- Kwestia ewentualnego wnoszenia pism procesowych za pośrednictwem portalu informacyjnego jest obecnie rozważana. Jednakże ewentualne podjęcie prac w tych obszarach uzależnione jest zwłaszcza od zmian legislacyjnych. Propozycje działań w ramach Portalu Informacyjnego Sądownictwa Powszechnego będą przedstawione do decyzji kierownictwa MS - brzmi odpowiedź, którą właśnie otrzymało Prawo.pl.
14 marca br. wchodzą w życie zmiany wprowadzane ustawą z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (w sumie 30). Co się zmienia? Zasadniczo chodzi o dopisanie art. 131(1a), zgodnie z którym w razie niemożności doręczenia za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, sąd doręcza adwokatowi, radcy prawnemu, rzecznikowi patentowemu, prokuratorowi, organowi emerytalnemu określonemu przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, pisma sądowe, wyłącznie poprzez umieszczenie ich treści w portalu informacyjnym w sposób umożliwiający uzyskanie przez odbiorcę dokumentu potwierdzającego doręczenie (par. 1). Nie dotyczy to pism, które podlegają doręczeniu wraz z odpisami pism procesowych stron lub innymi dokumentami niepochodzącymi od sądu, chyba że sąd dysponuje ich kopią utrwaloną w postaci elektronicznej.
Co więcej - w myśl tego przepisu - takie pismo uznaje się za doręczone w chwili wskazanej w dokumencie potwierdzającym doręczenie, a w przypadku braku dokumentu potwierdzającego doręczenie, doręczenie uznaje się za skuteczne po upływie 14 dni od dnia umieszczenia treści pisma w portalu informacyjnym w sposób, o którym mowa w par. 1 zdanie pierwsze. Przewodniczący może zarządzić odstąpienie od doręczenia pisma za pośrednictwem portalu informacyjnego, jeżeli dokonanie go w taki sposób jest niemożliwe ze względu na charakter pisma, w szczególności jeżeli zachodzi potrzeba wydania stronie uwierzytelnionego odpisu orzeczenia lub tytułu wykonawczego.
Polecamy nagranie szkolenia: Portal Informacyjny Sądów Powszechnych w postępowaniu cywilnym - aspekty praktyczne >
Czytaj: Pełnomocnik nie uniknie już konta w portalu informacyjnym >>
Obowiązkowe konta na portalu
Z kolei do Prawa o adwokaturze wprowadzany zostaje art. 37d. 1, zgodnie z którym adwokat wykonujący zawód obowiązany będzie posiadać konto w portalu. Dziekan okręgowej rady adwokackiej będzie występował do ministra sprawiedliwości o usunięcie takiego konta np. w sytuacji skreślenia adwokata z listy adwokatów. Takie samo brzmienie ma zmiana ustawy o radcach prawnych i ustawy o rzecznikach patentowych.
Przy czym, jeśli chodzi o rzeczników patentowych, to Krajowa Rada Rzeczników Patentowych będzie występować do ministra sprawiedliwości o usunięcie konta w portalu informacyjnym w przypadku prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego o zawieszeniu prawa wykonywania zawodu rzecznika patentowego albo pozbawieniu prawa wykonywania zawodu rzecznika patentowego.
Ewelina Rogala, radca prawny z Działu Postępowań Spornych Kancelarii Kopeć Zaborowski, dodaje, że brak posiadania przez profesjonalnego pełnomocnika konta w portalu informacyjnym będzie mógł skutkować nawet wszczęciem przeciwko niemu postępowania dyscyplinarnego. Dlaczego? - Ponieważ takie postępowanie może zostać uznane za działanie na szkodę klienta - wskazuje.
Samorządy prawnicze od dawna chcą więcej
Jeszcze na etapie prac senackich na nowelą (Senat ostatecznie chciał odrzucenia całości ze względu na nowele innych ustawy, m.in. procedury karnej czy Prawa o prokuraturze) samorządy prawnicze postulowały, by możliwe było wnoszenie przez portal, przez adwokatów, radców, środków odwoławczych i dalszych pism procesowych składanych w postępowaniach odwoławczych. Chodziło o apelacje, skargi, zażalenia i sprzeciwy.
- Jestem zwolennikiem scyfryzowania możliwości składania pism procesowych od pierwszej czynności skończywszy na Sądzie Najwyższym. Natomiast zdaję sobie sprawę z tego, że środowisko prawnicze - zarówno sędziowie, adwokaci, radcy, jak i prokuratorzy w sposób naturalny potrzebują czasu, żeby się oswoić z tym rozwiązaniem, a po drugie małymi krokami - i tu myślę o tych osobach, które czują zrozumiałą niepewność w zakresie e-komunikacji z sądem, przekonać się i zauważyć, że z tego rodzaju sposobu składania pism procesowych będą pozytywne skutki dla wymiaru sprawiedliwości - mówił w rozmowie z Prawo.pl Przemysław Rosati, adwokat, prezes NRA.
Czytaj w LEX: Doręczenia przez portal informacyjny po nowelizacji KPC w praktyce zawodowych pełnomocników >
Wojciech Łukowski, prezes Sądu Okręgowego we Wrocławiu, zastępca koordynatora krajowego ds. koordynacji wdrożeń systemów informatycznych w sądach powszechnych, podkreślał natomiast wielokrotnie, że portal jest na takie zmiany gotowy.
- Możliwość składania m.in. apelacji przez Portal Informacyjny Sądów Powszechnych, jest rozwiązaniem, na które wskazywałem w uwagach do, wówczas jeszcze projektu, zmian m.in. w k.p.c i k.p.k. Rozumiem obawy, że przy wzajemnej komunikacji przez portal informacyjny, to na sądy może zostać przerzucona konieczność drukowania, skanowania dokumentów. Oznacza to przy tym nie tylko koszty papieru i wydruku, ale też z odpowiedzialności za wydruki – czy będą one czytelne, czy nie, a to zależy też od przesłanych drogą elektronicznie materiałów. Tu oczywiście większe ryzyko zaistnienia takich problemów dotyczy załączników do pism procesowych, a nie samych pism, będących jednak z technicznego czy edytorskiego punktu widzenia plikami tekstowymi o mniej więcej stałej formie. Dlatego, aby zacząć składać elektronicznie pisma procesowe, najlepsze są na początek np. właśnie apelacje czy zażalenia - mówił.
I dodawał, że z jednej strony są to istotne pisma procesowe, z drugiej - zwykle nie są bardzo obszerne i rzadko mają jakąś większą liczbę skomplikowanych załączników - w odróżnieniu od pozwu. - W postępowaniu apelacyjnym w sądzie wykonuje się też mniej czynności – generalnie jest szybsze niż pierwoszoinstancyjne. Nawet wydruk takich pism w sądzie do akt nie jest problemem. Takie rozwiązania powinny być jednak wprowadzane etapami. Nie powinno być tak, że od razu dopuszczamy składanie przez system wszystkich pism procesowych, ale uważam, że rozpoczęcie od postępowania odwoławczego jest dobrym rozwiązaniem i system jest na to gotowy - podsumowywał.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
