8 marca 2024 r. w Akademii Nauk Stosowanych w Bielsku-Białej odbędzie się Konferencja Naukowa pn. „Nieodpłatna pomoc prawa jako element budowania społeczeństwa obywatelskiego”. Współorganizatorem wydarzenia będzie Naczelna Rada Adwokacka. Uczestnicy zastanawiać się będą nad tym, do których założeń wrócić, jakie zmiany są konieczne, jakie rozwiązania pozostawić, by system służył obywatelom.

Trafnie zauważył Rzecznik Praw Obywatelskich, że między momentem popełnienia czynu a chwilą orzekania, doszło do zmiany normatywnej. Nie ma przy tym znaczenia, że modyfikacji uległ przepis rozporządzenia, do którego odsyłał kodeks wykroczeń, a nie sam artykuł kodeksu określający wykroczenie. Sąd Rejonowy nie mógł zatem postąpić wbrew regule temporalnej nakazującej stosowanie ustawy nowej, jako łagodniejszej – orzekł Sąd Najwyższy.

Na tapet wraca nowe Prawo komunikacji elektronicznej - projekt przekazano do konsultacji i uzgodnień międzyresortowych. W zeszłym roku podejście do wdrożenia przepisów zrobił poprzedni rząd, projekt wywołał kontrowersje, bo zmieniał uprawnienia służb w kwestii dostępu do danych - pojawiły się nawet komentarze o przyzwoleniu na masową inwigilację maili i komunikatorów. Nowa wersja też przyznaje służbom szerszy dostęp do danych.

Orzeczenia wydane przez zlikwidowaną, nielegalną Izbę Dyscyplinarną były korzystne dla obwinionej prokurator, a zatem uznać można, że sprawa została już osądzona – orzekła Izba Odpowiedzialności Zawodowej. Prokurator obwiniona o ukrycie i zniszczenie akt prokuratorskich nie stanie przed sądem karnym, gdyż sąd nie dał wiary zeznaniom świadków.

Prokurator Dariusz Korneluk uzyskał rekomendacje w konkursie na stanowisko prokuratora krajowego. Zgodnie z przepisami powołuje go na wniosek prokuratora generalnego premier, tyle że po uzyskaniu opinii prezydenta. W ocenie prawników problemu z samą opinią raczej nie będzie, bo nie jest wiążąca - może być negatywna albo pozytywna. Pytanie, co w sytuacji, kiedy prezydent jej nie wyda, albo ile może z nią zwlekać. W tym przypadku stanowiska są różne.

Trybunał Konstytucyjny po raz kolejny zajął się wysokością urzędówek, tym razem adwokackich. Podobnie jak w poprzednich sprawach wskazał, że norma różnicująca wynagrodzenie dla adwokatów świadczących pomoc prawną z urzędu i tych "z wyboru" jest niezgodna z Konstytucją. Miały to zmienić projekty rozporządzeń poprzedniego kierownictwa MS - utknęły jednak w opiniowaniu. Adwokatura planuje wrócić do tematu już w marcu.

Prawo Unii Europejskiej nie określa sposobu obliczenia obniżki kosztu kredytu hipotecznego w razie jego przedterminowej spłaty - napisał w opublikowanej 22 lutego opinii rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości UE Manuel Campos Sanchez-Bordona. Tocząca się sprawa dotyczy sporu między konsumentką a Santander Bank Polska. Kredyt został spłacony 19 miesięcy po zawarciu umowy.

Sąd odwoławczy w uzasadnieniu nie wskazał, że sędzia orzekająca w sprawie nie spełnia minimum standardu niezawisłości i bezstronności. Skuteczne wykazanie nienależytej obsady sądu zakładałoby wskazanie np. na sposób obrad Krajowej Rady Sądownictwa w zakresie kandydatury, opinię zgromadzenia ogólnego sędziów danego sądu, porównanie osiągnięć kandydata z innym czy drogę awansu sędziego – orzekł Sąd Najwyższy i uchylił wyrok.

Zgodę na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wydaje nie Sąd Najwyższy, ale Naczelny Sąd Administracyjny – orzekła Izba Odpowiedzialności Zawodowej. Pytanie zadała nieistniejąca od lipca 2022 r. Izba Dyscyplinarna, a więc organ, który przestał działać, więc zagadnienie trzeba pozostawić bez rozpoznania.

Od 14 marca w sprawach cywilnych na stałe będą obowiązywać rozprawy w formule zdalnej, a konkretnie - hybrydowej. Choć sądy mają w tym zakresie postpandemiczne doświadczenia, zmiany odczują m.in. sekretariaty. Obszerniejsze niż dotąd będą pouczenia, więcej korespondencji, a dodatkowe obowiązki będą też wiązać się z przeprowadzaniem e-dowodów. Z kolei strony będą musiały zgłosić, i to z wyprzedzeniem, że chcą uczestniczyć w takiej rozprawie.

