Zbrodnie wojenne, ludobójstwo - tak najczęściej oceniana jest inwazja rosyjska w Ukrainie. Eksperci nie mają wątpliwości, że po wojnie powinien przyjść czas na rozliczenia, także te przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym. Wiele organizacji i instytucji chce więc pomóc w gromadzeniu informacji o zbrodniach. Prawnicy przestrzegają jednak, że może to przynieść wręcz odwrotny skutek i utrudnić postępowania.

Łukasz Piebiak, były wiceminister sprawiedliwości i Jarosław Dudzicz sędzia Sądu Rejonowego w Słubicach nie mają już rekomendacji klubu parlamentarnego Prawa i Sprawiedliwości jako kandydaci do Krajowej Rady Sądownictwa. Została ona właśnie wycofana. Na liście jest obecnie 13 kandydatów, a wśród nich Anna Dalkowska, również była wiceminister.

Koalicja Obywatelska nie uważa, by do nałożenia sankcji na oligarchów potrzebna była aż zmiana Konstytucji, czego chce rząd. Proponuje swój pakiet ustaw, z których jedna ma umożliwić konfiskatę majątków osób objętych sankcjami przez Unię Europejską. Zmian w konstytucji nie chcą też inne ugrupowania opozycyjne, a KO-PSL proponuje uchwałę zobowiązująca rząd do konfiskaty mienia osób wspierajacych rosyjską agresję.

Temat odbierania majątków rosyjskim oligarchom rozpala emocje nie tylko w Polsce ale też za granicą. Zaledwie dwa dni po zapowiedzi przedstawicieli rządu, że będzie propozycja zmian w Konstytucji, które by to umożliwiały, resort sprawiedliwości proponuje zmiany w procedurze karnej. Ich cel to przypieczętowanie współpracy z Prokuraturą Europejską - choćby w zakresie uznawania nakazów zabezpieczeń i konfiskat.

Fakt, że sprawa, w której prokurator odmówił wszczęcia śledztwa, dotyczy sędziego pracującego w tym samym sądzie, w którym rozptrywane ma być zażalenie, nie jest wystarczający dla stwierdzenia braku warunków do obiektywnego rozpoznania sprawy. Taka sytuacja nie powoduje bowiem uzasadnionych wątpliwości u postronnego obserwatora w zakresie obiektywizmu sądu - orzekł Sąd Najwyższy w Izbie Karnej.

Organ podatkowy nie ma obowiązku udostępniania akt sprawy zawsze, gdy strona wystąpi z takim żądaniem. Prawo wglądu podlega ograniczeniom w odniesieniu do dokumentów zawierających informacje niejawne, a także innych dokumentów wyłączonych przez organ z akt sprawy ze względu na interes publiczny. Chronione musi być dobro osób trzecich, niebędących stroną postępowania.

Wygląda na to, że Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego "porządkuje" wokandy zanim zostanie rozwiązana. W tym tygodniu bowiem Sejm ma zająć się pięcioma projektami ustaw likwidującymi tę Izbę Również w tym tygodniu Izbę czeka nawał pracy: rozpozna osiem spraw dyscyplinarnych radców prawnych, pięć dotyczących prokuratorów i jedną kasację w sprawie zaniedbań sędziego.

Trybunał Sprawiedliwości UE odmówił odpowiedzi na pytanie dotyczące prawidłowości powołania sędziego Izby Dyscyplinarnej, ale przypomniał że już wydał wcześniej orzeczenie stwierdzające, że obowiązujące w Polsce zasady wyznaczania sądu dyscyplinarnego właściwego do prowadzenia postępowań przeciwko sędziom nie spełniają wymogu sądu „ustanowionego na mocy ustawy".

Od początku roku punkty karne przedawniają się po 2 latach, a nie jak dotychczas po roku. Jednak sytuacja osoby ukaranej mandatem będzie zróżnicowana w zależności od tego, czy zapłaci ona grzywnę bezpośrednio funkcjonariuszowi przy pomocy karty, czy też później. W pierwszym przypadku bieg przedawnienia punktów rozpocznie się od razu, w drugim – dopiero w momencie zapłaty grzywny.

