W 2023 r. padły kolejne niechlubne rekordy w ilości tworzonego prawa. Po raz kolejny zwiększyła się liczba ogłoszonych nowych aktów prawnych – łącznie było ich aż 143 155. Przynajmniej raz zmieniono 31 968 aktów, co daje wzrost aż o 26,9 proc. w porównaniu do 2022 r. W żadnej dziedzinie prawa nie zabrakło też przykładów przepisów sprzecznych, niejasnych czy też luk prawnych, które wymagają pilnej poprawy. Wskazujemy je w raporcie "Poprawmy prawo".

Projekt noweli o KRS jest już na ostatniej prostej, wprowadzono do niego też znaczące poprawki. Z ośmiu do sześciu spadła liczba sędziów/członków Rady, którzy mieliby być wybrani spośród sędziów sądów rejonowych, za to do dwóch wzrosła liczba sędziów reprezentujących sądy apelacyjne, a do trzech - okręgowe. Zrezygnowano też z pomysłu, by kandydatów zgłaszały m.in. samorządy prawnicze, a skruszeni neo-sędziowie zyskali możliwość kandydowania do Rady.

Zmiana definicji gwałtu, poprzez wskazanie, że chodzi o obcowanie płciowe bez wcześniejszego wyrażenia świadomej i dobrowolnej zgody, podniesienie dolnego wymiaru kary za zgwałcenie do lat 3 - tak by była to zbrodnia, nie występek oraz m.in. zaostrzenie kar za doprowadzenie do innej czynności seksualnej - zakłada projekt nowelizacji kodeksu karnego, wniesiony do Sejmu.

Przemysław Rosati, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej, zwrócił się do Adama Bodnara, ministra sprawiedliwości, o informacje, czy system Pegasus był w sposób nielegalny wykorzystywany również do podsłuchiwania adwokatów wykonujących zawód. Przypomniał, że z doniesień medialnych wynika iż zhakowany miałby być m.in. telefon mec. Romana Giertycha. Podkreślił, że ochrona tajemnicy adwokackiej jest fundamentem zawodu.

Zmiana przepisów o składach sądu w postępowaniu apelacyjnym i zażaleniowym, dokonana znienacka pod koniec poprzedniej kadencji parlamentu, spowodowała ogromne trudności w praktyce. Dotyczą one m.in. tzw. spraw uchwałowych – o uchylenie lub stwierdzenie nieważności uchwały organu stanowiącego spółki kapitałowej, spółdzielni albo wspólnoty mieszkaniowej - wskazuje prof. Marcin Dziurda z Katedry Postępowania Cywilnego Uniwersytetu Warszawskiego.

DSA nie wymaga (aktywnego) monitorowania, czy dostawca przechowuje treści nielegalne, ale w przypadku uzyskania w tym zakresie wiedzy uruchamia szereg mechanizmów, które z jednej strony wymagają od dostawcy działania, ale z drugiej - starają się chronić odbiorców usługi przed nadmiernym i arbitralnym działaniem dostawców - pisze dr Mirosław Gumularz, adiunkt WSB Merito, radca prawny w kancelarii NTL (NewTechLaw.eu).

Dwie pierwsze sędzie, awansowane przez neo-KRS poinformowały, że chcą przejść weryfikację lub wrócić na poprzednio zajmowane stanowisko. Przestały też orzekać, by nie pogłębiać problemu związanego z wadliwością ich awansów. Rozwiązanie ich sprawy - jak mówią prawnicy - nie jest jednak wcale takie proste i może spowodować... kolejne problemy prawne. Brak systemowego uregulowania pogłębia się stan niepewności prawnej.

Autopoprawki, brak konsultacji, wrzutki do ustaw dotyczących całkowicie innych spraw, kreatywna wykładnia prawa, dziesiątki poprawek procedowanych w jeden wieczór – to standardy legislacji, do których zdążył nas przyzwyczaić poprzedni rząd. Zmiana władzy nie okazała się jednak, póki co, oczekiwanym zwrotem w tym zakresie - pierwsze miesiące działań nowej koalicji pokazały, że wbrew obietnicom, słaby standard legislacji może zostać z nami na dłużej.

W połowie 2015 roku wprowadzono zmianę nadającą procesowi karnemu bardziej kontradyktoryjny charakter, czyli zrównującą pozycję oskarżenia i obrony, z sądem w roli arbitra. Po kilku miesiącach nowa władza cofnęła tamtą reformę, a teraz jednym z tematów dnia jest jej przywrócenie. Prawnicy - obrońcy są za, obawy mają konsekwentnie prokuratorzy.

