawania stypendiów określa art. 209 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (ustawa 2.0). Nowe zasady obowiązują od 1 października 2019 r.

 

Wysokość stypendium doktoranckiego

Stawkę stypendium powiązano z wysokością minimalnego miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego dla profesora w uczelni publicznej określaną w rozporządzeniu - w 2022 r. wynosiła ona 6410,00 zł. Jednak od początku 2023 r. wynagrodzenie profesora wynosi -  7210,00 zł. Zmiany wprowadziło rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 2 stycznia 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnego miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego dla profesora w uczelni publicznej (Dz. U. poz. 16).

Minimalna wysokość stypendium doktoranckiego to (brutto):

  • 37 proc. wynagrodzenia profesora - do miesiąca, w którym została przeprowadzona ocena śródokresowa - ‭w 2022 r. 2 371,7‬ zł; w 2023 r.  2 667,7 zł
  • 57 proc. wynagrodzenia profesora - po miesiącu, w którym została przeprowadzona ocena śródokresowa -  w 2022 r. ‭3 653,7‬ zł., w 2023 r.  4 109,7 zł

Stypendium może zostać dodatkowo zwiększone z uwagi na osiągnięcia doktoranta w nauce - o stawce zwiększenia decydować będzie podmiot prowadzący szkołę doktorską. Wyższe stypendium dostaje również doktorant posiadający orzeczenie o niepełnosprawności, orzeczenie o stopniu, o którym mowa w art. 5 oraz art. 62 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Te osoby otrzymują stypendium doktoranckie w wysokości zwiększonej o 30 proc. pierwszej z ww. kwot.

 

Dla kogo stypendium doktoranckie?

Stypendium doktoranckie otrzymuje co do zasady każdy doktorant kształcący się w szkole doktorskiej prowadzonej przez uprawniony podmiot czyli uczelnię akademicka, instytut PAN, instytut badawczy albo instytut międzynarodowy, posiadające kategorię naukową A+, A albo B+ w co najmniej dwóch dyscyplinach naukowych, w których posiadają kompetencję prawną do doktoryzowania.

Stypendium przysługuje doktorantowi nieposiadającemu stopnia doktora - a zatem pieniędzy nie otrzyma osoba, która już zdobyła taki stopień w innej dyscyplinie. Stypendium nie dostanie również doktorant zatrudniony na uczelni jako asystent albo pracownik naukowy, chyba że zatrudnienie będzie dotyczyć udziału w grancie badawczym. Tak restrykcyjne ograniczenie obowiązuje jedynie do czasu uzyskania pozytywnej oceny śródrocznej, gdyż po spełnieniu tej przesłanki ubieganie się o stypendium w przypadku osoby pracującej jako asystent będzie możliwe, jednak przyznane środki będą mogły maksymalnie opiewać na kwotę równą 40 proc. stawki miesięcznej stypendium.

Czytaj w LEX: Zasady przyznawania stypendium doktoranckiego w aspekcie międzyczasowym. Glosa do wyroku NSA z dnia 1 lipca 2021 r., III OSK 3552/21 >>>

Sprawdź też: Ministerstwo - Stypendia doktoranckie w szkołach doktorskich w myśl ustawy 2.0 >>>

 

 

Czy od stypendium trzeba odprowadzać ZUS?

Stypendium doktoranckie jest oskładkowane. Od roku akademickiego 2019/2020 podmiot prowadzący szkołę doktorską ma obowiązek zgłaszać doktorantów do ubezpieczenia społecznego. Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne doktorantów jest kwota stypendium doktoranckiego łącznie z kosztami uzyskania i podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Składkę emerytalną finansują po połowie doktorant i płatnik składek (po 9,76 proc.). Część składki rentowej w wysokości 1,5 proc. podstawy finansuje ubezpieczony, a część w wysokości 6,5 proc. podstawy płatnik składek. Składkę wypadkową w całości płaci płatnik, a dobrowolną składkę chorobową (2,45 proc.) doktorant, jeśli na taką się zdecyduje.

W okresie zawieszenia kształcenia do ustalenia wysokości stypendium doktoranckiego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące ustalania zasiłku macierzyńskiego, z tym że przez podstawę wymiaru zasiłku rozumie się wysokość miesięcznego stypendium doktoranckiego, przysługującego w dniu złożenia wniosku o zawieszenie.

 

Czy podjęcie pracy i wcześniejsze oddanie rozprawy odbiera prawo do stypendium?

Ustawa nie przewiduje zakazu zatrudnienia na umowę zlecenie czy umowę o pracę w charakterze innym niż nauczyciel akademicki lub pracownik naukowy. Dopuszczalne jest też samozatrudnienie. W takim wypadku składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne odprowadza uczelnia.

Doktorant, który złożył rozprawę doktorską w terminie wcześniejszym niż termin ukończenia kształcenia przewidziany w programie kształcenia, otrzymuje stypendium doktoranckie do dnia, w którym upływa termin ukończenia kształcenia, jednak nie dłużej niż przez 6 miesięcy.

 

Wynagrodzenie adiunkta

Od wynagrodzenia profesora uzależniono nie tylko wysokość stypendiów doktoranckich - według art. 137 Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce nie może być niższa niż 50 proc. wynagrodzenia profesora, z tym że dla:

  1. profesora uczelni - wynosi nie mniej niż 83 proc. tego wynagrodzenia, czyli w 2023 r. kwota ta wynosi: 5 984 zł.
  2. adiunkta - wynosi nie mniej niż 73 proc.  tego wynagrodzenia, czyli w 2023 r. kwota ta wynosi: 5 263 zł.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.