13 lutego br. wejdzie w życie zmiana definicji zgwałcenia, znamiona zostaną rozszerzone o brak zgody. Jednak - jak podkreślają prawnicy - sama zmiana przepisów nie wystarczy, bo dziś zawodzi głównie praktyka. Brakuje kampanii informacyjnych, szkoleń i edukacji. Ich zdaniem potrzebne byłyby też standardy ochrony pokrzywdzonych, wprowadzone na wzór tych obowiązujących w przypadku przemocy wobec dzieci.

Posiadanie upoważnienia do przetwarzania danych osobowych przez pracowników urzędu miejskiego nie oznacza, iż mają oni autonomię w decydowaniu o celach, w jakich dane innych pracowników urzędu będą przetwarzane i udostępniane. Mogą oni bowiem przetwarzać dane osobowe pracowników tylko w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. Chodziło o udostępnienie danych przed sądem w sprawie karnej.

We wtorek, 28 stycznia, w Sądzie Rejonowym w Hajnówce ruszył proces pięciu oskarżonych za udzielenie w marcu 2022 roku pomocy humanitarnej wielodzietnej rodzinie z Iraku i mężczyźnie z Egiptu. Grozi im do pięciu lat więzienia za nielegalne ułatwienie pobytu w celu osiągnięcia korzyści osobistej i majątkowej.

28 stycznia Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że numery ksiąg wieczystych są danymi osobowymi. Wyrok kończy wieloletni spór w tej sprawie między Urzędem Ochrony Danych Osobowych a byłym Głównym Geodetą Kraju. Oznacza też, że administracyjna kara pieniężna w wysokości 100 tys. zł, jaką prezes UODO nałożył w 2020 roku za ujawnianie w serwisie Geoportal2 numerów ksiąg wieczystych, jest zasadna.

Zwiększenie kompetencji samorządu rzeczników patentowych, ograniczenie roli prezesa Urzędu Patentowego RP w sprawowaniu nadzoru nad samorządem, uregulowanie zasad odpowiedzialności dyscyplinarnej i reklamy, a także zmiany w egzaminach zawodowych – m.in. te postulaty znalazły się w założeniach projektu ustawy o zmianie ustawy o rzecznikach patentowych.

Sąd Najwyższy nie był w stanie przez ponad rok wyegzekwować od obwinionej lekarki 20 złotych za rozpoznanie kasacji. Po rozpoznaniu sprawy w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej na posiedzeniu prezes SN Wiesław Kozielewicz postanowił umorzyć postępowanie wykonawcze. Komornik był bezradny i nawet interwencja I Prezes SN u rzecznika dyscyplinarnego przy sądzie lekarskim nic nie dała.

W Nowy Rok adwokaci i radcy prawni weszli z obowiązkiem posiadania skrzynek do e-doręczeń. Nowe narzędzie na razie raczej świeci pustkami, bo organy administracji publicznej mają roczny okres przejściowy. "Wpaść" na nie może natomiast e-pismo od komornika. Pełnomocnicy muszą więc na bieżąco kontrolować kolejny system e-komunikacji. Jeszcze większy problem mają z wysyłką - z powodu problemów z systemem, na dowód otrzymania e-pisma przez urząd czeka się nawet kilka dni. A to z kolei może przełożyć się na niedotrzymanie terminów.

Zarejestrowane zostało nowe stowarzyszenie sędziowskie - Ogólnopolskie Zrzeszenie Sędziów „AEQUITAS” w Łodzi. Celem jego powołania - podkreślają jego członkowie - jest m.in. przywrócenie obywatelom zaufania do wymiaru sprawiedliwości, działanie na rzecz poprawy i rozwoju wymiaru sprawiedliwości, działania wspomagające rozwój demokracji. Sama inicjatywa zrzeszenia powstała po ogłoszeniu przez ministra sprawiedliwości Adama Bodnara, we wrześniu 2024 r., założeń reformy wymiaru sprawiedliwości dotyczącej sędziów powołanych po 2017 r.

