Obecnie, przed nawiązaniem z osobą stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi, pracodawcy lub inni organizatorzy w zakresie takiej działalności są obowiązani do uzyskania informacji, czy dane tej osoby są zamieszczone w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym (dalej: Rejestr) z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze. Wykonanie tego obowiązku nie jest wymagane przed dopuszczeniem do takiej działalności rodziny małoletniego lub osoby znanej rodzicom małoletniego osobiście i wykonywanej w stosunku do własnych małoletnich dzieci lub małoletnich dzieci znajomych. 

Czytaj również: Rząd rzutem na taśmę przyjmuje plan ochrony dzieci przed przestępstwami seksualnymi>>
 

Nawiązanie stosunku pracy lub dopuszczenie do wykonywania innych prac

Od 15 lutego (gdy zaczną obowiązywać zmienione przepisy ustawy z 13 maja  2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 1304) obowiązki te wyraźnie rozszerzono. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 21 ust. 1 ustawy, przed nawiązaniem z osobą stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi (dalej: osoba, która ma pracować  z małoletnimi), na pracodawcy lub innym organizatorze takiej działalności oraz na osobie, z którą ma być nawiązany stosunek pracy lub która ma być dopuszczona do takiej działalności, ciążyć będą obowiązki określone w art. 21 ust. 2-8 ustawy.

Ważne! Zakres działalności z małoletnimi, do której wykonywania  dopuszczenie wymaga podjęcia działań wskazanych w art. 21 ustawy rozszerzono o prace/działalność związaną ze świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich.

Ustawa nakłada obowiązki w związku z:

  • nawiązaniem stosunku pracy,
  • dopuszczeniem do innej działalności.

Pierwsza grupa związana jest z zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, druga obejmuje zaś nieograniczony w zakresie podstaw współpracy zakres. Dotyczy bowiem np. dopuszczenia do wykonywania umowy o świadczenie usług, umowy wolontariackiej, umowy o dzieło.

Obowiązki te realizowane są przez pracodawcę (podmiot zatrudniający w oparciu o stosunek pracy), jak też przez każdego innego niż pracodawca organizatora takiej działalności. Nałożono jednak także obowiązki wprost na osobę, która ma pracować z małoletnimi.

 

Kodeks pracy. Wynagrodzenia, urlopy i czas pracy. Ochrona zatrudnienia i świadectwa pracy. Organizacje pracodawców, związki zawodowe i spory zbiorowe ebook

Sprawdź  

Informacja z KRK

Nowością – przed 15 lutego obowiązku takiego ustawa nie przewidywała – jest obowiązek przedłożenia pracodawcy lub innemu organizatorowi przez osobę, która ma pracować z małoletnimi, informacji z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych:

  • w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego,
  • w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego,
  • w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2023 r. poz. 172 oraz z 2022 r. poz. 2600) lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego.

 

Ważne! Art. 23 ust. 2 i 3 ustawy:

- Kto dopuszcza do pracy lub do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi, osobę bez uzyskania informacji, o których mowa w art. 21 ust. 2 ustawy podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1000 zł.

- Kto przed nawiązaniem stosunku pracy lub dopuszczeniem do działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi, nie wypełnia obowiązku przedłożenia informacji lub oświadczenia, o których mowa w art. 21 ust. 3-7 ustawy  podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1000 zł.

  

Sprawdź również książkę: Kodeks pracy. Wynagrodzenia, urlopy i czas pracy. Ochrona zatrudnienia i świadectwa pracy. Organizacje pracodawców, związki zawodowe i spory zbiorowe ebook >>


Obcokrajowcy i osoby, które mieszkały w innych państwach

Osoba, która ma pracować z małoletnimi, posiadająca obywatelstwo innego państwa niż RP, dodatkowo (tj. poza informacją z KRK) przedkładać będzie pracodawcy lub innemu organizatorowi informację z rejestru karnego państwa obywatelstwa, uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi lub - jeżeli prawo tego państwa nie przewiduje wydawania informacji do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi -  informację z rejestru karnego tego państwa. Obowiązek ten dotyczy również wszystkich osób (w tym także obywateli polskich) mających pracować z małoletnimi, które zamieszkiwały w ciągu ostatnich 20 lat w państwach innych niż  Polska i w państwie obywatelstwa. Ustawa nie wskazuje przy tym żadnego minimalnego okresu zamieszkiwania.

Osoba mająca pracować z małoletnimi składać będzie oświadczenie o państwie lub państwach, w których zamieszkiwała w ciągu ostatnich 20 lat wraz z informacją z rejestrów tych państw.

Jeżeli prawo państwa, z którego ma być przedłożona informacja nie przewiduje jej sporządzenia lub w danym państwie nie prowadzi się rejestru karnego, osoba ta  składać będzie pracodawcy lub innemu organizatorowi oświadczenie o tym fakcie wraz z oświadczeniem, że nie była prawomocnie skazana w tym państwie za czyny zabronione odpowiadające przestępstwom określonym w rozdziale XIX i XXV k.k., w art. 189a i art. 207 k.k. oraz w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii oraz nie wydano wobec niej innego orzeczenia, w którym stwierdzono, iż dopuściła się takich czynów zabronionych, oraz że nie ma obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego uprawnionego organu lub ustawy stosowania się do zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi.

 

Ważne! Oświadczenia powyższe składane będą pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Składający oświadczenie będzie obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”.

Przykład: Czy konieczne jest uzyskanie informacji/oświadczenia z rejestru innego państwa przez osoby zatrudnione przed wejściem w życie nowelizacji?

Przepisy art. 21 zobowiązują do podjęcia działań w nim wymienionych przed nawiązaniem stosunku pracy lub przed dopuszczeniem do wykonywania tych prac. Ustawa (jak też ustawa nowelizująca) nie zawierają zobowiązania do zrealizowania ich w stosunku do osób, które już obecnie pozostają w stosunku pracy będąc zatrudnione do wykonywania prac wskazanych w art. 21 ust. 1 ustawy.

 

Ważne!  Informacje z Rejestru, KRK, rejestrów innych państw i oświadczenia osoby mającej pracować z małoletnimi pracodawca lub inny organizator utrwala w formie wydruku i załącza do akt osobowych pracownika albo dokumentacji dotyczącej osoby dopuszczonej do działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi.

Czytaj również: Dr Romanowski: Mamy solidne ramy prawne systemu ochrony dzieci>>
 

Wyłączenia

Wykonanie powyżej wskazanych obowiązków (określonych w art. 21  ust. 1-8 ustawy), nie będzie wymagane przed dopuszczeniem do wymienionej w art. 21 ust. 1 ustawy pracy lub działalności członka rodziny małoletniego, lub osoby znanej osobiście rodzicowi małoletniego albo przedstawicielowi ustawowemu małoletniego, gdy jest ona wykonywana w stosunku do małoletniego dziecka, którego rodzic albo przedstawiciel ustawowy będą dopuszczającymi do działalności (już zatem nie wtedy, gdy istnieje związek np. rodzinny, ale organizatorem jest inny podmiot niż rodzic lub przedstawiciel ustawowy tego małoletniego, z którym bezpośrednio członek rodziny miałby pracować).

Przez członka rodziny należy rozumieć osobę spokrewnioną albo osobę niespokrewnioną, pozostającą w faktycznym związku oraz wspólnie zamieszkującą i gospodarującą.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.