Odwołujący się Mariusz Kamiński został prawomocnie skazany na karę dwóch lat pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ściągane z urzędu, co stanowi zdarzenie powodujące wygaśniecie z mocy prawa mandatu posła - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych SN opublikowała we wtorek pisemne uzasadnienie w sprawie odwołania od decyzji marszałka Sejmu Szymona Hołowni, stwierdzającej wygaśnięcia mandatu poselskiego Mariusza Kamińskiego.

Państwowa Komisja Wyborcza nie może zabronić organizacji realizacji celu, jakim jest wspieranie obywateli w wykonywaniu ich biernego prawa wyborczego poprzez udział w wyborach. Sąd Najwyższy uznał za zasadną skargę pełnomocnika Komitetu Wyborczego Ogólnopolska Federacja „Bezpartyjni i Samorządowcy” na uchwałę Państwowej Komisji Wyborczej, w której odmówiono jego rejestracji.

Prokurator generalny Adam Bodnar powierzył prokuratorowi Dariuszowi Kornelukowi pełnienie funkcji zastępcy prokuratora krajowego. Prokurator startuje również w konkursie na prokuratora krajowego, w tym przypadku do 16 lutego można zgłaszać kandydatów, następnie oceni ich specjalny zespół.

Sąd rejonowy dla m.st. Warszawy oddalił skargę na postanowienie referendarza, która dotyczyła odmowy wpisu "nowej" rady nadzorczej TVP w Krajowym Rejestrze Sądowym. Na razie nie zostało upublicznione uzasadnienie wyroku, jednak skutki orzeczenia są już bardziej dotkliwe - decyzję podjął bowiem sędzia zawodowy. Tym samym wpis nowego składu rady nadzorczej TVP został na razie zablokowany.

Trybunał Konstytucyjny w tempie ekspresowym rozpoznaje skargę konstytucyjną dotychczasowego prokuratora krajowego Dariusza Barskiego. Mocno zawyżył tym średnią, bo zwykły obywatel na podobną gorliwość liczyć nie może. Emeryt na rozstrzygnięcie sprawy poczeka latami, w dodatku TK skrzętnie sprawdzi, czy w sprawie zapadło ostateczne rozstrzygnięcie, na co - zdaniem prawników - w przypadku prokuratora krajowego zdecydował się akurat spojrzeć przez palce.

Posłowie PiS skierowali do Sejmu pakiet 27 ustaw deregulacyjnych. Proponowane zmiany dotyczą m.in. umów leasingu, czasowego wycofania pojazdów z ruchu, obciążeń przedsiębiorców, zmian podatkowych. Cześć propozycji to kopia projektu, skierowana jeszcze za czasów komisji nadzwyczajnej do spraw deregulacji, która działała w Sejm IX kadencji. Własne propozycje ma wkrótce przedstawić też rząd.

Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego, w której sześcioro z jedenastu sędziów, nie może utworzyć sądu niezawisłego i bezstronnego, jest organem wadliwym strukturalnie i ustrojowo. Dlatego sędzia Barbara Skoczkowska zawiesiła postępowanie w sprawie prokurator, która ujawniła dane ze śledztwa w sprawie kierowcy autobusu, który spowodował wypadek.

21 lutego mają zostać ogłoszone nazwiska prokuratorów zakwalifikowanych do konkursu na Prokuratora Krajowego. Następnie oceni ich specjalny zespół, z przedstawicielami także samorządu adwokackiego i radcowskiego. Diabeł tkwi jednak w... Prawie o prokuraturze, które przewiduje, że ma on być wyłoniony spośród prokuratorów tej prokuratury. Kandydat z niższego szczebla będzie więc musiał szybko awansować i tu pojawia się kolejny problem - do tego potrzebny będzie prokurator Jacek Bilewicz, którego do PK przywracał Dariusz Barski - kwestionowany Prokurator Krajowy.

Ponad 30 organizacji pozarządowych zaapelowało do Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego Adama Bodnara o powołanie zespołu prokuratorów i przegląd toczących się śledztw o podłożu politycznym. Liczą, że w przypadku spraw, w których stwierdzone zostanie tzw. uzasadnione podejrzenie braku wystarczających podstaw oskarżenia podjęte zostaną kroki, w kierunku ich zakończenia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że Zarządu Związku Biur Porad Obywatelskich nie wykonuje zadań publicznych i nie musi podawać, kto uzyskał uprawnienie do udzielania porad obywatelom. Inaczej jednak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. Uznał, że wydawanie zaświadczeń o szkoleniu i egzaminy tego związku to informacja, którą należy się podzielić.

Nowelizacje procedury karnej z ostatnich lat na tyle wzmocniły pozycję prokuratora, że zaczął być określany swoistym nadsędzią. NRA chce to zmienić m.in. poprzez uchylenie przepisu, zgodnie z którym sprzeciw prokuratura przy poręczeniu majątkowym wstrzymuje możliwość opuszczenia aresztu. Prawnicy, także prokuratorzy, propozycję chwalą i wskazują, że obecny stan narusza Europejską Konwencję Praw Człowieka.