Wokół mediacji, jej zasad i kosztów narosło wiele mitów i nie wszystko jest jasne - tak adwokaci/mediatorzy działający w Adwokackim Centrum Mediacji Okręgowej Rady Adwokackiej w Łodzi tłumaczą swoją inicjatywę - uruchomienie infolinii dla wszystkich tych, którzy może i chcieli skorzystać z tego rozwiązania, ale nie wiedzą, jakie niesie ze sobą konsekwencje.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wydał w drugiej instancji postanowienie w sprawie przywrócenia sędziego Pawła Juszczyszyna do pracy w Sądzie Rejonowycm w Olsztynie, które zdaniem jego pełnomocnika otwiera drogę do nałożenia na prezesa tego sądu Macieja Nawackiego, w celu przymuszenia go do dopuszczenia sędziego Juszczyszyna do orzekania, grzywny z zamianą na areszt.

Jednym z rozwiązań, które miało być dodatkową ochroną w czasie pandemii, był wprowadzony wiosną 2020 r. zakaz eksmisji. Są one wstrzymane do końca epidemii lub stanu epidemicznego. O zmiany apelowały już wielokrotnie m.in. samorządy, a Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiadało, że rozważa zmiany. Przepisy obowiązują jednak nadal, a teraz RPO alarmuje, że mogą skutecznie utrudniać sytuację obywateli Ukrainy, którzy w Polsce chronią się przed wojną.

Zautomatyzowanie, przyspieszenie i usprawnienie zarówno gromadzenia jak i uzyskiwania danych z Krajowego Rejestru Karnego - taki cel przyświeca zmianom, które szykuje Ministerstwo Sprawiedliwości. Projekt jest już opiniowany, a prawnicy z jednej strony się cieszą, z drugiej mają sporo wątpliwości. Bo jak podkreślają, szczytne plany mogą "nie wypalić" np. z powodu obłożenia pracą sekretariatów sądowych.

Rząd planuje zakończenie prac nad spłaszczeniem struktury sądów i m.in. wprowadzenie jednolitego statusu sędziego jeszcze w 2022 roku. Z opublikowanego właśnie Krajowego Planu Reform 2022/23 wynika, że proponowane przez resort sprawiedliwości przepisy mogłyby wejść w życie już w trzecim kwartale tego roku. Mają być wprowadzone w ramach "konstytucyjnych zasad ustrojowych".

W piątek w Częstochowie odbył się pogrzeb zmarłego kilka dni temu radcy prawnego Dariusza Sałajewskiego, który w latach 2013–2016 pełnił funkcję prezesa Krajowej Rady Radców Prawnych. Był jednym z twórców i aktywnym działaczem samorządu radcowskiego, uczestniczył też w tworzeniu i opiniowaniu projektów legislacyjnych, nie tylko związanych z funkcjonowaniem zawodów prawniczych.

Już od ponad roku Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia i wielu sędziów w całym kraju, każdego 18 dnia miesiąca solidaryzuje się z tymi, którzy zostali odsunięci od orzekania m.in. z powodu kierowania pytań prejudycjalnych, czy kwestionowania statusu "nowych" sędziów - tych, których opiniowała obecna KRS. Nie inaczej będzie w piątek, tym razem pod hasłem "Bądźmy odważni".

Nowelizacja ustawy o Służbie Więziennej, która ma zmienić 24 inne ustawy, przewiduje nadanie jej nowych zadań. Mają one niewątpliwie związek tematyczny z ustawą nowelizowaną, ale w znacznej mierze wchodzą w kompetencje policji, a nawet resortu edukacji - zwraca uwagę prezes Rządowego Centrum Legislacji. Mniej krytycznie do projektu odnosi się Rada Legislacyjna przy premierze.

Polskie sądy rodzinne będą musiały zająć się tysiącami spraw dotyczących opieki nad ukraińskimi dziećmi. Wiele z nich przez granicę przedostało się z rodzicami, ale wielu towarzyszyły babcie, ciocie lub znajomi bez prawnych podstaw do sprawowania nad nimi pieczy. I choć w specustawie znalazły się chwalone przez prawników narzędzia, problem jest zasadniczy - wydziały rodzinne mogą tych nowych spraw nie udźwignąć.

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej rozstrzygnie, czy może badać dokumenty załączone do kolejnych pism procesowych w sprawie o wpis do księgi wieczystej dokonany przez referendarza sądowego w czasie rozpoznania apelacji, gdy ten referendarz skorygował oczywistą omyłkę. Problem powstał w czasie rozpoznawania postępowania układowego w sporze między przedsiębiorcami.

Jedną z kluczowych przyczyn powodujących w ostatnich latach osłabienie państwa i relacji europejskich jest konflikt odnoszący się do wymiaru sprawiedliwości, apelujemy o dokonanie koniecznych zmian w sądownictwie - napisała grupa sędziów Sądu Najwyższego. Jak podkreślają, w obliczu zagrożenia na arenie międzynarodowej, trzeba szybko zrezygnować z tego konfliktu.