Prawo to sztuka rozstrzygania pewnych konfliktów. Choć jest to modny pogląd, to nie jestem zwolennikiem likwidowania przestępstwa zniesławienia z art. 212 kodeksu karnego. Byłoby to bowiem wylanie dziecka z kąpielą. Potrzebna jest adekwatna represja prawna wobec aktywności trolli. Niemniej należałoby stanowczo odróżnić ziarna od plew - pisze prof. Rafał Adamus.

Prowadzenie postępowania egzekucyjnego po otwarciu sanacji jest niedopuszczalne. Jednak nie zmniejsza to szans wierzycieli na egzekucję ich roszczeń. Wręcz przeciwnie. Sanacja, jeżeli zostanie już rozpoczęta, staje się dla nich najlepszą drogą od odzyskania długu.

Problemy z funkcjonowaniem e-Doręczeń wynikały głównie z błędów w integracji wewnętrznych narzędzi do elektronicznego obiegu dokumentów z nowym systemem – wynika z datowanego na 27 stycznia 2025 r. komunikatu Ministerstwa Cyfryzacji. Resort zapewnia, że główny problem "nie powinien już występować".

Wprowadzony dziesięć lat temu do procesu karnego kontradyktoryjny model, w którym sędzia miał być tylko arbitrem, a postępowanie dowodowe miały prowadzić strony, został szybko wycofany. Duża nowelizacja prawa karnego z 2013 roku weszła w życie w 2015 r., ale już po kilku miesiącach, gdy władzę przejęło Prawo i Sprawiedliwość, a ministrem sprawiedliwości został Zbigniew Ziobro, rozpoczął się demontaż tej reformy. Jedną z jego pierwszych ofiar stały się wtedy elementy kontradyktoryjnego procesu.

Jednym z zamierzeń Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego, która przygotowuje obecnie duży pakiet zmian w prawie materialnym i w procedurze, jest rozszerzenie skali konsensualizmu, czyli kończenia spraw bez postępowania karnego. Profesor Włodzimierz Wróbel, przewodniczący Komisji, uzasadnia to tym, że jest naprawdę bardzo wiele spraw, które toczą się obecnie - można powiedzieć - bez większej potrzeby, co obciąża sądy.

Mediacja w założeniu ma służyć przede wszystkim stronom, jest szansą na znalezienie akceptowalnego przez nie rozwiązania, zachowanie co najmniej poprawnych relacji, zaoszczędzenie czasu czy zminimalizowanie stresu. Ma też być odciążeniem systemu sprawiedliwości. Niestety nie cieszy się większym zainteresowaniem, nie tylko ze strony sądów. Czynników wpływających na to jest wiele. Jednym z nich, choć nie najistotniejszym, jest fakt, iż ugoda mediacyjna, nawet po jej zatwierdzeniu przez sąd, nie spełnia wymogów formy szczególnej, wobec czego nie może przenieść prawa własności nieruchomości - pisze Monika Hernik-Oko - notariusz i mediator.

Od 1 stycznia 2025 r. m.in. adwokaci, radcy prawni mają obowiązek posiadania skrzynki do e-doręczenia. Chodzi o komunikację m.in. z organami administracji publicznej, które rzutem na taśmę uzyskały roczny okres przejściowy. Prawnicza skrzynka może jednak nie być pusta, bo do e-doręczeń, w odróżnieniu od urzędów, bardzo dobrze przygotowali się komornicy. Już zaczęli wysyłać, m.in. do radców prawnych, pisma - np. o wszczęciu egzekucji. Co istotne, lepiej ich nie ignorować, bo wywołuje takie same skutki jak wysłane tradycyjną drogą.