14 marca na stałe wchodzą e-doręczenia przez portal informacyjny sądu. Oznacza to, że doręczanie pism procesowych dla m.in. adwokatów i radców prawnych będzie następowało poprzez umieszczenie korespondencji właśnie w portalu. Samorządy adwokackie i radcowskie od dawna postulują jednak wprowadzenie możliwości komunikacji w drugą stronę. Pytane o to Ministerstwo Sprawiedliwości przyznaje, że decyzji jeszcze nie ma, ale taka opcja jest rozważana.

Anna Kalbarczyk to pierwsza sędzia awansowana przy udziale neoKRS, która sama wystąpiła do ministra sprawiedliwości Adama Bodnara o cofnięcie do poprzedniego sądu. Sędzia warszawskiego Sądu Apelacyjnego, karnistka, chce poddać się weryfikacji lub ponownie wystartować w legalnym konkursie. Jesienią 2023 r. zastępca rzecznika dyscyplinarnego Michał Lasota postawił jej zarzuty dyscyplinarne za orzeczenia, w których stosowała wyroki ETPC i TSUE.

Szklany sufit nadal doskwiera adwokatkom, szansą są zmiany legislacyjne - np. w zakresie zakazu umowy o pracę, ale też ich aktywne zaangażowanie w działalność samorządu. Chcą też brać udział w pracach komisji kodyfikacyjnych, gdyż podobnie jak swoi koledzy stosują prawo na co dzień - to wnioski, które płyną ze spotkania inauguracyjnego Koła Kobiet przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie.

Krajowy Rejestr Mediatorów miał ruszyć najpierw w połowie, potem w trzecim kwartale 2023 roku. Przedłużyły się jednak prace legislacyjne i dotknęła je dyskontynuacja prac. Obecne kierownictwo Ministerstwa Sprawiedliwości do sprawy jednak wraca i informuje, że rozpoczęto ponownie prace nad Rejestrem. Realizowany jest też pilotaż.

Prokurator stanu wojennego przekroczył swoje uprawnienia, stosując wobec opozycjonistów tryb doraźny i areszt tymczasowy – orzekł Sąd Najwyższy i pozwolił na ściganie byłego funkcjonariusza PRL. Prokurator nie rozważał, czy zatrzymani popełnili przestępstwo, czy ulotki przez nich drukowane i rozprowadzane istotnie miały na celu zagrożenie bezpieczeństwa państwa, wpływały na obronność, ani czy znieważono naczelne organy państwa takie jak WRON.

Sąd Okręgowy w Szczecinie umorzył postępowanie karne zainicjowane aktem oskarżenia wniesionym przez prokurator Bogusławę Zapaśnik. Uznał przy tym, że w czasie wnoszenia aktu oskarżenia nie była prokuratorem w stanie czynnym, nie mogła więc wykonywać czynności prokuratora. To pokłosie sprawy Dariusz Barskiego, który w ocenie MS, nie został skutecznie przywrócony ze stanu spoczynku na stanowisko Prokuratora Krajowego.

Sąd Okręgowy w Szczecinie umorzył postępowanie karne zainicjowane aktem oskarżenia wniesionym przez...

Trzeba będzie mieć co najmniej trzyletni staż w kierowaniu instytucją publiczną, uczelnią wyższą lub organizacją pozarządową, doświadczenie w organizowaniu m.in. działalności szkoleniowej, znać język angielski i być sędzią, prokuratorem, profesorem lub doktorem hab. nauk prawnych - to wymagania dla kandydatów na stanowisko szefa KSSiP. Termin zgłoszeń upływa 22 lutego 2024 r.

15 lutego wchodzą w życie zmiany w przepisach o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich, które m.in. rozszerzają zakres prac z małoletnimi, w przypadku których pracodawca lub inny organizator (w tym także np. zleceniodawca) musi uzyskać informacje z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym o osobie zatrudnianej do ich wykonywania.

Trwa zbieranie podpisów pod petycją do marszałka Sejmu w sprawie zniesienia adwokackiego zakazu umowy o pracę. Wzbudza ona ogromne zainteresowanie adwokatów i wskazuje, że są oni prawdopodobnie ostatnią grupą zawodową, która zmuszona jest do pracy wyłącznie w oparciu o umowy śmieciowe, co cofa ich do najgorszych tradycji XIX-wiecznego „wilczego kapitalizmu”. Pozbawia ich też prawa do urlopu, zwolnień lekarskich czy uprawnień rodzicielskich.