Pod koniec 2023 roku w polskich zakładach karnych i aresztach przebywało blisko 75 tys. osób. W stosunku do liczby ludności to jeden z najwyższych poziomów w Europie i zdaniem obecnego kierownictwa MS nieuzasadniony stanem przestępczości. Problem rozwiązać mają zmiany ustawowe, ale też takie działania jak m.in. odmrożenie instytucji warunkowego przedterminowego zwolnienia czy częstsze stosowanie Systemu Dozoru Elektronicznego.

Zastępca prokuratora krajowego Dariusz Korneluk uzyskał najlepszy wynik w konkursie na prokuratora krajowego i to on został wskazany przez zespół pod przewodnictwem wiceministra sprawiedliwości Marii Ejchart jako kandydat na to stanowisko. W konkursie startowało w sumie pięcioro prokuratorów, 26 lutego odbyło się ich wysłuchanie. Pytanie co dalej, bo część środowiska prokuratorskiego kwestionuje konkurs.

Niezależność, większa swoboda decyzyjna prokuratorów, zmiany w delegacjach i awansach, poprawa sytuacji finansowej pracowników i urzędników prokuratury, rozliczenia - ale w oparciu o przepisy prawa, wzmocnienie prokuratur rejonowych oraz rozdzielenie funkcji Prokuratora Generalnego i Ministra Sprawiedliwości - to najistotniejsze kwestie, które sygnalizowali podczas rozmów z zespołem wyłaniającym przyszłego prokuratora krajowego, kandydaci na to stanowisko.

Prokurator przyjął łącznie sześć łapówek w związku z pełnieniem funkcji publicznej, co zostało potwierdzone prawomocnym wyrokiem karnym. W konsekwencji, oprócz kary pozbawienia wolności, nie może pełnić przez 10 lat zawodów związanych ze stosowaniem prawa. Izba Odpowiedzialności Zawodowej potwierdziła, że z uwagi na uchybienie godności urzędu nie może dalej pełnić służby.

Na poniedziałek, 26 lutego, zaplanowano rozmowy kwalifikacyjne z piątką kandydatów na prokuratora krajowego. Prowadzić je będzie specjalny zespół z wiceminister Marią Ejchart na czele. Mają zostać zaprezentowane wizje zmian w Prokuraturze, przy czym jedna zostanie prawdopodobnie narzucona odgórnie, bo jak już zapowiedział minister sprawiedliwości Adam Bodnar, jedną z planowanych zmian w ramach przywracania praworządności jest rozdzielenie funkcji ministra i prokuratora generalnego.

Warszawski sąd apelacyjny uchylił właśnie postanowienia Sądu Okręgowego Warszawa-Praga dotyczące tymczasowego aresztowania z powodu... nienależytej obsady sądu pierwszej instancji. Chodzi o tzw. neo-sędzię powołaną na stanowisko na podstawie opinii neo-KRS. SA przywołał przy tym m.in. wyroki TSUE, ETPC i Konwencję o Ochronie Praw Człowieka.

Inflacja w połączeniu z długim czasem trwania postępowań dotyczących kredytów frankowych wpływają na to, ile adwokaci i radcowie prawni biorą od frankowiczów za prowadzenie spraw frankowych. Podstawowa stawka to obecnie więcej niż 10 tys. zł i to za prowadzenie sprawy w I instancji. Dodatkowo trzeba zapłacić za apelację, a często i procent od wygranej. Decydowanie się na tańszą opcję wiąże się jednak z jeszcze większym ryzykiem.

Często w publicznych dyskusjach słyszy się, że „usposobienie Amerykanów”, czy też inne mityczne tezy, jak np. rzekoma „otwartość na zmiany” powodują, że bardziej niż np. Polacy, skłonni są do zawierania ugód. Aktualny czas reformowania polskiego wymiaru sprawiedliwości, to być może idealny moment, aby z tego rodzaju infantylnymi mitami zerwać - pisze Dawid Kulpa, radca prawny, partner w Kancelarii Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.

Brak obrońcy przy rozpoznawaniu sprawy o pozbawienie prawa wykonywania zawodu radcy prawnego był przyczyną uchylenia wyroku dyscyplinarnego. Wyższy Sąd Dyscyplinarny nie zaakceptował zwolnienia lekarskiego wydanego przez lekarza, który nie był lekarzem sądowym, co w okresie pandemii okazało się niesłuszne. Uchylono wtedy taki obowiązek – wskazał Sąd Najwyższy.

Odwoływani sędziowie utracili zaufanie i autorytet wśród podległych im służbowo sędziów, co dodatkowo uniemożliwia im wykonywanie funkcji. Biuro Komunikacji i Promocji Ministerstwa Sprawiedliwości podało w piątek, że minister wystąpił do kolegium Sądu Okręgowego w Poznaniu o wyrażenie opinii w przedmiocie odwołania z funkcji prezesa tego sądu sędziego Daniela Jurkiewicza oraz z funkcji wiceprezesa sędziego Michała Inglota. Jednocześnie zostali zawieszeni w pełnieniu czynności.