Jakiś czas temu, za sprawą orzeczenia Sądu Najwyższego wydanego w sprawie II CSKP 456/22, w środowisku nieruchomości komercyjnych, ściślej w branży tzw. "retailowej", zrobiło się bardzo głośno. W przywołanej sprawie Sąd Najwyższy potwierdził bowiem, że doszło do rażącego naruszenia zasad uczciwej konkurencji w kontekście nierównomiernych zasad rozliczeń opłat eksploatacyjnych ("service charge") - pisze Dawid Kulpa, radca prawny, partner w Kancelarii Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.

Aukcje partii szachów, lotu szybowcem, meczu tenisa, wspólnego wejście na Rysy, sesji mentoringowej, ciast, portretów kotów w togach i misiów pluszaków, karykatur, książek i sędziowskiego kalendarza na dobry nowy rok, udział w charytatywnych biegach i zbiórki do zwykłych oraz e-skarbonek - adwokaci, radcy prawni, notariusze, komornicy, sędziowie, jak co roku, grają w 33. Finale Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Celem jest tym razem wsparcie onkologii i hematologii dziecięcej. Na aukcjach ORA w Warszawie wystawiono m.in. Meritum Adwokata i Adwokatki, wydane przez Wolters Kluwer Polska.

Do dalszych prac w sejmowej komisji trafił w piątek projekt nowelizacji przepisów autorstwa Konfederacji, który ma zreformować zasady stosowania tymczasowych aresztów. Celem zmiany jest ograniczenie możliwości stosowania aresztów w Polsce. Projekt Konfederacji został złożony w Sejmie w początkach grudnia zeszłego roku.

Krajowa Rada Sądownictwa negatywnie zaopiniowała projekt ustawy incydentalnej o szczególnych rozwiązaniach dotyczących rozpoznawania przez Sąd Najwyższy spraw związanych z wyborami prezydenta oraz wyborami uzupełniającymi do Senatu w 2025 r. Uznała, że jest on sprzeczny z podstawowymi zasadami konstytucyjnymi polskiego porządku prawnego. Według niej jest już zbyt krótki okres do wyborów by wprowadzać zmiany. Przypomniała też, że zgodnie z obowiązującym prawem, rozpoznawanie protestów wyborczych oraz stwierdzanie ważności wyborów należy do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN.

Naczelny Sąd Administracyjny zaczął masowo zawieszać sprawy, w których w pierwszej instancji orzekał sędzia powołany przez nową KRS. Dotyczy to wielu spraw podatkowych, zarówno tych dotyczących wymiaru podatku, jak i interpretacji przepisów podatkowych. Tylko w ubiegłym tygodniu NSA zawiesił 10 postępowań - pisze Karolina Gotfryd, radca prawny, menedżer w CRIDO.

Sejm przyjął nowelizację ustawy o Służbie Więziennej, która zakłada, że pracownicy cywilni będą mogli obejmować stanowiska kierownicze w tej służbie. Ministerstwo Sprawiedliwości uważa, że takie rozwiązanie jest potrzebne m.in. w zakresie inwestycji, a związki mówią o próbie upolitycznienia formacji. Spore emocje wywołało wśród związkowców, w ich ocenie to grozi upolitycznieniem formacji.

Pominięcie przez sąd II instancji w sposób należyty konsumenckiego charakteru stosunku łączącego powoda z pozwanym było błędem - orzekła Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN. Kredytobiorca frankowy miał prawo oczekiwać, że określone standardy ochrony konsumenta będą respektowane przez sąd w toku rozpoznawania sprawy - dodał SN, uwzględniając skargę nadzwyczajną prokuratora generalnego.

Traktowanie praw kobiet i osób LGBTQ jako kwestii światopoglądowych często idzie w parze z przedstawianiem swojej pozycji jako obrony wolności religii, domagając się jej równej ochrony - wskazuje dr hab. Anna Śledzińska-Simon, profesorka Uniwersytetu Wrocławskiego, zajmująca się prawem porównawczym konstytucyjnym oraz prawami człowieka. Podkreśla też, że w kwestiach równościowych polski wymiar sprawiedliwości ma wiele pracy przed sobą.