By uprzedzić decyzję o usunięciu z Rady Europy, władze Rosji zdecydowały o opuszczeniu tej organizacji. - Decyzja o opuszczeniu organizacji będącej głównym obrońcą praw człowieka i rządów prawa, a także wypowiedzenie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka stanowią tragedię dla ofiar nadużyć władzy w tym kraju - komentuje tę decyzję Amnesty International.

Atak Rosji na Ukrainę jest nielegalny - uznał w środę 16 marca br. Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (MTS) w Hadze - jednocześnie odrzucił rosyjskie zarzuty o ludobójstwo we wschodniej Ukrainie i wydał środek tymczasowy nakazujący Rosji wstrzymanie inwazji. Brak reakcji na to orzeczenie może skończyć się dla Rosji usunięciem z Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Jarosław Kaczyński zaproponował zorganizowanie misji pokojowej na terenie Ukrainy. Według wicepremiera ds. bezpieczeństwa powinna ona być chroniona przez siły zbrojne, a zorganizować ją powinno NATO lub Organizacja Narodów Zjednoczonych. Ze względów proceduralnych, ta kwestia pozostanie jednak raczej jedynie w sferze deklaracji. W każdym razie NATO jej nie zorganizuje, nie popierają pomysłu także USA i UE.

Czyn adwokata wyłudzającego list żelazny dla swego klienta nie może pozostać bez kary - orzekła Izba Dyscyplinarna i oddaliła kasację obwinionego. Wskazała, że nie doszło do przedawnienia, gdyż w przypadku takich przestępstw przedawnienie następuje dopiero po 20 latach. Obwiniony został zawieszony na cztery lata w czynnościach służbowych.

Wiele kancelarii notarialnych od samego początku wojny na terenie Ukrainy deklaruje chęć bezpłatnej pomocy Ukraińcom, którzy szukają schronienia w Polsce. Obecnie najczęściej są to prośby o poświadczenie dokumentów, umowy i aktów notarialnych, mających istotne znaczenie z punktu widzenia zabezpieczenia bytu i umożliwienia pobytu i podjęcia pracy w Polsce.

W pierwsze dni agresji Rosji na Ukrainę byliśmy w szoku, potem udało nam się przywrócić pracę redakcji w trybie zdalnym. Trudno się skupić słysząc alarmy przeciwlotnicze, ale w tym szczególnym okresie prawo zmienia się niezwykle dynamicznie, a naszym zadaniem jest szybkie dostarczanie precyzyjnych informacji. Dzięki współpracy z Wolters Kluwer Polska i Prawo.pl piszemy też o polskim prawie dla obywateli Ukrainy.

Prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze Karim Khan przyjechał w środę do Polski w związku ze śledztwem w sprawie zbrodni wojennych Rosji popełnianych na terenie Ukrainy. Spotkał się z ministrem sprawiedliwości, prokuratorem generalnym Zbigniewem Ziobro i wspólnie wizytowali punkt recepcyjny dla uchodźców przy przejściu granicznym w Medyce.

Powództwo cywilne o ochronę dóbr osobistych przysługuje organom władzy publicznej jedynie wyjątkowo, inaczej stanowiąc naruszenie wolności wyrażania opinii - stwierdził w wyroku z 15 marca br. Europejski Trybunał Praw Człowieka. Zdaniem Trybunału, atak na reputację zainteresowanego podmiotu musi być wystarczająco poważny, aby udzielenie takiej ochrony było zasadne i proporcjonalne do innych interesów.

Organizacje zrzeszone w Komitecie Obrony Sprawiedliwości zaapelowały do organów Unii Europejskiej o podjęcie wszelkich działań w celu powstrzymania wyboru neo-KRS, ustanowienia nowego systemy dyscyplinarnego, usunięcia z Sądu Najwyższego neo-sędziów i przywrócenia praworządności. Jak stwierdzają, niepraworządna Polska nie będzie solidnym elementem wspólnego europejskiego systemu.

Nieogłoszenie ustnie wyroku przez sędziego oznacza, że w ogóle on nie zapadł. Dokument opatrzony nazwą „wyrok”, nawet jeżeli zostanie włączony do akt sprawy, nie wywołuje skutków prawnych, w tym w szczególności nie uprawnia stron postępowania do wniesienia środka odwoławczego albo nadzwyczajnego środka zaskarżenia - orzekł Sąd Najwyższy w Izbie Karnej.