O ile zaliczki dla państw członkowskich, w ramach KPO, wypłacane są bezwarunkowo, reszta, czyli ok. 55 mld euro, dostępna będzie wyłącznie po spełnieniu ustalonych wcześniej warunków, nazywanych w sferze publicznej „kamieniami milowymi”. Choć wiele mówi się w tym kontekście o kwestiach związanych z niezależnością sądów, to równie duży wpływ mają zadeklarowane przez Polskę zobowiązania do zmiany zasad prowadzenia procesu legislacyjnego - pisze Gniewomir Wycichowski-Kuchta z kancelarii DZP.

Sędziego nie można karać dyscyplinarnie za popełniony błąd. Uruchomienie postępowania dyscyplinarnego o ukaranie sędzi Barańskiej było błędem – stwierdziła w czwartek Izba Odpowiedzialności Zawodowej SN. Zachowanie sędzi obwinionej nie było bezprawne ani zawinione, ani też szkodliwe społecznie, miała prawo do własnej interpretacji przepisów - dodał Sąd Najwyższy.

Obrońca, działając na korzyść klienta, chce by warunkowe przedterminowe zwolnienie nastąpiło w najszybszym możliwym terminie. Musi więc złożyć wniosek zanim upłynie data, w której sąd może skazanego zwolnić. Dlaczego? Bo na rozpoznanie takiego wniosku i to w I instancji, czeka się nie krócej niż 2-3 miesiące. Problem w tym, że część sędziów uznaje wówczas, że wniosek był przedwczesny - pisze Mikołaj Kozak, adwokat, Kancelaria Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.

Mediacji obligatoryjnej nie powinniśmy się bać. To rozwiązanie działa w innych krajach europejskich i się sprawdza, a główną zaletą, poza odciążeniem sądów, jest zwiększanie świadomości obywateli. Tyle że same przepisy nie wystarczą. Do tego trzeba przygotować także sądy, profesjonalnych mediatorów i pełnomocników - mówi w rozmowie z Prawo.pl Jacek Czaja, radca prawny, dyrektor International Academy of Dispute Resolution i laureat III miejsca w konkursie Rising Stars Liderzy jutra 2023.

Jeszcze nie umilkły echa sprawy szczecińskiej prokurator Bogusławy Zapaśnik, a sąd - tym razem Rejonowy dla Wrocławia Krzyków -zakwestionował status prokuratorskiego asesora. Tłem tej sprawy jest również decyzja dotycząca prokuratora Dariusza Barskiego, który w ocenie obecnego kierownictwa MS, nie mógł pełnić tej funkcji, bo został wadliwie przywrócony ze stanu spoczynku. A skoro tak - to w ocenie wrocławskiego sądu - są też wątpliwości dotyczące statusu asesora.

Na najbliższym posiedzeniu Sejmu, rozpoczynającym się 6 marca mają być przedstawione uchwała i ustawa dotycząca Trybunału Konstytucyjnego - zapowiedział Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar. Środowisko prawnicze jest zgodne, że najprostszym do rozwiązania problemem będzie kwestia trzech sędziów dublerów, zdecydowanie więcej wątpliwości budzi unieważnienie wyboru Krystyny Pawłowicz i Ryszarda Piotrowicza.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej rozstrzygnie, czy w postępowaniu egzekucyjnym można sprzedać bazę danych po to, by z uzyskanej kwoty zaspokoić wierzyciela. Haczykiem jest to, że sprzedaż ma się odbyć bez uzyskiwania zgody osób wpisanych do tej bazy. Na razie w sprawie wypowiedział się Rzecznik Generalny TSUE, który stwierdził, że pod pewnymi warunkami jest to dopuszczalne.

Polską bolączką jest nie tylko definicja gwałtu, ale również brak rozwiązań i procedur, które umożliwiałyby otoczenie osoby pokrzywdzonej przestępstwami seksualnymi opieką medyczną, psychologiczną i innych wsparciem umożliwiającym pociągnięcie sprawcy do odpowiedzialności. Swoje propozycje w tym zakresie ma Fundacja Pomocy Ofiarom Przestępstw, która 22 lutego rusza z kampanią "Na gwałt".

Czas mija, a Krajowy Rejestr Zadłużonych, jak nie działał prawidłowo, tak nie działa. I zamiast pomagać, tylko utrudnia prowadzenie postępowań upadłościowych i restrukturyzacyjnych. Dla prawników praca z KRZ to jak stąpanie po polu minowym - nie wiadomo jak i kiedy wybuchnie jakiś problem. Natomiast Ministerstwo Sprawiedliwości uważa, że rejestr działa coraz lepiej i chwali się dodaniem do niego od 27 lutego nowego modułu.

Do dnia wydania uchwały Sądu Najwyższego było jasne, że pozew syndyka wyklucza jednostkowe powództwa wierzycieli. Obecnie, gdy okazało się, że powództwo wierzyciela nie jest sprawą dotyczącą masy upadłości (tak wskazano wprost w uzasadnieniu), nie jest nawet jasne, czy w systemie prawnym znajduje się reguła rozstrzygająca kolizję między tymi dwoma roszczeniami. Tym bardziej nie ma na razie mowy o tym, jak tę kolizję rozstrzygnąć - pisze Maciej Woźniak, radca pracy w Dziale Restrukturyzacji i Upadłości Kancelarii Filipiak Babicz Legal.