W związku z międzynarodowymi czynnościami procesowymi, dotyczącymi wydania osoby ściganej, pytanie, jakie często słyszą prawnicy od swoich klientów brzmi: czy pozbawienie wolności w jednym kraju, będzie skutkowało zaliczeniem tego okresu w kraju wydającym europejski nakaz aresztowania, gdzie zapadł wcześniej wyrok - pisze Paweł Gołębiewski, szef Praktyki Przestępczości Międzynarodowej i Obsługi Klienta Zagranicznego Kancelarii Kopeć Zaborowski.

Do problemów technicznych systemu e-Doręczeń odniósł się jego operator, czyli Poczta Polska. - Jednym z problemów, który zidentyfikowali eksperci Poczty Polskiej są nieustanne, elektroniczne zapytania dotyczące statusu e-przesyłki. Zapytania te generowane są przez podmioty nadające lub odbierające elektroniczną korespondencję – czytamy w stanowisku firmy.

W czwartek, 23 stycznia, Trybunał Sprawiedliwości UE przesądził, że instytucje finansowe nie mogą ukrywać przed konsumentami założeń, które leżą u podstaw wyliczania przez nich oprocentowania. Wprawdzie to wyrok w sprawie słowackiej, ale będzie miał znaczenie także dla polskich spraw dotyczących sankcji kredytu darmowego. Obecnie część umów kredytowych na polskim rynku nie zawiera tych informacji, bądź ogranicza się do wskazania ogólnych założeń, które nie mogą zostać zweryfikowane przez konsumenta, z uwagi na brak jego specjalistycznej wiedzy z zakresu bankowości.

Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych orzekała w sprawie o ochronę dóbr osobistych, jakim jest prawo do czystego powietrza. Izba oddaliła skargę nadzwyczajną sformułowaną w 2022 r. przez prokuratora generalnego w sprawie uchylenia głośnego wyroku z 2021 r., stwierdzającego, że państwo naruszyło prawo do życia w czystym środowisku naturalnym mieszkańca Rybnika z powodu zanieczyszczenia powietrza.

W przestrzeni medialnej często pojawiają się informacje o problemach z prawem osób znanych publicznie, tzw. celebrytów. Mam tu na myśli artystów ze świata show-biznesu, ale także ze świata sportu, muzyki, kultury. Można rzec, że to też ludzie i mają chwilę „słabości”. Tylko czy ich popularność powinna wpływać na fory w traktowaniu przed wymiarem sprawiedliwości? - zastanawia się Katarzyna Wysokińska, adwokat.

W wypadku zadośćuczynienia za doznaną krzywdę nie można stawiać zarzutu bezpodstawnego wzbogacenia, gdyż jest to niehumanitarne. Osoba, która jest w takim stanie zdrowia jak powód, wzbogacić się już nie może. Nie może skorzystać ze wzbogacenia, może co najwyżej mieć złagodzone w większym stopniu skutki swego cierpienia - orzekł Sąd Najwyższy i podwyższył jeszcze o 200 tys. zł zadośćuczynienie dla dziecka poszkodowanego w wypadku w wieku czterech lat.

Aż 29,5 tys. kredytobiorców zgłosiło swoje roszczenia względem Getin Noble Bank. Skala jest tak ogromna, że na finalną listę wierzytelności długo trzeba będzie czekać. Tymczasem dla frankowiczów jej brak stanowi istotny problem. Jeśli nie mają wyroku unieważniającego umowę kredytu, żyją w niepewności, czy syndyk uzna ich umowę za nieważną i uwzględni ich wierzytelność na liście. Nie mogą też wykreślić obciążającej ich mieszkanie hipoteki. Zainicjowano więc akcję, która ma pomóc przyspieszyć prace nad listą. Chodzi o powołanie zastępcy syndyka, który zająłby się jedynie jej opracowywaniem.